Η εβδομάδα του «Ζ»

Δεν μπορεί να ισχυριστεί κανείς βέβαια ότι κάποιο γράμμα της ελληνικής αλφαβήτου είναι φτωχό σε λέξεις και έννοιες. Όμως πραγματικά το «Ζ» ήταν μια δύσκολη άσκηση που χρειάστηκε να αγωνιστώ για να την καταφέρω.

ΖΩΗ! Πώς να χωρέσει σε λίγες γραμμές το μεγαλείο, ο πλούτος και το μυστήριο της Ζωής; Η Ζωή που είναι τα πάντα, τα πριν και τα παρόντα και τα μετά, που μπορεί να αλλάζει αλλά δεν χάνεται ποτέ.

Βαθιά στοχαστικός ο μέγας Ευριπίδης αναλογίζεται με τόλμη, αλλά και εμποτισμένος από τον σπερματικό λόγο: «Ποιός ξέρει αν η Ζωή δεν είναι ο θάνατος, κι αυτό που εμείς θάνατο λέμε, κάτω εκεί να λέγεται Ζωή»!

Μπορεί για τον Καρυωτάκη η Ζωή να ήταν, λόγω της ιδιοσυγκρασίας του, «αξημέρωτη νύχτα», όμως είναι σαφέστατα σωστότερος ο Ν. Μπερδιάγιεφ, ο οποίος δηλώνει πως «Η Ζωή του Ανθρώπου είναι μια πορεία εκ του παραδείσου προς τον παράδεισον»!

ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ! Μια «Καλή» αλλά και «ευγενής» τέχνη είναι η Ζωγραφική. Ανακηρύχθηκε, επίσης, σε μία από τις «ελευθέριες τέχνες» (μαζί  με τη γλυπτική και την αρχιτεκτονική), δραστηριότητες δηλαδή για «ελεύθερα πνεύματα και για ευγενείς ψυχές», όπως έγραψε ο Αλμπέρτι.

Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι βέβαια, υποστήριζε ότι η Ζωγραφική είναι επιστήμη, και μάλιστα ανώτερη από την ποίηση και τη μουσική! Ίσως αυτή η άποψη να εδράζεται στο γεγονός ότι τα ζωγραφικά του έργα είναι πολυσύνθετα και χρήζουν κάποτε επιστημονικής ανάλυσης για να γίνουν κατανοητά.

Πάντως, η Ζωγραφική, ενώ ενέχει έντονα το στοιχείο της υποκειμενικότητας, είναι πραγματικά η τέχνη των οφθαλμών. Είναι η τέχνη που σε προκαλεί να κοιτάξεις, να απολαύσεις με τα μάτια και να διαβάσεις ένα ποίημα που... δεν έχει λόγια!

[O πίνακας είναι της φίλης ζωγράφου Αθηνάς Μπετίνη - Καπράρα].

ΖEΥΓΑΡΙ! Είναι μια μεγάλη ευλογία του Θεού και της φύσης πάνω στη δημιουργία και στον άνθρωπο. Όταν μνημονεύουμε ειδικά Ζευγάρι ανθρώπων αναφερόμαστε φυσικά σε αλληλοσυμπληρωνόμενα πρόσωπα που συνταιριάζονται μεταξύ τους λόγω της έλξης που ασκεί η ίδια η φύση.

Οπωσδήποτε βέβαια υπάρχουν και Ζευγάρια ζώων, τα οποία έχουν κι εκείνα μια κατά κάποιον τρόπο ανάλογη έλξη μεταξύ τους όπως συμβαίνει και με τους ανθρώπους. Εδώ ενθυμούμεθα και την Κιβωτό του Νώε, όπου «Κατά ζεύγη, άρρενα και θήλεα, εισήλθαν μαζί με τον Νώε στην κιβωτό, κάθε ζωντανό της ξηράς» (Γεν. 7, 15).

Ομοειδή αντικείμενα, τα οποία προορίζονται να χρησιμοποιηθούν μαζί (όπως είναι τα παπούτσια, τα γυαλιά κ.ά.) είναι κι αυτά Ζευγάρια. Όλα αυτά αποδεικνύουν βέβαια την αρμονία της Δημιουργίας του Θεού και των φυσικών αντικειμένων, τα οποία υπάρχουν και υφίστανται για να υπηρετούν τον άνθρωπο και τις υλικές ανάγκες του.

