Sunday 31 January 2010

Songs of Trebizond

Σήμερα το βράδυ, στις 9.50 μ.μ., το Τρίτο Πρόγραμμα του Ραδιοφώνου του BBC θα παρουσιάσει ένα αφιέρωμα στον Πόντο, και συγκεκριμένα στα «Τραγούδια της Τραπεζούντας». Παραγωγός του αφιερώματος αυτού είναι ο Neil Trevithick και παρουσιαστής ο Tom de Waal.

Σύμφωνα με το κείμενο που παρουσιάζεται στην ιστοσελίδα του BBC, «The Black Sea Region of Turkey was once the ancient kingdom of The Pontus and its Christian orthodox inhabitants subsequently thrived through the Byzantine and Ottoman times. But for centuries this culture, centred on the great trading port of Trebizond on the caravan route to Persia, was living on borrowed time. The 1923 exchange of populations between modern Greece and Turkey, resulting from the Lausanne Treaty, was the end game that gave rise to the Pontic nationality splitting into multiple citizenships. The shepherds in the high mountains behind the city of Trebizond, who for more than a thousand years had driven their flocks up onto the high plateau in summer and back to the narrow coastal plain in winter, sometimes adopting a Christian persona, sometimes a Muslim one, disappeared and the economy has never really recovered. Worse than this for some, the architectural jewel that was Trabzon (as it is now called) has become an almost Soviet-like conglomeration of tower blocks.

The final insult came five years ago with the much opposed construction of a coastal motorway, which has chopped this once great maritime city off from the Black Sea. The isolation that kept ancient cultures protected has finally gone - along with the cultures. Tom de Waal traces some of what has been lost to the Soumela Monastery where every August 15th people of Pontic descent from across the globe come to remember the feast of the Virgin. Here there is a collision of Russian, Turkish and Greek interests, which provides a lesson in modern regional politics. But connecting all of these disparate people is music - the Greek Lyre and the Turkish Kemence, a small violin played like a 'cello. They play the same, they dance the same. Culturally connected and politically divided this is a story of people who are really cousins, or even brothers, but cannot quite bring themselves to admit it».

Ας ευχηθούμε η σκοπιά από την οποία θα παρουσιασθεί το αφιέρωμα αυτό να είναι κοντά στις ελληνικές θέσεις, αναφορικά με την ιστορία, τη γλώσσα, τις παραδόσεις και τα έθιμα του Ποντιακού Ελληνισμού.

Σημείωση: Οι φωτογραφίες της παρούσας ανάρτησης είναι από την ιστοσελίδα του BBC και συνοδεύουν το παραπάνω κείμενο.

Saturday 30 January 2010

Το χιούμορ στους Τρεις Ιεράρχες

Ημέρα σημαντική σήμερα για τον Ελληνισμό, την Ορθοδοξία και για την Ελληνική Εκπαίδευση. Ημέρα τιμής και μνήμης των Αγίων Τριών Ιεραρχών (Αγ. Βασιλείου, Αγ. Γρηγορίου Θεολόγου και Αγ. Ιωάννου Χρυσοστόμου) Προστατών των Ελληνικών και Χριστιανικών Γραμμάτων.

Με αυτή την ευκαιρία σκέφθηκα να παρουσιάσω εδώ μια ιδιαίτερα πρωτότυπη επιστημονική μελέτη του Καθηγητή Κωνσταντίνου Νικολακόπουλου, Προέδρου του Τμήματος Ορθόδοξης Θεολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου. Ο φίλος Καθηγητής στο ενδιαφέρον βιβλίο του με τίτλο «Ερμηνευτικά Μελετήματα από Ρητορικής και Υμνολογικής επόψεως», των Εκδ. Π. Πουρνάρα (Θεσσαλονίκη 2005, σσ. 264) συμπεριλαμβάνει (ως Παράρτημα) και την μελέτη του: «Το χιούμορ ως παιδαγωγικό μέσον στους τρεις Ιεράρχες».

Αντιγράφω μόνο λίγες γραμμές από το κείμενό του, για να λάβουμε γεύση των εμπνευσμένων σκέψεών του: «Όταν μιλάμε για χιούμορ, το οποίο μάλιστα διαφαίνεται λίγο - πολύ ευκρινώς στα κείμενα των τριών πατέρων, εννοούμε εκείνο το ρητορικό σχήμα που μέσω διαφόρων μορφών του, οι οποίες έχουν ως κοινό βασικό συστατικό τους την ευθυμία, αποσκοπούν στην αποτελεσματικότερη διδαχή και παιδαγωγία των ακροατών ή αναγνωστών... Είναι εντυπωσιακό ότι, παρότι και οι τρεις Ιεράρχες δεν έζησαν πάντα ευχάριστη κι ανέμελη ζωή, αλλά εβίωσαν και μεγάλα χρονικά διαστήματα γεμάτα δυσκολίες, αρρώστιες και πένθη, εντούτοις δεν απέκλεισαν το χιούμορ από τη ζωή τους... Είναι ενδιαφέρον και ένα απολογητικό απόσπασμα του Μ. Βασιλείου, όπου στα πλαίσια της αντιρρητικής πολεμικής του κρατάει μια έντονη διαλογική στάση εξοπλισμένη επίσης με χιουμοριστική ειρωνεία. Κατά την ερμηνεία της εξαημέρου δημιουργίας του κόσμου αντικρούεται με κάποιες απόψεις αρχαίων φιλοσόφων για την προέλευση των ζωϊκών ειδών. Έτσι προτρέπει: “Διώξε μακριά τις φλυαρίες αυτών των ‘σοβαρών’ φιλοσόφων, που δεν ντρέπονται να ισχυρίζονται πως οι δικές τους οι ψυχές και των σκυλιών είναι ομοειδείς ανάμεσά τους και πως οι ίδιοι κάποτε έζησαν ως σκύλοι, ως θάμνοι κι ως ψάρια θαλασσινά. Εγώ δεν θα ισχυριζόμουν μεν πως κάποτε υπήρξαν ως σκύλοι. Θα υποστήριζα όμως πάρα πολύ εμφατικά και ζωηρά, πως όταν έγραφαν αυτά ήταν κι από τα ψάρια αλογότεροι!”».

