Η παρούσα ανάρτηση θα μπορούσε να θεωρηθεί ως αρνητική, από τους μεταμοντέρνους ανθρώπους της εποχής μας. Όμως είναι πραγματικά αυτό που λέει ο τίτλος και βέβαια είναι και οφειλόμενη τιμή απέναντι στις ψυχές που θυσιάζονται καθημερινά χωρίς περίσκεψη, χωρίς λογική, χωρίς ενοχές και τις περισσότερες φορές χωρίς μετάνοια, στο βωμό της προοδευμένης αλλά γεμάτης από δυστυχία και μελαγχολία κοινωνίας μας.
Φυσικά αναφερόμαστε στις εκτρώσεις και ιδιαίτερα σ’ εκείνες που λαμβάνουν χώρα στην Αγγλία και Ουαλία. Ως γνωστόν σήμερα οι εκτρώσεις είναι νόμιμες!!! Σύμφωνα με τις έγκυρες πια στατιστικές, το 2008 στην Αγγλία και Ουαλία πραγματοποιήθηκαν 195.296 εκτρώσεις. Το 91% αυτών χρηματοδοτήθηκαν από το Ε.Σ.Υ.!!! Μια πολιτεία ανήθικη μέχρι το μεδούλι! Μετά ψάχνουμε να βρούμε τους λόγους για τους πολέμους στον Περσικό Κόλπο και αλλού!
Τα τελευταία χρόνια ακούσαμε από Έλληνες πολιτικούς πως «ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό». Είναι πράγματι; Και οι εκτρώσεις είναι ηθικές; Και η δολοφονία ανυπεράσπιστων παιδιών καλύπτεται από την σύγχρονη ηθική; Για να είμαι ειλικρινής προσωπικά αδυνατώ να κατανοήσω αυτή την αντίληψη, κι ας κινδυνεύω να χαρακτηριστώ ως οπισθοδρομικός, συντηρητικός ή οτιδήποτε άλλο.
Φυσικά αναφερόμαστε στις εκτρώσεις και ιδιαίτερα σ’ εκείνες που λαμβάνουν χώρα στην Αγγλία και Ουαλία. Ως γνωστόν σήμερα οι εκτρώσεις είναι νόμιμες!!! Σύμφωνα με τις έγκυρες πια στατιστικές, το 2008 στην Αγγλία και Ουαλία πραγματοποιήθηκαν 195.296 εκτρώσεις. Το 91% αυτών χρηματοδοτήθηκαν από το Ε.Σ.Υ.!!! Μια πολιτεία ανήθικη μέχρι το μεδούλι! Μετά ψάχνουμε να βρούμε τους λόγους για τους πολέμους στον Περσικό Κόλπο και αλλού!
Τα τελευταία χρόνια ακούσαμε από Έλληνες πολιτικούς πως «ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό». Είναι πράγματι; Και οι εκτρώσεις είναι ηθικές; Και η δολοφονία ανυπεράσπιστων παιδιών καλύπτεται από την σύγχρονη ηθική; Για να είμαι ειλικρινής προσωπικά αδυνατώ να κατανοήσω αυτή την αντίληψη, κι ας κινδυνεύω να χαρακτηριστώ ως οπισθοδρομικός, συντηρητικός ή οτιδήποτε άλλο.
Οι εκτρώσεις δεν είναι εφεύρεση της εποχής μας. Πάντοτε υπήρχαν μέθοδοι διακοπής μιας ανεπιθύμητης κύησης, σε κοινωνίες που ήταν πολύ παραδοσιακές. Το ερώτημα είναι γιατί μια γυναίκα να κάνει μια τέτοια επιλογή. Οι απαντήσεις ποικίλλουν, εφόσον ερωτηθούν οι ίδιες οι γυναίκες: καρπός εκτός νόμιμης σχέσης, πίεση εκ μέρους του συζύγου, φοβία ότι δεν θα υπάρχουν τα οικονομικά να μεγαλώσει το παιδί κλπ κλπ Σε κάθε περίπτωση, νομίζω πως υπάρχει ένα έλλειμα ενημέρωσης για το τι σημαίνει διακόπτω μια εγκυμοσύνη. Και αυτό, βέβαια, σχετίζεται, με το πότε αρχίζει η ζωή: εντός της μητρικής κοιλιάς ή με τον τοκετό... Δεν είμαι βέβαιος εάν υπάρχει ομοφωνία μεταξύ των γιατρών για το τελευταίο. Και γνωρίζετε ότι η ιατρική κοινότητα επέχει έναν ρόλο ιερατείου, αυθεντίας και αλήθειας για τα πράγματα.
