Monday 29 February 2016

Τσικνοπέμπτη, στὸ Παλιὸ τὸ Κλῆμα…

Ἀπὸ τὶς σιωπηλὲς τὶς γειτονιὲς τοῦ χωριοῦ ποὺ πέρασες σήμερα, δὲν ἀναδίνονταν μήτε ἡ μοσχοβολιὰ τοῦ καπαμᾶ, μήτε τὸ ἄρωμα τῆς κολοκυθόπιττας, ἀλλ᾿ οὔτε καὶ ἡ ἀπαλὴ, ἡ εὐωδία τοῦ ρυζόγαλου μὲ τὰ ψήγματα τῆς βανίλιας νὰ τοῦ προσθέτουν ἄρωμα καὶ γευστικότητα. Πέρασες, λοιπὸν, καὶ τὸ μόνο ποὺ γεύτηκες ἦταν τὸ πασπάλισμα ἀπό τὶς ἀναμνήσεις, ποὺ σοῦ χτύπησαν, γι᾿ ἄλλη μιὰ φορά, τὴ θύρα τῆς ψυχῆς, ἄγγιξαν τὶς ἱερὲς τῆς εὐαισθησίας σου χορδὲς κι ὕστερα σοῦ ψιθύρισαν ὅτι ἔπρεπε νὰ κάμεις, ἀκόμα μὲ περισσότερη ἀντοχὴ, τὸ χρέος σου:  νὰ πεῖς, δηλαδή,  δυὸ λόγια, μέρες ποὺ εἶναι, γιὰ τὸ παλιό σου τὸ χωριό.


Οἱ παλιοὶ οἱ Κληματιανοὶ, τὸ γνώριζες πολὺ καλά, ὅτι σέβονταν ἀπεριόριστα τὴ μέρα αὐτὴ, ἴσως γιατὶ συνορεύει μὲ τὴ ἱερότητα τοῦ Ψυχοσάββατου, ποὺ ἀρχίζει ἀπό αὔριο τὸ ἀπόγευμα μὲ τὸν ἑσπερινό. Ἔτσι, μὲ τὸ σούρουπο, ἀφοῦ ἑτοίμαζαν τὸ φαῒ -κυρίως κρέας καπαμᾶ- τὸ ρυζόγαλο καὶ τὴν παραδοσιακὴ κολοκυθόπιτα, ποὺ εὐωδίαζε ἀπό τὴ κανέλλα, τὰ γαρύφαλα, τὸ γνήσιο γίδινο γάλα καὶ τὸν εὔγευστο σπιτικὸ τραχανᾶ, μαζεύονταν παρέες-παρέες στὰ σπίτια συγγενῶν ἤ καὶ φίλων καὶ τιμοῦσαν δεόντως τὴν ἡμέρα αὐτή. Τὴν τιμοῦσαν μὲ τὸ πλούσιο ἀποκριάτικο τραπέζι καὶ μὲ τὸ χορὸ, ποὺ τὸν συνέχιζαν ὅλοι μαζὶ πάνω στ᾿ ἀβέρτο τοῦ σπιτιοῦ ὅπου συνάζονταν, μὲ τὴ συναίσθηση πάντα τὸ τὶ γιόρταζαν. Καὶ τράνταζε τὸ πάτωμα ἀπό τὸ χορὸ, ἐνῶ τὰ τραγούδια ἀκολουθοῦσαν τὸ ἕνα μετὰ τὸ ἄλλο. «Ἆχ χειλά, ἆχ, χειλάκι μου γραμμένο / σὺ μὲ ἔ, σὺ μὲ ἔχεις  τρελλαμένο….», «Ἀφοῦ καλέ, ἀφουγκραστίτι νὰ σᾶς πῶ, ἀφουγκραστίτι νὰ σᾶς πῶ τὶ ἔκαμι μιὰ χήρα...» καὶ ἄλλα ἀκόμα.

Τὴν τιμητική τους εἶχαν αὐτή τὴ μέρα κι οἱ νεόνυμφοι ἤ οἱ ἀρραβωνιασμένοι, ἀφοῦ ἔπρεπε ὅλο τὸ σόι νὰ μαζευτεῖ καὶ ν᾿ ἀποκρέψει, σ᾿ ὅποιο σπίτι εἶχε μεγαλύτερο χῶρο, ἐπειδὴ τὰ περισσότερα ἀπό τὰ σπίτια ἦταν πολὺ μικρὰ, σχεδὸν μονόχωρα.

Τὰ ἴδια γλέντια γίνονταν καὶ στὸ Κάτω τὸ Χωριὸ, στὸ Κάτω Κλῆμα, κυρίως σὲ σπίτια, μὲ τὸ ἴδιο τὸ κέφι καὶ τὴ σεμνότητα, χωρὶς ἀκρότητες-αὐτὲς ἦταν μεμονωμένες καὶ γνωστὲς, γι᾿ αὐτὸ καὶ περιορίζονταν πάντα. Γιατὶ οἱ παλιοὶ Κληματιανοὶ ἦταν πάντα κεφᾶτοι καὶ γλεντζέδες, στὸ μέτρο φυσικὰ τοῦ δυνατοῦ, γι᾿ αὐτὸ καὶ τιμοῦσαν τὶς μέρες αὐτὲς, τὶς κορυφαῖες τοῦ χρόνου, σφραγίζοντάς τες μὲ μνῆμες τὶς ὁποῖες παρέδωσαν σὲ μᾶς γιὰ νὰ τοὺς θυμόμαστε καὶ παράλληλα νὰ μαθαίνουμε ὅτι μὲ τὶς λεγόμενες «πολιτιστικὲς» ἐκδηλώσεις δὲν ἀνασταίνεται ἐκεῖνο ποὺ εἶχε ζωὴ, εἰλικρινῆ σύνδεσμο, ἀπουσία συμφερόντων καὶ ὁπωσδήποτε μεγάλη καρδιὰ…

