Sunday 30 January 2022

1η Πνευματική Σύναξη στο Bristol

 
Μέσα στο πλαίσιο δραστηριοτήτων της Ελληνορθόδοξης Κοινότητας Απ. Πέτρου και Παύλου στο Bristol της Δυτικής Αγγλίας, εντάσσονται κατά τη τρέχουσα χρονιά και οι Πνευματικές Συνάξεις.
 


Αυτές θα αποτελούνται κυρίως από μια ομιλία -την οποία θα ακολουθεί γενική συζήτηση- και θα πραγματοποιούνται σε ημέρα Κυριακή στον Ιερό Ναό, μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας, στα ελληνικά (τουλάχιστον οι φετινές), από τον Πρωτοπρ. Αναστάσιο Δ. Σαλαπάτα.
 
Η θεματολογία των φετινών ομιλιών θα είναι ποικίλη και θα έχει αναφορά στην εκκλησιαστκή και εθνική ιστορία, στην αγιολογία, στη μελέτη Αγίας Γραφής και Ιεράς Παραδόσεως, καθώς και στην παιδεία.
 
Η σημερινή πρώτη Σύναξη, με αφορμή την Εορτή των Αγίων Τριών Ιεραρχών και των Ελληνικών & Χριστιανικών Γραμμάτων, θα έχει ως θέμα: «Η Γλώσσα της Καινής Διαθήκης».
 
Την ομιλία μπορεί να την παρακολουθήσει κανείς εύκολα, γιατί θα αναμεταδίδεται ζωντανά, μέσω διαδικτύου.
 
Οι δύο σχετικοί σύνδεσμοι έχουν ως εξής:
 
https://www.greekcommunitybristol.org.uk/live-streaming/
 
Talk (in Greek) by Fr. Anastasios D. Salapatas - “Language of the New Testament” (30/01/2022) at 12.00 noon:
 
https://youtu.be/6UTJtQkkscc

Saturday 29 January 2022

To λαμπερό φως της ζωής

 
Σε πρόσφατη επίσκεψή μου στα κεντρικά γραφεία του Διαχριστιανικού Οργανισμού με την επωνυμία «Συμβούλιο Εκκλησιών του Bristol», μεταξύ των άλλων παρατήρησα τα πολλά και ενδιαφέροντα έργα τέχνης, που κοσμούσαν τους χώρους του Οργανισμού.
 

Ένα από αυτά είναι κι ο πίνακας με τον τίτλο «Το λαμπερό φως της ζωής». Είναι ένας ενδιαφέρων πίνακας, αγνώστου καλλιτέχνη, από τον οποίο ξεχύνεται κυριολεκτικά πολύ φως προς όλες τις κατευθύνσεις.
 

Προφανώς είναι μια άκρως συμβολική παράσταση, που λαμβάνει αφορμή από τη θεολογική έννοια που ταυτίζει τον Ιησού με το φως και παίρνει την πρώτη ύλη της από τον αγιογραφικό λόγο: «Ἐγώ εἰμι τὸ φῶς τοῦ κόσμου· ὁ ἀκολουθῶν ἐμοὶ οὐ μὴ περιπατήσῃ ἐν τῇ σκοτίᾳ, ἀλλ᾿ ἕξει τὸ φῶς τῆς ζωῆς» (Ιω. 8, 12).

Friday 28 January 2022

Το άγαλμα του θερισμού

 
Σε πρόσφατη επίσκεψη στην πανέμορφη παραθαλάσσια πόλη Weston -super - Mare της Δυτικής Αγγλίας είδα και φωτογράφισα κοντά στην παραλία ένα όμορφο άγαλμα, που είναι αφιερωμένο στο θερισμό (αγνώστου δυστυχώς γλύπτη), και μου θύμησε κάτι από τα αρχαιοελληνικά αγάλματα.
 

Το εν λόγω άγαλμα βρίσκεται στους Ιταλικούς Κήπους, οι οποίοι ανήκουν στο κτήμα Winter Gardens, που δημιουργήθηκε το 1924. Άλλα αγάλματα στους ίδιους Κήπους είναι αφιερωμένα στη σπορά, την ταπεινοφροσύνη, την παιδική ηλικία, τη ματαιοδοξία και τις τέσσερις εποχές.

