Μέση κατάσταση ψυχών

Λάβαμε πρόσφατα ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο, 144 σελίδων, το οποίο έχει ως τίτλο του: «Η μέση κατάσταση των ψυχών υπό το φως των νεωτέρων αντιλήψεων περί χρόνου».

Το κείμενο του εν λόγω πονήματος αποτελεί την μεταπτυχιακή εργασία του συγγραφέα Πρεσβυτέρου Ανδρέα Μιχαηλίδη, κληρικού της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας, την οποία εκπόνησε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, με επιβλέποντα Καθηγητή τον κ. Γεώργιο Μαντζαρίδη.

Για τον π. Ανδρέα και την εργογραφία του έχουμε αφιερώσει μια ανάρτηση παλαιότερα. Σε τούτη τη μελέτη του ο συγγραφέας προσεγγίζει με τόλμη περισσή, αλλά και με δυναμισμό και πρωτοτυπία ένα δύσκολο θεολογικό θέμα, όπως είναι η μέση κατάσταση των ψυχών. Αυτή είναι μια θεολογική περιοχή την οποία η Ορθόδοξη Εκκλησία την εντάσσει στα ονομαζόμενα «θεολογούμενα» ζητήματα.

Ο συγγραφέας απλώνει την εργασία του σε 7 κεφάλαια. Συνοπτικά τα κεφάλαια αυτά ασχολούνται με:

1. Γενικά την ψυχή

2. Τον θάνατο, την ανάσταση, τον Άδη

3. Την ενανθρώπιση, τον θάνατο και την εις Άδου κάθοδο του Χριστού

4. Την θεωρία για την μέση κατάσταση των ψυχών

5. Τον χρόνο και τη βίωσή του στο χώρο της Εκκλησίας

6. Την θεωρία για την μέση κατάσταση των ψυχών και την Εκκλησία

7. Το ερώτημα αν όντως υπάρχει μέση κατάσταση των ψυχών

Σε όλα αυτά τα κεφάλαια ο συγγραφέας κάνει ενδιαφέρουσες αναλύσεις και προτείνει τις όντως φιλοσοφημένες σκέψεις και προτάσεις του, ως γνήσιος Πατέρας και Διδάσκαλος της Εκκλησίας.

Από τα τελικά συμπεράσματα της μελέτης αυτής αντλούμε λίγες μόνο σκέψεις, οι οποίες θεωρούμε πως είναι αντιπροσωπευτικές της θέσης που επιθυμεί να λάβει ο π. Ανδρέας στο υπό εξέταση θέμα:

«Δεν μπορούμε να μιλάμε για την άγνωστη, στην ουσία της, ψυχή, για υποτιθέμενη κατάστασή της (όπως είναι η μέση κατάσταση) υπό όρους χρόνου (και χώρου), που υπάρχουν μόνο κατά την παρούσα υπαρξιακή μας κατάσταση, όπου όλος ο άνθρωπος λειτουργεί στην ανθρώπινη εντέλεια... Οι άγιοι μετά την έξοδό τους από τον παρόντα κόσμο λαμβάνουν θέση μαζί με τους αποστόλους, στα δεξιά του Κυρίου. Αυτή η θεώρηση δηλώνει (όσο και αν τονίζει την εξαίρεση στην περίπτωση των αγίων) την απουσία κάποιας μέσης κατάστασης».

Και τελικά καταλήγει στην εξής συγκεκριμένη θέση:

«Δεν υπάρχει ουσιαστικά μέση κατάσταση των ψυχών, τουλάχιστον όπως την συλλαμβάνει το ανθρώπινο μυαλό μας... Η Ορθόδοξη Θεολογία αντιμετώπισε και αντιμετωπίζει την ανυπαρξία αυτού του προβλήματος με τη σοφή και θεόπνευστη σιωπή της».