Monday 28 February 2011

Αποκριές Πελοποννησίων Μ.Β.

Η Εταιρεία Πελοποννησίων Μεγ. Βρετανίας οργάνωσε προχθές Σάββατο μια επιτυχημένη Αποκριάτικη Χοροεσπερίδα. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο ωραίο ξενοδοχείο The London Marriott Hotel του ΒΔ (NW3) Λονδίνου.

Παρευρέθηκε και απηύθυνε εγκάρδιο χαιρετισμό ο Γεν. Πρόξενος της Ελλάδος στο Λονδίνο κ. Μάκης Παντζόπουλος, η Πρόεδρος κα. Ντίνα Κολοκυθά με σύσσωμο το Δ.Σ., καθώς και 120 μέλη και φίλοι της Εταιρείας.

Ο Σεβ. Αρχιεπίσκοπος Θυατείρων & Μ.Β. κ. Γρηγόριος εκπροσωπήθηκε από τον παρόντα ιστολόγο.

Αρκετοί από τους παρευρεθέντες είχαν ντυθεί με ωραίες αποκριάτικες στολές. Ανάμεσά τους ξεχώρισε ιδιαίτερα ο εξέχων Ομογενής κ. Μάκης Γαλιατσάτος, ο οποίος είχε ντυθεί «Πειρατής της Καραϊβικής» και ο οποίος διασκέδασε τους συνδαιτυμόνες και με τα ωραία τραγούδια του.

Η Πρόεδρος κα. Ντίνα Κολοκυθά ανέφερε, μεταξύ άλλων, στον χαιρετισμό της:

«Αγαπητοί φίλοι, εορτάζουμε απόψε τις γιορτές της Αποκριάς. Είναι ένας στόχος και μια προσπάθεια να διατηρήσουμε τις παραδόσεις μας αναλλοίωτες και να τις παραδώσουμε στους επόμενους, στα παιδιά μας, και όχι χωρίς τη σημασία και τα μηνύματα που αποπνέουν οι τελετές και τα ξεφαντώματα. Βλέπουμε όλοι και κατανοούμε την ανάγκη του ανθρώπου να συνευρίσκεται με άλλους ανθρώπους και να μοιράζεται χαρές και λύπες, φόβους και ανησυχίες. Αν είχαμε καταλάβει αυτή μας την ανάγκη η ζωή μας θα ήταν μια γιορτή. Είναι λοιπόν η μεγαλύτερή μας ανάγκη να προσπαθήσουμε να αγαπήσουμε τον συνάνθρωπό μας, να τον καταλάβουμε, να συνεργαστούμε και να χτίζουμε φίλους γύρω μας κι όχι εχθρούς. Μέσα από τους χαρούμενους κυκλοτερούς χορούς αγγίζει ο ένας τον άλλον και χαίρεται, αποφορτίζεται και συνεχίζει τη ζωή του απαλλαγμένος από ανόητους εγωϊσμούς. Άλλωστε όλοι ενός Θεού παιδιά είμαστε. Ας περισσεύει η αγάπη...».


Η επόμενη εκδήλωση της Εταιρείας θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 27η Μαρτίου 2011, στις 5.00 μ.μ., στο Ελληνικό Κέντρο Λονδίνου και θα είναι αφιερωμένη στην Εθνική Επέτειο της 25ης Μαρτίου 1821. Ομιλητής θα είναι ο διακεκριμένος ιστορικός Σαράντης Καργάκος, με θέμα: «Πως ο Κολοκοτρώνης έσωσε την Επανάσταση».

Sunday 27 February 2011

Ι.Ν. Αγ. Αδριανού και Ναταλίας [B΄]

Στο σημερινό αφιέρωμά μας θα αναφερθούμε στο Ναό του Αγ. Αδριανού και της Αγ. Ναταλίας.

Ο σταυρεπίστεγος αυτός Ναός (του ομώνυμου μικρού και ανεπίσημου Ησυχαστηρίου) βρίσκεται έξι χιλιόμετρα έξω από την πόλη του Ναυπλίου και ένα χιλιόμετρο μετά το ομώνυμο χωριό Αγ. Αδριανός (Κατσίγκρι).

Ο Ναός στην απογραφή του 1696-1700 αναφέρεται ως παρεκκλήσι του χωριού Μολιβίδι, με εκκλησία την Αγία Παρασκευή και έτερο παρεκκλήσι την Παναγία.

Βρίσκεται σε καλή κατάσταση, έχει γίνει όμως επικάλυψη της εξωτερικής τοιχοδομίας και έχει «δεθεί εσωτερικά και εξωτερικά με σιδερόβεργες λόγω των διαφόρων ρωγμών που παρουσιάστηκαν κατά μήκος του».

Ολόκληρο το εσωτερικό του Ναού διακοσμείται με τοιχογραφίες, οι οποίες δεν έχουν υποστεί μεγάλη φθορά, ώστε οι περισσότερες να σώζονται ακέραιες.

Στο μέσο του νοτίου τοίχου σώζεται σε καλή κατάσταση γραπτή επιγραφή, που αναφέρεται σχετικά με την αγιογράφηση του ναού.

Κατά την επιγραφή αυτή, ο Ναός ιδρύθηκε με δαπάνη του Δραγουμάνου του Μορέως και αγιογραφήθηκε από τον ιερομόναχο Ιερεμία, ο οποίος κατα­γόταν από το Αδάμι Αργολίδος. Αγιογραφήθηκε τον Ιούνιο του έτους 1743.

Επίσης, σύμφωνα με τον Αναστάσιο Ορλάνδο, η παντελής έλλειψη παραθύρων ή “η ύπαρξη τοιούτων στενωτάτων εν είδη πολεμίστρων” είναι ενδεικτικά των χρόνων της τουρκοκρατίας.

Στην διάταξη των τοιχογραφιών μπορεί να διακρίνει κανείς τους τρεις εικονογραφικούς κύκλους: Το δογματικό, το λειτουργικό και τον ιστορικό.

Σαν σημαντικές και σπάνιες αγιογραφήσεις αξίζει να αναφέρουμε:

Στο αριστερό τμήμα του ανατολικού τοίχου και δίπλα από την αγία Πρόθεση παριστάνεται ο “Ο Παλαιός των Ημερών”, δηλαδή ο Λόγος του Θεού που αποτελεί το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος.

Στο δυτικό ημιχόριο του Ναού παριστάνεται ο ζωδιακός κύκλος, που είναι μια πολύ σπάνια αγιογραφία.

Το τέμπλο, σύμφωνα με μαρτυρίες που έχουμε, έχει αγιογραφηθεί μεταξύ των ετών 1910 έως 1918 και είναι δυτικής τεχνοτροπίας, κάτι που δημιουργεί αντίθεση με την όλη αγιογράφηση του Ναού.

Πηγές:

- Βασίλης Ι. Παπαμιχαλόπουλος, «Ένα χωρίο γράφει την ιστορία του, Κατσίγκρι - Άγιος Αδριανός», Έκδοση, Δημοτικό σχολείο Αγίου Ανδριανού, 2002.
- Αργολική Βιβλιοθήκη
.
Φωτογραφίες: π. Α.Δ.Σ.

Saturday 26 February 2011

Παλαμάς ο εθνικός

Αύριο είναι η επέτειος θανάτου του μεγάλου Νεο-Έλληνα Ποιητή μας, με πανεθνική αν όχι πλατύτερη εμβέλεια, Κωστή Παλαμά.

O Κωστής Παλαμάς, ο νεώτερος εθνικός μας βάρδος, γεννήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 1859 στην Πάτρα, από γονείς Μεσολογγίτες. Η οικογένειά του έχει να επιδείξει πολλούς αγωνιστές, κληρικούς και διδασκάλους του Γένους. Σε ηλικία 15-16 ετών ο Κωστής είχε ήδη χάσει τους γονείς του και φιλοξενήθηκε από τότε στη γενέθλια πόλη του πατέρα του, το Μεσολόγγι. Η πληγωμένη ευαισθησία του τον έκανε κλειστό και αυτοσυγκεντρωμένο. Έβρισκε παρηγοριά στο γράψιμο στίχων και μάλιστα, με μια πρώιμη επίδοση, από την ηλικία των εννέα ετών. Ένα άλλο θλιβερό γεγονός που βύθισε σε βαθιά θλίψη τον Παλαμά ήταν ο θάνατος του πολύκλαυστου αγαπημένου του αγοριού, του Άλκη. Η βαθιά οδύνη του για τον θάνατο του Άλκη υπήρξεν ίσως η αιτία που έγραψε το αριστούργημά του, «Ο Τάφος», (1898).

Το ποιητικό έργο του τιμήθηκε με πλήθος αριστείων και τιμητικών διακρίσεων και ο Ρομαίν Ρολάν δήλωσε ότι ο Παλαμάς «είναι ο μεγαλύτερος σύγχρονος ποιητής της Ευρώπης». Γόνιμος και πολύπλευρος ο Παλαμάς, ανησυχεί για όλα τα προβλήματα που βασανίζουν την ανθρώπινη σκέψη. Καμιά «σχολή» και καμιά τεχνοτροπία δεν θα μπορούσε να τον διεκδικήσει. Θα μπορούσε σεμνυνόμενος να πει: «Η ποίησή μου είμαι εγώ».

Η αγάπη είναι το συγκλονιστικό συναίσθημα, που κυριάρχησε στο έργο του Παλαμά, μια αγάπη απέραντη σαν τη θάλασσα, μια αγάπη για όλα, μα κυρίως για τη ζωή. Στη συλλογή του «Τα μάτια της ψυχής μου» (1892) καταχωρίσθηκε το ποίημά του «Ύμνος της ζωής». Το 1900, συνθέτει και δημοσιεύει ένα εκτεταμένο ποίημα σε δώδεκα μέρη με τίτλο «Οι Χαιρετισμοί της Ηλιογέννητης» και το 1904 ακολουθεί η ποιητική συλλογή «Ασάλευτη ζωή». Το 1907, τυπώνει το πιο πρωτότυπο έργο του, τον «Δωδεκάλογο του Γύφτου» και το 1910 τη «Φλογέρα του βασιλιά». Και στα δύο επικολυρικά ποιήματα, κυριαρχεί η μεγάλη αγάπη του για την πατρίδα και το όραμα του μέλλοντος και του πεπρωμένου της φυλής για τη «Μεγάλη Ιδέα». Το 1912, δημοσιεύει την ποιητική συλλογή «Καημοί της λιμνοθάλασσας», που προέρχεται από τα νεανικά βιώματά του, όταν ζούσε στην Ιερή Πολιτεία. Τον ίδιο χρόνο τυπώνει τη συλλογή του «Η Πολιτεία και η μοναξιά». Την επόμενη συλλογή του, «Βωμοί», δημοσιεύει το 1915? και το 1929 παρουσιάζεται στο κοινό με τη συλλογή του «Δειλοί και σκληροί στίχοι». Ακολουθούν πολλές άλλες συλλογές όπως «Περάσματα και χαιρετισμοί», «Οι νύχτες του Φήμιου» και «Ξανατονισμένη μουσική». Το τελευταίο είναι μετάφραση ποιημάτων Ευρωπαίων ποιητών. Εκτός της όλης ποιητικής και φιλολογικής του εργασίας, ο Κωστής Παλαμάς άφησε δύο θεατρικά αριστουργήματα. Το δράμα «Τρισεύγενη» (1903) και τη νουβέλα «Ο θάνατος του παλληκαριού» το 1901.