Friday 29 January 2010

Ο Αγιογράφος Ελευθέριος Φουλίδης

Έχει και το Λονδίνο τον Αγιογράφο του. Είναι ο Έλληνας (Ποντιακής καταγωγής) Ελευθέριος Φουλίδης.

Ο Λευτέρης, όπως είναι γνωστός στους φίλους του, ήλθε στο Λονδίνο όχι για βιοποριστικούς λόγους, αλλά για να προσφέρει την τέχνη του, την Αγιογραφία, που είναι βέβαια η ιερή τέχνη της Εκκλησίας και της Παράδοσής μας, και για να αφήσει ένα καθαρό στίγμα Ελληνορθόδοξης τεχνοτροπίας σε Ελληνικούς και άλλους Ναούς της Βρετανίας.

Θα τολμούσα να πω, παρότι μηδένα προ του τέλους μακάριζε, πως ο Λευτέρης έχει καταφέρει να κάνει την παρουσία του και την τέχνη του ιδιαίτερα αισθητές όχι μόνο στο Λονδίνο αλλά και αλλού. Μέχρι τη Σκωτία έφθασε η χάρη του.

Αξίζει οπωσδήποτε να αναφέρουμε πως κατάγεται από το Δρέπανο Κοζάνης. Ο πρώτος του δάσκαλος ήταν ο πατέρας του Θεόφιλος, ο οποίος ήταν σκηνογράφος στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος. Κατόπιν σπούδασε Αγιογραφία κοντά στον Βασίλειο Γούναρη, ο οποίος είχε μαθητεύσει στον μεγάλο δημιουργό του 20ου αιώνα Φώτη Κόντογλου. Έτσι, ο Λευτέρης καυχάται ότι είναι πνευματικός εγγονός του σπουδαίου αυτού καλλιτέχνη.

Έχει αγιογραφήσει δεκάδες Ναούς στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Από το 1987 διαμένει μόνιμα στο Λονδίνο και εργάζεται κυρίως σε Ελληνικές εκκλησίες της πρωτεύουσας του Ηνωμένου Βασιλείου.

Thursday 28 January 2010

Thomas Hardy

Συμπληρώνονται φέτος 170 χρόνια από τη γέννηση ενός σπουδαίου Άγγλου ποιητή του Θωμά Χάρντυ (Thomas Hardy), ο οποίος γεννήθηκε στις 2 Ιουνίου 1840 και απεβίωσε στις 11 Ιανουαρίου 1928. Ήταν νοβελίστας και ποιητής. Ανήκε στο λεγόμενο νατουραλιστικό κίνημα, αν και φαίνεται σε κάποια έργα του να φλερτάρει με τα προηγούμενα ρεύματα (ρομαντικό και διαφώτισης).

Τα πρώτα ποιήματά του δημοσιεύθηκαν όταν ο Χάρντυ βρισκόταν στην 5η δεκαετία της ζωής του. Αμέσως αναδείχθηκε κυριολεκτικά σε σταθμό (major figure) της αγγλικής ποίησης. Η πρώτη του ποιητική συλλογή είχε τον τίτλο «Ποιήματα του Ουέσεξ» και περιείχε ποιήματα γραμμένα σε μια περίοδο 30 ετών.

Ο ίδιος ο Χάρντυ έλεγε ότι η ποίηση ήταν η πρώτη του μεγάλη αγάπη. Από τους μελετητές του υποστηρίζεται ότι έγινε πραγματικά μεγάλος ποιητής μετά τον θάνατο της πρώτης του συζύγου, της Έμμας, γεγονός που τον συγκλόνισε, τον τάραξε και τον δόνησε ψυχικά, τόσο που η ποίηση έγινε το ευεργετικό ψυχοφάρμακό του.

Τα περισσότερα ποιήματά του αναφέρονται σε απογοητεύσεις στην αγάπη και στη ζωή, κι επίσης στον αγώνα της ανθρωπότητας ενάντια στην αδιαφορία που δείχνουν οι άνθρωποι για τον ανθρώπινο πόνο. Κάποια από τα ποιήματά του δείχνουν την αγάπη και το ενδιαφέρον του για το περιβάλλον και για το ζωϊκό βασίλειο.

Ποιήματά του έχουν μελοποιηθεί, έχουν τραγουδηθεί από χορωδίες κι έχουν παιχθεί από μεγάλες ορχήστρες. Δύο χαρακτηριστικά ποιήματά του είναι και τα παρακάτω:

Between us now

Between us now and here -
Two thrown together
Who are not wont to wear
Life's flushest feather -
Who see the scenes slide past,
The daytimes dimming fast,
Let there be truth at last,
Even if despair.
-
So thoroughly and long
Have you now known me,
So real in faith and strong
Have I now shown me,
That nothing needs disguise
Further in any wise,
Or asks or justifies
A guarded tongue.
-
Face unto face, then, say,
Eyes mine own meeting,
Is your heart far away,
Or with mine beating?
When false things are brought low,
And swift things have grown slow,
Feigning like froth shall go,
Faith be for aye.



To Life

O life with the sad seared face,
I weary of seeing thee,
And thy draggled cloak, and thy hobbling pace,
And thy too-forced pleasantry!
-
I know what thou would'st tell
Of Death, Time, Destiny -
I have known it long, and know, too, well
What it all means for me.
-
But canst thou not array
Thyself in rare disguise,
And feign like truth, for one mad day,
That Earth is Paradise?
-
I'll tune me to the mood,
And mumm with thee till eve;
And maybe what as interlude
I feign, I shall believe!

Wednesday 27 January 2010

Αραβικός μύθος


Σε κάποιο σπίτι έγινε μεγάλη κλοπή. Ο δικαστής, για ν’ ανακαλύψει τον ένοχο, κάλεσε τους ύποπτους και τους έδωσε από ένα ραβδί. Τα ραβδιά είχαν όλα το ίδιο μήκος.

