Euros Bowen

Στα χρόνια της διακονίας μου στην Ελληνική Κοινότητα του Κάρδιφ (Ουαλία) γνωρίστηκα με την ποίηση του Euros Bowen. Δυστυχώς δεν πρόλαβα να γνωρίσω τον ίδιο τον ποιητή ενόσω ζούσε.

Ο Bowen Ουαλός στην καταγωγή και ουαλόφωνος. Γεννήθηκε το 1904 στο Treorci της Νότιας Ουαλίας. Η περιοχή που γεννήθηκε και μεγάλωσε (Rhondda Valley) είναι φημισμένη για τα ανθρακωρυχεία της και για τη σπουδαία προσφορά της στη βρετανική βιομηχανική επανάσταση. Ο πατέρας του ήταν προτεστάντης πάστορας κι αυτό επηρέασε κατά πολύ την μετέπειτα ζωή και φιλοσοφία του. Σπούδασε στο ονομαστό Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και στο Πανεπιστήμιο του Αγ. Δαβίδ στο Lampeter της Ουαλίας. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του ασπάσθηκε τον Αγγλικανισμό και τελικά χειροτονήθηκε Ιερέας.

Όταν συνταξιοδοτήθηκε, το 1973, ξεκίνησε τις μεγάλες ανά την Ευρώπη περιοδείες του. Ιδιαίτερα όμως ευαρεστούνταν στη Μεσόγειο. Του άρεσε πολύ να ανακαλύπτει, να μελετά και να καταγράφει με την εξαίρετη ποιητική γραφίδα του τα αρχαιοελληνικά και βυζαντινά στοιχεία που εύρισκε διάχυτα στην Ελλάδα, την Κύπρο, την Κωνσταντινούπολη, τη Μικρά Ασία και την Κάτω Ιταλία και Σικελία.

Φέρνοντας μέσα του όλον αυτό τον πνευματικό πλούτο και την ψυχική αγνότητα των Κελτών, όπως επίσης και τη βαθειά χριστιανική του αφιέρωση έκανε ποίημα ό,τι ελληνικό, βυζαντινό και Ορθόδοξο στοιχείο τον εντυπωσίαζε και τον ενθουσίαζε. Και τα απέδιδε πάντα όλα με μια καθάρια ποιητική έμπνευση και ειλικρίνεια.

Σε ένα από τα ταξίδια του στην Κρήτη επισκέφθηκε το Ηράκλειο και την εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης, όπου έμεινε έκθαμβος από την ομορφιά των εικόνων του Μιχαήλ Δαμασκηνού στις οποίες, όπως επισημαίνει ο ποιητής, "συνδυάζεται το αναγεννησιακό και το βυζαντινό μοτίβο". Το παρακάτω ποίημά του (σε δική μου μετάφραση) είναι χαρακτηριστικό:

Ο ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΔΕΙΠΝΟΣ ΤΟΥ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ

Και θα βρεις το στιλπνότατο ήλιο σε δρόμο και πλάκες

μια εκπληκτική πορεία εκεί στην πρόσοψη της εκκλησιάς

σε καύσωνα συμμαχικό προς το ζήλο της Αγίας Αικατερίνης.

Είναι οι εικόνες του Δαμασκηνού

που δίνουν χαρά στους από μέσα τοίχους,

είναι το σμίξιμο των ωρών του πάθους του

με το ταλέντο

που ιστόρησε το Μυστικό Δείπνο.

Ένα κελί, ένα δωμάτιο γεμάτο με προοπτικές,

ο άρτος και ο οίνος να ζωοποιούν το αίμα,

και μια εύγλωττη φλόγα να φωτίζει,

εξαγνίζοντας στο μέσον.

Κι εκεί υπό τη σκέπη της χάριτος

ο Παντοκράτωρ συσκεπτόμενος,

κι ο λόγος του σύροντας νεύματα εμπρός

μιας γοργής φρίκης σε κάθε μαθητή,

και στου Ιούδα το γκρίζο γένι το παγωμένος ίχνος

των νεύρων να εντείνει όνειδος κι ενοχή.

Ο Bowen απεβίωσε το 1988. Ο Αγγλικανός Ιερέας και Πανεπιστημιακός Καθηγητής A.M. Allchin, φιλέλληνας και φιλορθόδοξος, πρότεινε κάποτε πως η ποίηση του Bowen "είναι αναγκαίο να γίνει γνωστή και να την απολαύσουν πάλι και πάλι, όχι μόνο στην Ουαλία και την Αγγλία, αλλά και πέραν της βρετανικής νήσου".