Να ακούμε τη γλώσσα μας

 
"Να ακούμε την γλώσσα μας" έλεγε ο κύριος Μιχάλης. 
 

Νεαρός, σαν τόσους άλλους, άφησε το νησί του και φτάνοντας στην Αγγλία έγινε και αυτός πάροικος. Αγαπούσε τα γράμματα αλλά δεν κατάφερε να σπουδάσει. Λίγα χρόνια πήγε στο σχολείο, αλλά διάβαζε, διάβαζε και έγραφε, "σε χαρτί και με καλαμάρι"  δήλωνε. Μιλούσε διορθωμένα όπως θα λέγαμε, άφηνε παραπέρα την τοπική του διάλεκτο, η ορθογραφία του τέλεια και ο γραφικός χαρακτήρας σταθερός. "Από το Ευαγγέλιο διδάσκομαι" διαλαλούσε περήφανα. "Σαν τον Κολοκοτρώνη, που έμαθε τα γράμματα από το Οκταήχι" συμπλήρωνε. Η χαρά του, όταν μετά από είκοσι χρόνων στέγασης σε έναν Αγγλο-Καθολικό Ναό στα μέρη που διαβιούμε, τελικά αποκτήσαμε δικό μας, δεν περιγράφεται.
 
Καλοντυμένος,  με καλοσιδερωμένη τσάκιση στο παντελόνι -ήταν ράφτης το επάγγeλμα- και το αδιάβροχο στο μπράτσο για κάθε ενδεχόμενο, δεν έχανε Λειτουργία τις Κυριακές. Το ίδιο έκανε όταν ζούσε στο Λονδίνο και όταν ήρθε στην περιοχή μας, του έλειπε η Εκκλησία. Tου έλειπε το "ανήκειν".  Με την ίδρυσή μας, βρήκε "το ανήκειν" του, όπως το βρήκαμε και οι υπόλοιποι. Στην Ελληνορθόδοξη Κοινότητα που ιδρύθηκε Δεκέμβριο μήνα, τριάντα τέσσερα χρόνια πριν, από τον μακαριστό πρώην Αρχιεπίσκοπο Θυατείρων Γρηγόριο, για να μπορούν οι -ακούσια ή εκούσια- ξεριζωμένοι ομογενείς της περιοχής μας να συνεχίζουν τα ήθη και τα έθιμα τους, αυτά που έμαθαν από τα γεννοφάσκια τους και να τα μεταλαμπαδεύουν στις επόμενες γενιές μέσα στα όρια του δυνατού.  Συσπειρωμένοι γύρω από την Εκκλησία, βρίσκοντας το αυλάκι που τους βοηθούσε να συνεχίζουν την πολιτιστική κληρονομιά που τους άφησαν οι πιό πριν από αυτούς, αυτοί οι ταξιδιώτες βρήκαν την Ιθάκη τους μετά από μεγάλη διαδρομή, ωσάν να ήταν μέσα στο καραβάκι που βρίσκεται στο επιστολόχαρτο της Κοινότητάς μας, το οποίο συμβολίζει την Εκκλησία που ολοένα ταξιδεύει και που δεν έχει σύνορα.  
 
Στο πλευρό μας μαζί με το Δόξα Πατρί και τα Χαίρε στην Παναγία μας, Το Πιστεύω και το Πάτερ Ημών μας και με προστάτες τον Άγιο Στυλιανό που αγαπά τα παιδιά και που οι μάνες τους τον τιμούν ιδιαίτερα, τον σοφό Ιεράρχη Άγ. Αμβρόσιο, και μετά από λίγο καιρό την Βλαχερνίτισσα βάλαμε τα δυνατά μας να εξυπηρετούμε όλους που έγιναν μέλη της ενορίας μας. Πάνω από όλα το καλό άγγελμα, Το Ευαγγέλιο που βοήθησε τον κύριο Μιχάλη να καλλιεργεί εκτός τα της θρησκείας και τα Ελληνικά του, "πιό καλό βιβλίο, δεν υπάρχει" έλεγε σε όσους τον ρωτούσαν. Το Ελληνικό Σχολείο, η Βοηθητική Αδελφότητα, η συντροφιά της γνώριμης δικής μας ανάσας ανάμεσα στις άλλες, στην πολυπολιτισμική ατμόσφαιρα τριγύρω μας, για "να ακούμε την γλώσσα μας", οδήγησαν τα βήματα μας και η διαφύλαξη της ταυτότητάς που μας δένει και μας ψυχαγωγεί, έγιναν σκοπός.  Αυτήν την ταυτότητα που με την γλώσσα και την πίστη μας οδηγό, περνώντας μέσα από τις Συμπληγάδες των τόσων χρόνων κατάκτησης και κατοχής και που, με νύχια και με δόντια την κρατήσαμε μέχρι τα τώρα.
 