Πέρασες, λοιπὸν, ἔξω ἀπό σπίτια κλειστὰ καὶ μὲ ἐλάχιστα ἴχνη ἀπ᾿ τὸ χτὲς νὰ τὰ στεφανώνουν. Γιατὶ μόλις ἔφυγαν οἱ ἄνθρωποι καὶ τὰ ἴδια τὰ σπίτια λύγισαν, ἄλλαξαν ὄψη, πένθισαν τὴν ἀπουσία τῆς γιορτῆς, τὸ ἀντάμωμα τῶν ἀνθρώπων ποὺ δὲν θὰ ξαναγίνει, μὲ τὴν ἴδια τὴ γνησιότητα, τὴν εὐπρέπεια καὶ σοβαρότητα, ἐπειδὴ ἔλλειψαν οἱ αὐθεντικοὶ γλεντζέδες καὶ Ἄνθρωποι…

Τσικνοπέμπτη 2012, Παλιὸ Κλῆμα
π. Κων. Ν. Καλλιανός

Sunday 28 February 2016

Τα πρόσωπα της παραβολής του Ασώτου

ΚΗΡΥΓΜΑ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΑΣΩΤΟΥ
(28η Φεβρουαρίου 2016)

Στο συναξάρι της ημέρας διαβάζουμε σήμερα ότι: «Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ τῆς τοῦ Ἀσώτου Υἱοῦ παραβολῆς ἐκ τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου μνείαν ποιούμεθα». Το ευαγγελικό ανάγνωσμα είναι σήμερα αφιερωμένο σε αυτή την εξαιρετικής σημασίας παραβολή, την γνωστή ως «παραβολή του Ασώτου». Από αυτήν βέβαια έλαβε και η ίδια η Κυριακή το όνομά της κι αποκαλείται «Κυριακή του Ασώτου».


Οι Άγιοι και Θεοφόροι Πατέρες, με σοφία και θεοπνευστία, θέσπισαν την εν λόγω Κυριακή στα αρχικά στάδια του Τριωδίου με σκοπό να διδάξουν και να παραδειγματίσουν όλους τους χριστιανούς, αφού η σπουδαία αυτή παραβολή, που διαβάζεται σήμερα στις εκκλησιές μας, εμπεριέχει πολύτιμες πνευματικές διδαχές. Αυτές δε, πηγάζουν μέσα από τη μελέτη των προσώπων τα οποία πρωταγωνιστούν στην παραβολή αυτή.

Τα πρόσωπα που μας ενδιαφέρουν εν προκειμένω είναι ο πατέρας και οι δύο γιοι του. Κεντρικό πρόσωπο είναι φυσικά ο μικρός γιος, ο επονομαζόμενος Άσωτος, ο οποίος έχει μια συμπεριφορά που τον οδηγεί στην απομάκρυνση από την πατρική εστία, και στην αναζήτηση εφήμερων κοσμικών απολαύσεων. Δυστυχώς όμως ο τρόπος ζωής που διάλεξε αποδεικνύεται αδιέξοδος. Υιοθέτησε μια στάση που τον οδήγησε με μαθηματική ακρίβεια στην αποτυχία και στην απελπισία. Έφθασε τελικά να βρεθεί αιχμαλωτισμένος στα δίχτυα της αμαρτίας και υποδουλωμένος στα πάθη της κοσμικής ζωής. Μόνη του ελπίδα είναι η μετάνοια, που στην ουσία σημαίνει ολοκληρωτική αλλαγή νου και πορείας, αλλά επίσης και επιστροφή κοντά στον Θεό και στην Εκκλησία.

Επιστρέφοντας τελικά ο Άσωτος βρίσκει τον πατέρα του να τον περιμένει. Μάλιστα δε, όπως χαρακτηριστικά περιγράφει ο Ευαγγελιστής Λουκάς, «Ἔτι δὲ αὐτοῦ μακρὰν ἀπέχοντος εἶδεν αὐτὸν ὁ πατὴρ αὐτοῦ καὶ ἐσπλαγχνίσθη, καὶ δραμὼν ἐπέπεσεν ἐπὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ κατεφίλησεν αὐτόν». Η αναφορά αυτή είναι συγκλονιστική. Ο πατέρας περίμενε τον Άσωτο γιο του κι όταν τον είδε να έρχεται, τον σπλαγχίσθηκε (προφανώς η όψη του θα ήταν αξιολύπητη) κι αφού έτρεξε προς αυτόν, έπεσε στο λαιμό του και τον καταφίλησε. Είναι γνωστό ότι η Αγία Γραφή είναι γεμάτη από πολύ σπουδαίες και ψυχωφέλημες διηγήσεις και εικόνες. Αυτή όμως με τον πατέρα να υποδέχεται με τέτοιο εγκαρδιότατο τρόπο το παραστρατημένο και μετανοημένο παιδί του είναι αξεπέραστη σκηνή συγχώρεσης, αποδοχής και επανένταξης. Αυτός είναι ο λόγος που η εν λόγω ευαγγελική περικοπή ονομάζεται επίσης και παραβολή του σπλαχνικού πατέρα. Ο πατέρας του Ασώτου συμβολίζει φυσικά τον Θεό Πατέρα, ο οποίος καλωσορίζει πάντα και δέχεται με ανοιχτή αγκαλιά τα τέκνα που μετανοούν και επιστρέφουν κοντά Του.


Η ιστορία όμως έχει και συνέχεια. Στο προσκήνιο έρχεται τώρα ο μεγαλύτερος γιος, το καλό και φρόνιμο παιδί, που ήταν πάντα κοντά στον πατέρα, πάντα μέσα στο πλαίσιο της οικογενειακής ζωής, με ένα αίσθημα ηθικότητας και τιμιότητας. Αυτός όμως δεν μπορεί να δεχθεί τον Άσωτο αδελφό του που επιστρέφει μετανοημένος. Δυστυχώς δεν συμμετέχει στη χαρά, αλλά προτιμά να μείνει στην εγωκεντρική στάση του.

Το μέλλον όμως ανήκει σ’ εκείνους που συγχωρούν, που χωρούν δηλαδή μαζί με τους άλλους, που απολαμβάνουν τη χαρά της αγάπης και της κοινωνίας με τον Θεό και τους συνανθρώπους. Η αληθινή ζωή βρίσκεται μέσα στην αγκαλιά του σπλαχνικού Πατέρα, στους κόλπους της Αγίας Εκκλησίας μας.