Είναι καταπληκτικά όσα μας διασώζει για τον Κωστή Παλαμά, ο Κωνσταντίνος Τσάτσος στην αυτοβιογραφία του, αποσπάσματα της οποίας δημοσιεύθηκαν στις «Επτά Ημέρες» της «Καθημερινής»: «Κατά το 1922, έβαλα τη μάνα μου να δακτυλογραφήση τα ποιήματά μου, όσα τότε φανταζόμουν παρουσιάσιμα, με τη σκέψη να τα υποβάλω στον Παλαμά. Έτσι, ένα πρωί, με τον θησαυρό μου υπό μάλης πήγα στο γραφείο του Γενικού Γραμματέως του Πανεπιστημίου, στο Κεντρικό Κτίριο. Δειλά και με την ψυχή τρεμάμενη χτύπησα την πόρτα και άκουσα ένα βραχνό “εμπρός”. Κάτω από τα πυκνά φρύδια με κοίταζαν ανιχνευτικά δύο βαθιά μάτια. Είπα το όνομά μου, την ιδιότητά μου και τον σκοπό της επίσκεψής μου. Ο άνθρωπος, συνηθισμένος από τέτοιες εισβολές, παρέλαβε τα χαρτιά που είχε φροντίσει να συρράψη η μάνα μου και μου είπε με μια εξαιρετική προσήνεια να περάσω μετά μία εβδομάδα να μου πη. Μετά μία εβδομάδα παρουσιάσθηκα με τον ίδιο τρόπο, στο ίδιο γραφείο. Ο Παλαμάς μου ζήτησε συγγνώμην διότι δεν πρόφτασε να με διαβάση. Αλλάξαμε μερικές φιλοφρονήσεις και έφυγα. Πάλι μετά μία εβδομάδα πήγα, αλλά και πάλι με παρακάλεσε να ξαναπάω σε μια εβδομάδα. Αρκετά απογοητευμένος ξανάφυγα, αλλά και αποφασισμένος να επιμείνω. Πραγματικά ξαναπήγα και τότε ο Παλαμάς με δέχθηκε αλλοιώτικα. » Μου είπε ένα σωρό καλά λόγια. Ιδίως ―και αυτό είχε για μένα τότε σημασία― να εξακολουθήσω να γράφω. Μιλήσαμε εκείνη τη φορά για ξένη ποίηση, για τις προτιμήσεις μου, δόθηκε στον Παλαμά η ευκαιρία να καταλάβει ότι είχα πολλά διαβάσει. Τότε με κάλεσε να πάω μια ορισμένη μέρα στο σπίτι του, Ασκληπιού 3, να κουβεντιάσωμε. Έτσι, άρχισα να είμαι τακτικός επισκέπτης του “κελλιού”. Ήταν για μένα το μεγάλο σχολείο. Είναι αδύνατο να πω τώρα τι διδάχτηκα από τον Παλαμά. Αλλά είναι βέβαιο πως άντλησα πολλά από τη σοφία του, από τις εκλάμψεις του πνεύματός του. Ήμουνα συνεπαρμένος από αυτόν τον βαθυστόχαστο ποιητή με την πλατειά σκέψη, με την ικανότητα να καταλαβαίνη κάθε είδους μορφές ποιητικού λόγου και να τις κρίνη με μια υπέροχη δικαιοσύνη. »

Ο Κωστής Παλαμάς, τρεις μέρες μετά την κήρυξη του Ελληνοαλβανικού πολέμου (1η Νοεμβρίου 1940), απευθύνεται στα νιάτα της Ελλάδας με ένα τετράστιχό του που επιγράφεται «Στη νεολαία μας»:

«Αυτό κρατάει ανάλαφρο μεσ’ την ανεμοζάλη
το από του κόσμου τη βοή πρεσβυτικό κεφάλι,
αυτό το λόγο θα σας πω
δεν έχω άλλο κανένα
Μεθύστε με τ’ αθάνατο
κρασί του Εικοσιένα!»


Ο ποιητής, εξαντλημένος ήδη, γερασμένος με άσπρα τα μαλλιά και τα γένια, άσπρα τα δασιά πυκνά φρύδια, που έπεφταν και σκέπαζαν σχεδόν τα μάτια του, δεν άντεξε στον χαμό της στοργικής συντρόφου του, που πέθανε στις 9 Φεβρουαρίου 1943, και δεκαοκτώ ημέρες αργότερα προσευχόμενος και σιγοψέλνοντας έφυγε κι αυτός για την αιώνια ανάπαυση. Πέθανε στις 3.20’ π.μ., ημέρα Σάββατο, της 27ης Φεβρουαρίου 1943. Το θλιβερό άγγελμα διαδόθηκε αστραπιαία από στόμα σε στόμα σ’ όλη τη γερμανοκρατούμενη πρωτεύουσα. Ο Παλαμάς δεν ανήκε πλέον στην οικογένειά του αλλά σ’ ολόκληρο το έθνος. Στην κηδεία του στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών, μια λαοθάλασσα έψαλλε με ρίγη εθνικής συγκίνησης τον Εθνικό Ύμνο. Κι ενώ το φέρετρο κατέβαινε στον τάφο, ακούστηκε η βροντώδης και θαρραλέα φωνή του Άγγελου Σικελιανού στον ύστατο ποιητικό –εθνικό αποχαιρετισμό, που ήταν ταυτόχρονα και μια δυναμική αντιστασιακή πράξη μπροστά στα μάτια των εμβρόντητων κατακτητών.

«...Ηχήστε οι σάλπιγγες... / καμπάνες βροντερές / δονήστε σύγκορμη τη χώρα / πέρα ως πέρα... Σ’ αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα!
................................................................................Σημαίες της λευτεριάς, ξεδιπλωθείτε!»

Πηγή: Istoria.gr

Friday 25 February 2011

Musicals στην Αγγλία

Η νέα σειρά αγγλικών γραμματοσήμων (οκτώ στον αριθμό) είναι αφιερωμένη στα Μιούζικαλς (είδος θεάτρου), που είναι πολύ γνωστά και ονομαστά στην Αγγλία και διεθνώς.

Η σχετική θεατρική παράδοση ξεκινάει στο Λονδίνο από το 1728. Στη διάρκεια των χρόνων που πέρασαν το Μιούζικαλ εξελισσόταν παράλληλα με την ίδια τη ζωή (ηλεκτρισμός, μουσική, άλλες ευκολίες κ.λ.π.).

Το πιο πετυχημένο Μιούζικαλ του ονομαστού West End του Λονδίνου ήταν το Oliver!, που άνοιξε τις πύλες του για το κοινό το 1960 και έκανε 2.618 παραστάσεις. Το Μιούζικαλ παραμένει και σήμερα ένα δημοφιλέστατο είδος θεάτρου, το οποίο παρακολουθούν πολλοί θεατές στην Αγγλία και αλλού.

Thursday 24 February 2011

Εθνικό Θέατρο

Το έτος 1891 μπήκαν τα θεμέλια του θεάτρου, επί της οδού Αγίου Κωνσταντίνου, στο κέντρο της Αθήνας, σε οικόπεδο του Νικόλαου Θων. Το θέατρο χτίστηκε με βάση τα σχέδια του γνωστού και για άλλα δημόσια κτίρια Αυστριακού αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλλερ. Εγκαινιάστηκε το έτος 1901. Πρωτολειτούργησε ως Βασιλικό Θέατρο και το 1908 έκλεισε «επ΄αόριστον». Ιδρύθηκε με την επωνυμία Εθνικό Θέατρο το 1930 από τον Υπουργό Παιδείας Γεώργιο Παπανδρέου. Για πολλά χρόνια λειτούργησε ως Ν.Π.Δ.Δ. Με το Νόμο 2273/94 ιδρύθηκε το Ν.Π.Ι.Δ. με επωνυμία «Εθνικό Θέατρο», οργανισμός μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Στα Αγγλικά η επωνυμία του είναι Greek National Theater. Σκοπός του είναι η μέσω της θεατρικής τέχνης προαγωγή της πνευματικής καλλιέργειας του λαού και η διαφύλαξη της εθνικής πολιτιστικής ταυτότητας.

Συγκεκριμένα στους σκοπούς του περιλαμβάνονται κυρίως:

- Η μελέτη, η έρευνα, η σκηνική διδασκαλία και η διάδοση στην Ελλάδα και στο εξωτερικό του αρχαίου δράματος.

- Η σκηνική διδασκαλία, η προώθηση και η ανάπτυξη της ελληνικής και κυρίως της νεοελληνικής δραματουργίας.

- Η σκηνική παρουσίαση και η ερμηνεία κλασσικών έργων.

- Η έρευνα, η αναζήτηση και ο πειραματισμός σε νέες μορφές θεάτρου και σκηνικής έκφρασης.

- Η πραγματοποίηση παραστάσεων για παιδιά και νέους.

- Η παροχή θεατρικής εκπαίδευσης με τη δημιουργία Δραματικής Σχολής.

- Η προώθηση διεθνών θεατρικών ανταλλαγών και της παγκόσμιας θεατρικής συνεργασίας, κυρίως στο χώρο της Ευρώπης και των χωρών όπου δραστηριοποιείται ο απόδημος Ελληνισμός.

- Η δημιουργία προϋποθέσεων και κινήτρων για την ανάδειξη και ενθάρρυνση του θεατρικού δυναμικού της χώρας.

Το Εθνικό Θέατρο διοικείται από Επταμελές Διοικητικό Συμβούλιο και από τον Καλλιτεχνικό Διευθυντή του. Ως Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου υπηρετεί από το 2007 ο Σκηνοθέτης Γιάννης Χουβαρδάς. Το Διοικητικό Συμβούλιο αποτελείται από Πρόεδρο, Αντιπρόεδρο και πέντε Συμβούλους, που διορίζονται με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού.

Υπό την εποπτεία του Καλλιτεχνικού Διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου λειτουργεί η Δραματική Σχολή του, που στεγάζεται στην οδό Πειραιώς.