ReplyDeleteΣας καλησπερίζω από Αθήνα.
Και βέβαια δεν είναι σύγχρονη εφεύρεση οι εκτρώσεις. Ωστόσο η "θεσμική" τους κατοχύρωση δεν τις κάνει αυτόματα και ηθικές. Όταν η σχολή του Ιπποκράτη (μέσα στον Όρκο) απαγόρευε στον γιατρό να δίνει στην γυναίκα "πεσσόν φθόριον" (όπως απαγόρευε και την ευθανασία και την υποβοήθηση της αυτοκτονίας των ασθενών, αυτό κάτι δείχνει: ότι δηλ. η ηθική αντίδραση στην έκτρωση είναι εξίσου αρχαία όσο και αυτή η πράξη. Επειδή αυτό που ονομάζουμε "ζωή" δεν μπορούμε να το ορίσουμε με ένα και μόνο τρόπο (π.χ. βιολογικό, νομικό, συνταγματικό, πνευματικό, ψυχικό κτλ), οφείλουμε να τη σεβαστούμε όσο γίνεται νωρίτερα.
ReplyDeleteΚαι κάτι ακόμη: σε όλες τις πράξεις ηθικά μετράει η πρόθεση. Στην έκτρωση μία μόνο πρόθεση υπάρχει, να μην αφεθεί να προκύψει μια ανεπιθύμητη ζωή. Ακόμη και υπ' αυτή την συγκεκριμένη οπτική γωνία, η πρόθεση (και η πράξη) είναι ηθικά απορριπτέες.
Δεν υπάρχει καμιά εξαίρεση από τον ηθικό κανόνα; Σε καμιά περίπτωση δεν δικαιολογείται μια γυναίκα που διακόπτει με τη θέλησή της την κύηση;
ReplyDeleteΥπάρχουν εξαιρέσεις στην εντολή "Ου φονεύσεις"; Αυτό θα εξαρτηθεί από το ηθικό πλαίσιο αναφοράς που θα επιλέξουμε, κι έτσι θα ακούσουμε τα διάφορα επιχειρήματα για πολέμους, για υπεράσπιση μείζονος αγαθού κτλ. Με κίνδυνο να πατήσω σε χωράφια εκτός αρμοδιότητος (αν μου το επιτρέπει ο οικοδεσπότης του ιστολογίου), στον Ορθόδοξο χώρο υπάρχει αφενός ο ηθικός κώδικας του Ευαγγελίου και αφετέρου η προσωπική σχέση του κάθε πιστού με τον πνευματικό του οδηγό. Ο ηθικός κώδικας δεν επιτρέπει εξαιρέσεις, τις οποίες μπορεί να "ξεχειλώνει" καθένας στα μέτρα του. Το πώς θα αντιμετωπίσει ένας πνευματικός μια συγκεκριμένη περίπτωση όπου ζητείται η συμβουλή του ελπίζω ότι θα είναι απόρροια αυτού που θα τον φωτίσει ο Θεός. Αν δεχόμαστε ως οδηγό τον ηθικό κώδικα του Ευαγγελίου, τότε είναι αυτονόητο ότι θα πρέπει να ζητήσουμε την καθοδήγηση αυτή.
ReplyDeleteΓράφεις για την έκτρωση: η πρόθεση (και η πράξη) είναι ηθικά απορριπτέες.
ReplyDeleteΚαι τι γίνεται με μια εγκυμοσύνη σε ένα ανήλικο κορίτσι; Που ενδεχομένως έχει βιαστεί μέσα στην οικογένεια; Τι συμβαίνει γενικότερα με τον βιασμό; Πόσο μπορεί να ανεχτεί μέσα της μια γυναίκα τον καρπό μιας κακοποίησης;
Το να πούμε λοιπόν πως κάτι είναι ηθικά απορριπτέο μπορεί να βασίζεται σε μια προσωπική θεώρηση. Και όχι σε μια εκκλησιαστική αντίληψη.
Σκέφτομαι πάντα το γιατί των πραγμάτων.
Γνωρίζω πως για τις γυναίκες δεν είναι μια ευχάριστη εμπειρία η έκτρωση. Σε ορισμένες περιπτώσεις μοιάζει ένα αναγκαίο κακό, όταν υπάρχει άγνοια αντισύλληψης, οπότε η έκτρωση λειτουργεί ακριβώς ως ένα είδος αντιμετώπισης κάποιο αναπάντεχου γεγονότος μέσα στη ζωή της γυναίκας, τελείως ανεπιθύμητου. Το γιατί είναι ανεπιθύμητο είναι πολύπλοκο και πάντα εξαρτάται από την ίδια τη γυναίκα, τον σύντροφό της (εάν υπάρχει), τους οικείους της και την κουλτούρα της. Επομένως, το να σεβαστεί αυτό που κουβαλάει είναι συνέπεια της επίγνωσης που έχει για το τι συμβαίνει μέσα της.