Αμήν.

Πρωτοπρ. Αναστάσιος Δ. Σαλαπάτας

Saturday 27 February 2016

1η Πνευματική Σύναξη 2016

Η Βοηθητική Αδελφότητα Κυριών και Δεσποινίδων «Αγία Αγάθη», της Ελληνορθόδοξης Κοινότητας του Αγίου Παντελεήμονος στο Harrow - ΒΔ Λονδίνου, με Πρόεδρο την κα. Αλεξάνδρα Κωνσταντίνου, οργάνωσε σε συνεργασία με την Εταιρεία Πελοποννησίων Μεγάλης Βρετανίας, με Πρόεδρο τη Δρα Λένα Μάρκου, την 1η Πνευματική Σύναξη για το 2016, την Κυριακή 31η  Ιανουαρίου 2016. Στην ίδια εκδήλωση, έγινε και η κοπή της βασιλόπιτας των Πελοποννησίων Μ.Β.


Ομιλητής σε αυτή την Πνευματική Σύναξη ήταν ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στο Λονδίνο, κος Σωτήριος Δεμέστιχας. Το θέμα της διάλεξής του ήταν: «Γεώργιος Σεφέρης: Διπλωμάτης και ποιητής». Συμμετείχαν ο Πρωτοπρ. Ιωσήφ Παλιούρας, ο Συντονιστής της Ελληνικής Εκπαιδευτικής Αποστολής Δρ. Γεώργιος Κόσσυβας, ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνορθοδόξων Κοινοτήτων Μ.Β. κ. Μάριος Μηναΐδης και πλήθος κόσμου. Τον Γενικό Πρόξενο και όλους τους προσκεκλημένους ευχαρίστησε για την παρουσία τους ο Πρόεδρος της Κοινότητας Αγ. Παντελεήμονος Δρ. Σεραφείμ Κυριακίδης.

Friday 26 February 2016

Tηλεόραση: Δάσκαλος και Φίλος, υπό προϋποθέσεις

Εκτός από την αρνητική επίδραση της εικόνας της τηλεόρασης, δεν μπορεί να αγνοήσει κανείς και τη θετική της επίδραση που αποδεικνύεται μέσα από πλείστα παραδείγματα. Η τηλεόραση μπορεί μέσα από τα προγράμματά της να διοχετεύσει πλήθος χρήσιμων πληροφοριών και υποδείξεων, όπως για παράδειγμα τη διασφάλιση της υγείας με θέμα την πρόληψη ασθενειών, το κάπνισμα, τον αλκοολισμό και τις καρδιακές παθήσεις[1]. Δεν μπορεί να αμφισβητήσει κανείς ότι προσφέρει πάρα πολλές δυνατότητες στους τομείς της ενημέρωσης, της μόρφωσης και της ψυχαγωγίας. Από το σπίτι του μπορεί κανείς να δει την καταστροφή των δασών του Αμαζονίου, τα ήθη και τα έθιμα μιας μακρινής και σχεδόν απρόσιτης χώρας, τις παραδόσεις της, την πολιτιστική της κληρονομιά, καθώς και τον τρόπο σκέψης, ζωής και συμπεριφοράς των ανθρώπων που κατοικούν σ’ αυτήν, αποτελώντας ένα διδακτικό θέαμα. Έχει ακόμη τη δυνατότητα ο θεατής μέσα από την εικόνα της να ξεναγηθεί στα πιο πλούσια μουσεία της οικουμένης, σε τόπους μαγευτικούς και εξωτικούς, στα βάθη της ανθρώπινης ιστορίας, όπου δεν μπορεί να εισχωρήσει κανένα άλλο μέσο μαζικής ενημέρωσης. Έχει τη δυνατότητα να γνωρίσει κορυφαίες ιστορικές προσωπικότητες, γνωρίζοντας κατ’ επέκταση καλύτερα τόσο την ιστορία του τόπου του όσο και την ιστορία άλλων λαών[2]. Αυτή η προσέγγιση πολιτισμών και η γνωριμία με άλλες κοινωνίες προκαλεί αισθητική και ψυχική ικανοποίηση που ίσως να δημιουργήσει, ιδιαίτερα στα παιδιά, ένα αίσθημα διεθνούς αλληλεγγύης και κατανόησης των παγκόσμιων αξιών[3]. Κατά συνέπεια, θραύοντας τα διάφορα χωροχρονικά, κοινωνικοοικονομικά και κοινωνικοπολιτιστικά διαχωριστικά όρια, μεταδίδει σημαντικές γνώσεις, ενδιαφέρουσες πληροφορίες και ασκεί μεγάλη επίδραση στη διαμόρφωση της ανθρώπινης συμπεριφοράς[4]. Δεν είναι τυχαίο που η κοινή γνώμη ευαισθητοποιείται και κινητοποιείται πολλές φορές μέσα από την ταχύτητα της αμεσότητας της εικόνας. Ενδεικτικό παράδειγμα είναι το ντοκουμέντο της τουρκικής θηριωδίας το 1996 εναντίον των Ισαάκ και Σολωμού, με τις αποτρόπαιες δολοφονίες από την πλευρά των κατοχικών στρατευμάτων στην Κύπρο, το οποίο έκανε το γύρο του κόσμου και βοήθησε στην αφύπνιση για το Κυπριακό, λειτουργώντας υποβοηθητικά στις διπλωματικές προσπάθειες. Αλλά και η εικόνα ενός παιδιού στην Αγκόλα ή στην Καμπότζη που διαμελίζεται από τις νάρκες, ασκεί πολλαπλή επίδραση, όχι μόνο στην κοινή γνώμη, αλλά και στις κυβερνήσεις. Αυτό οδήγησε και την ελληνική κυβέρνηση στην απόφαση να συνυπογράψει, μαζί με δεκάδες άλλες χώρες, τη διεθνή συμφωνία στην Οτάβα για την κατάργηση των ναρκών, και να συνδράμει σε μία καθαρά ανθρωπιστική προσπάθεια[5].