Wednesday 23 February 2011

Dubai Fountain

Ο Andrea Bocelli και η Sarah Brightman είναι δύο σπουδαίοι καλλιτέχνες της παγκόσμιας μουσικής σκηνής οι οποίοι τραγουδούν πολύ όμορφα το τραγούδι "Time to Say Goodbye". Στο παρακάτω βίντεο το απολαμβάνουμε μαζί με ένα φαντασμαγορικό θέαμα από το Dubai Fountain.


Τέσσερα λεπτά από το σημερινό μας πρόγραμμα αξίζει οπωσδήποτε να τα αφιερώσουμε στην ωραιότητα, την ποίηση, τις εύηχες νότες και στο όνειρο...

Tuesday 22 February 2011

Έκθεση για τον Μ. Αλέξανδρο στην Οξφόρδη

Στον διαδικτυακό τόπο της έγκριτης αγγλικής εφημέριδας Guardian διαβάσαμε πρόσφατα μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είδηση για εμάς τους Έλληνες. Συγκεκριμένα, η είδηση ανέφερε πως στο Μουσείο Ashmolean του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης θα οργανωθεί μια Έκθεση, αφιερωμένη στον Μ. Αλέξανδρο. Η Έκθεση θα μείνει ανοικτή από τις 7 Απριλίου μέχρι τις 29 Αυγούστου.

Οι οργανωτές επιθυμούν με την Έκθεση αυτή να φέρουν στην Οξφόρδη εκατοντάδες αρχαία Μακεδονικά αντικείμενα, τα οποία βρίσκονται στην Ελλάδα και τα περισσότερα από αυτά δεν έχουν παρουσιασθεί στο παρελθόν σε άλλο χώρο εκτός Ελλάδος. Επιδιώκουν δε, να φανερώσουν διάφορες πτυχές της προσωπικότητας και του έργου του ανθρώπου που κατέκτησε όλο τον τότε γνωστό κόσμο, τον 4ο αι. π.Χ.

Ανάμεσα στα αντικείμενα που θα εκτεθούν θα είναι χρυσά στέμματα, γλυπτές κεφαλές και ζωγραφισμένα νατουραλιστικά πορτρέτα, προερχόμενα από διάφορες περιοχές (όπως Βεργίνα και Αιγές) της ελληνικότατης Μακεδονίας μας.

Η Διευθύντρια του Τμήματος Αρχαιοτήτων του Αγγλικού Μουσείου Ashmolean, Δρ. Susan Walker, ανέφερε χαρακτηριστικά ότι η Έκθεση αυτή θα αναδείξει το πως ένα μικρό βασίλειο (που σύμφωνα με την Ελληνική Μυθολογία ιδρύθηκε από τους απογόνους του Ηρακλή), έγινε σταδιακά μια μεγάλη δύναμη, η οποία ώθησε τους Αθηναίους εκτός Μακεδονίας και ανέπτυξε σχέσεις με την ανατολική πλευρά του Αιγαίου. Και συνέχισε λέγοντας πως, «For the first time we will be able to see where they were coming from; put the archaeology against the history, look at how they dressed and how they died» και «We are so focused on the history of Athens that we completely underestimate the Macedonians».

Monday 21 February 2011

Ὁ «Ἄλλος» στήν λογοτεχνία καί στήν ἰατρική πράξη

Σήμερα η συνεργάτιδα του ιστολογίου μας κ. Νατάσα Κεσμέτη εορτάζει τα γενέθλιά της. Μια κυρία δεν την ρωτάμε ποτέ την ηλικία της. Έτσι το ενδιαφέρον μας δεν είναι σε ένα νούμερο, το οποίο δεν θα μπορούσε άλλωστε να αντιπροσωπεύει πάντα με ακρίβεια τις γνώσεις, τις εμπειρίες και την ίδια την ηλικία και ζωή ενός ανθρώπου. Το ενδιαφέρον μας βρίσκεται στην πνευματική παραγωγή και προσφορά ενός ατόμου. Και η Νατάσα Κεσμέτη έχει παμμέγιστη προσφορά στη Νεο-Ελληνική Λογοτεχνία, έτσι ώστε να μπορούμε άνετα να της αποδίδουμε τον επίζηλο τίτλο της Πριγκίπισσας των Σύγχρονων Ελληνικών Γραμμάτων.

Μαζί με τις θερμότατες ευχές μας προς την άξια δημιουργό, για Χαρούμενα Γενέθλια και Χρόνια Πολλά και Δημιουργικά, με υγεία, οικογενειακή ευτυχία και κάθε ευλογία, σκεφθήκαμε να δημοσιεύσουμε και το παρακάτω κείμενό της, το οποίο είναι το κείμενο της εναρκτήριας ομιλίας της, που εκφώνησε στην αγαπημένη ιδιαίτερη Πατρίδα μας, το Ναύπλιο, στη διάρκεια του 3ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Αιμαφαίρεσης (18-20 Ιουνίου 2010):

Ἀπό τήν στιγμή πού ἀποφάσισα τό θέμα τῆς ἀποψινῆς ὁμιλίας καί ἔδωσα τόν τίτλο, ἀπό τήν ἴδια στιγμή ἄρχισε νά μέ ἀπασχολεῑ τό πολύπλευρο τοῦ θέματος, πόσο μεγάλο καί πολυσύνθετο εἶναι. Μεσολάβησαν και τά γεγονότα κυρίως τῆς 5ης Μαϊου 2010 στήν χώρα μας καί ὁ «Ἄλλος» ὡς ἔννοια και ὡς πραγματικότητα πῆρε ἀκόμα περισσότερες και μάλιστα αἰχμηρές ἕως τραγικές διαστάσεις. Ἴσως δέν εἶμαι ἡ μόνη πού αἰσθάνθηκα τήν ἀπειλητική μείωση τῶν διαστάσεων τοῦ ἀνθρώπου, ἐννοῶ τήν μείωση τοῦ εὔρους του ὡς πλάσματος πού διψάει γιά τήν μέγιστη πληρότητα τῆς ὕπαρξής του. Ἄν ἀληθεύει πώς ζοῦμε ὡς «ἄλλοι» καί μεταξύ μας καί γιά τόν ἴδιο μας τόν ἑαυτό, σέ κρίσιμες ὧρες ἤ καιρούς ζοῦμε ὄχι ἁπλῶς ὡς «ἄλλοι» ἀλλά ὡς «ἄλλοι πού μπορεῖ εὔκολα νά μετατραποῦν σέ ἐχθρούς ἤ ἔχουν ἤδη μετατραπεῖ.» Τοῦτο σημαίνει πώς ἐνῶ φαίνεται ὅτι ὅσα κυρίως ἀπειλοῦνται εἶναι τά ἀποκτήματα ἤ τά ἐπιτεύγματα, τά ποικίλα δηλαδή οἰκονομικά μεγέθη, ἐκεῖνο πού κυρίως ἀμφισβητεῖται (ἄν δέν τίθεται σέ κίνδυνο) εἶναι τό νόημα τῆς ζωῆς καί ὄχι μόνο τῆς ἀτομικῆς ἀλλά τῆς ζωῆς στό σύνολό της. Τό ἐρώτημα πού ἐμφωλεύει στίς συνειδήσεις συγκεκριμενοποιεῖται σέ ἕνα γενικευμένο «Πρός τί;» Κι αὐτό γιατί, κατ’ ἐμέ τουλάχιστον, τό Νόημα γιά ὁποιοδήποτε χῶρο ἤ χρόνο, ὁποιαδήποτε ἐκδήλωση, λειτουργία ἤ τέχνη τῆς ζωῆς μιλοῦμε (καί ἡ ἰατρική βεβαίως εἶναι τέχνη ὅπως καί ἡ τέχνη τοῦ λόγου), τό Νόημα πού μεταμορφώνει τήν ἁπλή ἐπιβίωση σέ ζωή, τήν μηχανική δουλειά σέ νοηματισμένη ἀφοσίωση, ἐξαρτᾶται ἀπό τήν σύνδεση μέ τόν «ἄλλο»: εἴτε πρόκειται γιά ὅποιον καί ὅσους θεωροῦμε δικούς μας, εἴτε γιά ἀγνώστους, εἴτε γιά τόν ἑαυτό μας. Τά νοσοκομεῖα καί τά ἰατρεῖα φέρνουν καθημερινά τόν γιατρό ἀντιμέτωπο μέ ἕνα πλῆθος «ἄλλων».

Ἀπό τήν πλευρά του ὁ συγγραφέας κατοικεῖται ἔνδον, στήν ψυχή του ἐννοῶ, ἀπό ἕνα μεγάλο ἀριθμό ἄλλων μέ τούς ὁποίους ἐπιχειρεῖ νά σχετισθεῖ μέ ποικίλους τρόπους, μετατρέποντάς τους σέ ἥρωες τῶν ἔργων του. Εἴτε Ζωντανοί ἄνθρωποι, εἴτε ὀντότητες τῆς ψυχῆς, ἀποτελοῦν ἕνα πλῆθος αἰνιγμάτων, ἀφοῦ κάθε «ἄλλος» (συμπεριλαμβανομένου καί τοῦ ἑαυτοῦ μας ὅπως ἤδη εἰπώθηκε) ἀποτελεῖ ἕνα αἴνιγμα. Σέ μεταβατικές περιόδους τό αἴνιγμα αὐτό καθίσταται πλέον δυσχερές. Ἀλλά καί γιά λιγότερο κρίσιμες ἱστορικές περιόδους, τό τί εἴδους περιεχόμενο μπορεῖ νά κρύβει τό αἴνιγμα τῆς «ἑτερότητας» ἀποτελεῖ θέμα πού ὡς ἐκ τῆς ἐκτάσεως καί τοῦ βάθους του ξεπερνάει τά ὅρια μιᾶς ὁμιλίας. Μπορεῖ ὅμως νά ἀναφέρει κανείς τήν πρόσληψη τοῦ ἄλλου, ἀκόμα καί στίς συνήθεις συνθῆκες τῆς ζωῆς, ὡς συχνά ἐνοχλητικῆς ἤ και ἀπειλητικῆς ὑπενθύμισης μιᾶς δικῆς μου, τοῦ καθένα μας, ἀπόρριψης ἤ καί έγκατάλειψης. Τίθεται αὐτομάτως τό θέμα ὑπέρβασης αὐτοῦ τοῦ ἐνδεχόμενου κινδύνου . Ὑπ’ αὐτήν τήν ἔννοια κάθε ἄλλος ἀποτελεῖ μιάν πρόκληση.