- Πηγαίνετε, τους είπε. Όποιος είναι ο κλέφτης, το ραβδί του αύριο θα είναι μεγαλύτερο κατά ένα δάχτυλο.

Εκείνος, λοιπόν, που είχε κάνει την κλοπή, έκοψε το ραβδί του κατά ένα δάχτυλο, για νάναι ίσιο με τα άλλα.

Την άλλη μέρα, ο δικαστής εξέτασε τα ραβδιά, είδε ότι το ένα ήταν πιο κοντό και κατάλαβε ποιός ήταν ο ένοχος! Είχε αυτοπροδοθεί.

Tuesday 26 January 2010

Η Ελλάς δια μέσου των αιώνων

Έλαβα πρόσφατα το παρακάτω σχέδιο / γελοιογράφημα, στο οποίο παρουσιάζεται με χιουμοριστική διάθεση η ιστορική πορεία του Ελληνισμού.

Προφανώς έχει μια διάσταση αλήθειας, που θα πρέπει να μας προβληματίσει.

Monday 25 January 2010

Βασιλόπιτα Πελοποννησίων Μ.Β.

Η Εταιρεία Πελοποννησίων Μεγάλης Βρετανίας έκοψε χθες το απόγευμα την Βασιλόπιτά της.

Η παραδοσιακή αυτή τελετή είχε κανονισθεί να γίνει αμέσως μετά την Πρωτοχρονιά, αλλά η βαρειά χιονόπτωση των ημερών εκείνων δεν επέτρεψε να γίνει η εκδήλωση τότε.

Έτσι, συνάχθηκε τώρα μια μικρή ομάδα Πελοποννησίων και αφού γευμάτισαν όλοι μαζί στο Ελληνικό Εστιατόριο Andy’s του Κεντρικού Λονδίνου έκοψαν και την πίτα και αντάλλαξαν ειλικρινείς ευχές για τη Νέα Χρονιά που μόλις ανέτειλε.

Πρόεδρος της Εταιρείας είναι η κα. Ντίνα Σταματελοπούλου - Κολοκυθά, απόγονος του ήρωα της Ελληνικής Επανάστασης 1821 Νικηταρά.

Στην τελετή προσφέρθηκαν δύο πίτες. Το φλουρί της μίας βρήκε ο ιδιοκτήτης του Εστιατορίου Πέτρος Οχτάρας, που κατάγεται από τον Πύργο Ηλείας. Το φλουρί της άλλης δε, κέρδισε η Πρόεδρος της Εταιρείας.

Η ατμόσφαιρα στη σεμνή αυτή τελετή ήταν πραγματικά εορταστική.


Κάποιες καλλίφωνες Κυρίες τραγούδησαν παραδοσιακά και άλλα ελληνικά άσματα, δημιουργώντας έτσι μια ευφρόσυνη και χαρούμενη ατμόσφαιρα.

Sunday 24 January 2010

Πανομογενειακός Έρανος


Πριν από λίγες ημέρες αναφερθήκαμε στον καταστροφικό σεισμό που συνέβη πρόσφατα στην Αϊτή και στον απύθμενο πόνο και τις βαθειές πληγές που προξένησε. Σήμερα δημοσιεύουμε εδώ την Εγκύκλιο του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας κ. Γρηγορίου, μέσω της οποίας καλούμαστε σε Πανομογενειακό Έρανο υπέρ του ιερού σκοπού της οικονομικής συνδρομής των εν ανάγκη ευρισκομένων αδελφών μας στη μακρινή αυτή αλλά φιλική μας χώρα.

Αγαπητοί μας εν Κυρίω,

"Μακάριοι οἱ ἐλεήμονες ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται" Ματθαίος κεφ. Ε, 7

Θα είστε ασφαλώς όλοι και όλες σας ενήμεροι για την τρομερή τραγωδία που έπληξε την Χώρα της Αϊτής (Haiti) την περασμένη εβδομάδα: Ο φονικός σεισμός έχει αφήσει πίσω του πέραν των διακοσίων χιλιάδων νεκρών, ενώ ολόκληρες πόλεις και χωριά έχουν ισοπεδωθεί, με αποτέλεσμα να παραμείνουν άστεγοι και πληγωμένοι πολλές ακόμη εκατοντάδες χιλιάδων συνανθρώπων μας, χωρίς τροφή, χωρίς νερό, χωρίς τίποτα. Οι Κυβερνήσεις, η τηλεόραση, οι εφημερίδες και τα λοιπά Μέσα Επικοινωνίας κάνουν θερμή έκκληση στα συναισθήματα όλων μας για να συνδράμουμε αυτούς τους ανθρώπους, οι οποίοι εν ριπή οφθαλμού έχασαν όχι μόνο πρόσωπα προσφιλή και αγαπημένα, αλλά τα πάντα. Γι’ αυτό και έχουν άμεση ανάγκη της δικής μας στοργής και έμπρακτης αγάπης.

Απευθύνουμε, λοιπόν, την παρούσα με την θερμή παράκληση όπως όλοι και όλες σας συμβάλετε οικονομικά ώστε να βοηθήσετε, ο καθένας και η κάθε μια, ανάλογα με τις δυνάμεις σας, στην ανακούφιση των δυστυχισμένων αυτών ανθρώπων.