Αξίζει επίσης να σημειωθεί η δυνατότητα που έχει η τηλεόραση να επενεργεί στους τηλεθεατές και ιδιαίτερα στους νέους στη διαμόρφωση πολιτικής γνώμης και στάσης αναφορικά με τους πολιτικούς θεσμούς, τα πρόσωπα και ιδιαίτερα την έκβαση των εκλογικών αποτελεσμάτων. Γιατί είναι γεγονός ότι η τηλεόραση αποτελεί όχι απλά ένα μέσο αλλά το κατεξοχήν μέσο της πολιτικής[6]. Η ενημέρωση επί πολιτικών, κοινωνικών, θρησκευτικών και επιστημονικών ζητημάτων αποτελεί μορφή πνευματικής καλλιέργειας. Αλλά και με το σύνολο των ψυχαγωγικών της εκπομπών μπορεί να ασκήσει μορφωτική επίδραση στο ευρύτερο κοινό[7].

Εκτός από τις εικόνες που εκχυδαΐζουν, υπάρχουν και ταινίες που με την προβολή τους μεταδίδεται γνήσια αισθητική συγκίνηση, όπου συχνά κινητοποιείται μαζί μ’ αυτήν και η ηθική συνείδηση. Δεν είναι μόνο οι δημιουργίες του Ντίσνεϋ, του Φελλίνι, του Βισκόντι που αποδεικνύουν, ότι η εικόνα είναι ένα μέσο που λειτουργεί καλλιτεχνικά. Πολλές φορές μεταφέρονται σε τηλεοπτικές σειρές λογοτεχνικά κείμενα, έργα μπαλέτου καθώς και θεατρικές παραστάσεις. Μεγάλοι σκηνοθέτες, όπως ο Μπέργκμαν, δεν περιφρόνησαν την τηλεόραση, αλλά εργάστηκαν γι’ αυτήν με την τεχνική που αυτή επιβάλλει. Έτσι γυρίστηκε σε τηλεοπτικό σίριαλ το «Φάνυ και Αλέξανδρος» ή το «Σκηνικό από ένα γάμο». Αν δεν είχαν γίνει οι ταινίες Όσα παίρνει ο άνεμος, Ανεμοδαρμένα ύψη, Οι άθλιοι, η Παναγία των Παρισίων, Πόλεμος και ειρήνη και τόσα άλλα, ίσως να μην ήταν τόσο γνωστά τα μυθιστορήματα αυτά στο ευρύ κοινό. Οι περισσότεροι από τους νέους θα ομολογήσουν ότι είδαν το «Έγκλημα και τιμωρία» του Ντοστογιέφσκι και λιγότεροι ότι το διάβασαν[8]. Η ίδια η λογοτεχνία εμπλουτίζεται σε σημαντικό βαθμό από την τηλεοπτική της εκδοχή, στο μέτρο που η μετάβαση από τη κατάσταση του αναγνώστη σ’ αυτήν του θεατή είναι αμφίδρομη. Η αίσθηση ότι στο τηλεοπτικό μυθιστόρημα «δεν υπάρχει όλη η ιστορία» που βρίσκεται στο γραπτό, οδηγεί ένα μεγάλο αριθμό θεατών στην αγορά και ανάγνωση του διασκευασμένου μυθιστορήματος[9]. Είναι γεγονός πάντως ότι τα τελευταία χρόνια η τηλεόραση στρέφεται ολοένα και περισσότερο προς τα λογοτεχνικά έργα. Αυτό είναι πραγματικά παρήγορο, αφενός γιατί δίνει την ευκαιρία σε μεγάλες μάζες να προσεγγίσουν σημαντικά λογοτεχνικά έργα και αφετέρου γιατί η λογοτεχνία βρίσκει έναν τρόπο να επηρεάσει θετικά τα Μ.Μ.Ε. Αρκεί να υπάρξει μία σωστή εκλογίκευση του λογοτεχνικού υλικού, μια διαβάθμιση της σημασίας του, κατά ηλικία, ένας στοιχειώδης προγραμματισμός και ένας σεβασμός στο κείμενο που διασκευάζεται[10].


Επιπλέον, αξίζει να επισημανθεί και η δυνατότητα που έχει η τηλεόραση να οδηγεί τα παιδιά[11] και τους νέους στον υγιή αθλητισμό και να συμβάλλει στη βελτίωση της επίδοσης των αθλητών στα διάφορα αθλήματα, με το να μπορούν οι ίδιοι να παρακολουθούν σ’ αυτήν τις αθλητικές προσπάθειες των άλλων.

Δεν πρέπει όμως να παραβλεφθεί ότι για το σημερινό εκχυδαϊσμό των τηλεοπτικών εικόνων φέρει μεγάλο μερίδιο ευθύνης με τις επιλογές του και το τηλεοπτικό κοινό. Ως εκ τούτου, έγκειται στον καθένα ποιο δρόμο θα ακολουθήσει.

Βασιλική Β. Παππά
Θεολόγος - Σύμβουλος Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού στο ΚΕ.ΣΥ.Π Ηγουμενίτσας
Κάτοχος δύο μεταπτυχιακών διπλωμάτων, στην Εκκλησιαστική Ιστορία και τη Χριστιανική Ηθική από το Α.Π.Θ.