Στήν πιό πρόσφατη συλλογή διηγημάτων μου μέ τίτλο «Νησί ἀπό Ἐλαφρόπετρα» ὑπάρχει ἕνα διήγημα μέ τίτλο «Κουζνέτσκ» στό κέντρο τοῦ ὁποίου βρίσκεται ὁ Ἄλλος. Πρῶτα πρῶτα θα σᾶς ἐξηγήσω ὅτι τό παράξενο ὄνομα Κουζνέτσκ εἶναι Ρώσικο καί ἔτσι ὀνομαζόταν μιά πολίχνη στήν καρδιά τῆς Σιβηρίας. Ἡ πολίχνη βρισκόταν πολύ κοντά στό στρατόπεδο ὅπου ζοῦσε ἀνάμεσα στούς βαρυποινίτες ἤ ἄλλους κατάδικους, ἐξόριστος ὁ Φεντόρ Νοστογιέβσκι. Ο ἴδιος ἀργότερα ἔλεγε πώς τίς πιο σημαντικές ὧρες τῆς ζωῆς του τίς ἔζησε ἐκεῖ στό κάτεργο τῆς Σιβηρίας μέσα στόν πιό δυνατό και τόν πιο ἀνείπωτο πόνο, τόν ὁποῖο καθιστοῦσε ὀξύτερο γιά τό λεπτοφυές τῆς ψυχῆς του τό γεγονός ὅτι ὡς εὐγενής εἶχε κάπως καλύτερη μεταχείρηση ἀπό τούς συντρόφους του. Ἐκεῖνα τά φοβερά τέσσερα χρόνια τοῦ κατέργου ἀργότερα τά ἀποκάλεσε ὄχι ἁπλά σημαντικά ἀλλά «εὐτυχῆ». Ἀκούγεται ἐξαιρετικά παράδοξο, ὅμως ὁ Ντοστογιέβσκι ἐκεῖ, μέσα στήν παγωνιά, τήν ὀδύνη και τήν ἐξαθλίωση ἔζησε μιά μεγάλη σταδιακή μεταμόρφωση, ἀνακάλυψε τήν σημασία τῶν ἄλλων γιά τήν ψυχή του, συνδέθηκε μέ τόν λαό στόν ὁποῖο ἀνῆκε, συνδέθηκε με τόν Θεό.

Γιά νά γυρίσω στό διήγημα, πρόκειται, καλή ὥρα, γιά ἕνα συνέδριο μέ θέμα τόν «Ἄλλο στήν Λογοτεχνία», τό ὁποῖο πραγματοποιεῖται σέ ἕναν χῶρο πού κάποτε ἦταν νοσοκομεῖο στό κέντρο τῶν Ἀθηνῶν καί τό ὁποῖο στήν συνέχεια μετατράπηκε στό γνωστό Πνευματικό Κέντρο τού Δήμου Άθηναίων. Ἀποφάσισα νά σᾶς διαβάσω μέρος τοῦ διηγήματος καθώς σχετίζεται ἀμεσα μέ τό θέμα μου. Πρίν σᾶς διαβάσω ἀπό τό διήγημα θά πῶ ὅτι δέν εἶναι τυχαῖο πώς τά ἀρχιτεκτονικά στοιχεῖα τῶν διαφόρων χρήσεων τοῦ κτιρίου σε διαφορετικούς χρόνους ἐμπεριέχονται τό ἕνα μέσα στό ἄλλο ὑπό τήν ἔννοια τῶν τεμνόμενων κύκλων. Στόν ἐξωτερικό κύκλο εἶναι ὁ κῆπος (βέβαια, σέ ἕναν ἀκόμα πιό ἐξωτερικό κύκλο πρέπει νά ὑποθέσει κανείς τήν πόλη), κατόπιν εἶναι ὁ κύκλος τοῦ παλιοῦ νοσοκομείου, κατόπιν τοῦ πνευματικοῦ κέντρου, ὁ μικρότερος κύκλος μέ τό καφενεῖο καί ὁ πλέον μικρός κύκλος τοῦ Ναϊδρίου των Ἁγίων Ἀναργύρων. Ὅπως ὅμως θά ἀκούσετε, καί ἴσως σᾶς γίνει εὐδιάκριτο, ὑπάρχει και ἕνας κύκλος πού ἔρχεται ἀπό πολύ μακριά τόσο σέ χρόνο ὅσο και περιοχή, κι αὐτός σχετίζεται μέ τό νοσοκομεῖο τοῦ στρατοπέδου στόν Κουζνέτσκ τῆς Σιβηρίας. Δέν θά ἐπεκταθῶ στό θέμα τῶν κύκλων, τό ὁποῖο εἶναι περισσότερο μιά λογοτεχνική μεταφορά παρά ἀκριβής ἀντιστοιχία πρός τό πραγματικό, γιατί ἐκεῖνο πού ἔχει σημασία, ἐκεῖνο πού δηλαδή θέλει νά τονίσει ἡ μεταφορά εἶναι ὅτι ὅλα καί ὅλοι σχετίζονται κατά ἕναν μᾶλλον ἀθέατο τρόπο. Ὅλοι καί ὅλα σχετίζονται; Ἄν ναί, τότε ποιός εἶναι ὁ ἄλλος;

Μέσα στήν αἴθουσα τοῦ συνεδρίου ὑπάρχει ἕνας θεωρητικός τῆς λογοτεχνίας, ὁ ὁποίος ἐντοπίζει ξαφνικά ἀνάμεσα στούς συνέδρους (οἱ ὁποῖοι προσεκτικά παρακολουθοῦν τίς εἰσηγήσεις σχετικά μέ τό πῶς διαλέγεται με τήν παρουσία τοῦ ἄλλου στά λογοτεχνικά κείμενα εἴτε ὁ ἴδιος ὁ συγγραφέας εἴτε οἱ ἥρωες του) ξαφνικά λοιπόν ὁ θεωρητικός ἐντοπίζει ἀνάμεσα στούς συνέδρους ἕναν ὅλως ἄλλο.

(Ὅπως κι ... ἐγώ ἀνάμεσα σέ τόσους γιατρούς! ...)

Τό παράξενο εἶναι πώς κανείς από τούς συνέδρους δέν τόν βλέπει, λές και εἶναι παντελῶς ἀδιαφανής ἤ ἀόρατος.

Διάλεξα αὐτήν τήν ἱστορία ὄχι μόνον γιά τήν σκηνοθεσία τοῦ συγκεκριμένου διηγήματος, τό ὅτι, ὅπως εἶπα, ἡ συνάντηση τοῦ θεωρητικοῦ μέ τόν ὁλοζώντανο ὅλως ἄλλο δέν πραγματοποιεῖται στίς σελίδες μιᾶς μελέτης ἀλλά σέ ἕναν συνεδριακό χῶρο πού κάποτε - ἦταν Νοσοκομεῖο, ἀλλά γιατί κυρίως ἐσεῖς ὥς γιατροί ζεῖτε τίς περισσότερες ὧρες τῆς ζωῆς σας σέ νοσοκομεῖα ἤ ἰατρεῖα τά ὁποῖα εἶναι τόποι συγκέντρωσης πολλῶν καί ὡς πρός ἐσᾶς αλλά καί μεταξύ τους «ἄλλων.»

Στό διήγημα ὅσο οἱ εισηγητές μιλοῦν γιά τόν «ἄλλο» ἐργαζόμενοι ὡς ἀνατόμοι οἱ ὁποῖοι ἐξετάζουν ἐξονυχιστικά ἕναν μηχανισμό βρίσκονται σέ ἕνα εἶδος ἀσφάλειας, εἶναι περιβεβλημένοι ἐπαρκές κύρος καί δέν ἔχουν λόγο νά ἀπορήσουν, νά ξαφνιαστοῦν ἤ ἀκόμα και νά ταραχτοῦν. Τίποτα βαθύτερο δέν τούς συνδέει με αυτόν τόν μηχανισμό, ἐκτός ἀπό τό ἐνδιαφέρον να θεραπεύσουν τήν τέχνη τους σχετικά μέ τήν γλώσσα και τήν αἰσθητική. Ἀλλά ὅταν ὁ θεωρητικός ἔρχεται ἀντιμέτωπος ὄχι μέ ἕναν μηχανισμό ἀλλά μέ τόν ζῶντα ὀργανισμό ἑνός παντελῶς ἀπρόσιτου γιά τήν διάνοιά του «ἄλλου» τότε ἀνεξήγητα ταράζεται. Καθόλου δέν μπορεῖ να ἐξηγήσει τήν ταραχή του, τό βέβαιο όμως είναι πώς αὐτό το πρόσωπο τόν ἀφορᾶ. Ἴσως με αυτά τά εἰσαγωγικά λόγια μπόρεσα νά σᾶς φέρω κάπως πιό κοντά στό διήγημα το οποῖο τώρα θα σᾶς διαβάσω.

Μέ τό κείμενο αὐτό δέν εἶχα τήν πρόθεση νά πῶ ὅτι ὅλοι ὀφείλουμε νά χάσουμε τά ὅρια μας, οὔτε πάλι ἤθελα να δώσω λύση ἐκεῖ πού ὑπάρχει ἕνα κοινωνικό πρόβλημα καί μαζί ἕνα προσωπικό αἴνιγμα, γιά νά μήν χρησιμοποιήσω τήν κοινότοπη λέξη «δράμα».

Ὁπωσδήποτε γιά τήν συντριπτική πλειοψηφία τῶν μελῶν τοῦ συνεδρίου στό διήγημα ὁ παρείσακτος παραμένει τόσο ἄλλος ὥστε γίνεται ἀόρατος καί γιά τίς αἰσθήσεις τους ὡσάν νά ἀπαλλείφεται.

