Είναι καθιερωμένη συνήθεια πια στην «προοδευμένη» εποχή μας, όταν κάποιο ζευγάρι τελέσει τον γάμο του να πηγαίνει αμέσως μετά για λίγες (ή πολλές) ημέρες διακοπές. Οι διακοπές αυτές ονομάζονται «γαμήλιο ταξίδι», ή «ταξίδι του μέλιτος», ή ακόμα «μήνας του μέλιτος», όταν το ταξίδι κρατήσει -σπάνια- έναν ολόκληρο μήνα.
Όμως αυτή η συνήθεια, που τόσο απαραίτητη θεωρείται σήμερα και που σε τόσες θυσίες υποβάλλονται πολλές οικογένειες για να την εξασφαλίσουν στα αγαπημένα τους παιδιά, για «να μην τους χαλάσουν το χατήρι», όπως συνηθίζουν να λένε, αυτή λοιπόν η συνήθεια δεν υπήρχε από πάντα.
Φαίνεται μάλιστα πως είναι δημιούργημα του 20ου αιώνα. Η καθιέρωσή της δε έγινε σταδιακά. Στις αρχές του αιώνα μας ο κόσμος άρχισε να μεταλλάσσεται και να ακολουθεί νέο τρόπο ζωής, ο οποίος περιείχε καινούριες συνήθειες και πρακτικές. Ανάμεσα στις άλλες ήταν και το ταξίδι μετά τον γάμο.
Όμως η καινούργια αυτή πρακτική δεν έγινε απ’ όλους δεκτή αμέσως και χωρίς συζητήσεις και αντιρρήσεις. Μέσα στα πλαίσια αυτά, της άρνησης δηλαδή να δεχθεί μια μερίδα κόσμου το γαμήλιο ταξίδι, εντάσσεται και ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον άρθρο, που πρωτοδημοσιεύθηκε στην εφημ. «Η Εσπερία» του Λονδίνου, την Παρασκευή 5η Δεκεμβρίου 1919 (σσ. 779-780). Το κείμενο του άρθρου δεν είναι βέβαια ανυπόγραφο, αλλά ο συγγραφέας, επιθυμώντας να κρατήσει την ανωνυμία του (άγνωστο γιατί), υπογράφει ως εξής: «Σ». Κάτω δε από το αρχικό του ονόματός του σημειώνει: Γενεύη, 6 Νοεμβρίου 1919.
Το κείμενο, αυτό καθ’ αυτό, εξαιρετικά διαφωτιστικό και αντιπροσωπευτικό του συντηρητικού πνεύματος της εποχής που γράφτηκε, έχει ως εξής (διατηρήθηκε ο γλωσσικός τύπος και η ορθογραφία του κειμένου):
Όμως αυτή η συνήθεια, που τόσο απαραίτητη θεωρείται σήμερα και που σε τόσες θυσίες υποβάλλονται πολλές οικογένειες για να την εξασφαλίσουν στα αγαπημένα τους παιδιά, για «να μην τους χαλάσουν το χατήρι», όπως συνηθίζουν να λένε, αυτή λοιπόν η συνήθεια δεν υπήρχε από πάντα.
Φαίνεται μάλιστα πως είναι δημιούργημα του 20ου αιώνα. Η καθιέρωσή της δε έγινε σταδιακά. Στις αρχές του αιώνα μας ο κόσμος άρχισε να μεταλλάσσεται και να ακολουθεί νέο τρόπο ζωής, ο οποίος περιείχε καινούριες συνήθειες και πρακτικές. Ανάμεσα στις άλλες ήταν και το ταξίδι μετά τον γάμο.
Όμως η καινούργια αυτή πρακτική δεν έγινε απ’ όλους δεκτή αμέσως και χωρίς συζητήσεις και αντιρρήσεις. Μέσα στα πλαίσια αυτά, της άρνησης δηλαδή να δεχθεί μια μερίδα κόσμου το γαμήλιο ταξίδι, εντάσσεται και ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον άρθρο, που πρωτοδημοσιεύθηκε στην εφημ. «Η Εσπερία» του Λονδίνου, την Παρασκευή 5η Δεκεμβρίου 1919 (σσ. 779-780). Το κείμενο του άρθρου δεν είναι βέβαια ανυπόγραφο, αλλά ο συγγραφέας, επιθυμώντας να κρατήσει την ανωνυμία του (άγνωστο γιατί), υπογράφει ως εξής: «Σ». Κάτω δε από το αρχικό του ονόματός του σημειώνει: Γενεύη, 6 Νοεμβρίου 1919.