[1] Βλ. Α. Φακατσέλη, «Το παιδί και η τηλεόραση», περ. Γυναίκα (1985), τεύχ. 929, σ. 50.
[2] Βλ. Α.Δ. Σαπουνά, Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και η αγωγή. Συμβολή στην Ποιμαντική Ψυχολογία, Θεσσαλονίκη 1998, σ. 73.
[3] Βλ. Κ. Κοντομίχαλου, «Είναι τα παιδιά μας εθισμένα στην τηλεόραση;», περ. Παιδί και Νέοι γονείς (1995), τεύχ. 134, σ. 40.
[4] Βλ. Α.Δ. Σαπουνά, ό.π., σσ. 65-66. Βλ. και Γ.Ε., Κρασανάκη, Κοινωνιοπαιδαγωγική του ελεύθερου χρόνου. Τα αποτελέσματα μιας ελληνικής έρευνας, Αθήνα 1984, σ. 78. Β. Παπαδιώτη-Αθανασίου, «Η επίδραση της τηλεοπτικής βίας στην επιθετικότητα των παιδιών», περ. Ψυχολογικό Σχήμα (1991), τεύχ. 10, σ. 44.
[5] Βλ. Γ. Κρανιδιώτη, «Η Δημοκρατία της πληροφόρησης», στον τόμο Α. Παναγιωταρέα (επιμ.), Εξωτερική πολιτική και μέσα μαζικής ενημέρωσης, Θεσσαλονίκη (εκδ. Παρατηρητής) 2000, σσ. 78-79.
[6] Βλ. Α.Δ. Σαπουνά, ό.π., σ. 67. Βλ. και Γ. Κοντογιώργη, «Το αίτημα και οι δυνατότητες πλουραλισμού στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση», περ. Αντί (1986), τεύχ. 320, σ. 5. G. Maletzke, Psychologie der Massenkommunication, Hans – Bredow – Institut, Hamburg 1978, σ. 203.
[7] Βλ. Ι.Δ., Βότσου, «Η τηλεόραση και οι επιδράσεις της», περ. Σχολείο και Ζωή (1992), τεύχ. 12, σ. 402.
[8]Βλ. Γ. Μπασκόζου, Η επίδραση του κινηματογράφου στις άλλες τέχνες, μαγνητοφωνημένη συνέντευξη του Βασίλη Ραφαηλίδη στο περ. Διαβάζω (1995), τεύχ. 353, σ. 125. Ν. Γιαννακοπούλου – Κ. Κουτσομύτη, Το βιβλίο ως μεταλλαγμένη «πρώτη ύλη» των ΜΜΕ», στο Βιβλίο και Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας. Συμπόσιο που πραγματοποιήθηκε 4-5 Μαϊου 1998, εκδ. Εθνικό Κέντρο Βιβλίου – Υπουργείο Πολιτισμού, σ. 3. Χ. Χαλαζία, Τηλεόραση:έγκλημα ή επανάσταση;, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1997, σσ. 10-11.
[9] Βλ. Ζ.Ι. Σιαφλέκη, Συγκριτισμός και ιστορία της λογοτεχνίας, Αθήνα 1988, σσ. 194-195.
[10] Βλ. Α. Δελώνη, Βασικές Γνώσεις για το Παιδικό και Νεανικό Βιβλίο, Αθήνα 1988, σ. 120.
[11] Βλ. Α.Δ. Σαπουνά, Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και η αγωγή, ό.π., σσ. 74-75. Βλ. και Α. Καμάρα, «Χρωστάμε πολλά στην τηλεόραση, αλλά κι αυτή χρωστάει σ’ εμάς», περ. Διαβάζω (1989), τεύχ. 215, σ. 74.

Thursday 25 February 2016

500η επέτειος των Βασιλικών Ταχυδρομείων

Ήταν και για εμένα έκπληξη να μάθω και να διαβάσω για την ιστορία των Βρετανικών Βασιλικών Ταχυδρομείων, που συμπληρώνουν φέτος 500 ολόκληρα χρόνια ζωής και λειτουργίας!


Το δίκτυο των Βασιλικών Ταχυδρομείων ιδρύθηκε από τον Ερρίκο τον 8ο, ο οποίος διόρισε τον Brian Tuke ως πρώτο Διευθυντή του εν λόγω δικτύου, με σκοπό να εξυπηρετεί αποκλειστικά την αλληλογραφία του ίδιου του βασιλιά. Σταδιακά το δίκτυο άνοιξε και προσφέρθηκε σε όλους τους πολίτες, μέχρι που έφθασε να εξελιχθεί στο βαθμό που βρίσκεται σήμερα.


Η Moya Greene, Εκτελεστική Διευθύντρια των Βασιλικών ταχυδρομείων, ανέφερε χαρακτηριστικά: “We are proud to celebrate the heritage of this great company. The history of the postal service in the UK reflects the tremendous societal and political change that has taken us from sixteenth century Tudor England to the United Kingdom today.


In all its guises, Royal Mail has been responsible for a number of world firsts – the Penny Black stamp and the first ever airmail flight to name just two. It has also changed almost beyond recognition, from a small group of King’s Messengers in those early days to a national network connecting consumers, companies and communities across the UK today.


Against this backdrop of continued change, Royal Mail’s people have been a constant presence. They are the heart of this company. I hope that, through them, we will continue to deliver the Universal Service and play an instrumental role in people’s lives for many years to come.”

Wednesday 24 February 2016

Η Επιτροπή της Ποιμαντικής Υγείας στο Φανάρι

Συνάντηση της  Κεντρικής Εκτελεστικής Επιτροπής
του Δικτύου του Οικουμενικού Πατριαρχείου
για την Ποιμαντική Διακονία στον Χώρο της Υγείας στο Πατριαρχείο

Το Σάββατο 13 Φεβρουαρίου 2016, ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος δέχθηκε σε ακρόαση τα μέλη της  Κεντρικής Εκτελεστικής Επιτροπής τουΔικτύου του Οικουμενικού Πατριαρχείου για την Ποιμαντική Διακονία στον Χώρο της Υγείας. Κατά την διάρκεια της ακρόασης, o Παναγιώτατος ενημερώθηκε για την πρόοδο του Πατριαρχικού Δικτύου και τα αποτελέσματα της συνάντησης της Επιτροπής που πραγματοποιήθηκε στο Πατριαρχείο.