Ἀλλά καί στήν ζωή δέν χρειάζεται νά εἶναι κανείς τόσο ἀκραία παρείσακτος γιά νά ἀπαλειφθεῖ. Θά μποροῦσε γιά παράδειγμα νά γίνει μιά ἔρευνα γιά τό πῶς αἰσθάνονται οἱ ἄνθρωποι στίς αἴθουσες ἀναμονῆς. Μήπως αἰσθάνονται ὅτι ἔχουν κατ’ οὐσίαν ἀπαλειφθεῖ;

Ἀναφορικά μέ τήν οὐσία τοῦ ἄλλου, ὑπάρχει ἕνα μυστήριο, ἕνας γνόφος, ἕνα πάρα πολύ πυκνό δηλαδή σύννεφο τό ὁποῖο τήν καλύπτει ἀκόμα κι ἄν πρόκειται γιά τόν σύντροφό μας στήν ζωή, γιά μιά παροδική γνωριμία, γιά τήν συνάντηση τοῦ γιατροῦ μέ τον ἀσθενή στήν ἰατρική πράξη. Ὁ καθένας προκαλεῖ στόν ἕτερο πάρα πολλές ἀντιδράσεις οἱ ὀποῖες ἄλλοτε θάβονται βιαστικά (μέσα μάλιστα στίς δεδομένες συνθῆκες τής ἰατρικῆς πρακτικῆς), εἴτε πακτώνονται στό ἐσωτερικό τῶν συνειδήσεων εἴτε λειτουργοῦν μέ τρόπους που δέν ἐλέγχονται ἀπο τό συνειδητό και ξεπηδοῦν ἐκεῖ που δέν ἀναμένονται καθόλου, γιά παράδειγμα στά ὄνειρα. Ὁπωσδήποτε και σέ κάθε περίπτωση τό αἴνιγμα τοῦ ἄλλου δέν μᾶς ἀφήνει ἀνεπηρέαστους. Μπορεῖ να γίνει ἡ ταλαιπωρία μας, τό βάσανό μας, ἤ ἡ πηγή μιᾶς ἀνεξήγητης χαρᾶς, μιᾶς ἱκανοποίησης και κυρίως μιᾶς ἀναγνώρισης: στό πρόσωπό του ἀναδύεται κάτι πολύ δικό μας, μιά ξεχασμένη ποιότητα, ἕνα χαρακτηριστικό πού ἀντιπαθοῦμε ἤ μᾶς προκαλει πόνο, ἀκόμα και πένθος. Εἶναι αὐτό που θα μπορούσαμε νά εἴμαστε ἐμεῖς, αὐτό στο ὁποῖο ἴσως κάποτε μεταμορφωθοῦμε, ἤ αὐτό πού εἶναι τρομακτικό ἐπειδή εἶναι τόσο ἄγνωστο και μᾶς προσκαλεῖ νά τό προσεγγίσουμε.

Ὁ ἄλλος ἤ οἱ ἄλλοι δέν εἶναι κάποιος ἤ κάποιοι ἀπό τούς ὁποίους μποροῦμε νά ἀποκοποῦμε χωρίς νά ἀκρωτηριάσουμε τόν ἑαυτό μας, πού στην οὐσία του εἶναι κάτι ἀπέραντα βαθύ. Βεβαίως γιά τόν γιατρό ὁ ρόλος του θεραπευτῆ εἶναι ἐξαιρετικά βαρύς και χρειάζεται νά παίρνει ἀποστάσεις ἀπό τόν ἀσθενή πού εἶναι ἑτοιμος να κάνει ὅ,τι κι ὁποιος κινδυνεύει νά πνιγεῖ: νά ἁρπαχτεῖ ἐπάνω του και νά τόν τραβήξει στό πνιγμό. Ἡ σοφή αὐτή ἀπόσταση εἶναι κάτι ἐντελῶς διαφορετικό ἀπο τήν παγωνιά τῆς πανοπλοίας μέσα στήν ὁποία μπορεῖ να χωθεῖ ὁ γιατρός γιά νά κρατήσει τόν ἄλλο «στήν θέση του» ὡσάν νά τοῦ φωνάζει: «Μήν πλησιάζεις πιό κοντά, εἶσαι ἕνας χαλασμένος μηχανισμός, τό πιό πολύ πού σοῦ ἐπιτρέπω νά ζητᾶς ἀπο μένα εἶναι νά σοῦ ἀντικαταστήσω τό φθαρμένο ἐξάρτημα».

Παρόμοια στάση μπορεῖ νά κρατήσει κι ο συγγραφέας: «Μήν ἔρθεις πιο κοντά» μπορεῖ νά λέει στούς χαρακτηρες τοῦ ἔργου του γιά παράδειγμα, «γιατί τότε θά μέ κάνεις νά πονέσω. Κι ἔτσι καλύτερα νά ἐπινοήσω διάφορες λιγότερο ή περισσότερο διασκεδαστικές πλοκές, παρά νά ἔρθω, ἐξ αἰτίας σου, ἀντιμέτωπος μέ τα διλήμματά μου, τίς ἐλλείψεις μου, τήν ψευδή εἰκόνα που ἔχω στήσει γιά τόν ἑαυτό μου». Στήν ωραία ιστορία τοῦ Ὄσκαρ Οὑάιλντ ὁ Ἐγωϊστής Γίγαντας, που ὕψωσε ἕναν τεράστιο τοῖχο γύρω ἀπο τό περιβόλι του γιά νά μην μπαίνουν τά παιδιά νά παίζουν, ἔβαλε καί μια ταμπέλα τήν ὁποία οι περισσότεροι φορᾶμε. Εἶναι ἀθέατη ἐντούτοις με τήν ὅλη μας στάση, μέ μόνο μιά ματιά ἤ μέ τό ἄγγιγμα μας ὅλοι μποροῦν νά την διαβάσουν: «Intruders will be prosecuted» - «Οἱ παρεισφρύοντες, οἱ εἰσβολεῖς, θα τιμωροῦνται».

Ὁ ἄλλος γίνεται κατ’οὐσίαν συνώνυμος τοῦ ξένος καί ἀνεπιθύμητος, ὁπότε πολύ εὔκολα μετατρέπεται σέ ἀντίπαλο καί ἐχθρό.

Ἄν ὅμως ὁ ἄλλος, και μάλιστα ὁ πάσχων ἄλλος, εἶναι κάποιος μέ τόν ὁποῖο μοιράζομαι μιά περιοχή οἰκειότητας, καί οἰκειότητα εἶναι ἡ ἴδια ἡ θνητότητά μας, τότε μπαίνει κάτω ἀπό ἄλλη προοπτική. Ὡς πρός τήν θνητότητα εἴμαστε τό ἴδιο συμπάσχοντες. Ἀλλά πέραν τοῦ κοινοῦ αὐτοῦ τόπου, ὑπάρχει ἡ ζωή. Κι ἐκεῖ μιά ἄλλη περιοχή οἰκειότητας εἶναι ἡ ἱκανότητα της ἀνθρώπινης ὑπάρξεως νά λειτουργεῖ τό θάρρος. Ὑπάρχουν πολλά εἴδη και πολλές ἐκφράσεις θάρρους: Τό θάρρος τῆς συμπάθειας, τό θάρρος τῆς κατανόησης, τό θάρρος τῆς συμπαράστασης, τό θάρρος τῆς ὑπομονῆς, γιά νά ἀναφέρουμε ἐλάχιστες. Τό πιό δραστικό εἶναι σίγουρα τό θάρρος τῆς ἀγάπης. Ἀλλά δέν θά μιλήσω γι αὐτό, γιατί παραδόξως, ἐνῶ εἶναι τό πιό μεγάλο, εἶναι καί τό πιό δύσκολο. Ὑπάρχει ὅμως κάτι προσιττότερο κι αὐτό εἶναι τό θάρρος τῆς ἐμπιστοσύνης. Τό θάρρος τῆς ἐμπιστοσύνης πρός τόν ἴδιο τόν πυρήνα τῆς ὕπαρξής μας μπορεῖ νά ἐξακτινωθεῖ και νά προσεγγίσει τόν ἄλλον ὅπου κι ἄν βρίσκεται: στό ἐξεταστικό κρεββάτι, στόν νοσοκομειακό θάλαμο, στίς ὁδούς τῆς τέχνης, στίς λογοτεχνικές σελίδες .

Ἡ πληρότητα πού προκαλεῖ, χαράζει ἕνα ἀξέχαστο ἴχνος στήν ψυχή κι αὐτό τό ἴχνος ἀνοίγει τό δρόμο γιά νά ξαναδοκιμάσει κανείς και νά γευτεῖ λιγότερο ἄγχος και περισσότερη ἐσωτερική πληρότητα. Ἔτσι τά πράγματα ἀνατρέπονται: ἡ τέχνη θεραπεύει τόν ...τεχνίτη. Ἡ λογοτεχνία τόν λογοτέχη, ἡ ἰατρική πράξη τόν γιατρό.

Πρίν κλείσω θά ἤθελα νά μοιραστῶ μαζί σας μερικές σκέψεις μου γιά τό θάρρος της εμπιστοσύνης ἐπειδή εἶναι μέν εὐπρόσιττο, ὡστόσο εἶναι καί ἰδιαιτέρως εὐάλωτο γιά ὅλους μας.

Τό Θάρρος τῆς Ἐμπιστοσύνης δέν εἶναι νωθρό. Δέν εἶναι ἄτολμο. Δέν εἶναι ὀργισμένα ἐπιθετικό. Δέν εἶναι ἕνα εἶδος χλιαροῦ συναισθήματος. Δέν ἐξιδανικεύει ἀνθρώπους, καταστάσεις, πράγματα.

Τό Θάρρος τῆς Ἐμπιστοσύνης διατηρώντας ἕναν γενναῖο ρεαλισμό, δέν εἶναι νοσηρά ἀπαισιόδοξο ἀκόμα κι ὅταν ὅλα γκρεμίζονται.

Τό Θάρρος τῆς Ἐμπιστοσύνης, ἐπειδή δέν πηγάζει ἀπό τόν ψευδή ἑαυτό, ὑπερβαίνει τή ἐγωπάθεια.

Τό Θάρρος τῆς Ἐμπιστοσύνης εἶναι μοναχικό ἀλλά ὄχι ἀντικοινωνικό. Εἶναι μοναχικό ἀλλά ὄχι ἀτομοκεντρικό. Τοὐναντίον εἶναι φιλάδελφο. Τό Θάρρος τῆς Ἐμπιστοσύνης βρίσκει διεξόδους ἤ δίνει λύσεις ἐπειδή διαθέτει τήν δύναμη τῆς ὑπομονῆς. Τό Θάρρος τῆς Ἐμπιστοσύνης δέν ψύχει τήν καρδιά ἀλλά οὔτε κατακαίει τήν λογική ἀκυρώνοντάς την. Τό Θάρρος τῆς Ἐμπιστοσύνης ἀγαπάει τήν ζωή ἀλλά δέν τρέμει τόν θάνατο. Τό Θάρρος τῆς Ἐμπιστοσύνης βρίσκεται πίσω ἀπό κάθε δημιουργική πράξη ἤ σκέψη ἀλλά ἀπουσιάζει ἐντελῶς ἀπό κάθε πράξη βίας.

Χρειαζόμαστε ὅσο ποτέ ἄλλοτε τό Θάρρος τῆς Ἐμπιστοσύνης στόν ἑαυτό μας, ἀπευθυνόμενο ἐπίμονα στήν αὐθεντικότητα τῶν ἄλλων. Αὐθεντικότητα καί ὄχι «αὐθεντία». Διαφορετικά νομίζω πώς ψευτοζοῦμε βουτηγμένοι στήν πικρία τῆς διάψευσης ἀπό τόν ἴδιο μας τόν ἑαυτό, μέσα σέ ἕνα σύμπλεγμα κατάντιας καί παθητικόμορφης ἤ ἐπιθετικόμορφης αὐτολύπησης.

