Οἱ ἄλλες τῶν Σκοπελιτῶν καλλιτεχνῶν ἄγνωστες δημιουργίες

Συνήθως, ὅταν γίνεται λόγος γιὰ κάποιον καλλιτέχνη ἐμφανίζονται μονάχα οἱ γνωστὲς πτυχὲς τοῦ ἔργου του, τὸ ὁποῖο εἶναι τοὶς πᾶσι γνωστό. Ἔργο ποὺ καταξιώνει τὸν δημιουργὸ  καὶ τὸν ὑψώνει μέσα στὸ καλλιτεχνικὸ στερέωμα, τοποθετώντας τον ὅπου ἀνήκει.

Ὅμως, ἄν προσέξει κανεὶς ὅλους αὐτοὺς τοὺς εὐαίσθητους καὶ φιλότιμους δημιουργοὺς, εἶναι δυνατὸ νὰ ἐξακριβώσει, ἀφοῦ προηγουμένως ἐνδιαφερθεῖ νὰ ἐρευνήσει μὲ ἐντιμότητα καὶ καλοπροαίρετη διάθεση τὸν ψυχισμὸ τοῦ καθενός τους, τὶς ἄλλες πτυχὲς τῆς  καλλιτεχνικῆς τους δημιουργίας, οἱ ὁποῖες ὡστόσο, κι ἀγνωστες εἶναι, ἀλλὰ καὶ ἀναξιοποίητες, δυστυχῶς, ἀπὸ τοὺς ἴδιους τοὺς δημιουργούς τους. Καὶ λέω δυστυχῶς, γιατὶ καταλαβαίνω ὅτι προτεραιότητά τους εἶναι ἡ ἐπιτέλεση τοῦ κυρίως ἔργου τους, ἐπειδὴ μὲ αὐτὸ φέρνουν στὸ καθημερινό τους τὸ τραπέζι «τὸν ἄρτον τὸν ἐπίουσιον». Ἔτσι, τὸ ἄλλο τους ἔργο παραμερίζεται, ἄχρι καιροῦ...

Γράφοντας αὐτά, λοιπόν, δηλώνω ὅτι  ἀναφέρομαι  σὲ παλαιοὺς ἤ καὶ σημερινοὺς καλλιτέχνες, ὁπως π.χ. ὁ μακαρίτης σήμερα Βασίλης Ρόδιος, ποὺ ἐκτὸς ἀπὸ ἀγγειοπλάστης ὑπῆρξε καὶ ποιητής, ὁ μακαρίτης ἐπίσης Τριαντάφυλλος Μπουνταλᾶς, ποὺ ἐκτὸς ἀπὸ ξηλοναυπηγὸς ὑπῆρξε ψάλτης καὶ λαϊκὸς ὀργανοπαίκτης, ἡ Βιολέτα Σοφικίτου, ποὺ ἐκτὸς ἀπὸ ζωγράφος εἶναι  καὶ λογοτέχνις, ὁ Κ. Κοσύφης ποὺ ἐκτὸς ἀπὸ ξυλουργὸς καὶ ναυπηγὸς εἶναι τέλειος μηχανικός, κ.ἄ. πολλοί.

Ὅμως ἐδῶ θὰ ἤθελα νὰ σταθῶ στὸν πολύπτυχο λεπτουργὸ καὶ διακεκριμενο πιὰ γλύπτη τοῦ ξύλου, τὸν Χαράλαμπο Γ. Κοχύλη, ὁ ὁποῖος μὲ ἐξέπληξε μὲ τὰ ἔργα του, τόσο τῆς ζωγραφικῆς, ὅσο καὶ τῆς καλλιγράμου οἰκοδομικῆς του τέχνης.

Ἀρχικὰ τὰ ἔργα τῆς ζωγραφικῆς τοῦ Κοχύλη εἶναι καμωμένα μὲ μιὰν ἁπλότητα ποὺ τὴ συνοδεύει ὡστόσο ἡ πειθαρχημένη προσπάθεια ἀποδόσεως τῶν εἰκονιζομένων μὲ καθαρότητα καὶ μὲ τὴ δυνατὴ ἀκρίβεια. Δὲν τὸν νοιάζει τὸν ἐρασιτέχνη ζωγράφο ἡ ἔνταξή του σὲ μιὰ Σχολή, ἀλλὰ ἡ ἀπόδοση τῶν ὅσων ἔχει μπροστά του ὡς μοντέλα, μὲ τὴν ὅσο τὸ δυνατὸ καλύτερη πιστότητα, ὅπως δηλαδὴ κάνει καὶ πάνω στὸ ξύλο ὅταν τὸ κεντᾶ μὲ προσοχή, ὥστε νὰ ἀποδόσει μὲ τὸν καλύτερο τρόπο αὐτὸ ποὺ ἔχει σχεδιάσει. Ἑπομένως θεωρῶ τὰ ἔργα του τῆς ζωγραφικῆς, τὰ ὁποῖα δυστυχῶς, δὲν συνέχισε, ὡς μιὰ προέκταση τοῦ κυρίως ἔργου του, τῆς ξυλογλυφικῆς δηλαδή.

Ὅμως ἡ καλλιτεχνικὴ δραστηριότητα τοῦ Κοχύλη ἐπεκτείνεται καὶ στὸ μέγα καὶ σημαντικὸ ἐργόχειρο τῆς παραδοσιακῆς οἰκοδομικῆς, ἡ ὁποία ἔχει βαθειὲς ρίζες στὴ Σκόπελο, ἀφοῦ σώζονται ἀρκετὰ τεκμήριά της.

Πρόκειται γιὰ ἔργα ποὺ παραμένουν στὸ χρόνο ὡς ἀποδεικτικὰ στοιχεῖα εὐαισθησίας, ἀλλὰ καὶ εὐπρεποῦς συνεχίσεως μιᾶς παραδόσεως, ὅπως εἶναι ἡ παλιὰ μαστορικὴ τέχνη τῶν χτιστάδων.

Ὁ Κοχύλης κι ἐδῶ προσπαθεῖ νὰ μὴ φανεῖ ἱερόσυλος, δηλαδή, νὰ παραμερίσει τοὺς κανόνες τῆς παλιᾶς μαστορικῆς τέχνης, ἀλλὰ νὰ ἀξιοποιήσει τὴ βασικὴ πρώτη ὕλη, τὴν πέτρα δηλαδή ὅπως οἱ πρόγονοί του καὶ νὰ στήσει αὐτὰ ποὺ παρουσιάζει μὲ αὐστηρὴ προσήλωση στὰ παραδεδομένα.

Στὶς μέρες μας ποὺ περιφρονεῖται κάθε τι τὸ παραδοσιακό, τὸ δεμένο μὲ τὸ χτὲς καὶ τὴ σοφία ἐκείνων τῶν παλιῶν κι ἀγράμματων μαστόρων, προσπάθειες ὅπως αυτὲς τοῦ Χαρ. Γ.  Κοχύλη ἀνοίγουν δρόμους στὴν ἐλπίδα ὅτι δηλαδή, κάποιοι πονοῦν ἀκόμα καὶ συνάμα μὲ τὶς δυνατότητές τους συνεχίζουν νὰ διακονοῦν παραδοσιακὲς τέχνες. Κάτι ποὺ τιμᾶ τοὺς ἴδιους μὰ περισσότερο τὸν τόπο καὶ τὴν ἱστορία του.   

π. Κ.Ν. Καλλιανός