Συμβουλεύουμε, λοιπόν, πατρικά όπως περιφερθεί ειδικός δίσκος τις επόμενες δύο Κυριακές, 24 και 31 Ιανουαρίου, και σας παροτρύνουμε θερμά να είστε, όσο γίνεται, πιο γενναιόδωροι. Οι Ιερείς από Άμβωνος να καλέσουν τους πιστούς εις προσευχή και βοήθεια έμπρακτον για τους κατοίκους αυτής της μακρινής χώρας που σήμερα τόσο σκληρά δοκιμάζεται με τον σεισμό. Οι δε εισπράξεις να αποσταλούν αμέσως στην Αρχιεπισκοπή κι εμείς θα τις διαβιβάσουμε στους υπεύθυνους φορείς που έχουν αναλάβει την ανακούφιση των πληγέντων από τον σεισμό πονεμένων κατοίκων της Αϊτής. Είναι περιττό να επαναλάβουμε σε τούτο το γράμμα, ότι εκείνος που ελεεί και βοηθά τους φτωχούς και εμπερίστατους αδελφούς μας "τους πλησίον μας", όπως λέει ο Χριστός, ελεεί τον ίδιο τον Φιλάνθρωπο και Ελεήμονα Θεό. Και ακόμη ότι εκείνος που προσφέρει από τα αγαθά του για τους άλλους θα καλύψει πλήθος αμαρτιών.

Σας ευχαριστούμε εκ των προτέρων. Ευχόμενοι δε σ’ εσάς και τους Συνεργάτες σας υγεία και την επιστασία του Αγίου Θεού στα έργα σας, διατελούμε μετά πολλής εν Κυρίω αγάπης και θερμών ευχών.

Saturday 23 January 2010

Η σκέψη του Απόδημου

Ως γνήσιοι Απόδημοι το μυαλό, η σκέψη, τα όνειρά μας, είναι συνήθως προσανατολισμένα προς την Πατρίδα, την Ιθάκη μας.

Οι εγκαταβιούντες στον μητροπολιτικό χώρο δεν μπορούν να φαντασθούν πόσο σημασία και μέγεθος μπορούν να αποκτήσουν απλά στοιχεία της ελληνικής καθημερινότητας, τα οποία απουσιάζουν από τη ζωή του Απόδημου.

Σήμερα θυμήθηκα την ψαροταβέρνα του Βαλσαμή, που βρίσκεται στην παραλία της Νέας Κίου, λίγο έξω από το Ναύπλιο.

Στην πρόσφατη επίσκεψη στην Πατρίδα είχαμε τιμήσει δεόντως τους νοστιμότατους ψαρομεζέδες και είχαμε γευθεί για πρώτη φορά και την τοπική μπύρα, με την επωνυμία ΖΕΟΣ.

Πάντως το νέο μας ραντεβού είναι ήδη κανονισμένο: τελευταία εβδομάδα Φεβρουαρίου. Όσοι πιστοί...

Friday 22 January 2010

Μνημείο Εθνικής Συμφιλίωσης


Μια κεντρική πλατεία της Αθήνας μας, η οποία βρίσκεται ανάμεσα στην πλατεία Ομόνοιας και την πλατεία Συντάγματος, είναι η πλατεία Κλαυθμώνος. Είναι μια ευρύρωχη πλατεία που παρουσιάζει αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον καθώς περιβάλλεται από εντυπωσιακά ιστορικά νεοκλασικά κτίρια, όπως το Μέγαρο Βούρου, το κτίριο του πρώην Υπουργείου Ναυτικών, το κτίριο του Υπουργείου Εσωτερικών κ.ά.

Στο κέντρο περίπου της πλατείας έχει τοποθετηθεί το ιμπρεσιονιστικό μπρούτζινο άγαλμα, ή σύμπλεγμα, που συμβολίζει την «Εθνική Συμφιλίωση». Είναι ένα ιδιαίτερα ευμεγεθές μνημείο, το οποίο απεικονίζει τρεις ανθρωπόμορφες φιγούρες να εναγκαλίζονται, σε ένδειξη συμφιλίωσης. Φιλοτεχνήθηκε από τον ιμπρεσιονιστή γλύπτη Βασίλη Δωρόπουλο και εγκαινιάστηκε το 1987.

Ο Εικαστικός Γιάννης Ψυχοπαίδης, Καθηγητής της Α.Σ.Κ.Τ., καταθέτει την προσωπική του (μάλλον ακραία) άποψη για το μνημείο αυτό: «Στην πλατεία Κλαυθμώνος, το μνημείο της λεγόμενης Εθνικής Συμφιλίωσης φανερώνει με τον συντηρητικό, σοσιαλρεαλιστικό επαρχιώτικο μοντερνισμό του κάποιες βαθύτερες αλήθειες για την πλαστική: ο ιδεοληπτικός στόμφος γίνεται εδώ γιγαντιαία πλαστική αφήγηση σχηματικής αφέλειας. Κοινή συναινέσει και εθνική συμφιλιώσει η πλατεία Κλαυθμώνος κοσμείται νομότυπα με το γλυπτικό άλλοθι της κοινωνικής εξισορρόπησης. Όσο πιο κραυγαλέο το άλλοθι, τόσο πιο πειστικό στην αναλήθειά του».

Thursday 21 January 2010

«Εσωστρέφεια»

Έλαβα πρόσφατα ένα πολύτιμο δώρο από τον αδελφό π. Βασίλειο Θερμό. Είναι ο Συλλογικός τόμος των καλών εκδόσεων ΑΚΡΙΤΑΣ, με τίτλο: «Εσωστρέφεια». Ο τόμος αυτός αποτελεί επετειακή έκδοση, για τα 30 χρόνια ζωής και προσφοράς των εν λόγω εκδόσεων.

Εντύπωση προξενεί η τόλμη του ΑΚΡΙΤΑ να μελετήσει και να εκδόσει ένα τόσο σημαντικό και επίκαιρο μεν, αλλά και τόσο δύσκολο και προσωπικό θέμα. Είναι αλήθεια πως εμείς οι Έλληνες ενώ είμαστε αυθόρμητος και ζεστός λαός, δεν είμαστε καθόλου καλοί στο να εξωτερικεύουμε τα συναισθήματά μας και να μοιραζόμαστε με τους άλλους τις μύχιες σκέψεις και τα βιώματά μας. Το άνοιγμα της ψυχής μας ανοίγει και δρόμους επικοινωνίας, κι αυτό μας φέρνει ελπίδα και αισιοδοξία.