Το κείμενο, αυτό καθ’ αυτό, εξαιρετικά διαφωτιστικό και αντιπροσωπευτικό του συντηρητικού πνεύματος της εποχής που γράφτηκε, έχει ως εξής (διατηρήθηκε ο γλωσσικός τύπος και η ορθογραφία του κειμένου):
ΤΟ ΤΑΞΕΙΔΙ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ
Αν όλαι αι μέχρι τούδε απόπειραι μεταρρυθμίσεως της εκπαιδεύσεως απέτυχον, τούτο οφείλεται, όπως πολύ ορθά γράφει ο Γάλλος ιατρός Πώλ Γγονταίν, εις το ότι δεν εβασίσθησαν επί της ελευθερίας του παιδιού και δεν εσεβάσθησαν τα απαράγρατα δικαιώματά του. Και τα δικαιώματα αυτά του παιδιού τα οποία πρέπει να γίνουν καθήκοντα της Κοινωνίας και του σχολείου, των γονέων και της οικογένειας, υφίστανται προτού καν το παιδί γεννηθή. Αν την αλήθειαν ταύτην εγνωρίζομεν, πόσα ολέθρια αποτελέσματα θα ηδυνάμεθα να αποφύγωμεν.
Πόσοι ολίγοι γονείς, όταν πρόκειται να υπανδρεύσουν την κόρη των, προσπαθούν να εξακριβώσουν την κληρονομικήν κατάστασιν της υγείας του μέλλοντος γαμβρού των! Πόσοι παρασύρονται από εξωτερικά και επιπόλαια χαρίσματα, από τίτλους, από την ομορφιάν και ιδίως από τον χρυσόν. Θυσιάζουν εις τον βωμόν του το ιερώτερον πράγμα που έχει ο άνθρωπος εις αυτόν τον κόσμον, τα τέκνα του. Βαδίζουν τυφλοί κατά των νόμων της κληρονομικότητος. Πόσοι γίνονται δούλοι της μόδας και δεν έχουν το ηθικόν θάρρος να υπακούσουν εις την φωνήν της αληθείας των φυσικών νόμων.
Ιδού μία νέα μόδα, που απειλεί να κατακυριεύση και την Ελλάδα: το ταξείδι του γάμου!
Υπάρχει εις πολλούς τόπους μία συνήθεια, που φαίνεται εις πολλούς αστεία! Την ημέραν του γάμου προσφέρεται ως δώρον εις τους νεονύμφους, ένα μικρό αγοράκι, κατασκευασμένο από κερί ή από ζάχαρη και τυλιγμένο με χάρτινες δαντέλλες. Μας έρχεται να γελάσωμεν. Και όμως, είναι πολύ ευκολώτερον να γελά κανείς παρά να σκέπτεται. Διότι εις το έθιμον αυτό υπάρχει ένα βαθύτατον νόημα. Είναι ωσάν να λέγη εις τους νεονύμφους: «Συγκεντρώσατε όλην σας της σκέψιν και όλην σας την προσοχήν εις το παιδί σας. Αυτό είναι το αληθινόν σας μέλλον». Και η σύστασις αυτή είναι πολύ χρήσιμος, διότι συνήθως οι νεόνυμφοι δεν σκέπτονται σχεδόν καθόλου το παιδί που ημπορεί να γεννηθεί μετά το ταξείδι του γάμου.
Κατάκοπος η νεόνυμφος από τας αγρυπνίας και τας πολλαπλάς προετοιμασίας δια τον γάμον, με εξηντλημένον το νευρικόν της σύστημα από τας συγκινήσεις και τας εορτάς, μετά την ιεροτελεστίαν του γάμου δεν αποσύρεται δια να αναπαυθή και να επανακτήση τας δυνάμεις της δια την νέαν και απείρως σπουδαιοτέραν ιεροτελεστίαν της δημιουργίας, δια της οποίας πρόκειται να δημιουργηθή το νέον θαύμα, το παιδί της. Αλλά με ελαφράν την συνείδησιν υποκύπτει εις την μόδαν και προετοιμάζεται ύστερα από όλα αυτά δια το ταξείδι του γάμου. Δεν βλέπουν τους κινδύνους, τους οποίους συνεπάγεται το ταξείδι αυτό.