Τον έφερα στην μνήμη μου μερικές μέρες πριν, που θα ήταν η γιορτή του και τα σοκολατάκια που θα μας κερνούσε, Των Ταξιαρχών. Θυμήθηκα το Μέγα Ρεύμα (Αρναούτκιοϊ)  στον Βόσπορο που γιόρταζε. Πανηγύριζε και η Στένη (Ιστίνγιε) την ίδια μέρα. Σε μια τέτοια γιορτή που θα πήγαινε και ο Πατριάρχης, με πήρε η μαμά μου από το χέρι, φυσικά και η θεία μου μαζί, "Λεμονίτσα πάμε;". "Πάμε" από την μια, άλλο που δεν ήθελε και αυτή, "που θα πάτε τώρα;" η γιαγιά μου, από την άλλη.  Μια σταλιά παιδάκι με τον φιόγκο στο κεφάλι και μια που το παραθαλάσσιον Εσωσθένιον, όπως παλαιότερα ονομαζόταν στην καθαρεύουσα, δεν ήταν τόσο μακριά από τα Θεραπειά, ήταν καλούτσικος και ο καιρός, ξεκινήσαμε. Πρώτα το Καλεντέρι, το Νιχώρι μετά, μιά κατηφορίτσα κατόπι και ιδού ο Ταξιάρχης. Ο Πατριάρχης Αθηναγόρας εκεί. Εκείνος ο πανύψηλος σαν κυπαρίσσι, με την μακριά γενειάδα που όταν σε κοίταζε στα μάτια, μιλούσε δίχως να μιλά, το βλέμμα του έλεγε τόσα πολλά που δεν προλάβαινες να τα ακούσεις.  Και το άλλο; Που όταν άνοιγε τους βραχίονες με τα φαρδομάνικα ήταν σαν να αγκάλιαζε όλους μας, ίσως και ολόκληρο τον κόσμο της Ρωμιοσύνης και ας κατέφθασε λίγα χρόνια πριν στο Χρυσό Κέρας και στις Βοσποριανές ακρογιαλιές μας με Αμερικάνικο αεροπλάνο από τον ουρανό και από την Αμέρικα, όπως έλεγαν. Πρόσθεταν, βέβαια, πως είχε Ηπειρώτικια καταγωγή και όχι μόνο καταγωγή, αλλά γεννήθηκε και σε ένα χωριό, κοντά στο Πωγώνι, μικρό - μεγάλο, δεν έλεγαν, μάλλον δεν θα ήξεραν. Αλλά αφού ήταν Ηπειρώτης, άρα ήταν και δικός μας. Να εξομολογηθώ πως όλα αυτά τ’ άκουγα αλλά γρί δεν καταλάβαινα. Δεν θα πείραζε άλλωστε.
 
Συνωστισμός ως τον Θρόνο για το Αντίδωρο και μετά στο προαύλιο της Εκκλησίας της Στένης λοιπόν, δεν ξέρω πως και γιατί, βρέθηκα στα γόνατά του και για του λόγου το αληθές, ο φωτογράφος που ακολουθούσε τον Πατριάρχη σε όλες του τις εξορμήσεις, απαθανάτισε την στιγμή.  Αντάμωσαν οι ματιές μας. Με κοίταζε και τον κοίταζα, τότε ήταν που στα δικά μου μάτια και στην δική μου ψυχή γράφτηκε η ιδέα πως αφού ήρθε από τους ουρανούς, ήταν ο Θεός, ο καλός Θεός όπως έλεγε η γιαγιά μου, που αγαπούσε τα καλά παιδιά, μικρά και μεγάλα και εμένα μαζί.
 
Γιόρταζαν, η μαμά μου, η θεία Αγγελική της αιθέριας Νουνάς Ειρήνης και της πρακτικής Νουνάς Θεοδώρας και όσες άλλες Αγγελικές ήξερα, ο θείος ο Μιχάλης της θείας Γεωργίας, που έμεναν σε απαρτμάν κάπου κοντά στο Πέρα και έπρεπε να πάμε για να τον ευχηθούμε μέσα στην εβδομάδα. Αν μπορούσαμε ας κάναμε κι αλλιώς! Και να τα μπισκοτάκια, να το γλυκάκι πορτοκάλι από τις πορτοκαλόφλουδες, να η σπιτίσια λεμονάδα και τα ζαχαρωτά,  παρ' όλο που αυτή η εξαδέλφη της γιαγιάς μου, υπέφερε από πόνους στα νεφρά και πάντα υπήρχε ένα τούβλο έτοιμο ζεσταμένο στην τσινένια σόμπα για ώρα ανάγκης και ανακούφισης.
 
Ξεχνιούνται αυτά;
 
Ταξιδεύοντας για να φτάσει σε όλες της γωνιές της μεγάλης Υδρογείου, η αγαπημένη του κυρίου Μιχάλη "γλώσσα μας", επιβάτης σε πλοίο που άοκνα σχίζει κύματα, στάθηκε τις προάλλες σε ένα κομματάκι μικρής γης που την βρέχουν τα νερά της Προποντίδας, Νοέμβριο μήνα και εφέτος στην γενέτειρα του Αγίου Νεκταρίου. Ο ουρανός ήταν γαλανός και η θάλασσα ήρεμη. Κόσμος και κοσμάκης από εδώ και από εκεί έτρεξαν να προσκυνήσουν της Σηλυβρίας τον γόνο στον τόπο του. Στην υπαίθρια Θ. Ακολουθία που τόσο την ευχαριστήθηκα,  χόρτασα και χάρηκα την παρουσία του Πατριάρχη μας, χάρηκα την συντροφιά του (ας είναι καλά το διαδίκτυο). Για πολλοστή  φορά, θαύμασα το κουράγιο, την δύναμη και την αντοχή του, στην Παναγία στον Μπαλατά την μιά μέρα, στο Παραθρόνιο του Αγ. Γεωργίου γιά την γιορτή του προ-προ-προ (πόσα προ χρειάζονται;) κατόχου του την άλλη, και στην Σηλυβρία την παράλλη. Σκέπτομαι το «Αν» του Κίπλινγκ και υποκλίνομαι. Υποκλίνομαι στο σθένος και στον μεταδοτικό ενθουσιασμό του και αντλώ θάρρος. Πρόσθεσα και την δική μου φωνή, που μόνο εγώ άκουσα, στον Πολυχρονισμό που ανέβηκε πάνω από την μαρμαρένια θάλασσα για να αγγίξει τα πέρατα.  Εις πολλά Του τα έτη.
 
Νίκη Beales
Νοέμβριος 2023
Buckingham, Αγγλία