Wednesday 27 February 2019

Μουσικό κατευόδιο στον Γιάννη Πολυκανδριώτη


Χθες τελέσθηκε στο Λονδίνο η Κηδεία του σπουδαίου μουσικού, δεξιοτέχνη του μπουζουκιού, δάσκαλου των ελληνικών παραδοσιακών και λαϊκών μουσικών οργάνων και αγαπημένου φίλου, Γιάννη Πολυκανδριώτη.


Μετά την Κηδεία του ακολούθησε η ταφή σε Κοιμητήριο του Βορείου Λονδίνου. Κατόπιν, μερικοί άξιοι μαθητές και φίλοι του μακ. Γιάννη τον αποχαιρέτησαν μουσικά, έτσι όπως συνηθίζεται στην ελληνική παράδοσή μας, παίζοντας πάνω και γύρω από τον τάφο του τη μουσική που τους είχε μάθει.


Ο μουσικός αυτός αποχαιρετισμός ολοκληρώθηκε με τις καταπληκτικές και αξεπέραστες πενιές που προσέφερε στον θανόντα, ως ιδιαίτερο και προσωπικό κατευόδιο στον Άρχοντα της διπλοπενιάς, ο αδελφός του Γιάννη, ο σπουδαίος μουσικοσυνθέτης και μεγάλος κι αυτός δεξιοτέχνης των έγχορδων οργάνων, ο Θανάσης Πολυκανδριώτης! Η συγκίνηση περίσσεψε κι οι ευχές μας συνοδεύουν τον μακ. Γιάννη για καλή ανάπαυση!

Tuesday 26 February 2019

Αποχαιρετώντας τον Γιάννη Πολυκανδριώτη


Ένα θλιβερό αλλά και ιερό καθήκον μας καλεί σήμερα να αποχαιρετήσουμε μια εκλεκτή και ξεχωριστή προσωπικότητα, τον διακεκριμένο Έλληνα μουσικό, συνθέτη, δεξιοτέχνη των λαϊκών έγχορδων μουσικών οργάνων και δάσκαλο της ελληνικής λαϊκής μουσικής, τον Γιάννη Πολυκανδριώτη.


Ο μακαριστός φίλος μας Γιάννης ήταν άξιος γόνος της μεγάλης μουσικής οικογένειας των Πολυκανδριωτών, με μεγάλη προσφορά στην ελληνική μουσική σκηνή για μακρά σειρά ετών. Η πορεία του ίδιου, κυρίως πάνω στο πάλκο, ως οργανοπαίχτη, ήταν μνημειώδης, έχοντας συνεργαστεί με τους μεγαλύτερους Έλληνες μουσικούς του λαϊκού πενταγράμμου.


Μια άλλη πτυχή των δραστηριοτήτων και της προσφοράς του μακ. Γιάννη ήταν η διδασκαλία της ελληνικής λαϊκής μουσικής και των έγχορδων λαϊκών οργάνων, σε Παροικιακά Ελληνικά Σχολεία της Ομογένειας του Λονδίνου, για πολλά χρόνια. Την εν λόγω προσφορά του άρχισε από το Ελληνικό Κολέγιο Αγίου Παντελεήμονα το 2002 και συνέχισε και σε άλλα Σχολεία. Μαθητές και μαθήτριές του ετοιμάζονται να τον τιμήσουν σήμερα, παίζοντας τη μουσική που τους δίδαξε στο Κοιμητήριο κατά την ταφή του.

Monday 25 February 2019

Ὁ Καισάριος Δαπόντες καί ὁ Ἅγιος Ρηγῖνος


[Καθώς ξημερώνει το γίου Ρηγίνου, σκέφτηκα, μιά καί τιμμε φέτος τόν Δαπόντε, ν π δυό λόγια γιά τήν προσφορά το Καισάριου στόν γιό του. ς εναι δέ ατό να ελαβικό μνημόσυνο γιά τόν Σκοπελίτη λόγιο, τόν τόσο ξεχασμένο, κόμα κα  στόν τόπο του...]