Thursday 27 January 2022

Εκτός από τα τραύματα και τα θαύματα

 
Είναι θετικό για το μέλλον του Ελληνισμού πως φέτος θυμόμαστε το τραγικό γεγονός της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας. Παράλληλα με αυτό θυμόμαστε τις ρίζες μας, το θάρρος και τον δυναμισμό των προγόνων μας. Θυμόμαστε πως υπό δυνάστη αλλόπιστο και τυραννικό πέτυχαν όχι απλώς να διατηρήσουν την ιδιοπροσωπία τους, αλλά να αναπτυχθούν και στις αρχές του 20ού αιώνα να έχουν κατακτήσει σημαντική παρουσία εκπαιδευτική, πολιτισμική, οικονομική, κοινωνική  στην καταρρέουσα οθωμανική αυτοκρατορία.
 

Θυμόμαστε πως  οι Έλληνες της Μικράς Ασίας ως πρόσφυγες δε λησμόνησαν την Παράδοσή τους και δεν άφησαν πίσω τις πολλές τους αρετές, με τις οποίες επιβίωσαν επί αιώνες μαύρης σκλαβιάς, αλλά τις έφεραν στη νέα τους Πατρίδα και μπόλιασαν με αυτές όλο τον Ελληνισμό. Είναι αυτό που είπε ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, πως με την άλωση της Κωνσταντινούπολης χάσαμε ως Έθνος την κρατική εξουσία, αλλά διατηρήσαμε το χώμα μας και την ταυτότητά μας, με την καταστροφή του 1922 χάσαμε και τα χώματά μας, αλλά διατηρήσαμε την ταυτότητά μας. Τώρα ο αγώνας σε εμάς, τους απογόνους εκείνων των ηρώων της Πίστης και της Πατρίδας, είναι να διαφυλάξουμε την ταυτότητα, που μας κληροδότησαν εκείνοι.
 
Και μόνο πάντως το γεγονός ότι θυμόμαστε τις ρίζες μας σημαίνει ότι επιμένουμε να διατηρούμε τα όσα έχουμε κληρονομήσει από έναν πολιτισμό 3.000 ετών. Η Εκκλησία της Ελλάδος αφιερώνει το Ημερολόγιό της στη Μικρασιατική καταστροφή, το ίδιο και οι Μητροπόλεις, ενώ προετοιμάζονται από αυτές και πολλές εκδηλώσεις, αν και όσο η πανδημία τις επιτρέψει. Επίσης τα πατριωτικά σωματεία έχουν κινητοποιηθεί, εφημερίδες έχουν προσφορές βιβλίων για τη Μικρά Ασία, σχετικά βιβλία εκδίδονται και επανεκδίδονται...
 
Είναι θετικό πως στη θλιβερή επέτειο συμμετέχουν όλοι οι Έλληνες, γιατί όπως μας είπε Μητροπολίτης, οι παππούδες των παλαιοελλαδιτών πολέμησαν για την απελευθέρωση της Μικράς Ασίας, και όταν ήρθαν οι Μικρασιάτες ως πρόσφυγες οι περισσότεροι –υπήρξαν και θλιβερές εξαιρέσεις– τους αγκάλιασαν και έμαθαν πολλά απ’ αυτούς...
 
Όμως κοντά στα εκατό χρόνια από την καταστροφή ας θυμηθούμε και τα εκατόν δέκα χρόνια από την απελευθέρωση των Ελλήνων της Μακεδονίας, της Κρήτης, της Ηπείρου, των νησιών του ανατολικού Αιγαίου και, αργότερα, της Δυτικής Θράκης. Ας θυμηθούμε το θαύμα του 1912-1913. Από τους δύο νικηφόρους πολέμους, κατά της Τουρκίας το 1912-13 και κατά της Βουλγαρίας το 1913, η Πατρίδα μας περίπου διπλασίασε την εδαφική της έκταση (από 63.211 τετρ. χλμ. έφτασε στα 120.308) και αύξησε κατά 80% περίπου τον πληθυσμό της (από 2.631.912 κατοίκους σε 4.718.221).
 
Ας θυμηθούμε ότι στις 5 Οκτωβρίου 1912  κηρύχθηκε ο πόλεμος κατά της Τουρκίας από Ελλάδα, Σερβία, Μαυροβούνιο και Βουλγαρία. Ο Ελληνικός στρατός από τα ελληνοτουρκικά σύνορα της Μελούνας (17 χιλιόμετρα από τον Τύρναβο) και μετά από αλλεπάλληλες στρατιωτικές επιτυχίες μέσα σε μόνο είκοσι ημέρες απελευθέρωσε τη Θεσσαλονίκη, ανήμερα του Αγίου Δημητρίου! Πιο συγκεκριμένα απελευθέρωσε με αλλεπάλληλες αστραπιαίες νίκες: Στις 9 Οκτωβρίου το Σαραντάπορο, στις 10 Οκτωβρίου τα Σέρβια, στις 16 Οκτωβρίου τη Βέροια και στις 20 Οκτωβρίου τα Γιαννιτσά.
 