Συγκεκριμένα, ύστερα από πρόσκληση του Οικουμενικού Πατριάρχου, η Επιτροπή συναντήθηκε στην Βασιλεύουσα  και συνεδρίασε στην αίθουσα του Μεικτού Συμβουλίου στο Οικουμενικό Πατριαρχείο μεταξύ 10ης και 14ης Φεβρουαρίου 2016 υπό τον Συντονιστή του Πατριαρχικού Δικτύου,  Πρωτοπρεσβ. Σταύρο Κοφινά. Παρευρέθησαν και συμμετείχαν τα παρακάτω μέλη της Κεντρικής Επιτροπής: 


1.     Αρχιμ. Χρυσόστομος ΤύμπαςΙ. Αρχιεπισκοπή Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας
2.     Αιδ. Πρωτοπρεσβ. Αντώνιος  Αρετάκης, Ι. Μ. Κισάμου και Σελίνου
3.     Αιδ. Πρωτοπρεσβ. Παναγιώτης Σαλμάς, Ι. Μ. Αγ. Φρανκίσκου
4.     Αιδ. Οικον. Παναγιώτης ΜπιστολαρίδηςΙ. Μ. Ντιτρόιτ, Χειρουργός  Michigan University, Saginaw, MI, ΗΠΑ 
5.     Αιδ. Πρωτοπρεσβ.  Γεώργιος Μπασιούδης, Ι. Μ. Γερμανίας 
6.     Αιδ. Πρωτοπρεσβ. Αναστάσιος Σαλαπάτας - Ι. Αρχιεπισκοπή Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας
7.     Αιδ. Παύλος Perletti, Καθηγητής Φαρμακολογίας, Πανεπιστημίου της Insubria, Varese, της Ιταλίας και του Πανεπιστημίου της Ghent στο Βέλγιο,  Ι. Μ. Βελγίου
8.     Αρχιμ. Χρύσανθος Παπαποστόλου, Μέλος της Οργανωτικής  Επιτροπής του Δικτύου
9.     Εντιμολ. κ. Ηλίας Θώδης, Ιατρός, Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Αλεξανδρουπόλεως, Νεφρολόγος, Ι.Μ. Αλεξανδρουπόλεως
10.                        Εντιμολ. Κομνηνός Κουλτινιός, Ιατρός, Ω.Ρ.Α., Ι. Μ. Κώου και Νισύρου


Οι συνεδριάσεις ξεκίνησαν με προσευχή, ενώ ο Συντονιστής, αφού ευχαρίστησε όλα τα μέλη για την παρουσία τους, το ενδιαφέρον τους και την συμμετοχή στο εν λόγω Δίκτυο, έκανε μία ιστορική αναφορά στην προετοιμασία, την ίδρυση και τις έως τώρα δραστηριότητες του Δικτύου.


Στις συνεδριάσεις της Επιτροπής συζητήθηκαν και μελετήθηκαν τα παρακάτω θέματα:
  • Ο τόμος «Θεραπείαν Προσάγοντες» που εκδόθηκε από το Δίκτυο το 2011  και η διάθεσή του στις Μητροπόλεις, στα Πανεπιστήμια, στις Θεολογικές Σχολές και στους επαγγελματίες Υγείας.
  • Η βελτίωση της επικοινωνίας με τους συνέδρους που παρακολούθησαν τα έως τώρα οργανωθέντα τρία Συνέδρια.
  • Τρόποι δια των οποίων μπορεί να γίνει ευαισθητοποίηση και επιμόρφωση των κληρικών και των επαγγελματιών υγείας σε  θέματα ποιμαντικής της υγείας.
  • Οικονομική επισκόπηση του Δικτύου και των τριών Συνεδρίων.


Επίσης, συζητήθηκε η δυνατότητα να πραγματοποιηθεί μια διήμερη   συνάντηση των εκπροσώπων του Πατριαρχικού Δικτύου και του Ποντιφικού Συμβουλίου των Απασχολουμένων στην Ποιμαντική Φροντίδα Υγείας, ώστε να αναβαθμιστεί η ήδη υπάρχουσα σχέση μεταξύ των δύο φορέων, μέσα από έναν διάλογο για τις δυσκολίες που ο καθένας αντιμετωπίζει στην ποιμαντική μέριμνα που παρέχει. Προτεινόμενος χώρος συνάντησης, η Ορθόδοξη Ακαδημία της Κρήτης.


Στην συνέχεια, συζητήθηκαν οι προτεραιότητες και οι προσανατολισμοί της σύγχρονης ιατρικής επιστήμης καθώς και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει: ολοένα αυξανόμενος αριθμός ηλικιωμένων, ψυχολογικά προβλήματα, άνοια, συναφή οικονομικά προβλήματα που καθορίζουν την πορεία του ασθενή και χρόνιες παθήσεις.


Αποφασίσθηκαν τα εξής:

1.     Η κατά τόπους οργάνωση συναντήσεων μεταξύ κληρικών και επαγγελματιών υγείας (ιατρούς, νοσηλευτές, κοινωνικούς λειτουργούς κ.ά.) με σκοπό την έκφραση υποστήριξης προς το έργο τους.
2.     Η κατά τόπους συλλογή ηλεκτρονικών διευθύνσεων επαγγελματιών υγείας και η δημιουργία βάσης δεδομένων προς τον καλύτερο συντονισμό όλων των εμπλεκομένων.
3.     Η σύγκλιση του τέταρτου Συνεδρίου κατά τον Οκτώβριο του 2017. Συζητήθηκε εκτενώς το γενικό θέμα του Συνεδρίου καθώς και οι επιμέρους ενότητες. Κατόπιν μακράς, διαλογικής συζητήσεως διαφόρων υποβληθέντων προτάσεων, η Επιτροπή κατέληξε το γενικό θέμα του Συνεδρίου να είναι: «Η γαρ δύναμίς μου εν ασθενεία τελειούται - Ανακαλύπτοντας την ελπίδα στις δυσχέρειες της ζωής».


Επιμέρους θέματα:
  • Μοναξιά στην ζωή και στην ασθένεια 
  • Η απόγνωση ενόψει  σοβαρών ψυχολογικών καταστάσεων και ασθενειών
  • Εξομολόγηση ατόμων με ψυχικά νοσήματα
  • Επικοινωνία με τυφλούς και κωφαλάλους
  • Διακονώντας  άτομα που βρίσκονται στο περιθώριο της ζωής
  • Χρόνιες παθήσεις
  • Όταν η μητέρα ασθενεί
  • Πνευματική διάσταση και βιωσιμότητα εν μέσω κοινωνικών προκλήσεων
  • Η απογοήτευση των θεραπόντων: διαχείριση προβλημάτων και διέξοδοι


Την Κυριακή 14 Φεβρουαρίου, το πρωί, τα μέλη της Επιτροπής εκκλησιάστηκαν στον πανηγυρίσαντα Ι. Ναό του Αγίου Χαραλάμπους στο γραφικό Βεβέκιον του Βοσπόρου,  όπου χοροστάτησε ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος. Στο τέλος της λειτουργίας, ο Παναγιώτατος μίλησε επαινετικά και με θερμά λόγια για το Πατριαρχικό Δίκτυο και την σημασία της διακονίας στον χώρο της Υγείας.