«Εἰς πεῖσμα ...» ὅπως ἔγραψε ο Πάουλ Τίλλιχ στό σχετικό βιβλίο του, εἰς πεῖσμα τῆς κάθε εἴδους κρίσης, ἡ ὁποία στό βάθος της παρακινεῖ πρός συγκεκριμένη ψυχοπνευματική στάση καί δράση. Ὁ Ἀντρέ Μαλρώ ἔγραψε τήν «Ἐλπίδα» μέσα στήν θύελλα τοῦ Ἱσπανικοῦ Ἐμφύλιου καί ὕμνησε τήν συναδέλφωση στίς πιό ἄγριες ὧρες. Ὁ Νίκος Γκάτσος ἔγραψε τήν «Ἀμοργό» μέσα στόν πόλεμο.

Αὐτά εἶναι ἐλάχιστες ὑπενθυμίσεις γύρω ἀπό τό πῶς λειτουργεῖ τό Θάρρος τῆς Ἐμπιστοσύνης.

Στό βάθος βάθος ὅλοι εἴμαστε κρυφά ἤ φανερά «πάσχοντες ἄλλοι».

* Δύο σχετικά ἀποσπάσματα ἀπό τό βιβλίο τοῦ Πάουλ Τίλλιχ «Τό Θάρρος τῆς Ὑπάρξεως» (Δωδώνη 1976, Εἰσαγωγή, Μετάφραση Χρήστου Μαλεβίτση) ἀπό τό ὁποῖο καί ἡ φράση «εἰς πεῖσμα»:

α ) «Τό θάρρος τῆς ἐμπιστοσύνης λέγει «εἰς πεῖσμα» ἀκόμη καί τοῦ θανάτου.» σελ. 170.

β) «...Τό θάρρος τοῦ ὑπάρχειν εἰς πεῖσμα τῆς ἐμπειρίας ἑνός ἀπείρου χάσματος ἀνάμεσα σ’ αὐτό πού εἴμαστε και σ’ αὐτό πού θά ἔπρεπε νά εἴμαστε.» σελ. 190.

Sunday 20 February 2011

Ι.Ν. Αγ. Αδριανού και Ναταλίας [Α΄]

Περίμενα αρκετό καιρό πριν να παρουσιάσω τα σημερινά, κρατώντας στο αρχείο μου τις φωτογραφίες που ανεβάζω στην παρούσα ανάρτηση, και σε εκείνες που θα ακολουθήσουν, πάνω στο ίδιο θέμα.

Ο λόγος ήταν ότι είχα πληροφορίες πως θα εκδοθεί ιστορικό βιβλίο για το θέμα που θα μας απασχολήσει σήμερα εδώ.

Επειδή όμως το βιβλίο δεν έχει εκδοθεί ακόμα, και ίσως λόγω και της οικονομικής κρίσης η έκδοση αυτή να καθυστερήσει, σκέφθηκα να δείξουμε μερικές φωτογραφίες από έναν ιστορικό χώρο της Αργολίδας.

Αυτός είναι ένα μικρό ανεπίσημο Ησυχαστήριο, το οποίο βρίσκεται έξι χιλιόμετρα έξω από την πόλη του Ναυπλίου (Νομού Αργολίδας) και ένα χιλιόμετρο μετά το ομώνυμο χωριό Αγ. Αδριανός (Κατσίγκρι).

Στο κέντρο του Ησυχαστηρίου αυτού, το οποίο διακονεί μόνιμα και μεγάλη αφοσίωση η ευλαβεστάτη μοναχή Ζωή, βρίσκεται παλαιός σταυρεπίστεγος ναός, όπου τιμώνται οι Άγιοι μάρτυρες Αδριανός και Ναταλία.

Για το Ναό θα αναφερθούμε σε άλλο αφιέρωμα. Σήμερα σκέφθηκα απλά να δείξουμε τον πανέμορφο περιβάλλοντα (εξωτερικά και κυρίως εσωτερικά) χώρο του εν λόγω Ησυχαστηρίου.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι είναι πολλοί εκείνοι οι ευσεβείς προσκυνητές, που προστρέχουν ικετευτικά να προσκυνήσουν τη χάρη των εκεί εορταζομένων Αγίων Αδριανού και Ναταλίας, των οποίων η Αγία Εκκλησία μας τιμά την πάνσεπτη και ιερή μνήμη στις 26 Αυγούστου.

Saturday 19 February 2011

Οιδίπους Τύραννος

Το κλασικό έργο του Σοφοκλή παρουσιάζεται αυτές τις ημέρες στο μοναδικό Ελληνικό Θέατρο του Λονδίνου, το γνωστό Θέατρο Τέχνης (Theatro Technis, 26 Crowndale Road, NW1 1TT).

Το θεατρικό αυτό έργο είναι παραγωγή του Θεάτρου Τέχνης, σε σκηνοθεσία του Γιώργου Ευγενίου και παρουσιάζεται στην αγγλική, σε μετάφραση του Don Taylor, μέχρι τις 26 Φεβρουαρίου. Οι παραστάσεις αρχίζουν στις 7.30 μ.μ., εκτός από τις Κυριακές που αρχίζουν στις 3 μ.μ. τα εισιτήρια κοστίζουν: £10 / £8.

Μερικοί από τους ηθοποιούς είναι: Amos Miskelis, Jackie Skarvellis, Roger Sansom, Gencoo Ashizawa, Bernard Lawrence, Robert Allwood, Manos Koutsis, Kel Lagaj, Michael Nghiem, Diana Stuart. Η Εύη Σταματίου είναι βοηθός σκηνοθέτη και language consultant.

Σύμφωνα με το διαφημιστικό του έργου «The play is about revealing the potential horrors beneath the surface-beauty of life, as of art, illusion and reality. It is also a meta-tragedy, a tragedy about tragedy. The proportional relationships in tragedy, however, differ between the ancient and the modern writer. Whereas Shakespeare and Pirandello use the awareness of illusion to explore theatricality, Sophocles uses theatricality to explore the moral, religious and metaphysical questions, raised by the suffering of Oedipus».

Friday 18 February 2011

Ελληνικό γιαούρτι

Το ελληνικό γιαούρτι είναι -ως γνωστόν- πολύ διαδεδομένο στην Αγγλία. Πολλές εταιρείες, ελληνικές και αγγλικές, εισάγουν στο Λονδίνο και γενικώτερα στο Ηνωμένο Βασίλειο αυτό το ελληνικό παρασκεύασμα, το οποίο πολλοί άνθρωποι το τρώνε, κάποτε και ως κύριο φαγητό.

Το περιοδικό MAGAZINE της Λονδρέζικης εφημερίδας THE TIMES, σε πρόσφατη έκδοσή του, της 5ης Φεβρουαρίου τ.έ., δημοσίευσε στη στήλη τακτικής συνεργασίας του Robert Crampton, ένα κείμενο του εν λόγω αρθρογράφου που ήταν αφιερωμένο στα φαγητά. Σ’ αυτό το κείμενο ιδού τι έγραψε ο συγγραφέας για το ελληνικό γιαούρτι:

«In the mid-Eighties, I made my first trip to Greece and came across Greek yoghurt. Unbelievable! I don’t really have deep-fried Camembert with jam any more, but I do occasionally have Greek yoghurt, and even now, 25 years later, I still can’t quite credit how anything this side of paradise can taste so good. Whenever I have Greek yoghurt, part of me always thinks I must have been given a special one in error, one with extra lashings of cream or sugar or heroin, because surely nothing so normal that only costs a pound could be that wonderful»!!!

Thursday 17 February 2011

Οι Πατέρες της Εκκλησίας και η Ψυχολογία

Ο λόγος σήμερα για ένα νέο βιβλίο (εκδόθηκε την 1η Φεβρουαρίου 2011 από τις Εκδόσεις Peter Lang, ISBN-10: 1433113627), μια σημαντική έκδοση 370 σελίδων, με τον τίτλο «Ancient Christian Wisdom and Aaron Beck's Cognitive Therapy», που έχει χαρακτηριστεί ως «a Gray's Anatomy of the human soul». Το βιβλίο αυτό, του π. Αλεξίου Καρακαλλινού, κινείται εύστοχα μεταξύ Ψυχολογίας και Ορθόδοξης Πνευματικότητας.

Το βιβλίο αυτό μπορεί να το διαβάσει και να ωφεληθεί ο καθένας. Περισσότερους αναγνώστες θα βρει βέβαια ανάμεσα στους Ιερείς και τους Ψυχολόγους. Όπως έχει σωστά γραφεί (από τον Καθ. Bruce Foltz): «Therapists will find the most impressive retrieval of the spiritual depth beneath their science since the work of Carl Jung. Pastoral counsellors will discover the truth of what they have long espoused -that scientific and spiritual knowledge cannot really conflict in a world created by a single deity- along with practical guidance that will set a new standard in their field. Students of human nature will find a stunning juxtaposition of ancient wisdom and the findings of modern research. Intellectual historians will discover here an author equally at home in the world of ancient spiritual wisdom and modern science, who is at the same time able to make brilliant connections between these cultural domains. And individuals seeking wisdom about what Plato called "that greatest question" of how one is to live will find insights and challenges that have the potential to be life-transforming».

Mια άλλη ενδιαφέρουσα περιγραφή του βιβλίου είναι και η εξής: «Ancient Christian Wisdom and Aaron Becks Cognitive Therapy details a colourful journey deep into two seemingly disparate worlds united by a common insight into the way our thinking influences our emotions, behaviours, and ultimately our lives. In this innovative study about mental and spiritual health, readers are not only provided with a thorough introduction to the elegant theory and practical techniques of cognitive therapy, they are also initiated into the perennial teachings of ascetics and monks in the Greek-speaking East and Latin-speaking West whose powerful writings not only anticipated many contemporary findings, but also suggest unexplored pathways and breathtaking vistas for human growth and development. This groundbreaking interdisciplinary volume in the art of pastoral counselling, patristic studies, and the interface between psychology and theology will be a coveted addition to the working libraries of pastors and psychologists alike. In addition, it is ideal as a textbook for seminary classes in pastoral theology and pastoral counselling, as well as for graduate courses in psychology dealing with the relationship between psychological models and religious worldviews».