Στις 25 Οκτωβρίου 1912, στις 4.30 το απόγευμα, λίγο έξω από την Συμβασιλεύουσα, οι Ευρωπαίοι πρόξενοι συνοδεύοντες τον Τούρκο στρατηγό Σαδίκ παρέδωσαν τη Θεσσαλονίκη στον υπό τον τότε διάδοχο και αρχιστράτηγο Κωνσταντίνο ελληνικό στρατό, εξ ονόματος του στρατηγού Ταξίν Πασά. Την 11η νυκτερινή υπογράφτηκε το ιστορικό πρωτόκολλο απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης και μετά τα μεσάνυχτα και ξημερώνοντας η εορτή του πολιούχου της Νύμφης του Θερμαϊκού Αγίου Δημητρίου, τμήματα Ευζώνων και μετά τάγματα της 7ης Μεραρχίας εισήλθαν στην απελευθερωμένη πόλη.
 
Με επίσης αστραπιαίες κινήσεις ο στόλος μας,  έχοντας ναυαρχίδα το θρυλικό  θωρηκτό «Αβέρωφ» και επικεφαλής  τον ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη, απελευθέρωσε τα νησιά του ανατολικού και βορείου Αιγαίου. Στις 9 Οκτωβρίου του 1912 απελευθερώνεται η Λήμνος, στρατηγικής θέσεως νησί, για το κλείσιμο του τουρκικού στόλου στον Ελλήσποντο, στις 18 Οκτωβρίου με παράλληλες κινήσεις, απελευθερώνονται τα νησιά Θάσος, Άγιος Ευστράτιος, Ίμβρος, στις 19 Οκτωβρίου τα ηρωικά Ψαρά, στις 24 Οκτωβρίου η Τένεδος, στις 4 Νοεμβρίου η Ικαρία, στις 8 Νοεμβρίου η Λέσβος και στις 12 Νοεμβρίου η Χίος. Εξάλλου στις 2 Νοεμβρίου απελευθερώθηκε το Άγιον Όρος, πριν από την κεντρική και ανατολική Μακεδονία, όπως και τα Ιωάννινα, που απελευθερώθηκαν το 1913.  
 
Η Σάμος είναι το νησί που δεν υπήρχαν τούρκοι και που όσες φορές επιχείρησαν να το καταλάβουν απωθήθηκαν από τους γενναίους Σαμιώτες. Αυτοί, μαζί με τους Κρητικούς, ουδέποτε δέχθηκαν πως το 1830, με τη Συνθήκη του Λονδίνου, μείνανε εκτός της ελεύθερης Ελλάδας. Στις 11 Νοεμβρίου 1912 οι υπό τον Θεμιστοκλή Σοφούλη Σαμιώτες επαναστάτες κήρυξαν την ελευθερία της Σάμου και την ένωσή της με την Μητέρα Ελλάδα. Οι σύμμαχοί μας, που τόσο μας αγαπάνε (...), δεν επικύρωσαν την απόφασή τους. Τελικά ο ελληνικός στόλος με στρατιωτικά αγήματα απελευθέρωσαν το νησί στις 2 Μαρτίου του 1913.       
 
Το 1912 η μικρή Ελλάδα, συνέτριψε την τεράστια Οθωμανική Αυτοκρατορία. Και το 1922 το ίδιο θα συνέβαινε αν δεν παρέμβαιναν οι Αγγλογάλλοι υπέρ του Κεμάλ... Τελικά οι πρόγονοί μας αυτήν την Ελλάδα των θαυμάτων και των τραυμάτων, μας παρέδωσαν και εμείς ορθώς τα θυμόμαστε. Πρέπει όμως πάντα να θυμόμαστε πως και στα θαύματα και στα τραύματά μας οι σύμμαχοί μας μόνο τα συμφέροντά τους κοιτάνε και επομένως, σε κάθε περίσταση, να βλέπουμε εμείς τι κάνουμε.
 
Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Monday 24 January 2022

Δίφωνος μελωδία

 
, Μι νάγνωση τς ποιητικς συλλογς,
«Στς πριγκίπισσας τς χθες», Λονδίνο 2021, σσ. 43
 


«Δυ συνοδοιπόροι στ μονοπάτι τς Ποίησης, φίλοι μεταξύ τους, Βασιλικ Β. Παπ κα Τάσος Βυζάντιος» μς προσφέρανε εγενς μι φωτεινή, λλ κα πρωτότυπη ποιητικ νθολογία, στν ποία ταμιεύονται ψελλίσματα ελαβικά, εαίσθητα κα καλογραμμένα κι  π τος δύο δημιουργούς. Ψελίσματα τς ψυχς τους, λοιπόν, , μ λίγα λόγια μβιωμένες καταθέσεις, πο θυμίζουν χορος εροψαλτν: Τν Πρωτοψάλτη δηλ. κα τν Δομέστιχο, πο ελαβικ συνεργάζονται, μ ποτέλεσμα ατ ελογημένη διακονία, πως, πολ σωστά- ναφέρει κι κ. Λ. Τζόκας ν  εναι ντως μι «ετυχισμένη στιγμ» (σ. 6). Στιγμή, που παραμερίζονται γωισμοί, συγκρούσεις κα περίεργοι νταγωνισμοί, πο ν δ συμμορφωθον μ πειθαρχία κα λληλοσεβασμό, θ χρειαστε νας τρίτος ν «βγάλει τ κάστανα π τ φωτιά», κατ τ σοφ λαϊκ ρήση. τσι, λοιπόν, τόσο κ. Παπ, σο κα π. ναστάσιος ποφάσισαν ν μς ποδείξουν τ Κυριακ λόγιο: «Ο γρ εσι δο τρες συνηγμνοι ες τ μν νομα, κε εμι ν μσ ατν» Μτθ. 18, 20.
 
λιγοσέλιδο τ βιβλίο, ώστόσο πυκν σ νοήματα κα φορμς διαλόγων.
 
«Τ ποίημα
πομονετικ περίμενε…»
(σελ. 17)
 
θ μς πε π. ναστάσιος κα δν θχει δικο. Γιατ θ μς παντήσει κ. Παπ:
 
«ν κα τ μέλλον μοιάζει  ν νήκει στος ριθμούς
Κράτα γι τ τέλος
μι πλούσια παλέτα μ χρώματα»
(σελ. 32)
 
πο σφαλς θέλει ν μς πε τι τ ποίημα, ς λλη Δημιουργία, εναι μι χαραμάδα λπίδας μέσα στ ρεβος τν πολογισμν κα τν προσθαφαιρέσεων, τς ποες μς κληρονομε καθημερινότητα. Γι’ ατ κα δικαίως, πάλι κ. Παπ, θ μς πε τι μοναδικ ντιβίωση πέναντι σ’ατος τος θανατηφόρους γι τν παρξη ος εναι,
 
«Ὥρα ν κάνουμε ταμεο… ρα μνήμης.
Τ παραμύθια το παππο) ρχονται κα ν ξανάρχονται
Ξεθωριασμένα… λλ πολ συχνά.
(Γιατ ναμφίβολα εναι κα παραμένουν ν εναι)
στορίες νς χαμένου Παραδείσου
κα μις ληθινς ζως
πο φυγε νεπιστρεπτί…»
(σελ. 28)
 
Φοβμαι, πς μ τ φτωχικό μου ατ γραφτ ποτιμ τ λαμπρ ατ ποιήματα τς ν ν λόγ συλλογς τν δύο δόκιμων ποιητν. Γιατ μέσα σ’αυτ τ βιβλίο τν σαράντα σελίδων συναντς τ λυρισμό, τ νοσταλγία, τν λήθεια, τν ελικρίνεια, λλ κα τ Θεό: Τν ντως Δημιουργ κα ποιητ το παντός.
 
« γιος πο γάπησαν
ο ρχάγγελοι
τενίζει πάντα στοργικ
τ κερ πο συνεχίζει
κόμα ν φωτίζει,
σύμβολο λπίδας
ναίρεση πουσίας»!
(σελ. 31)
 
Θ μο πιτραπε τέλος, καθς κλείνω ατ τ τεχνο κέιμενό μου,  ν συγχαρ τος ποιητές, χι μόνο γι τν εχυμο λόγο τους, λλ κα γιατ παρέδωσαν τ ργο τους ατ μεταφρασμένο κα στν γγλικ γλσσα. πραξαν πολ σωστά, πειδ λο κα κάποιοι νέοι, πο δε γνωρίζουν καλ τν λληνικ κα ζον «ες τν ξένην», θ μπορέσουν ν τ διαβάσουν κα ν κοινωνήσουν τσι μ τν εαίσθητο κα τρυφερό ψυχισμ τν δύο ποιητν.
 
π. Κ.Ν. Καλλιανός