+ π. Κωνσταντίνος Καλλιανός

 
Ο αγαπητός αδελφός και συλλειτουργός Πρωτοπρ. Κωνσταντίνος Καλλιανός από τη Σκόπελο, τακτικός συνεργάτης του ιστολογίου μας για μακρά σειρά ετών, με 539 δημοσιεύσεις σε αυτό, εκοιμήθη ξαφνικά χθες το μεσημέρι και μετέστη από τα γήϊνα προς τα ουράνια, από τα πρόσκαιρα στα αιώνια, από τα φθαρτά στα άφθαρτα, προκειμένου να συναντήσει τον Πλάστη και Δημιουργό του.
 

Είχε σταματήσει εδώ και λίγο καιρό να μου στέλνει τα υπέροχα, εύγλυπτα και κυριολεκτικά παπαδιαμαντικά λαογραφικά κείμενά του, τα οποία δημοσιεύονταν στο Ημερολόγιο Αποδημίας κάθε Δευτέρα, γιατί δεν αισθάνονταν πολύ καλά στην υγεία του.
 
Δεν είχαμε συναντηθεί ποτέ διαπροσωπικά. Επικοινωνούσαμε πάντα μεταξύ μας με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (e-mail). Πρόσφατα, στις 16 Απριλίου, του έστειλα αυτό το μήνυμα:
 
«Αδελφέ μου καλησπέρα!
Χαθήκαμε!
Εύχομαι να είσαι καλά.
Ετοιμαζόμαστε για τις Μεγάλες Ημέρες!!!
Αναστάσιος»
 
Μου απάντησε, στις 20 Απριλίου, με τα παρακάτω λόγια:
 
«Ευχαριστώ καλέ κι ευγενικέ μου π. Αναστάσιε, που μέσα στη ζάλη της καθημερινότητας με θυμήθηκες.
Μπορεί να μη γνωριστήκαμε, όμως η μακροχρόνια συνεργασία μας και άψογη ήταν, φιλόξενη, φιλάδελφη και με γνήσια ἀγάπη ήταν και είναι στεφανωμένη.
Γιατί δε λησμονῶ αυτή μας την φικόλακο φιλία. Ὅμως ἐδῶ και καιρό  ταλαιπωροῦμαι ἀπό ἀσθένειες, που με ἔχουν καταστήση ἀνίκανο ακόμα και να λειτουργήσω.
Εὔχου πολυσέβαστέ μου π. Αναστάσιε, νά κατορθώσω να ξανακαθίσω στην ἁγιασμένη ὀμάδα τοῦ Η.Α., ποῦ με ανάπαυε τόσο.
Ζητῶ να με συγχωρέσεις καῖ να εὔχεσαι για μένα.
Ευχές στην οικογένεια.
Καλή Βαγιανή και πάντερπνα εισόδια στη Μ. Εβδομάδα.
Ἀσπάζομαι φιλεόρτως και φιλαδέλφως το χέρι Σου.
Ελάχιστος παπα-Κων.»
 
Επίσης, μου έστειλε και την παρακάτω φωτογραφία, με λεζάντα: «Στο βάθος το Άγιο Όρος». Πάντα μου έστελνε φωτογραφίες από τον πανέμορφο τόπο του, για να συνοδεύουν τα λογοτεχνικά κείμενά του και πάντοτε οι φωτογραφίες του συνοδεύνταν από λεζάντες.
 

Απευθύνουμε αυθόρμητη ικεσία προς τον ζωοδότη και φιλάνθρωπο Κύριο, όπως αναπαύσει τον μεταστάντα στις ολόφωτες σκηνές των αγίων Του.
 
Καλό παράδεισο να έχει.

Ο Νυμφίος στο Bristol

 
Στο κέντρο του Ιερού Ναού των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου στο Bristol της Δυτικής Αγγλίας, όπως και σε όλους τους Ορθόδοξους Ιερούς Ναούς ανά την οικουμένη, τοποθετήθηκε χθες βράδυ, κατά την πρώτη Ιερή Ακολουθία της Αγίας και Μεγάλης Εβδομάδας, η ιερή εικόνα του Νυμφίου Χριστού.
 