Συγγραφέας του βιβλίου είναι ο Ορθόδοξος Κληρικός π. Αλέξιος Καρακαλλινός (κατά κόσμον Ιωάννης Trader), ο οποίος γεννήθηκε στο Dover, Delaware, και ζει στην Ελλάδα από το 1996. Είναι εγγονός Μεθοδιστή Πάστορα και για τούτο ανατράφηκε με Προτεσταντικές αρχές, αλλά αργότερα ασπάσθηκε την Ορθοδοξία. Από το 2005 είναι Εφημέριος στην Ι.Μ. Αγ. Δημητρίου, στα Νέα Κερδύλλια Σερρών, που αποτελεί Μετόχιο της Ι.Μ. Καρακάλλου του Αγίου Όρους. Έχει σπουδάσει Χημεία και Θρησκειολογία στο Marshall College, Θεολογία στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, Ορθόδοξη Θεολογία στο Saint Tikhon's Theological Seminary και έλαβε το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Εκτός από την έκδοση των δικών του έργων έχει μεταφράσει και αρκετές μελέτες Ελλήνων Θεολόγων στα Αγγλικά.

Wednesday 16 February 2011

Η φυλακή του Κολοκοτρώνη

Το τελευταίο διάστημα παρατηρούμε διάφορες προσπάθειες αμφισβήτησης ιστορικών ή άλλων γεγονότων και πραγμάτων, που αφορούν ειδικά την Επανάσταση του 1821. Εμείς σήμερα εδώ θέλουμε απλά να παρουσιάσουμε μια επιστημονική μελέτη, η οποία δεν αμφισβητεί τίποτα, αλλά απλά αποκαθιστά την αλήθεια, με επιστημονική ακρίβεια, αναφορικά με το ακριβές σημείο, μέσα στο κάστρο του Παλαμηδιού, της φυλακής του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.

Ο Αρχαιολόγος - ερευνητής Χρήστος Πιτερός, στα «Ναυπλιακά Ανάλεκτα, VII (2009) του Δήμου Ναυπλιέων» μεταξύ άλλων αναφέρεται στην φυλακή του Θ. Κολοκοτρώνη με τεκμηριωμένες θέσεις και απόψεις. Την θέση αυτή του Χρ. Πιτερού ενισχύει και ο Δημήτρης Φωτιάδης στο βιβλίο του «Η δίκη του Κολοκοτρώνη και του Πλαπούτα», έκδοση ενάτη, Δωρικός, Αθήνα 1986.

Μετά τη δίκη και την καταδίκη του Θ. Κολοκοτρώνη και του Δ. Πλαπούτα στο Βουλευτικό για εσχάτη προδοσία στις 26 Μαΐου 1834, από το καθεστώς της Αντιβασιλείας, οι δυο αγωνιστές της ελευθερίας φυλακίστηκαν στο Παλαμήδι. Το πρόβλημα της φυλακής του αγωνιστή της ελευθερίας Θ. Κολοκοτρώνη στο Παλαμήδι έχει πάρει σήμερα μυθολογικές διαστάσεις. Τα πλήθη των επισκεπτών σύμφωνα με τις αναρτημένες πινακίδες, επισκέπτονται και βλέπουν ως φυλακή του Κολοκοτρώνη ένα θεοσκότεινο βαθύ μπουντρούμι - αποθήκη χωρίς διαμορφωμένο δάπεδο, όπου διατηρείται ανέπαφος ο επικλινής φυσικός βράχος με μια μικρή πυλίδα διαστ. 1.05 X 0,69 μ. από την οποία μπορεί να εισέλθει κανείς μόνο σκυφτός, στον κεντρικό προμαχώνα του Αγίου Ανδρέα, αμέσως στη νότια πλευρά της ομώνυμης εκκλησίας.

Η καθιερωμένη αυτή άποψη είναι ατεκμηρίωτη, δημιούργημα προφανώς λαϊκής φαντασίας και άγνοιας. Είναι αξιοσημείωτο ότι ο Θ. Κολοκοτρώνης στα απομνημονεύματά του αναφέρεται συνοπτικά στη φυλάκισή του στο Παλαμήδι μετά την καταδίκη του χωρίς καμιά περιγραφή της φυλακής.

Το ιστορικό αυτό κενό έρχεται να φωτίσει η καθοριστική μαρτυρία αυτόπτη μάρτυρα στην δημοσιευμένη μελέτη της Δρος της Νεοελληνικής Ιστορίας Ρεγγίνας Quack - Μανουσάκη στον ίδιο τόμο των Ναυπλιακών Αναλέκτων, η οποία αναφέρεται στην αλληλογραφία της Μπεττίνας φον Σαβινύ, κόρης του Φρίντριχ Κάρλ φον Σαβινύ, καθηγητή της Νομικής στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, η οποία έγινε σύζυγος του Κων/νου Σχοινά (1801-1857), Υπουργού Δικαιοσύνης κατά την περίοδο της Αντιβασιλείας του Όθωνα και αργότερα πρώτου Πρύτανη του Πανεπιστήμιου, και έζησε την περίοδο αυτή στο Ναύπλιο.

Σε μια επιστολή της η Μπεττίνα φον Σαβινύ αναφέρεται σε μια επίσκεψη της στο Παλαμήδι στις 14 Φεβρουαρίου 1835, στη φυλακή όπου βρισκόταν φυλακισμένος ο Κολοκοτρώνης για τον οποίο αναφέρει: «Κάθεται σ’ ένα σπιτάκι στη μέση μιας αυλής, η οποία περιβάλλεται από ψηλούς τοίχους, τα κανόνια στις πολεμίστρες εδώ είναι γεμάτα» και συνεχίζει για την περιοχή του χώρου όπου βρισκόταν η φυλακή του Κολοκοτρώνη «Από παντού έχεις την πιο ωραία θέα προς τη θάλασσα, τα μακρινά βουνά, την πεδιάδα κ.λ.π. Δηλαδή βρίσκεσαι στο πιο γραφικό και φανταστικό περιβάλλον του κόσμου».

Συνεχίζοντας την περιήγησή της στο Παλαμήδι, μετά την επίσκεψή της στη φυλακή του Κολοκοτρώνη, αναφέρεται στη συνέχεια και στην επίσκεψή της στον προμαχώνα του Αγίου Ανδρέα.

«Σε μια αυλή του φρουρίου βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Ανδρέα, την οποία δυστυχώς δεν μπορούσαμε να επισκεφθούμε, διότι ο κλειδοκράτορας δεν ήταν επάνω στο Παλαμήδι. Στις άλλες πλευρές αυτής της αυλής βρίσκονται φυλακές που είναι αρκετά γεμάτες με στρατιώτες, Έλληνες όπως και Γερμανούς. Μερικοί ήταν δεμένοι με αλυσίδες. Πολλοί από τους φυλακισμένους περπάταγαν πέρα δώθε στην αυλή.»

Οι φυλακές αυτές βρίσκονταν στις καμάρες του προμαχώνα του Αγίου Ανδρέα, όπως και οι αντίστοιχες φυλακές στον προμαχώνα του Μιλτιάδη.

Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι ο Θ. Κολοκοτρώνης και ο Δ. Πλαπούτας, δεν ήταν φυλακισμένοι στον προμαχώνα του Αγίου Ανδρέα, αλλά σε άλλον προμαχώνα. Λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη ότι ο επισκέπτης μετά την είσοδο στο Παλαμήδι συναντά τον προμαχώνα του Μιλτιάδη, ο οποίος την εποχή αυτή είχε διαμορφωθεί ήδη σε φυλακή βαρυποινιτών, από όπου μάλιστα έχει κανείς την πιο ωραία θέα από το Παλαμήδι προς τη θάλασσα, τα μακρινά βουνά και την πεδιάδα και βρίσκεται στο πιο γραφικό και φανταστικό περιβάλλον του κόσμου, όπως αναφέρει συγκεκριμένα η Μπεττίνα φον Σαβινύ, γίνεται φανερό ότι ο Θ. Κολοκοτρώνης ήταν φυλακισμένος στον προμαχώνα του Μιλτιάδη, εξωτερικά του οποίου ο επισκέπτης βλέπει το μοναδικό πανόραμα του Αργολικού πεδίου και της θάλασσας.

Ο χώρος αυτός της φυλακής, δημιουργεί έντονη συναισθηματική φόρτιση και συγκίνηση στον επισκέπτη, όταν αναλογίζεται ότι το μικρό αυτό σπιτάκι ήταν η φυλακή του πρωταγωνιστή της ελευθερίας, Θ. Κολοκοτρώνη στο Παλαμήδι.

Πηγές:

- Ναυπλιακά Ανάλεκτα VII, Έκδοση Δήμου Ναυπλιέων, Δεκέμβριος 2009.
- Αργολική Βιβλιοθήκη.

Tuesday 15 February 2011

Παλαιᾶς Κοπῆς

«Ὅσο περισσότερο κάποιος εἶναι ἄγνωστος τόσο περισσότερο νά τόν ἀγαπᾶς»
(Γκαμπριέλ Μαρσέλ)

Εἷς ἀγαθός Ἀρμένιος συνέβαλε εἰς τήν σωτηρίαν μας, διηγεῖτο.

Ὁ πατέρας μου προσέβαλε ἕναν Ὀθωμανόν καί ἠναγκάσθημεν νά ἐγκαταλείψουμε τήν πατρίδα. Ὁ ἀγαθός Ἀρμένιος μᾶς συνέδραμε καί ἤλθαμεν εἰς τάς Ἀθήνας. Τελείωσα τήν Βαρβάκειον ἀλλά ἠγάπων τόσο τά ἄσματα (ἤμην δεινός κανταδόρος) ὥστε διά τήν ἀγάπην τοῦ Σακελλαρίδη καί χάριν τοῦ λαγούτου ἐγκατέλειψα τό Πανεπιστήμιο! Ἤδη εἶχαν συρρεύσει οἱ πρόσφυγες. Τότε συμμετεῖχα εἰς τήν Ἐπιτροπήν Ἀποκαστάσεως. Χρειάστηκε νά ἀνέβω εἰς τήν Βέρροιαν ὅπου ἠράσθην σφόδρα καί ἀθεράπευτα τήν προσφιλεστάτη μου Γαλάτεια. Ἀμέσως τήν ἐνυμφεύθην.

Ἐπιστρέψας εἰς τάς Ἀθήνας ἄνοιξα πρατήριον σιγαρέττων, εἶτα καφενεῖον εἰς τήν ὁδόν Λέκκα. Οἱ πρόσφυγες τότε ἐδικαιοῦντο παραχωρητηρίων. Μία δήλωσις ἦτο ἀρκετή ἀλλά ἐμεῖς εἴχομεν ἔλθει ἐδῶ πολύ ἐνωρίτερον τῶν γεγονότων. «Ἄντε δήλωσε καί σύ! Τί περιμένεις;» μέ προέτρεπον. Μπορεῖ νά ἤμην φιλοπαίγμων καί ἐρωτύλος καί μέγας ψεύστης, ἀλλά τριακοντούτης ἠσπάσθην τόν Χριστόν ἐν πικρᾳ μετανοία καί ἔκτοτε οὐδέποτε εἶπον ψέμματα εἰς τήν ζωήν μου.