Δίκτυο του Οικουμενικού Πατριαρχείου
για την Ποιμαντική Διακονία
στον Χώρο της Υγείας
Κωνσταντινούπολη,
14 Φεβρουαρίου 2016 

Tuesday 23 February 2016

Ο Σταμάτης Κίσσας Άρχων Πρωτομαΐστωρ

Προχθές, την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου, η Α.Θ.Π. ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος χειροθέτησε στον Πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό τον Ελλογιμότατο και αγαπητό μας φίλο κ. Σταμάτιο - Νικόλαο Κίσσα, Πρόεδρο του εν Αθήναις Συλλόγου Μουσικοφίλων Κωνσταντινουπόλεως, στο οφφίκιο του Άρχοντος Πρωτομαΐστορος της Αγίας του Χριστού Μεγ. Εκκλησίας.


Με την ευκαιρία αυτή ας θυμηθούμε τι ακριβώς σημαίνει το εν λόγω οφφίκιο:


Πρωτομαΐστωρ: Ο Μαΐστωρ ήταν πολιτικός, στρατιωτικός και εκκλησιαστικός τίτλος τον οποίο κατείχαν οι ανώτατοι αξιωματούχοι του Βυζαντίου. «Μαΐστορες» αποκαλούσαν συνήθως και τους πανεπιστημιακούς διδάκτορες. Επίσης, οι μαΐστορες ήταν υπεύθυνοι για τους νέους, οι οποίοι προετοιμάζονταν για να γίνουν μοναχοί. Ο ανώτερος από όλους τους Μαΐστωρες ήταν ο Πρωτομαΐστωρ.


Κι όπως χαρακτηριστικά αναφέρει κι ο κ. Αριστείδης Πανώτης:


«Τα απονεμόμενα σήμερα υπό του Οικουμενικού Πατριάρχου αρχοντίκια αποτελούν υψίστη τιμή για κληρικούς και λαϊκούς. Κάθε οφφίκιο συνοψίζει μια διακονία αιώνων, τιμημένη από μυριάδες ευσεβών και ορθοδόξων χριστιανών, οι όποιοι πρόσφεραν στην Εκκλησία τη συμπαράστασή τους, για τη σωστική πορεία της μέσα στην Ιστορία. Εξ αυτού και η κατά καιρούς στρατευόμενη Εκκλησία μνημονεύει με ευγνωμοσύνη πάντοτε τους ζώντες και προαπελθόντες οφφικίαλους αυτής».


Είμαι ευγνώμων στον Πρωτοψάλτη κ. Αλέξανδρο Προκοπίου, του Ι.Ν. Αγίων 12 Αποστόλων της Ι.Α. Θυατείρων & Μ.Β., για τις ωραίες φωτογραφίες!


Στο νέο Άρχοντα εκφράζουμε θερμότατα συγχαρητήρια και εγκάρδιες ευχές. ΑΞΙΟΣ !!!

Monday 22 February 2016

«Ἀρή, μ᾿ ἀκοῦς;»

(Τὸ σύστημα ἐπικοινωνίας στὸ χθὲς καὶ στὸ σήμερα)

Σήμερα, ποὺ ἡ τεχνολογία ἔχει ἐξελιχτεῖ τόσο πολύ, ὥστε νὰ μπορεῖ νὰ βλέπει ὁ ἕνας τὸν ἄλλον ὅταν συνομιλοῦν, νὰ γίνονται τηλεδιασκέψεις καὶ ἄλλες ἐπικοινωνιακὲς διευκολύνσεις, ὁ νοῦς ὅλων ἡμῶν ποὺ ἔχουμε μιὰν ἡλικία, ἡ ὁποία πέρασε τὸ φράγμα τοῦ μισοῦ αἰῶνα, ὁ νοῦς μας, λοιπόν, πάει σὲ χρόνια καὶ καιροὺς ἀλλοτινούς. Τότε δηλαδὴ ποὺ στὸ χωριὸ ὑπῆρχε ἕνα καὶ μοναδικὸ τηλέφωνο -χειροκίνητο παρακαλῶ- τὸ ὁποῖο βρίσκονταν στὸ μαγαζὶ τοῦ Γραμματικοῦ τῆς Κοινότητας. Φυσικὰ ὅταν ἐπικοινωνοῦσε κάποιος μὲ τὸν ἔξω κόσμο ἔπρεπε νὰ φωνἀζει τόσο, ποὺ ἀκούγονταν σὲ ὅλο σχεδὸν τὸ χωριό.


-         «Ἀρή, μὶ ποιόνι μ᾿ λεῖ (ὁ τάδε); ἀναρωτιόντουσαν οἱ νοικοκυρές τότε.

Καὶ τὰ χρόνια πέρασαν. Ἤρθε ὁ καιρός ποὺ τὸ κάθε σπίτι εἶχε τὴν τηλεφωνική του συσκευὴ κι ἔτσι ἡ ἐπικοινωνία γίνονταν τώρα μέσω τοῦ σύρματος ποὺ συνέδεε τὰ σπίτια κι ἐκεῖνα συνδέονταν μὲ τὸν ἔξω κόσμο, τοὺς συγγενεῖς καὶ φίλους.

Ὅμως μ᾿ αὐτὸν τὸν τρόπο ἄρχισε σιγὰ σιγὰ ν᾿ ἀπομακρύνεται ὁ παλιός, ὁ παραδοσιακὸς τρόπος ἐπικοινωνίας, ποὺ δὲν ἦταν ἄλλος ἀπὸ τὴ δυνατὴ φωνή, τὴν ὁποία χρησιμοποιοῦσαν γιὰ νὰ ποῦνε ὁ ἕνας στὸν ἄλλο αὐτὸ ποὺ ἤθελαν.

