Σωτήρια ομολογία

ΚΗΡΥΓΜΑ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΟΥ ΘΩΜΑ

(26^η Απριλίου 2020)

Η σημερινή Κυριακή έχει διάφορες ονομασίες, όπως επίσης και σημαντικά μηνύματα για την πνευματική ζωή των Χριστιανών. Καταρχάς αποκαλείται Κυριακή Β΄ του Πάσχα, ή Κυριακή του Αντίπασχα, γιατί έχει φυσικά ουσιαστική ιστορική και λειτουργική εξάρτηση από την Κυριακή που προηγήθηκε, κατά την οποία εορτάσαμε την «Εορτών Εορτή και Πανήγυριν Πανηγύρεων», τη λαμπροφόρο και ζωηφόρο Ανάσταση του Κυρίου και Θεού και Σωτήρα μας Ιησού Χριστού.

Ονομάζεται επίσης η σημερινή ημέρα και Κυριακή του Θωμά, για τον λόγο ότι κεντρικό πρόσωπο και πρωταγωνιστής στα ιερά γεγονότα που περιγράφονται στα αγιογραφικά και υμνολογικά κείμενα της ημέρας είναι ο Απόστολος Θωμάς, ο αποκαλούμενος και Δίδυμος. Αυτός ήταν ένας από τους δώδεκα μαθητές και Αποστόλους του Ιησού.

Σύμφωνα με τους μελετητές του, ο Απόστολος Θωμάς δείχνει αποφασιστικότητα και θάρρος, ειδικά όταν προτρέπει τους συμμαθητές του να ακολουθήσουν τον Κύριο στη Βηθανία, όπου είχε ενταφιασθεί ο Λάζαρος, ενώ οι Ιουδαίοι ζητούσαν τον Ιησού για να τον θανατώσουν.

Εκείνο το στοιχείο όμως που τον έκανε ιδιαίτερα γνωστό στους Χριστιανούς όλων των εποχών ήταν η ορθολογιστική σκέψη και η σκεπτικιστική στάση του απέναντι στο μυστήριο της Ανάστασης του Χριστού, το οποίο ζήτησε να εξετάσει με προσωπικό και εμπειρικό τρόπο, για να πεισθεί για την ακρίβεια και τη γνησιότητα του γεγονότος.

Είναι αλήθεια πως για δυο χιλιάδες χρόνια προσπαθούμε να κατανοήσουμε τη στάση αυτή. Τελικά τί ήταν ο Θωμάς; Ήταν άπιστος; Είχε απλά αμφιβολίες; Αισθανόταν πως έπρεπε να δει για να πιστέψει, σύμφωνα και με την αγγλική παροιμιώδη έκφραση: «seeing is believing»; Τί μπορεί να συνέβαινε μέσα στην ψυχή του;

Η σημερινή Κυριακή πάντως, ανεξάρτητα με τα όποια ερωτήματα μας θέτει, μας επισημαίνει επίσης, και μάλιστα με ξεκάθαρο τρόπο, δύο σπουδαία στοιχεία. Το πρώτο και εξαιρετικά σημαντικό στοιχείο της πνευματικής και εκκλησιαστικής μας ζωής είναι πως ο Κύριος μας προσκαλεί να ερευνήσουμε, να εξετάσουμε την αξιοπιστία του γεγονότος. Λέγει χαρακτηριστικά στον Θωμά: «φέρε τόν δάκτυλόν σου ὧδε καί ἴδε τάς χεῖράς μου, καί φέρε τήν χεῖρά σου καί βάλε εἰς τήν πλευράν μου»! Και συνεχίζει: «καί μή γίνου ἄπιστος, ἀλλά πιστός»!

Ο ίδιος ο Κύριος μας καλεί, με τον αυθεντικό και έγκυρο λόγο του: «ἐρευνᾶτε τάς γραφάς, ὅτι ὑμεῖς δοκεῖτε ἐν αὐταῖς ζωήν αἰώνιον ἔχειν» (Ιω. 5, 39). Η σχέση με τον Κύριο σημαίνει επικοινωνία ζωής για τον άνθρωπο, κι έχει χαρακτήρα ψυχικής και ηθικής ανανέωσης, αφού μέσω αυτής δημιουργιούνται πάντα οι προϋποθέσεις της κάθαρσης, της ανάπλασης και της ανακαίνισης της πεπτωκυίας ανθρώπινης φύσης.

Το δεύτερο σημαντικό στοιχείο που παρουσιάζεται με σαφή και ξεκάθαρο τρόπο στο σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα είναι: «καί ἀπεκρίθη Θωμᾶς καί εἶπεν αὐτῷ· ὁ Κύριός μου καί ὁ Θεός μου»! Που σημαίνει κατ’ ουσίαν πως εδώ έχουμε μια άμεση και αυθόρμητη ομολογία πίστης και αφοσίωσης του Θωμά προς τον Διδάσκαλό του. Είναι αυτό που οι Άγιοι και Θεοφόροι Πατέρες της Εκκλησίας μας ονομάζουν και ορίζουν ως «σωτήρια ομολογία» του Θωμά!

Η στιγμή της αληθινής κοινωνίας με τον Θεό είναι ταυτόχρονα και στιγμή μεταμόρφωσης, πίστης, εμπιστοσύνης και αυθόρμητης ομολογίας: «ὁ Κύριός μου καί ὁ Θεός μου»!

Αξίζει βέβαια να θυμίσουμε και να υπογραμμίσουμε και τον άλλο ψυχοσωτήριο Κυριακό λόγο, από το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα, που αναφέρει χαρακτηριστικά πως: «μακάριοι οἱ μή ἰδόντες καί πιστεύσαντες», δηλαδή, θα είναι μακαριώτεροι κι ευλογημένοι εκείνοι που πιστεύουν χωρίς να έχουν δει τον Ιησού! Τονίζει δε, στην ερμηνεία του χωρίου αυτού, ο ιερός Χρυσόστομος πως, «αυτό είναι γνώρισμα πίστης, το να δεχτεί δηλαδή κανείς αυτά που δεν βλέπει. Γιατί η πίστη είναι έλεγχος πραγμάτων που δεν βλέπονται».

Τη σωτήρια ομολογία του Αποστόλου Θωμά οφείλουμε και καλούμαστε όλοι οι χριστιανοί να προσφέρουμε, ακολουθώντας το ιερό εκείνο αποστολικό παράδειγμα, γιατί είναι αυτή που πραγματικά μας οδηγεί στην κατά χάρη θέωση, εν Χριστώ Ιησού τω Κυρίω ημών.

Αμήν. Γένοιτο.

Πρωτοπρ. Αναστάσιος Δ. Σαλαπάτας