Ιερατική Σύναξη [B΄]

Ιεράς Αρχιεπισκοπής Θυατείρων και Μεγ. Βρετανίας

Δ. Ομιλία του Καθ. Θεόδωρου Γιάγκου

Στην διάρκεια των εργασιών ομίλησε με βαθιά επιστημοσύνη και ο Καθηγητής του Κανονικού Δικαίου του Α.Π.Θ. κ. Θεόδωρος Ξ. Γιάγκου, με θέμα: «Ο πλουραλισμός της Κανονικής Παράδοσης της Εκκλησίας». Στην ομιλία αυτή ο κ. Γιάγκου ανέφερε μεταξύ των άλλων και τα εξής:

«Ο βυζαντινός κανονικός νομοθέτης χαρακτηρίζεται για ευελιξία και για πλουραλισμό... Οι ι. Κανόνες είναι πρωτίστως θεολογικά κείμενα. Κατά συνέπεια δεν θα πρέπει να προσεγγίζονται ανεξάρτητα από την πατερική θεολογία και από το εν γένει ιστορικοθεολογικό πλαίσιο της θέσπισής τους... Ο νεώτερος άγιος της Εκκλησίας μας, άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς, διατύπωνε με παρρησία τη ρήση: “Εγώ για τη διαφύλαξη των ιερών κανόνων είμαι πρόθυμος να θυσιάσω τη ζωή μου, αλλά παράλληλα για τη σωτηρία ενός ανθρώπου θυσιάζω όλους τους ιερούς κανόνες”... Η εξομολόγηση δεν είναι μια δικονομική διαδικασία που υποτάσσεται σε αντικειμενικούς νομικούς όρους προς εξασφάλιση όλων των προύποθέσεων της δικαίας δίκης, αλλά είναι μια πράξη που αποβλέπει στην ιατρεία των παθών... Η άσκηση της οικονομίας, που είναι μία αυτοκένωση της Εκκλησίας, ασκείται όχι μόνο κατά την ώρα της εξομολογήσεως αλλά και σε πλείστες άλλες περιπτώσεις... Η οικονομία δεν είναι επιλογή έκπτωσης από το ορθόδοξο δόγμα, αλλά θεολογική στάση που προάγει το έργο της σωτηρίας...».

Και ολοκλήρωσε τον εμπνευσμένο λόγο του με τις εξής σκέψεις: «Στην παράδοσή μας δεν υπήρξε στατικότητα ούτε και απολυτοποίηση, καθόσον το κριτήριο ήταν πάντοτε η διασφάλιση της σωτηρίας του ανθρώπου. Επομένως ο παρατηρούμενος ζηλωτισμός, εάν αυτός δεν προάγει τον συγκεκριμένο σκοπό, λειτουργεί διχαστικά υψώνοντας ανυπέρβλητα τείχη μεταξύ των μελών της Εκκλησίας. Ο πλουραλισμός ήταν μια επιλογή της Εκκλησίας που την βοήθησε στο ποιμαντικό της έργο. Η ακρίβεια και η οικονομία είναι δύο αρχές εφαρμογής των ιερών κανόνων που επιβεβαιώνουν ότι η Εκκλησία έχει την εξουσία να “χειρίζεται” κατά την κρίση της στην κάθε περίπτωση τους κανόνες που αυτή θέσπισε. Το ζητούμενο δεν είναι η περιφρόνηση των κανόνων ούτε ο εγκλωβισμός σε αυτούς, αλλά ο με κάθε τρόπο ευαγγελισμός του κόσμου, για τον οποίο όλοι μας θα πρέπει να αγωνιζόμεθα με όλες τις δυνάμεις της ψυχής μας».