- «Μπήξι μιὰ φουνὴ κι ἔφτασα»- ἔτσι συννενοοῦνταν κάποτε. Δηλαδή, ὅταν ἤθελε ὁ ἕνας νὰ πεῖ κάτι σὲ κάποιον ἄλλο τοῦ φώναζε ἀπὸ μακρυὰ,

- Βρέ, μ᾿ ἀκοῦς;;;

Κι ἀπαντοῦσε ὁ ἄλλος.

-         Ἔλαααα, τὶ θέλ᾿(ει) ς; 

Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, ὅλοι πὼς αὐτὸ τὸ σὐστημα ἐπικοινωνίας ἦταν μικρῆς ἐμβέλειας, γιατὶ ἄν θέλανε νὰ μιλήσουν μὲ κάποιον ἀπὸ τὸ γειτονικὸ χωριό, ἤ τὴ Χώρα, στέλνανε ἄνθρωπο ἐξεπίτηδες,  ἐνῶ γιὰ τὸν ἔξω τοῦ νησιοῦ χῶρο μόνο μὲ ἐπιστολή -καὶ ποιός νὰ τὴ γράψει, ἀφοῦ ἐλάχιστοι γνωρίζανε τότε γραφὴ κι ἀνάγνωση.

Μέχρι ποὺ ἔγινε πρώτη ἐγκατάσταση τοῦ τηλεγράφου μὲ καλώδιο ποὺ βύθισαν στὴ θάλασσα στὰ 1882.

Ἔγραφε, λοιπόν, ὁ τύπος τῆς ἐποχῆς τότε:

«Ἐν Σκοπέλῳ ἕδρα τῆς ὁμωνύμου Ἐπαρχίας συνιστᾶται ὅσον οὕπω τηλεγραφικὸς σταθμός· ἡ μεταξὺ αὐτῆς καὶ τῆς νήσου Σκιάθου καταβύθησις τοῦ καλωδίου ὑπῆρξεν ἐπιτυχής, καὶ ἡ λειτουργία αὐτοῦ καλή· ἐξακολουθεῖ δὲ νῦν ἡ κατασκευὴ τῆς μέχρι τῆς πόλεως ἐναερίου γραμμῆς, μετὰ τὸ πέρας τῆς ὁποίας αἱ δύο αὗται νήσοι θέλουσι διατελεῖ εἰς πλήρη τηλεγραφικὴν συγοινωνίαν...» (δημοσίευση τῆς 17 Ἰουλίου 1882).

Ἀπὸ τότε πέρασαν περίπου 135 χρόνια.

Μέχρι ποὺ φτάσαμε νὰ ἔχουμε ὁ καθένας μας σήμερα φορητὸ τηλέφωνο, ἀσύρματο καὶ μὲ διαδικτυακὴ σύνδεση, μὲ εἰκόνα κ.λ.π.

Ὅμως ἐκείνη ἡ αὐθόρμητη ἐπικοινωνικὴ τακτικὴ τῶν παλιότερων νὰ συννενοῦνται «μπήγοντας μιὰ φωνή» ἔλειψε πιά. Καὶ μαζί του ἔλειψε κι ἐκεῖνος ὁ τρόπος ποὺ ἔπαλλε ἡ φωνὴ ἀνάλογα μὲ αὐτὸ ποὺ θέλανε νὰ ποῦν. Δηλαδή, ἡ χροιά τῆς φωνῆς, ποὺ ἦταν ἀνάλογη μὲ τὴν εἴδηση ποὺ στέλνανε.

-         Φτάσι, ἀρή, οὑ πατέρας’σ᾿.... ἤ, ἡ μάνα᾿ σ, ἀρή!!!!

Ἀλλὰ καὶ τὰ πιὸ εὐχάριστα.

- Ἀρή, ἄντι, κρύουσι᾿ οὑ καφές... κ.ἄ. πολλά, ποὺ μείνανε ἀνάμνηση, μαζὶ μὲ τὴ φωνὴ τοῦ γραμματ’κοῦ τοῦ χωριοῦ,  ποὺ φώναζε δυνατὰ στὸ πανάρχαιο ἀκουστικό τοῦ ἐπίσης πανάρχαιου τηλεφώνου του,

- Ἔλα, μ᾿ ἀκοῦς ;

π. Κ.Ν. Καλλιανός

Sunday 21 February 2016

Το γιατροσόφι του Κυρίου μας

Νέα εκπομπή με πολλές ευχές για περαστικά σε όλους! Εποχή ιώσεων γαρ...


Καλή δύναμη με τις ευχές και μεσιτείες των Αγίων του Θεού και της Υπεραγίας Μητρός Του. 

Νώντας Σκοπετέας

Wednesday 10 February 2016

Δυο τόποι - δυο αγάπες

Αποχαιρετώ τους φίλους και συνοδοιπόρους στα μονοπάτια του παγκόσμιου δικτύου, και φυσικά τους τακτικούς αναγνώστες του παρόντος ταπεινού ιστολογίου, για περίπου 10 ημέρες.


Πετάω σήμερα για τη Βασιλεύουσα. Εκεί θα έχω συνεδριάσεις με την Κεντρική Επιτροπή του Διεθνούς Πατριαρχικού Δικτύου για την Ποιμαντική της Υγείας, της οποίας είμαι μέλος, κι επίσης θα έχουμε συνάντηση και με την Α.Θ.Π. τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο.


Κατόπιν θα κατευθυνθώ στην αγαπημένη ιδιαίτερη Πατρίδα, την εύφορη γη της Αργολίδας, στην Πελοπόννησο, όπου στη γενέτειρα πόλη Ναύπλιο και στον πατρικό τόπο Μέρμπακα θα ξανα-βηματίσω με αγάπη και νοσταλγία στους δρόμους της παιδικής και εφηβικής ανεμελιάς, ανάμεσα σε αγαπημένους συγγενείς και φίλους.

Tuesday 9 February 2016

Ημερολόγιο Όρους Άθωνος



Το 5ο και τελευταίο μέρος του φετινού Ραδιοφωνικού Ημερολογίου Όρους Άθωνος.

Καλή δύναμη με τις ευχές των Αγίων που εορτάζουν !

Καλή δύναμη σε όλους.

Νώντας Σκοπετέας