Βεβαίως κανείς δεν αρνείται τα πλεονεκτήματα του ταξειδίου. Οι νεόνυμφοι που δεν γνωρίζονται ακόμη κατά βάθος, θα συσφίγξουν τους δεσμούς των, θα ίδουν νέας χώρας, νέας πόλεις, άλλην ζωήν, θα κάμουν εκδρομάς και θα θαυμάσουν την ομορφιάν της Φύσεως και της ανθρώπινης δυνάμεως. Έπειτα, όταν γυρίσουν, πόσα δεν θα έχουν να διηγηθούν και πόσοι δεν θα τους ζηλεύσουν δια την ευτυχίαν των.
Και όμως πόσον ακριβά θα τους εκόστισαν όλα αυτά τα καλά! Διότι ακριβώς μέσα εις τους δυνατούς κόπους και τας εξαντλητικάς συγκινήσεις και τα εκνευριστικά εμπόδια κάθε ταξειδιού, ημπορεί να συλλάβη η νεαρά σύζυγος.
Αι κινήσεις της άμαξης, αι δονήσεις του αυτοκινήτου και του σιδηροδρόμου, αι μεταιωρήσεις του πλοίου, οι κόποι των εκδρομών έχουν πολλάκις δυσαρέστους συνεπείας δια την σύλληψιν και όχι σπανίως συμβαίνει ώστε το τέκνον, το οποίον υπό τοιούτους όρους συνελήφθη, να αισθανθή βραδύτερον τας δυσαρέστους συνεπείας του ταξειδιού του γάμου των γονέων του.
Αλλά δυστυχώς η δύναμις της ομάδας και η αδυναμία του ανθρώπου να πιθηκίζει είναι πολύ ισχυραί! Πόσα κακά, πόσαι διαστρεβλώσεις ανθρωπίνων υπάρξεων δεν οφείλονται εις την μόδαν. Και όμως το κακόν πρέπει να κτυπηθή. Έχομεν καθήκον ιερόν να σεβασθώμεν τα ιερά δικαιώματα του παιδιού, διότι υπαγορεύονται υπό της Φύσεως. Και όστις βαδίζει εναντίον των φυσικών νόμων αργά ή γρήγορα θα μετανοήση πικρά.
Πόσοι ολίγοι γονείς, όταν πρόκειται να υπανδρεύσουν την κόρη των, προσπαθούν να εξακριβώσουν την κληρονομικήν κατάστασιν της υγείας του μέλλοντος γαμβρού των! Πόσοι παρασύρονται από εξωτερικά και επιπόλαια χαρίσματα, από τίτλους, από την ομορφιάν και ιδίως από τον χρυσόν. Θυσιάζουν εις τον βωμόν του το ιερώτερον πράγμα που έχει ο άνθρωπος εις αυτόν τον κόσμον, τα τέκνα του. Βαδίζουν τυφλοί κατά των νόμων της κληρονομικότητος. Πόσοι γίνονται δούλοι της μόδας και δεν έχουν το ηθικόν θάρρος να υπακούσουν εις την φωνήν της αληθείας των φυσικών νόμων.
Ιδού μία νέα μόδα, που απειλεί να κατακυριεύση και την Ελλάδα: το ταξείδι του γάμου!
Υπάρχει εις πολλούς τόπους μία συνήθεια, που φαίνεται εις πολλούς αστεία! Την ημέραν του γάμου προσφέρεται ως δώρον εις τους νεονύμφους, ένα μικρό αγοράκι, κατασκευασμένο από κερί ή από ζάχαρη και τυλιγμένο με χάρτινες δαντέλλες. Μας έρχεται να γελάσωμεν. Και όμως, είναι πολύ ευκολώτερον να γελά κανείς παρά να σκέπτεται. Διότι εις το έθιμον αυτό υπάρχει ένα βαθύτατον νόημα. Είναι ωσάν να λέγη εις τους νεονύμφους: «Συγκεντρώσατε όλην σας της σκέψιν και όλην σας την προσοχήν εις το παιδί σας. Αυτό είναι το αληθινόν σας μέλλον». Και η σύστασις αυτή είναι πολύ χρήσιμος, διότι συνήθως οι νεόνυμφοι δεν σκέπτονται σχεδόν καθόλου το παιδί που ημπορεί να γεννηθεί μετά το ταξείδι του γάμου.