Σε κάθε περίπτωση η ηθική της μητέρας ή του πατέρα (εάν υπάρχει πατέρας) είναι κάτι δυναμικό, διατρέχει όλη τη σχέση που αναπτύσσεται και δεν μπορεί να περιοριστεί στο να έρθει στον κόσμο μια νέα ζωή, αλλά περνάει στην ευθύνη που αισθάνεται για τη συνέχεια. Δεν μπορώ να ανεχτώ την εγκατάλειψη των νεογέννητων βρεφών σε ιδρύματα ή σε νταντάδες, αλλά ούτε και τη μετέπειτα παραμέλησή τους από ανίκανους και απάνθρωπους γονείς, οι οποίοι όχι απλά δεν έχουν εκπαιδευτεί να είναι γονείς, αλλά ούτε καν θέλουν να μάθουν τι σημαίνει ανατροφή μικρών.
Την ίδια στιγμή δεν μου αρέσει καθόλου η υποκρισία της χριστιανικής κοινωνίας μας, όταν έχει ιδρυματοποιήσει ορφανά, έκθετα κλπ παιδάκια, και ενώ παρουσιάζονται υποψήφιοι γονείς που θέλουν να τα υιοθετήσουν, δυσκολεύονται πάρα πολύ να τα αποκτήσουν.
Ο ορθόδοξος χώρος δεν είναι ένας αγγελικός τόπος. Ας μείνουμε μακριά από εξιδανικεύσεις. Νομίζω πως βοηθάει περισσότερο να μιλάμε εμπειρικά. Το ευαγγέλιο δεν είναι συνταγολόγιο. Κάθε του γραμμή ερμηνεύεται από την εποχή των αποστόλων μέχρι τις μέρες μας.
Μιλάς για τον ηθικό κανόνα που δεν επιτρέπει εξαιρέσεις. Ωστόσο, αν έχει κάτι έχει σημασία στην ορθόδοξη πίστη είναι πως οι πράξεις που υπακούν σε κανόνες είναι τελείως, μα τελείως, λίγες και περιορισμένες για να σωθεί ο άνθρωπος... Ευτυχώς! Γιατί εκτός από τις ατομικές επιτυχίες, που μπορούν να μετατραπούν από τη μία στιγμή στην άλλη σε αποτυχίες (βλ. ευσεβείς Φαρισαίους), δηλαδή απομάκρυνση από τον Θεό, υπάρχει το έλεος του Θεού.
Λέμε Κύριε ελέησον, γιατί δεν βασιζόμαστε απλά, σε όσα έχουμε επιτελέσει, όσο ηθικά και μεγάλα να είναι.
Όσο για τον πνευματικό δεν είμαι βέβαιος εάν ευκολύνει ή δυσκολεύει τα πράγματα. Εάν λειτουργεί ως δικαστής και ενοχοποιεί τη γυναίκα ή λειτουργεί ως θεραπευτής που εμψυχώνει και προσπαθεί να κατανοήσει την κατάσταση. Εάν αντιλαμβάνεται τον ρόλο του ως πατέρας μιας κοινότητας ή ως εισαγγελέας που δυσκολεύεται να αναγνωρίσει μέσα από τη μάζα, πρόσωπα και βλέμματα...
Ardalion
@ Ardalion,
ReplyDeleteΟ πνευματικός είναι πάντα "πατέρας". Εκείνος θα κληθεί να λάβει τις δύσκολες αποφάσεις.
Αναφέρεις τον βιασμό. Είναι ένα εξαιρετικά δραματικό γεγονός. Αν έχει φθάσει σε εμένα σωστά το γεγονός που θα αναφέρω παρακάτω είναι ενδεικτικό της διάκρισης αλλά και της πνευματικής εξουσίας που έχει μια Εκκλησία. Όταν έγινε η εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο το 1974 ένας αριθμός Ελληνο-Κυπρίων γυναικών βιάσθηκαν από τους εισβολείς. Η Εκκλησία της Κύπρου, όπως έχω πληροφορηθεί, έλαβε απόφαση και επέτρεψε τις εκτρώσεις στις περιπτώσεις των βιασμών αυτών.
@ Anastasios
ReplyDelete«Εκείνος θα κληθεί να λάβει τις δύσκολες αποφάσεις.»