Αυτό το εξαιρετικά ενδιαφέρον ζήτημα μας παρουσιάζουν οι ελλόγιμοι συγγραφείς που συμμετέχουν στον τόμο αυτό και οι οποίοι (μαζί με τα θέματά τους) είναι οι παρακάτω:

- Γεώργιος Μπαμπινιώτης, Λόγος για τη χαμένη μας παρρησία
- Παναγιώτης Τέτσης, ...Ο τόπος μας δεν μένει αδιάφορος
- Λουκάς Πάτρας, Αναζήτηση της μετασχηματισμένης Μεγάλης Ιδέας
- π. Κωνσταντίνος Κυριακίδης, Χωρίς αυτοπεποίθηση...
- Ηλίας Φιλιππίδης, Η μεγάλη έξοδος του Ελληνισμού
- π. Λάμπρος Καμπερίδης, Τα προς έτερον και τα εις εαυτόν ή από τα κοινά στα ίδια
- Στέλιος Ράμφος, Επιλογή από το βιβλίο του συγγραφέα «Ο καημός του ενός»
- Χρυσόστομος Σταμούλης, Σημειώσεις μιας νύχτας και έξι μικρές ιστορίες για την εσωστρέφεια
- Λάκης Προγκίδης, Πριν γίνουν όλοι ίδιοι
- Αντώνης Σμυρναίος, «Όταν είσαι κάτι περίσσιο, σαν άνθρωπος, είναι ανθρώπινο;»: Όροι και όρια μιας εισόδου στον κόσμο της εξωστρέφειας
- π. Βασίλειος Θερμός, Εκκλησία και κόσμος: ραντεβού στα τυφλά
- Αλέξανδρος Καριώτογλου, «Κάτω από ένα στρώμα σκόνης...»
- Σταύρος Γιαγκαζόγλου, Συνοδικό πνεύμα και γραφειοκρατική εκκλησιολογία
- Χρήστος Καρακόλης, Ελλαδική Εκκλησία και Επιστήμη της Καινής Διαθήκης: Προβλήματα και προοπτικές
- π. Μακάριος Γρινιεζάκης, Έξοδος από την πνευματική εσωστρέφεια
- Χρήστος Κούρτης, Έξοδος από την εσωστρέφεια, είσοδος στην εσωτερικότητα ή αλλιώς η Εκκλησία και τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας
- Σπύρος Παπαβασιλείου, Η Πόλις εάλω...
- π. Θεοδόσιος Μαρτζούχος, «Αυτός που θα πιστέψει και θα βαπτισθεί, θα σωθεί». (Μάρκ. 16, 16) (Νηπιοβαπτισμός)
- Ντέμη Σταυροπούλου, Κραυγές χωρίς ανταπόκριση
- π. Βαρνάβας Γιάγκου, Να ζήσουμε τώρα την ομορφιά που μας περιβάλλει

Wednesday 20 January 2010

Δεκαήμεροι Εορτασμοί

Η Ιερά Αρχιεπισκοπή Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας, σε συνεργασία με τον Ενιαίο Φορέα Ελληνικής Παροικιακής Εκπαίδευσης (Ε.Φ.Ε.Π.Ε.) και με άλλες Οργανώσεις του Μείζονος Λονδίνου, οργανώνει Δεκαήμερο (Κυριακή, 24 Ιανουαρίου - Τρίτη, 2 Φεβρουαρίου 2010) Πρόγραμμα Εκδηλώσεων για να τιμήσει τους Αγίους Τρεις Ιεράρχες και τα Ελληνικά & Χριστιανικά Γράμματα. Το Πρόγραμμα αναλυτικά έχει ως εξής:

1. ΚΥΡΙΑΚΗ, 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2010, ΠΡΩΙ
Αρχιερατική Θεία Λειτουργία και Ομιλία, Προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Θυατείρων καί Μ. Βρετανίας κ. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ.
ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ ΛΟΝΔΙΝΟΥ (Moscow Road, London W2 4LQ).

2. ΠΕΜΠΤΗ, 28 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2010, 7:30 μ.μ.
Πανηγυρική Ομιλία από τον κ. Κυριάκο Χαραλαμπίδη, Φιλόλογο και Ποιητή.
Θέμα Ομιλίας: «Αιγιαλούσης επίσκεψις: μνήμη και φανέρωση του προσώπου της ακραίας Κύπρου».
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΛΟΝΔΙΝΟΥ (16-18 Paddington Street, London W1H 4AS).

3. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 29 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2010
6.00 μ.μ. Μέγας Εσπερινός, προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Θυατείρων και Μ. Βρετανίας κ. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ.
7.00 μ.μ. Ομιλητής ο Ελλόγιμος κ. Κυριάκος Χαραλαμπίδης.
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΩΝ ΔΩΔΕΚΑ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ (Kentish Lane, Brookmans Park, Hatfield, Herts. AL9 6NG).

4. ΚΥΡΙΑΚΗ, 31 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2010
Αρχιερατική Θεία Λειτουργία, προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Θυατείρων και Μ. Βρετανίας κ. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ, και ομιλία.
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ, LEEDS.

5. ΤΡΙΤΗ, 2 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2010
Αρχιερατική Θεία Λειτουργία, προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Θυατείρων και Μ. Βρετανίας κ. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ, και ομιλία.
ΙΕΡΟΣ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ, Wood Green. (22 Trinity Road, London N22 8LB).

Σημείωση: Παρόμοιες Πανηγυρικές Λειτουργίες και Ομιλίες θα τελεσθούν στους Ιερούς Ναούς της Αρχιεπισκοπής κατά το Δεκαήμερο των Εκδηλώσεων για τα Ελληνικά και Χριστιανικά Γράμματα.

Tuesday 19 January 2010

Αϊτή και Ελλάδα

Τις τελευταίες ημέρες ολόκληρη η υφήλιος ασχολείται, και δικαιολογημένα, με την Αϊτή, τον καταστροφικό σεισμό που συνέβη εκεί, και τους αμέτρητους νεκρούς και τραυματίες που άφησε πίσω του.