Ε. Ομιλία Αρχιμ. Βασιλείου Παπαβασιλείου

Ο Αρχιμ. Βασίλειος Παπαβασιλείου, Εφημέριος του Καθεδρικού Ναού Αγ. Πάντων Λονδίνου, ομίλησε με θέμα: «Γεφυρώνοντας τη Θεολογία και την Ποιμαντική: Κατήχηση και Διοίκηση». Μεταξύ άλλων ανέφερε:

«Η κατήχηση και η ποιμαντική ευθύνη μοιράζονται την ίδια αρχή: τη συνάντηση με ανθρώπους εκεί ακριβώς όπου βρίσκονται, δηλαδή, να κατέβουμε στο επίπεδό τους προκειμένου να τους πάμε υψηλότερα. Εδώ έγκειται η πρόκληση της θεολογίας στην κατήχηση... Η κατήχηση δεν είναι μια μελέτη - είναι ένα ταξίδι. Καθήκον του κατηχητή είναι να πάρει τους ανθρώπους από το χέρι και να τους οδηγήσει σ’ αυτό το ταξίδι. Και ποιος είναι καλύτερος γι’ αυτό το καθήκον από έναν κληρικό, τον ποιμένα του κοπαδιού;

...Πολύ συχνά ακούμε για δαμάχες μεταξύ κληρικών και λαϊκών ηγετών της Εκκλησίας, οι οποίες αναπόφευκτα οδηγούν στο ερώτημα: “ποιος είναι υπεύθυνος για την Εκκλησία; Ο ιερέας ή ο πρόεδρος”; Η απάντηση είναι: κανένας από τους δύο. Ο επίσκοπος είναι υπεύθυνος. Ο εκπρόσωπος του επισκόπου είναι ο ιερέας. Ο λόγος είναι σαφής: υπεύθυνος είναι αυτός που προΐσταται κατά τη θεία Λειτουργία, αυτός που διακονεί στο ιερό και τελεσιουργεί τη θεία Ευχαριστία...

Η καρδιά της διοίκησης της Εκκλησίας πρέπει να είναι η Αγία Τράπεζα, η θεία Ευχαριστία και αυτό σημαίνει πως ηγέτης όλων των υποθέσεων της Εκκλησίας, συμπεριλαμβανομένης και της διοίκησής της, είναι αυτός που προΐσταται στο άγιο Βήμα, είτε ο επίσκοπος είτε ο ιερέας που είναι εντεταλμένος από τον επίσκοπο να επιτελεί αυτή τη διακονία εκ μέρους του. Δεν έχει κάποιο θεολογικό νόημα για έναν λαϊκό να έχει το ρόλο του διοικητικού ηγέτη στην Εκκλησία για τον απλούστατο λόγο πως δεν μπορεί να τελέσει τη θεία Ευχαριστία, δεν μπορεί να προεξάρχει στη θεία Λειτουργία».

Στη μακρά συζήτηση που ακολούθησε την πολύ ενδιαφέρουσα αυτή ομιλία ακούστηκαν αρκετές απόψεις, που άλλες αφορούσαν την Κατήχηση κι άλλες την Διοίκηση της Εκκλησίας. Αξίζει να καταγράψουμε την άποψη που εξέφρασε ο σοφός Καθηγητής Θεόδωρος Γιάγκου, ο οποίος ανέφερε χαρακτηριστικά, ότι «ο ιερέας ως ποιμένας είναι πάντοτε ηγούμενος και ποτέ αγόμενος».

ΣΤ. Επίσκεψη στον οίκο του Λόρδου Βύρωνα

Μια από τις σημαντικότερες και συγκινητικότερες στιγμές της Σύναξης ήταν η επίσκεψη που έκαναν οι Σύνεδροι Κληρικοί στο ονομαστό Newstead Abbey, της κομητείας του Νόττινγχαμ, το οποίο ήταν η επίσημη κατοικία της οικογένειας του εξαίρετου Φιλέλληνα Λόρδου Βύρωνα.

Στο παρεκκλήσι του κάστρου εψάλη και επιμνημόσυνη δέηση υπέρ μακαρίας μνήμης και αιωνίου αναπαύσεως του σπουδαίου αυτού ανδρός, ο οποίος τάχθηκε με όλη του την ψυχή υπέρ της ανεξαρτησίας των Ελλήνων.

Το 1823 μετέβη στην Πατρίδα μας για να υποστηρίξει την υπόθεση αυτή και πέθανε από πυρετό την επόμενη χρονιά. Τις τελευταίες ώρες του, είπε στον φίλο του, τον κόμη Πιέτρο Γκάμπα, όπως υπενθύμισε ο Άγιος Θυατείρων πριν την έναρξη της δέησης: «Έδωσα στην Ελλάδα τον χρόνο μου, την περιουσία μου, την υγεία μου και τώρα της δίνω τη ζωή μου».

Πρωτοπρ. Αναστάσιος Δ. Σαλαπάτας