Θέλω ν πιστεύω, πς ν δ φρόντιζε Καισάριος, στε ν διαδοθε τ νομα το γίου Ρηγίνου, φο ατς πρτος νοιάστηκε ν συνθέσει κα ν δημοσιεύσει τν κολουθία του, σήμερα δν θ εχαμε τν ξεχωριστ ατ τιμ, τν ποία φείλω ν μολογήσω τ συμπληρώνει να λλο μεγάλο νομα λογίου νδρς κι ατο Σκοπελίτου κα μάλιστα λησμονημένου. Το καθηγητο Νικολάου ω. Γεωργάρα, το ποίου ο μελέτες κα μάλιστα πρώτη πιμελημένη πανέκδοση τς κολουθίας κα το βίου το γίου Ρηγίνου τ 1902, πομένουν τεκμήρια μις σοβαρς στορικς ρευνας κα διακαος ελάβειας γι τν γιο κα τ Σκόπελο. Ατ ς μι παρένθεση, ναγκαία πιστεύω, κα εστόχως συμπληρωματική.

Τ 1746 σέ λίκια 32 τν Κωνσταντνος Δαπόντες βρίσκεται στς παραδουνάβιες γεμονίες κα φέρει τ ψηλ ξίωμα το Καμινάρη, πεύθυνου δηλ. γι τ συλλογ φόρων τν οίνοπνευματωδν κα το ταμπάκου. Τότε εναι, λοιπόν, πο τοιμάζει κα τν κδοση τς κολουθίας το γίου Ρηγίνου, λλ κα το βίου του, ποος σημειωτέον μς παραδίδεται κα χειρόγραφος, θησαυρισμένος στ ρχεο τς M.Μ. Λαύρας το γίου ρους.

στόσο, ατ πο θ θελα ν παρατηρήσω εναι τ ξς: μέχρι σήμερα δν χουν προσεχθε δύο σημαντικ σημεα, θησαύριστα παντελς, π᾿ ατ πο μς παραδίδει Δαπόντες στν κολουθία το γίου, πο ξεδόθη στ Βενετία τ 1746.

Τ πρτο ναφέρεται στν ατία τς κδοσης τς ν λόγω κολουθίας κα βρίσκεται στν γνωστο, δυστυχς, μέχρι σήμερα πρόλογο το συγγραφέα κα μνογράφου. «Συνέταξα, μς πληροφορε Δαπόντες, μετ πόνου πολλο τν παροσαν βίβλον περιέχουσαν τν πασαν κολουθίαν το ν γίοις πατρς μν ερομάρτυρος πισκόπου Σκοπέλων Ρηγίνου, χρέος τ μετέρ πατρίδι φοσιούμενος κα τν πατρς μνήμην θρέπτρα τ πατρίδι προσφέρων, πατρς παλαιο, πο κα ες συνόδους κατ τν δυσεβούντων πάμπολλα γωνίσατο κα τν εσέβειαν πέρτις λλος κηρύξας...».

Τ λλο πάρχει μέσα στ συναξάρι το γίου, πο εναι νσωματωμένο στν κολουθία του κα μς πληροφορε τ κόλουθα: «Πρ πέντε χρόνων πό τς σήμερον -δηλ. γύρω στ 1741 (278 χρόνια πό σήμερα), σταλθες παρ τς Γερουσίας τν Σκοπέλων Χατζη-Κωνσταντνος, στερον μετωνομασθες δι τ μοναχικν σχμα Καλλίνικος, φέρθησαν μέρη τιν κ το  γίου λειψάνου ες Σκόπελον κα τέθησαν ν τ σεβασμί μοναστηρί το γίου ωάννου το Προδρόμου, που ερίσκονται φυλαττόμενα κα τιμώμενα ς εκός». ξηγ δ, πς στ Σκόπελο το 18ου αί, πρχε  Κοινοτικ Διοίκηση, τν ποία ποτελοσαν δύο πίτροποι Γέροντες κα Γραμματικς τς Χώρας. σαν πιφαν πρόσωπα τς Σκοπελίτικης κοινωνίας - Χατζη-Κωνσταντής, μάλιστα,  νας π᾿ ατούς, θ πρέπει ν ταν κα προσκυνητς το Παναγίου Τάφου, μόνο πο μέχρι σήμερα δν χουμε λλες κανς εδήσεις γι᾿ ατόν.        