Η ενασχόλησή μας με την χώρα αυτή έφερε στο προσκήνιο και μια ιστορική σχέση της Αϊτής με την Πατρίδα μας, την Ελλάδα. Το ξέρετε ότι η Αϊτή ήταν η πρώτη χώρα που αναγνώρισε την Ελληνική επανάσταση και την Ελλάδα ως ανεξάρτητο κράτος?!

Ο τότε Πρόεδρος της JEAN-PIERRE BOYER έστειλε στις 15.01.1822 έγγραφο στην Ελληνική Επιτροπή του Παρισιού απαντώντας στην αίτηση των Κοραή, Πίκκολου και Βογορίδη, στο οποίο ανάγγελλε την αναγνώριση της Ελληνικής προσωρινής Διοίκησης και ευχόταν την νίκη της Επανάστασης.

Είχαν προηγηθεί πολύχρονοι αγώνες των σκλάβων της Αιτής κατά των λευκών Γάλλων γαιοκτημόνων με αποτέλεσμα, το 1803 να εγκαθιδρυθεί το πρώτο κράτος στον κόσμο που διακήρυττε την κατάργηση κάθε φυλετικής διάκρισης.

Η Αιτή πέρα από τη Δήλωση Αναγνώρισης της επανάστασης, παρότι κατεστραμμένη από το δικό της πόλεμο, έστειλε στο Παρίσι, στον Αδαμάντιο Κοραή, 25 τόνους καφέ, ώστε να εκποιηθούν για να αγορασθούν όπλα για τον αγώνα των Ελλήνων. Επίσης έστειλε εκατό εθελοντές στρατιώτες να πολεμήσουν στο πλευρό των Ελλήνων...

Monday 18 January 2010

Κώστας Μεταξάς

Στην Κυπριακή Παράδοση ένα σημαντικό στοιχείο είναι η αυθόρμητη και σχεδόν αυτόματη στιχουργία. Κάτι σαν τις Κρητικές μαντινάδες. Στην Κύπρο τα ονομάζουν «τσιατιστά». Ένας από τους λαϊκούς ποιητές της Κύπρου είναι ο γνωστός μου Κώστας Μεταξάς, ο οποίος είναι μάλιστα και τραυματίας του τελευταίου πολέμου, δηλαδή της βάρβαρης εισβολής των τούρκων στη εσταυρωμένη Νήσο των Αγίων το 1974. Οι πληγές του τραύματος φαίνονται στο σώμα του και θάλεγε κανείς πως είναι το προσωπικό του παράσημο, αλλά και ο σταυρός του παράλληλα, για την θυσία και την προσφορά του στην Αγαπημένη Μικρή Πατρίδα.

Πριν από λίγες ημέρες είχα τη χαρά να του προσφέρω τις δύο πρόσφατα εκδοθείσες ποιητικές συλλογές μου. Θεώρησε πως πρέπει να μου προσφέρει κάτι ως αντίδωρο. Έτσι μου προσέφερε ιδιοχείρως το βιβλίο "Ποιήματα" του Βασίλη Μιχαηλίδη, ο οποίος αναγνωρίζεται ως Εθνικός Ποιητής στην Κύπρο. Μαζί με το βιβλίο μου αφιέρωσε, κι αισθάνομαι ιδιαίτερη τιμή γι’ αυτό, κι ένα δικό του ποίημα. Το παραθέτω αυτούσιο:

Συγκίνησην μου έδωσεν,
η εγκάρδια προσφορά σου,
ομολογώ μ’ ακούμπισεν,
μέσα εις την καρδιά μου.

Πατέρα Αναστάσιε,
φτωχή εν η ποίηση μου,
μα...θέλω να πω, ευχαριστώ,
μέσα από την ψυχή μου.

«Της ποίησης...συνασκητήν»,
μα και ... «συνοδοιπόρον»,
στ’ αφιέρωμα μ’ αποκαλείς
αυτό... κι αν είναι «δώρον»!

Βασίλη Μιχαηλίδη... ποιήματα,
δωρίζω σου... να διαβάσεις,
τοπολαλιάν της Κύπρου μας,
μαζί με παραφράσεις.

Νομίζω την διάλεκτον,
του τόπου θ’ αγαπήσεις,
τούν’ το βιβλίον που εν ιδικόν,
όταν το μελετήσεις.

Γράφει για τζειν τα βάσανα
του άμοιρου νησιού μας
με τρόπον παραστατικόν,
π’ αγγίζει την ψυχή μας.

Τ’ Αρχιεπισκόπου Κυπριανού
γράφει, που τον επιάσαν,
τζιαί σ’έναν κλώνον του δενδρού
οι τούρκοι... εκρεμάσαν.

Έτσι εβάλαν... με τον νουν
πως έθεν να μπορήσουν,
την Ρωμιοσύνην του νησιού
για, να την ιξηλείψουν.

Ακόμα... συνεχίζουσιν,
οι άπιστοι με μανίαν,
τες εκκλησιές διαλύουσιν
στην Κύπρον την Αγίαν!

Θεέ μου, όπως τ’ όνειρον...
κάμετο... να περάσει,
ο Τόπος να ΕΛΕΥΘΕΡΩΘΕΙ,
κι ο κόσμος να ησυχάσει!!


Ο εκ Λεμεσού ορμόμενος
Τραυματίας πολέμου 1974

Με Εκτίμηση και Σεβασμό

Κώστας Μεταξάς

Sunday 17 January 2010

Τα Φιλανθρωπικά Ιδρύματα

...της Εκκλησίας της Ελλάδας

Διάβασα στο τεύχος του Νοεμβρίου 2009 (Αρ. 10) του περ. «ΕΚΚΛΗΣΙΑ», που είναι το επίσημο περιοδικό της Εκκλησίας της Ελλάδος, κάποιους ιδιαίτερα ενδιαφέροντες συνολικούς αριθμούς, που αναφέρονται στα Φιλανθρωπικά Ιδρύματα και τις κοινωνικές δραστηριότητες που λειτουργούν και συντηρούνται από την Εκκλησία της Ελλάδας, τις Ιερές Μητροπόλεις, τις Ιερές Μονές και τις Ενορίες.