ΖΩΦΟΡΟΣ! Παρουσιάζοντας την έννοια αυτή και τη σημασία της θα μπορούσα να αναφέρω πολλές τεχνικές λεπτομέρειες, που ούτε εγώ δεν γνωρίζω, ούτε και ενδιαφέρουν κανένα τελικά.

Εκείνο που μ’ ενδιαφέρει να εκφράσω εδώ είναι ότι με τον εύηχο όρο Ζωφόρος εννοούμε εκείνη τη διακοσμητική ταινία στο επιστέγασμα των κτηρίων που είναι γεμάτη με ανάγλυφες παραστάσεις, φέροντας πραγματικά ζωή στο κτήριο, όπως υπονοεί και το ίδιο το όνομά της.

Ομιλώντας για Ζωφόρο ο νους μας συνειρμικά ακουμπά στον δικό μας Παρθενώνα με τα πρωτοπόρα του ανάγλυφα, μέρος των οποίων βρίσκεται ακόμα σε ξένο και αφιλόξενο γι’ αυτά τόπο...

ΖΩΟΦΙΛΙΑ! Στην Αγγλία, όπου μας έταξε ο Άγιος Θεός να ζούμε, ένα από τα βασικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν την εν λόγω κοινωνία είναι και η Ζωοφιλία. Σε άλλες χώρες και πολιτισμούς η ευγενική αυτή συμπεριφορά, απέναντι στα δημιουργήματα του Μεγάλου Ποιητή, δεν γίνεται κατανοητή με τον ίδιο ακριβώς τρόπο.

Η αλήθεια είναι ότι κάποτε παρατηρούμε μικρές ή μεγάλες υπερβολές της Ζωοφιλίας, όπου προτιμούνται τα ζώα από τους ανθρώπους και όπου υπερτονίζονται τα δικαιώματα των ζώων.

Όμως, αν θέλουμε να βάλουμε κάπως το θέμα αυτό στη σωστή του διάσταση, θα πρέπει να αναγνωρίσουμε κατ’ αρχάς ότι ο ίδιος ο Θεός έκρινε σωστό να συμπεριλάβει τα ζώα στο σχέδιό του για τον άνθρωπο και τη Δημιουργία, κι επίσης ότι πολλά ζώα έχουν αποδειχθεί κατά καιρούς πιστοί σύντροφοι ανθρώπων.

ΖΗΛΕΙΑ! Ανάμεσα στις τόσες όμορφες και θετικές λέξεις που έχουμε μέχρι σήμερα παρουσιάσει εδώ στο αλφαβητάρι μας, ήλθε η ώρα να συμπεριλάβουμε και ένα όρο που εμπεριέχει τέτοια και τόση άρνηση που μπορεί να γίνει αιτία για μεγάλα κακά στις διανθρώπινες σχέσεις.

Η Ζήλεια είναι γνωστή από τη μυθολογία και την ιστορία. Έχουμε αναφορές γι’ αυτήν σε όλα τα μεγάλα έθνη και πολιτισμούς. Είναι προφανέστατα μια παθολογική κατάσταση που μαυρίζει την ψυχή του ανθρώπου, σκοτίζει τη συνείδηση και συνδέεται άμεσα με το αδελφό συναίσθημα που είναι ο φθόνος.

Αν θέλουμε να κρατήσουμε μια σωστή και αποδεκτή στάση απέναντη στο ζήτημα αυτό, ας φροντίσουμε να ζηλεύουμε μόνο το καλό και την αρετή, αλλά με έναν τρόπο ισορροπημένο και ευγενή, χωρίς διεκδικήσεις, ανταγωνισμούς, ακρότητες και φανατισμούς.

ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΕΙΟ! Οφείλαμε νομίζω να ολοκληρώσουμε τον κύκλο του Ζ με κάτι γλυκό κι ευχάριστο. Και τι θα μπορούσε πραγματικά να ήταν γλυκύτερο από το Ζαχαροπλαστείο!

Είναι ένα κατάστημα στο οποίο μπαίνουμε με χαμόγελο και φεύγουμε με ακόμα μεγαλύτερο χαμόγελο, σκεπτόμενοι τις γεύσεις που μας περιμένουν όταν ανοίξουμε το κουτί με τα γλυκά!

Η λέξη αυτή μαρτυρείται από τις αρχές του 19^ου αι. κι έφερε πραγματικά μεγάλη γλυκύτητα στη ζωή μας. Αλλά, να μην ξεχνούμε, πως πρέπει ειδικά με τα γλυκά να εφαρμόζουμε πάντα το μέτρο!