λήθεια, πόσα τεμάχια . Λειψάνων φερε Χ-Κωνσταντς πό τν Κύπρο; Θέττω τ ρώτημα ατ γι ν σς π τι ατ τ τεμάχιο το λειψάνου το γίου μας, πο π τ 1834 περίπου εναι θησυαρισμένο στν περικαλ να τς πισκοπς, τ Γέννηση το Χριστο, μετ πό τν διάλυση τν μονν πό τν ντιβασιλεία, εναι ατ πο κομίσθη πό τν Κύπρο, κατ τ μαρτυρία το διου το Καισάριου, πο μς ξηγε καλύτερα τ πράγματα στν νέκδοτη Γεωγραφική του στορία. φο λοιπόν, κε θ᾿ ναφερθε στν Κύ­προ, λέει παρακάτω:

«­χει δ κν τ λεί­ψα­νον το θεί­ου μου η­γί­νου
 Σκο­πέ­λων ­πι­σκό­που, ναί, το θαυ­μα­στο ­κεί­νου
ες τν το ρ­χαγ­γέ­λου δ μο­νν το Μο­να­γρί­ου
 τν λε­γο­μέ­νην σώ­ζε­ται καύ­χη­μα το νη­σί­ου.
Ες το Κι­τέ­ων τν γνω­στν τος π­σιν ­παρ­χί­αν,
Σκό­πε­λός μου ­χει δ τα­φν του τν ­γί­αν
κι ­να με­γά­λον κόκ­κα­λον ­πό τ λεί­ψα­νόν του
λη­φθν κα προ­σκυ­νού­με­νον ες δό­ξαν κα τι­μήν του».


Φυσικ στν γιο Ρηγνο Δαπόντες χει φιερώσει κι λλες σελίδες, τς ποες φιλότιμος ναγνώστης μπορε ν βρε στ ργα το Δαπόντε Λόγοι Πανηγυρικοί (κδ. Βενετία 1778) κα ξήγησις τς Θ. Λειτουργίας (Βιένη 1796) κα φυσικ στν νέκδοτη Γεωγραφικ στορία, τν ποία εχε προαναγγείλει τι θ ξέδιδε μακαρίτης καθ. λκης γγέλου, πιμελητς κα κδότης το περίφημου «Κήπου Χαρίτων». Θ ταν εχς ργον ν τν εχαμε. χι τίποτε λλο, λλ γιατ τ ργο ατ γράφτηκε τ 1781, δ στ Σκόπελο, στ μοναστήρι το Εαγγελισμο. Κα μι κι γινε λόγος γι πάρχοντα σήμερα χειρόγραφα το Δαπόντε στ Σκόπελο, πρέπει ν γνωρίζουμε, τι στ μον το Εαγγελισμο κανένα του χφο δν πάρχει, ν στς μονς το Τ. Προδρόμου κα τς Μεταμορφώσεως διασώζοντα κάποια. 

πειδ μέρα πο εναι, μέρα Γιορτς κα Πανηγύρως, καλ εναι ν κλείσει τ παρν μ τ λόγια το διου το Καισάριου, πο πευθύνονται, ς κέσιος λόγος, στν γιο Ρηγνο κα εναι σ ν γράφτηκαν πίτηδες γι τς γκρίζες μέρες πο διερχόμαστε:

«πιμελο τν πόλιν σου, φύλαττε τν λαόν σου,
πο τιμ πανευλαβς τάφον τν γιόν σου,
σκέπε τν παρχίαν σου, σζε τ ποίμνιόν σου,
πο δοξάζει κτελε κα τ μνημόσυνόν σου.

Φύλαττε πάντοτε ατν π τν οράτων
κα ρωμένων τε χθρν τν θεοκαταροτάτων.
Δίωκε πάντοτε π᾿ ατν νόχλησιν παντοίαν,
πσα λογς σθένειαν, κα πσαν δυστυχίαν
ατν πο τν βρεξες μ τόσα αματά σου,
κα δι τοτο προσκυνε, τιμ τ νομά σου,
βρέχε την μ τ λεος παντοτιν τ θεον,
να βλαστάν κα γενν καρος καλν παντοίων.
Ατν πο άτρευες ζν δι παρουσίας,
άτρευε τώρα ατν δι ορασίας...».

Λόγια ελικριν,  καρδιακ κα ντιμα. Πς ν μ συγκινήσουν κα παράλληλα ποδείξουν τ μέγεθος γάπης κα λατρείας το μεγάλου μας συμπολίτη στν γιο το τόπου του;  π κάτι τέτοια φαίνεται δ πς τν τίμησαν δύο μεγάλοι θεωρητικο τς λογοτεχνίας μας. Γ. Σεφέρης κι Κ.Θ. Δημαρς. Κα πιστεύουμε,  πς κενοι σωστ πραξαν. μες;

π. Κων. Ν. Καλλιανός
το γίου Ρηγίνου 2019