Μέρα του Κυρίου (Κυριακή) που είναι σήμερα, σκέφθηκα να παραθέσω εδώ ευγνωμόνως (και χωρίς επιπλέον σχόλια) αυτούς τους λαλίστατους αριθμούς, που αποδεικνύουν το έργο που προσφέρει η Εκκλησία της Πατρίδας μας, προς τους εν ανάγκη ευρισκομένους αδελφούς μας:

20 Βρεφονηπιακοί - Παιδικοί Σταθμοί.
84 Γηροκομεία - Στέγες Γερόντων.
13 Θεραπευτήρια χρονίως πασχόντων.
30 Διάφορα Ιδρύματα.
8 Ιδρύματα για άτομα με ειδικές ανάγκες.
54 Κατασκηνωτικά Κέντρα.
33 Ιδρύματα Νεότητας.
10 Νοσοκομεία - Ιατρεία.
6 Ξενώνες.
36 Οικοτροφεία - Ορφανοτροφεία.
195 Συσσίτια - Τράπεζες Αγάπης.
44 Σχολές Αγιογραφίας.
136 Σχολές Βυζαντινής και Ευρωπαϊκής Μουσικής.
47 Διάφορες Σχολές.
35 Τράπεζες Αίματος.
1 Οίκος Τυφλών.
13 Φοιτητικές Εστίες.
7 Ιδρύματα Ψυχικής Υγείας.

Saturday 16 January 2010

Ειδήσεις στα Αρχαία Ελληνικά

Μέχρι τώρα γνώριζα ότι η Αρχαία Ελληνική είναι μεν εξαιρετικά σημαντική για εμάς τους Έλληνες, αλλά όμως είναι μια «νεκρή» γλώσσα. «Νεκρή», με την έννοια ότι δεν μιλιέται πια από κανέναν, δεν γράφεται, δεν χρησιμοποιείται στην επικοινωνία των ανθρώπων.

Μάλλον αυτή η άποψη δεν ισχύει πια. Κι αυτό συμβαίνει γιατί τώρα υπάρχει μια ιστοσελίδα, την οποία επιμελείται ένας Ισπανός αρχαιοελληνιστής, ονόματι Δρ. Ιωάννης Coderch-i-Sancho, που διδάσκει στο Πανεπιστήμιο του Αγ. Ανδρέα στη Σκωτία. Στην ιστοσελίδα αυτή, που ονομάζεται «Ακρόπολις - Παγκόσμια Νέα», δημοσιεύονται τακτικά (συνήθως κάθε εβδομάδα) ειδήσεις από την σύγχρονη επικαιρότητα στην Αρχαία Ελληνική, και συγκεκριμένα στην αττική διάλεκτο!!!

Ο επιμελητής της ιστοσελίδας αυτής ισχυρίζεται πως: «To offer world news in this language would maybe help many students to lose fear of coping with it and make them be more interested in its study. On the other side, for those more advanced in the language, this “news service” may offer to them the novelty and the attraction of seeing Thucydides’s and Plato’s language itself used for present matters, it could be a new and refreshing experience that eliminates the sensation that Greek is a “closed world” (which does not mean that it is not interesting, do not misunderstand me) and makes Hellenists cope with the study of classical texts with a more "alive language" concept of Greek».

Ο ίδιος έχει επίσης μεταφράσει μια από τις ιστορίες του Sherlock Holmes («Η υπόθεση των τριών φοιτητών») στα Αρχαία Ελληνικά.

Αυτό που θα έπρεπε να είχαμε κάνει εμείς οι Έλληνες από πολλά χρόνια το έκανε τελικά ένας... Ισπανός. Ας είναι καλά ο άνθρωπος που... μας άνοιξε τα μάτια!!!

Friday 15 January 2010

Έκθεση στην Πόλη

Έλαβα κατευθείαν από την Βασιλεύουσα προσωπική Πρόσκληση για την επικείμενη Έκθεση Φωτογραφίας και το σχετικό Δελτίο Τύπου από το Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στην Πόλη. Είναι τιμή μου να τα μοιρασθώ με τους φίλους συνιστολόγους.

Οι ελληνορθόδοξες εκκλησίες
στην Κωνσταντινούπολη
πριν από την περίοδο του Τανζιμάτ

Η νέα έκθεση του Γενικού Προξενείου της Ελλάδας στην Κωνσταντινούπολη, η οποία θα εγκαινιασθεί από την Α.Θ.Π. τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο, στις 18 Ιανουαρίου (19.00), στο Σισμανόγλειο Μέγαρο (İstiklal cad. No 60), είναι αφιερωμένη στις ελληνορθόδοξες εκκλησίες της Βασιλεύουσας, που λειτουργήθηκαν στα οθωμανικά χρόνια και ανάγονται στους αιώνες πριν από τις μεταρρυθμίσεις του Τανζιμάτ (19ος αι.).

Η έκθεση, στην οποία παρουσιάζεται φωτογραφικό υλικό από το σύνολο των ελληνορθόδοξων εκκλησιών της Κωνσταντινούπολης της περιόδου εκείνης, αποσκοπεί στην εξοικείωση του τουρκικού κοινού με την ελληνορθόδοξη κληρονομιά της Πόλης. Οι 53 αυτές εκκλησίες αποτελούν τον συνδετικό κρίκο μεταξύ των βυζαντινών εκκλησιών και των ελληνορθόδοξων ναών που κτίστηκαν στην ύστερη οθωμανική εποχή, μετά τις μεταρρυθμίσεις. Ευρίσκονται σε όλες τις συνοικίες της Παλαιάς Πόλης, του Πέραν και των ακτών του Βοσπόρου, σεμνές, ορθογώνιες βασιλικές, που σήμερα εξακολουθούν να υπάρχουν, εις πείσμα των καιρών, στριμωγμένες ανάμεσα σε σύγχρονα κτίρια. Αξίζει να σημειωθεί ότι 50 ακόμα εκκλησίες κτίστηκαν μετά τις μεταρρυθμίσεις και κοσμούν, σήμερα, την Πόλη με το ιδιαίτερο εκλεκτικιστικό τους στυλ.