- Εἶσαι εἰς τήν Ἐπιτροπήν! Δήλωσε καί σύ πρόσφυγας, μέ προέτρεπον.

- Ἐμένα καί τήν προσφιλῆ μου Γαλάτεια, θά μᾶς σκεπάσει ὁ Θεός! ἦτο ἡ ἀπάντησίς μου.

Μέ ἐσκέπασε! Ἐμένα τόν «ἔξω καρδιά», τόν ἐρωτύλο, μαζί μέ τήν οἰκογένειά μου. Μέ ἐσκέπασε ὄντως! Ἰδού τά τέκνα μου, ἰδού οἱ ἐγγονοί μου!

Καί τό λαγοῦτο μου, οὐδέποτε τό ἐγκατέλειψα. Οὐδέ τούς ἀστεϊσμούς μηδέ τά ἄσματα.

Νατάσα Κεσμέτη

Σημείωση:

Περιποιεί τεράστια τιμή στο παρόν ιστολόγιο να λογιάζει τη Νατάσα Κεσμέτη ως μία από τις συνεργάτιδες του. Η Ν.Κ. είναι κυρίως πεζογράφος και βιβλιοκριτικός, με σπουδές στα Νομικά και την Αγγλική Λογοτεχνία. Πρωτοεμφανίσθηκε στα Ελληνικά Γράμματα το 1972 και από τότε έχει δημοσιεύσει μια μεγάλη σειρά από εξαίρετα διηγήματα, ποιήματα και κριτικές. Σύντομα θα φιλοξενήσουμε και άλλα κείμενά της.

Monday 14 February 2011

Το ΚΤΕΛ Αργολίδας

Στην ανάρτηση αυτή δεν θα ήθελα να γράψω πολλά. Πάντως όλα είναι προσωπικά και για τούτο πολύτιμα.

Το ΚΤΕΛ Αργολίδας και τα λεωφορεία του Ναυπλίου είναι ένα μέρος της προσωπικής μου ζωής, παιδικής, εφηβικής και νεανικής. Συνηθίζω πολλές φορές να λέω πως «έχω γεννηθεί μέσα σ’ ένα λεωφορείο», γιατί από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου έχω εικόνες λεωφορείων, σταθμών, εισιτηρίων και γενικά προσώπων και πραγμάτων που με συνδέουν με το ΚΤΕΛ, τους ανθρώπους του και τα λεωφορεία.

Ο πατέρας μου εργάστηκε στο ΚΤΕΛ Αργολίδας για πολλές δεκαετίες ως οδηγός (υπάλληλος, όχι ιδιοκτήτης), μέχρι τη συνταξιοδότησή του. Μαζί του εργαζόμουν κι εγώ, ερασιτεχνικά (κυρίως βοηθώντας στον καθαρισμό του λεωφορείου), αλλά και επαγγελματικά στη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών μου.

Έχω πολλές αναμνήσεις από το ΚΤΕΛ. Είναι αλήθεια πως η απασχόληση του πατέρα μου είχε απορροφήσει στον χώρο αυτό ψυχικά όλη την οικογένειά μας. Προσωπικά κρατώ ως ατίμητο θησαυρό -εκτός των άλλων και- τις αμέτρητες διαδρομές που κάναμε από το Ναύπλιο μέχρι το Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, μεταφέροντας τουρίστες και ντόπιους θεατές, που πήγαιναν για να παρακολουθήσουν μια παράσταση. Μαζί τους έμπαινα πάντοτε κι εγώ στο Θέατρο, κι έτσι είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω πολλές αρχαίες κωμωδίες και τραγωδίες, και να δω από κοντά πολλά από τα μεγάλα «ιερά τέρατα» του Ελληνικού Θεάτρου.

Το ΚΤΕΛ Αργολίδας αναδείχθηκε τελικά σε σημαντικό μέρος της προσωπικής μου μυθολογίας και πραγματολογίας, αλλά οπωσδήποτε και σε σχολειό, στο οποίο διδάχθηκα πολλά, όχι μόνο για τα λεωφορεία, αλλά κυρίως για τις κοινωνικές και επαγγελματικές σχέσεις. Είναι σίγουρο δε πως, ειδικά κατά τα εφηβικά μου χρόνια, συνέβαλε πολύ στις πολυποίκιλες σκέψεις μου για τη μελλοντική μου στοχοθεσία.

Sunday 13 February 2011

Πορτρέτα Σεβ. Μητροπολιτών Αργολίδος

Στο Μητροπολιτικό Μέγαρο της Ιεράς Μητροπόλεως Αργολίδος στο Ναύπλιο αποθησαυρίζονται εξαιρετικά (από καλλιτεχνικής απόψεως) πορτρέτα αρκετών Σεβ. Μητροπολιτών Αργολίδος. Τα πορτρέτα αυτά απεικονίζουν τους παρακάτω διατελέσαντες Μητροπολίτες Αργολίδος:

1. Γεράσιμος (Παγώνης), 1852-1866
Καταγόταν από τη Μαντινεία και διέπρεψε στο ιερό αγώνα του Έθνους. Χρημάτισε δε πληρεξούσιος της Καλαμάτας στην πρώτη Εθνοσυνέλευση. Συνέγραψε πραγματεία για τα κωλύματα του γάμου, καθώς και Ακολουθία για την Εορτή της Υπαπαντής.

2. Νίκανδρος (Δελούκας), 1882-1912
Καταγόταν από την Ακράτα.

3. Αθανάσιος (Λάσκαρης), 1914-1924
Γεννήθηκε το 1869 στην Μάδυτο του Ελλησπόντου. Πριν να έλθει στο Ναύπλιο υπηρέτησε ως Χωρεπίσκοπος Βλάγκας Κωνσταντινουπόλεως, με τον τίτλο της πάλαι ποτέ διαλαμψάσης Επισκοπής Μυρέων. Αργότερα εστάλη ως Βοηθός Επίσκοπος του Μητροπολίτη Ξάνθης και Καβάλας. Εκεί παρέμεινε κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων και διακρίθηκε για την αποτελεσματική εθνικοθρησκευτική του δράση. Τη σημαντική του προσφορά αναγνώρισε η Εκκλησία και τον τοποθέτησε ως Μητροπολίτη στη χηρεύουσα επί διετία Ιερά Μητρόπολη Αργολίδος.

4. Ιερόθεος (Μπόκολας), 1924-1939
Είχε διατελέσει Διευθυντής της Ιερατικής Σχολής Άρτας (1912-14). Το 1918 τον βρίσκουμε να υπηρετεί ως Β΄ Γραμματέας στην Ι.Σ. της Εκκλησίας της Ελλάδος.

5. Ιωάννης (Παπασαράντου), 1939-1942
Τόπος καταγωγής ήταν το Ροϊνό Αρκαδίας. Υπηρέτησε και διακρίθηκε ως πνευματικός στον Ι.Ν. Ρόμβης της Αθήνας. Εξελέγη Μητροπολίτης Αργολίδος το 1939 σε ηλικία 63 ετών. Εκοιμήθη από ανίατη ασθένεια το 1942. Ετάφη στον περίβολο της Ι.Μ. Αγ. Θεοδοσίου.

6. Αγαθόνικος (Παπασταματίου), 1942-1945
Γεννήθηκε στην Αράχωβα Αιγίου το 1898. Υπηρέτησε ως Καθηγητής Γυμνασίου στο Αίγιο, ως Πρωτοσύγκελος της Ι.Μ. Καλαβρύτων και Αιγιαλείας, κι επίσης ως Πρωτοσύγκελος της Ι.Μ. Κορίνθου. Το 1941 εξελέγη Βοηθός Επίσκοπος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Δαμασκηνού. Το 1942 εκλέγεται Μητροπολίτης Αργολίδος, ενώ το 1945 μετετέθη στην Ι.Μ. Καλαβρύτων και Αιγιαλείας. Εκοιμήθη το 1956.

7. Χρυσόστομος Α΄ (Ταβλαδωράκης), 1945-1965
Γεννήθηκε στον Πειραιά το 1909. Υπηρέτησε ως Ιεροκήρυκας της Ι.Μ. Φιλίππων, Γραμματέας του Επισκοπικού Δικαστηρίου της Ι.Α. Αθηνών και Προϊστάμενος του Ι.Ν. Αγ. Κωνσταντίνου Ομονοίας Αθηνών. Διέθετε καταπληκτική και σπάνια ρητορική δεινότητα. Υπηρέτησε για 20 συναπτά έτη την τοπική Εκκλησία της Αργολίδος και το 1965 μετετέθη στην νεοσύστατη Ι.Μ. Πειραιά.

8. Χρυσόστομος Β΄ (Δεληγιαννόπουλος), 1965-1985
Ήταν ο Μητροπολίτης που γνώρισα από μικρό παιδί στην ιδιαίτερη Πατρίδα μου. Καταγόταν από την όμορφη Ζάκυνθο. Μετά τις σπουδές του υπηρέτησε ως Ιεροκήρυκας στην Ι.Μ. Ζακύνθου, στην Ι.Μ. Τριφυλίας και Ολυμπίας και στην Ι.Μ. Αργολίδος. Επίσης, υπηρέτησε την Πατρίδα ως Στρατιωτικός Ιερέας στα Αλβανικά βουνά το 1940-41. Διακόνησε δε και ως Γραμματέας της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, μέχρι της παμψηφεί εκλογής του στον μητροπολιτικό θρόνο της Αργολίδος. Πολλά και καλά ήταν τα έργα που επιτέλεσε ως Μητροπολίτης ο Χρυσόστομος Δεληγιαννόπουλος στον ευλογημένο και ιστορικό τόπο μας, την Αργολίδα. Και όπως έχει χαρακτηριστικά γραφεί ήταν «έμπλεως θείων δωρεών, αγάπης, υπομονής, πραότητος, αγαθωσύνης, ταπεινοφροσύνης, αφιλαργυρίας και ακτημοσύνης».

Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί πως σήμερα προεξάρχει της Ι.Μ. Αργολίδος ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης κ.κ. Ιάκωβος Β΄, του οποίου τον βίο και τα πλούσια έργα θα παρουσιάσουμε καθηκόντως σε άλλη ειδική αναφορά. Boηθός Επίσκοπος του Αγίου Αργολίδος είναι ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Επιδαύρου κ. Καλλίνικος, που κατάγεται από την πόλη του Άργους και αποτελεί ένα σημαντικό εκκλησιαστικό κεφάλαιο για την τοπική Εκκλησία και για την Εκκλησία της Ελλάδος γενικώτερα.