Ἐλπιδοφόρο ἄνοιγμα...

Κάποτε, σέ ἄλλους καιροὺς καὶ χρόνους, τὸ νησὶ τῆς Σκοπέλου φημιζόταν γιὰ τὸ περίφημο κρασί, ποὺ ἔφτανε μέχρι τὴ Βενετία καὶ τὰ λιμάνια τῆς Ρωσίας. Ἀκόμα φημιζόταν γιὰ τοὺς ἄριστους τεχνίτες ναυπηγούς, τοὺς καραβομαραγκούς, ποὺ δούλεψαν ὄχι μονάχα στὴ Σκόπελο καὶ στὰ γύρω νησιά, ἀλλὰ μέχρι τὸ Γαλαξείδι, τὴ Σύρα καὶ τὸ  Ταϊγάνι τῆς Ρωσίας.

Ο μπάρμπα - Μιχάλης

Τὰ πλεούμενα ποὺ κατασκέυαζαν ἦταν καλοτάξιδα καὶ πάντα προσεγμένα, γιατὶ κοίταζαν τὴ φήμη ποὺ εἶχαν νὰ μὴν τὴ χάσουν. Ἔτσι παρατηροῦμε, ὅταν μελετήσουμε μὲ προσοχὴ τὶς πηγές, νὰ ἔχουν «φαμπρικαριστεῖ» -ἔτσι ὁνομάζουν τὸ σκάρωμα τὰ παλιὰ συμφωνητικά- στὸ ναυπηγεῖο ἤ τὸν ταρσανὰ τῆς Σκοπέλου μεγάλα καὶ μικρὰ σκάφη, ὅπως γολέτες, μπρίκια, σκοῦνες κ.α., ἀλλὰ καὶ βάρκες, σκαμπαβίες, τρεχαντήρια.

Ἡ ναυπηγικὴ τέχνη γνώρισε τὴ κορύφωσή της στοὺς 18ο -19ο αἰ. καὶ λίγο στὶς ἀρχὲς τοῦ 20ου, ἀλλὰ  ἀπὸ τά τέλη  τῆς δεκαετίας τοῦ 1950 ἄρχισε νὰ μαραζώνει. Μέχρι ποὺ ἦρθε κάποια μέρα ποὺ ἔκλεισε ὁ άρχαῖος ταρσανάς, «ὁ κατὰ τὴν Ἅμμον» τῆς Χώρας κείμενος. Καὶ μαζὶ μ᾿ αὐτὸν σφάλισε ἕνα δοξασμένο κατάστιχο, ὅπου ἔχουν καταγραφεῖ φωτεινὰ κομμάτια σκοπελίτικης ἱστορίας κι ὄχι μόνο.

Αὐτὸ τὸ Κατάστιχο πασχίζει ν᾿ ἀνοίξει τώρα ἕνας φιλότιμος καὶ νέος ναυπηγός, ὁ μαστρο-Κώστας Ἰ. Κοσύφης, μαραγκὸς καὶ γνώστης τῆς παραδοσιακῆς ναυπηγικῆς, συνεπικουρούμενος ἀπό κάποιους φανατικοὺς φίλους τῆς ξηλοναυπηγικῆς, ἔτσι ὥστε ν᾿ ἀναβιώσει πάλι στὴ Σκόπελο αὐτὴ ἡ δοξασμένη τέχνη.

Ἤδη στήθηκε τό καρνάγιο, διαλέχτηκε ἡ ξυλική, ὅπως τὴ μνημονεύουν τὰ παλιὰ σκοπελίτικα συμφωνητικὰ ναυπηγήσεων, κι ἄρχισε -ὅπως δείχνουν οἱ φωτογραφίες- τὸ σκάρωμα. Μὲ συγκίνηση βλέπουμε, ὅλοι ἐμεῖς ποὺ ἀγαποῦμε καὶ σεβόμαστε τὴν παλιὰ σκοπελίτικη παράδοση καὶ βιοτή, αὐτὸ τὸ ξεκίνημα. Ἴσως νὰ μὴν εἶναι δίπλα στὸ κῦμα, ὅπως παλιότερα, ὡστόσο εἶναι στὸ ἴδιο τὸ νησὶ ποὺ ἀνάστησε καὶ τίμησε αὐτὴ τὴν τέχνη. Καὶ τοῦτο ἀσφαλῶς μᾶς παρηγορεῖ. 

Ο μάστρο - Κώστας

Καὶ μᾶς παρηγορεῖ γιὰ ἔναν ἀκόμα λόγο: ὅτι ἡ παράδοση δὲ χάνεται. Κι ὅπως κάποτε ὁ πατέρας δίδασκε στὸ γιὸ τὴν τέχνη αὐτὸ συμβαίνει καὶ τώρα. Γιατὶ ὁ μαστρο - Κώστας εἶναι ἀπόγονος, ἐγγονός δηλαδή παλιοῦ ναυπηγοῦ, τοῦ μπάρμπα Μιχάλη Κ. Τσουκαλᾶ (βλ. φωτογραφία του ἀπὸ τὴν ἐποχὴ,  ὅπου δούλευε τὴν τέχνη) κι αὐτὸ ἄν λέει πολλά...

Ἀπὸ καρδιᾶς εὐχόμαστε νὰ εἶναι στερεωμένος κι εὐλογημένος ἀπό τὸ Θεὸ καὶ τὸν γείτονά του, τὸν Ἅγιο Ρηγῖνο, ὁ νέος ταρσανᾶς, ὅπως ἐπίσης εὐχόμαστε στὸ μαστρο-Κώστα καὶ στοὺς τεχνίτες ποὺ δουλεύουν ἐκεῖ, νὰ εἶναι γεροὶ καὶ φωτισμένοι, ὥστε νὰ συνεχίσουν τὴν τέχνη τῶν προγόνων τους, τὴν τιμημένη καὶ δοξασμένη σκοπελίτικη ναυπηγική.

Θὰ ἐπανέλθουμε ὄμως...

(Θὰ ἦταν ἀπρέπεια, νομίζω, ἄν δὲν εὺχαριστοῦσα ἀπό καρδιᾶς τὸν ἀγαπητὸ φίλο Χαράλαμπο Γ. Κοχύλη -πολύχρονος νἄναι- γιὰ τὶς φωτ. ποὺ μοῦ προμήθευσε καὶ τὸ ἐπίσης ἀγαπητὸ φίλο Σπύρο Χρ. Κοσμᾶ, γιὰ τὶς πληροφορίες).

Σκόπελος, 10-2-2013

π. K.N. Kαλλιανός

Σημείωση ιστολόγου: Το παρόν κείμενο του π. Κ.Ν.Κ. είναι το εκατοστό (100ο) που δημοσιεύεται στο Ημερολόγιο Αποδημίας. Είχαμε ξεκινήσει στις 7 Μαρτίου 2011. Ως γνωστόν κάθε Δευτέρα η σελίδα του Ημερολογίου μας είναι αφιερωμένη στον αγαπητό αδελφό, συλλειτουργό και έξοχο καλλιτέχνη του Έλληνα Λόγου, ο οποίος μας διδάσκει, μας κατηχεί, μας νουθετεί, μας ενημερώνει, και μας δίνει την ευκαιρία να κρατηθούμε σε άμεση επαφή με την Πατρίδα, τις ρίζες και τις Παραδόσεις μας. Εμείς όλοι παραμένουμε πιστοί αναγνώστες του π. Κ. και τον ευγνωμονούμε για την προσφορά του. Το ταξίδι συνεχίζεται...