Επεξηγηματικά πανώ πλαισιώνουν την έκθεση, το υλικό της οποίας προβάλλεται σε πέντε γλώσσες (ελληνικά, τουρκικά, αγγλικά, ρωσικά και ρουμανικά) και τα εγκαίνια της οποίας συμπίπτουν με την έναρξη του προγράμματος των εορτασμών της Κωνσταντινούπολης ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης.

Επιμελητής της έκθεσης είναι ο Τούρκος Βυζαντινολόγος, Δρ. Ζαφέρ Καρατζά, ο οποίος έχει επικεντρωθεί στην μελέτη των εκκλησιών αυτών και το 2008 εξέδωσε, στα τουρκικά, σχετικό βιβλίο με τίτλο «Οι ελληνορθόδοξες εκκλησίες στην Πόλη πριν από το Τανζιμάτ». Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 21 Φεβρουαρίου 2010 και είναι ανοιχτή για το κοινό καθημερινά 16.00-20.00 και Σαββατοκύριακα 12.00-20.00.

Μακάρι να μπορούσα να βρεθώ εκεί και να γευθώ λίγο από την χριστιανική κληρονομιά και τα μεγαλεία της αυτοκράτειρας Πόλης του Βυζαντίου, της πρωτεύουσας των απανταχού Ελλήνων. Ένα μεγάλο εύγε αξίζει στον Γενικό μας Πρόξενο κ. Βασίλειο Μπορνόβα και στους άξιους συνεργάτες του για την μεγάλη πολιτιστική τους προσφορά, καθώς και για τις προσπάθειές τους για γεφύρωση των χασμάτων μεταξύ των λαών. Ας θυμήσουμε, επίσης, πως και ο Ο.Η.Ε. αφιέρωσε το 2010 στην «Επαναπροσέγγιση Πολιτισμών». Άρα και η Έκθεση αυτή έρχεται εκ των πραγμάτων να διακονίσει τον σπουδαίο αυτό κοινωνικό στόχο.

Thursday 14 January 2010

Λαμπροφορέσαμε πάλι

Μπορεί να φαίνεται ή να ακούγεται κοινό ή βαρετό. Σας διαβεβαιώνω δεν είναι.

Εμείς δεν υποφέρουμε. Κυριολεκτικά απολαμβάνουμε.

Η γειτονιά μας χιονισμένη. Οι ελιές του κήπου μας στολίστηκαν ωσάν ολόλαμπρες νυφούλες.

Τα πρόσωπα κρυμμένα, αλλά χαρούμενα και χαμογελαστά.

Η λευκότητα είναι εδώ για κάποιο ωραίο σκοπό, «...του ιλαρύναι πρόσωπον εν χιόνι».

Το χιονοστόλιστο ποδήλατό μας τι σας λέει;

Wednesday 13 January 2010

O OHE αφιέρωσε το 2010...

...σε τέσσερα μεγάλα και σπουδαία θέματα. Αυτά είναι:

- Επικοινωνίες
- Επαναπροσέγγιση Πολιτισμών
- Βιοποικιλότητα
- Νεότητα


1. Διεθνές Έτος Επικοινωνιών
Είναι οπωσδήποτε παγκοίνως γνωστό πόσο μεγάλη σημασία και αξία έχει η επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων. Στην εποχή μας οι μέθοδοι επικοινωνιών έχουν αυξηθεί και αναβαθμισθεί. Έχουν μηδενισθεί πια οι αποστάσεις και οι νέες τεχνολογίες επικοινωνιών κυβερνούν κυριολεκτικά τη ζωή των ανθρώπων, ιδιαίτερα στον πολιτισμένο κόσμο.


2. Διεθνές Έτος Επαναπροσέγγισης Πολιτισμών
Είναι αλήθεια πως το ζήτημα αυτό είναι ζωτικής σημασίας για τις σύγχρονες κοινωνίες, αφού οι περισσότερες είναι ήδη πολυπολιτισμικές και πολυθρησκευτικές. Αυτό δημιουργεί αυτόματα ανάγκες για διάλογο, προσέγγιση, κατανόηση και βέβαια συνεργασία σε όλα τα επίπεδα.


3. Διεθνές Έτος Βιοποικιλότητας
Τα Ηνωμένα Εθνη κυρήσσουν τη φετινή χρονιά Ετος Βιοποικιλότητας, προειδοποιώντας ότι ο σημερινός ρυθμός απώλειας ειδών είναι 1.000 φορές μεγαλύτερος του κανονικού. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ, ο πλανήτης χάνει σήμερα τρία είδη ανά ώρα, και πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι η Γη διανύει το έκτο κύμα μαζικών εξαφανίσεων στην ιστορία της. Το φαινόμενο απειλεί όχι μόνο τα είδη που χάνονται, αλλά και την ίδια την ανθρωπότητα που χάνει φυσικούς πόρους αξίας «τρισεκατομμυρίων δολαρίων».



4. Διεθνές Έτος Νεότητας
Mέσω του Έτους αυτού τα Ηνωμένα Έθνη επιθυμούν να αναβαθμίσουν την συμμετοχή των Νέων σε όλες τις κοινωνικές δραστηριότητες. Επίσης, θα ήθελαν να δουν τους διάφορους τομείς της κοινωνίας να συνεργάζονται με τους Νέους και τους Οργανισμούς Νεολαιών, σε μια προσπάθεια να αποκαλυφθούν πλήρως οι ανάγκες και οι ανησυχίες της Νεολαίας κι επίσης να αναγνωρισθούν οι προσφορές των Νέων προς την κοινωνία.