Είναι δυνατόν ένας πνευματικός πατέρας να αναλαμβάνει την ευθύνη του παιδιού του αποφασίζοντας για λογαριασμό του;;;; Αυτό δεν είναι έλεγχος; Πώς γίνεται κάποιος να ορίζει τη ζωή των άλλων στο όνομα του θεού;
Το «παιδί» δεν ενηλικιώνεται ποτέ; Είχα την εντύπωση ότι ο ρόλος του πατέρα είναι να βοηθήσει το παιδί να σταθεί στα πόδια του και όχι να ακυρώνει το αυτεξούσιο, το μέγα δώρο της θείας αγάπης...
@ ardalion,
ReplyDeleteΈνα βασικό στοιχείο στην πνευματική ζωή είναι η υπακοή. Το πνευματικό παιδί προσέρχεται παρακλητικά στον πνευματικό πατέρα και ζητά συμβουλή. Ο πατέρας τότε συμβουλεύει και προτείνει. Το παιδί υπακούει με σεβασμό και αγάπη. Προφανώς δεν καταργείται το αυτεξούσιο, αλλά το αυτεξούσιο υποτάσσεται στην αγάπη.
Ας μην ξεχνούμε ότι η απομόνωση και ο υπερτονισμός του αυτεξουσίου δεν οδηγεί τον άνθρωπο πουθενά. Μπορεί να ισχυριστεί άραγε κανείς ότι είναι πραγματικά αυτεξούσιος; Δηλαδή, δεν έχει αυθέντη;
Ένα παράδειγμα για σκέψη είναι και το εξής: Όταν επισκεπτόμαστε το γιατρό και ακούμε από εκείνον ότι πρέπει να υποβληθούμε σε εγχείρηση για να αποκατασταθεί μια βλάβη του σώματος, εμείς τι κάνουμε; Απαντούμε ότι η απόφαση θα είναι δική μας και θα κάνουμε ότι θέλουμε; Πιθανόν να το κάνουμε. Αλλά το αποτέλεσμα στην περίπτωση αυτή είναι νομίζω απολύτως προβλέψιμο.
Απολύτως ανάλογα είναι και στο πνευματικό πεδίο.
Αγαπητέ π. Ανάστασιε,
ReplyDeleteΤο θέμα είναι πότε ο λεγόμενος πνευματικός πατέρας κάνει το δικό του θέλημα και πότε κάνει το θέλημα του Χριστού. Πιστεύω πως συμφωνούμε πως μεταξύ των δύο υπάρχει χάσμα μέγα. Το κριτήριο σε κάθε περίπτωση είναι πόσο τρέφεται και πόσο υπονομεύεται η φιλαυτία, πόσο ανοίγεσαι στον άλλο ή πόσο κλείνεσαι σε ένα εγώ που δοξάζεται ως πνευματικός πατέρας ή σε ένα εγώ που αναπαύεται ως πνευματικοπαίδι.
Και κάτι ακόμη. Μέσα στην όντως Εκκλησία μιλάμε για μια σχέση που έχει να κάνει με μια κοινότητα, άρα δεν περιορίζεται στην ιδιωτική περιοχή ενός που ζητεί συμβουλές από κάποιον αποσπασματικά και έξω από το εκκλησιαστικό σώμα, όπως θα πήγαινε σε έναν ψυχολόγο ή εάν ήταν ζευγάρι σε έναν σύμβουλο γάμου...
Για να μην κουράζω και καταχρώμαι του χώρου. Η εικόνα του γκουρού πνευματικού στον οποίο εγκαταλείπει κανείς «αυτόβουλα» πρόσωπο και ελευθερία (επειδή φοβάται το ρίσκο και τη διακινδύνευση) δεν αξίζει στην ορθόδοξη πνευματική παράδοση.
@ ardalion,
ReplyDeleteΗ Εκκλησία μας δεν επιθυμεί και δεν προτείνει σχέση εξάρτησης, όπου ο ένας είναι αυθέντης και ο άλλος άβουλος αποδέκτης.
Στο μοναχισμό η υπακοή είναι σημαντικό και απόλυτο στοιχείο της καθημερινής ζωής, ενώ στις Ενορίες το σύνηθες είναι να καλλιεργείται μια δυναμική διαλεκτική, όπου και οι δύο πλευρές συμβάλλουν στην επιτέλεση ενός μυστηρίου. Και το μυστήριο δεν επιδέχεται εύκολα διανοητική έρευνα. Όμως η πνευματική ωφέλεια είναι σαφώς δεδομένη.