Κατάκοπος η νεόνυμφος από τας αγρυπνίας και τας πολλαπλάς προετοιμασίας δια τον γάμον, με εξηντλημένον το νευρικόν της σύστημα από τας συγκινήσεις και τας εορτάς, μετά την ιεροτελεστίαν του γάμου δεν αποσύρεται δια να αναπαυθή και να επανακτήση τας δυνάμεις της δια την νέαν και απείρως σπουδαιοτέραν ιεροτελεστίαν της δημιουργίας, δια της οποίας πρόκειται να δημιουργηθή το νέον θαύμα, το παιδί της. Αλλά με ελαφράν την συνείδησιν υποκύπτει εις την μόδαν και προετοιμάζεται ύστερα από όλα αυτά δια το ταξείδι του γάμου. Δεν βλέπουν τους κινδύνους, τους οποίους συνεπάγεται το ταξείδι αυτό.
Βεβαίως κανείς δεν αρνείται τα πλεονεκτήματα του ταξειδίου. Οι νεόνυμφοι που δεν γνωρίζονται ακόμη κατά βάθος, θα συσφίγξουν τους δεσμούς των, θα ίδουν νέας χώρας, νέας πόλεις, άλλην ζωήν, θα κάμουν εκδρομάς και θα θαυμάσουν την ομορφιάν της Φύσεως και της ανθρώπινης δυνάμεως. Έπειτα, όταν γυρίσουν, πόσα δεν θα έχουν να διηγηθούν και πόσοι δεν θα τους ζηλεύσουν δια την ευτυχίαν των.
Και όμως πόσον ακριβά θα τους εκόστισαν όλα αυτά τα καλά! Διότι ακριβώς μέσα εις τους δυνατούς κόπους και τας εξαντλητικάς συγκινήσεις και τα εκνευριστικά εμπόδια κάθε ταξειδιού, ημπορεί να συλλάβη η νεαρά σύζυγος.
Αι κινήσεις της άμαξης, αι δονήσεις του αυτοκινήτου και του σιδηροδρόμου, αι μεταιωρήσεις του πλοίου, οι κόποι των εκδρομών έχουν πολλάκις δυσαρέστους συνεπείας δια την σύλληψιν και όχι σπανίως συμβαίνει ώστε το τέκνον, το οποίον υπό τοιούτους όρους συνελήφθη, να αισθανθή βραδύτερον τας δυσαρέστους συνεπείας του ταξειδιού του γάμου των γονέων του.
Αλλά δυστυχώς η δύναμις της ομάδας και η αδυναμία του ανθρώπου να πιθηκίζει είναι πολύ ισχυραί! Πόσα κακά, πόσαι διαστρεβλώσεις ανθρωπίνων υπάρξεων δεν οφείλονται εις την μόδαν. Και όμως το κακόν πρέπει να κτυπηθή. Έχομεν καθήκον ιερόν να σεβασθώμεν τα ιερά δικαιώματα του παιδιού, διότι υπαγορεύονται υπό της Φύσεως. Και όστις βαδίζει εναντίον των φυσικών νόμων αργά ή γρήγορα θα μετανοήση πικρά.
Όλοι βέβαια θα συμφωνούμε ότι αυτά που αναφέρει και προτείνει ο συγγραφέας του άρθρου είναι σήμερα εκτός τόπου και χρόνου. Θα πρέπει όμως -με το χέρι στην καρδιά- να παραδεχθούμε ότι εκφράζει, με έναν ιδιαίτερο και μάλιστα αρκετά ρομαντικό τρόπο, το ήθος και τον πολιτισμό ενός λαού και μιας εποχής.
Εμείς σήμερα είμαστε πολύ «προχωρημένοι», σε σχέση με όσα αναφέρονται στο παραπάνω κείμενο. Χωρίς να είμαστε βέβαια αντίθετοι με το γαμήλιο ταξίδι, ίσως θα μπορούσαμε να πούμε πως λίγο συντηρητικό πνεύμα και περισσότερη αυτοσυγκράτηση, στις σκέψεις και περισσότερο στις πράξεις μας, σίγουρα δεν βλάπτουν.
Εμείς σήμερα είμαστε πολύ «προχωρημένοι», σε σχέση με όσα αναφέρονται στο παραπάνω κείμενο. Χωρίς να είμαστε βέβαια αντίθετοι με το γαμήλιο ταξίδι, ίσως θα μπορούσαμε να πούμε πως λίγο συντηρητικό πνεύμα και περισσότερη αυτοσυγκράτηση, στις σκέψεις και περισσότερο στις πράξεις μας, σίγουρα δεν βλάπτουν.
του π. Α.Δ.Σ.
No comments:
Post a Comment