«Ἰδού ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός καί μακάριος ὁ δοῦλος, ὅν εὑρήσει γρηγοροῦντα· ἀνάξιος δέ πάλιν, ὅν εὑρήσει ῥαθυμοῦντα. Βλέπε οὖν ψυχή μου, μή τῷ ὕπνῳ κατενεχθῇς, ἵνα μή τῷ θανάτῳ παραδοθῇς, καί τῆς Βασιλείας ἔξω κλεισθῇς· ἀλλά ἀνάνηψον κράζουσα· Ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος εἶ ὁ Θεός ἡμῶν, προστασίαις τῶν ἀσωμάτων, σῶσον ἡμᾶς.»

Νέες σημαίες στο Bristol

 
Προχθές αλλάξαμε τις σημαίες στην εκκλησία μας στο Bristol, που στολίζουν τον προαύλιο χώρο και την πρόσοψή της. Την αλλαγή επιμελήθηκαν, με ακραιφνή επαγγελματισμό, ο Κοινοτικός Σύμβουλος Ανδρέας Κωστή κι ένας συνεργάτης του!

 
Τώρα κυματίζουν, όμορφες και καινούργιες, η Ελληνική, η Κυπριακή και η Βρετανική σημαία, υποδεχόμενες κι αυτές με την ωραία κίνησή τους τον Κύριο, που εισέρχεται σήμερα (Κυριακή των Βαΐων) στην Αγία Πόλη, στην Εκκλησία μας και στις φιλόξενες καρδιές μας.

Τί θα λέγατε στον Χριστό;

 
 Καθηγητής σε Γυμνάσιο της Θεσπρωτίας, ρώτησε μαθητές του: «Τι θα λέγατε στο Χριστό, αν τον βλέπατε μπροστά σας;».
 

 Οι απαντήσεις που δόθηκαν ήταν πάμπολλες, ποικίλες, τε­λείως ξεχωριστές από παιδί σε παιδί, ανάλογα με τον χαρακτήρα, τον ψυ­χισμό του, τις επιθυμίες του, τα προβλήματα που συναντά στο περιβάλλον που ζει κ.ο.κ.
 
 Μία από αυτές, είναι συγκλονιστική: «Αρχικά τον βλέπω καθημερινά το Χριστό, γιατί τον έχω στην καρδιά μου.
 
 Είναι μέσα μου και τον νιώθω. Θα του έλεγα, αυτά, που του λέω στην προσευχή μου:
 
 Τον ευχαριστώ για ό,τι μου χαρίζει και για το ότι οι γονείς μου είναι καλά.
 
 Τον ευχαριστώ, που δεν με αφήνει να περπατάω μόνος μου, αλλά με ακολουθεί, όπου και αν πάω.
 
 Με ακολουθεί, για να με προστατεύει.
 
 Τον ευχαριστώ, που τον έχω μαζί μου και μου φέρνει τη χαρά του. Τον ευχαριστώ, που με αγαπάει.
 
 Του ζητώ να μου συγχωρέσει τα λάθη. Και στο τέ­λος τον ρωτώ:
 
 Γιατί μου τα δίνεις όλα αυτά, Θεέ μου; Τα αξίζω;…»

Η φύση σου μιλάει, ακούς;

 
Πιες νερό από την πηγή όπου πίνουν τα άλογα. Το άλογο δεν θα πιει ποτέ θολό νερό.
 

Στρώσε το κρεβάτι σου εκεί που κοιμάται η γάτα.
 
Φάτε το φρούτο εκεί όπου έχει ακουμπήσει ένα σκουλήκι.
 
Διαλέξτε τολμηρά το μανιτάρι πάνω στο οποίο κάθονται τα έντομα.
 
Φτιάξτε το σπίτι σας όπου το φίδι κάθεται για να ζεσταθεί.
 
Σκάψτε το πηγάδι σας εκεί όπου τα πουλιά κρύβονται από τη ζέστη.
 
Φύτεψε ένα δέντρο εκεί που σκάβει ο τυφλοπόντικας.
 
Κοιμηθείτε και ξυπνάτε την ίδια ώρα με τα πουλιά - θα θερίσετε όλες τις μέρες τους χρυσούς κόκκους.
 
Φάτε περισσότερο πράσινο - θα έχετε γερά πόδια και ανθεκτική καρδιά, όπως τα όντα του δάσους.
 
Κολύμπα συχνά και θα νιώσεις στη γη σαν το ψάρι στο νερό.
 
Κοιτάξτε τον ουρανό όσο πιο συχνά γίνεται και οι σκέψεις σας θα γίνουν φως και καθαρές.
 
Σώπα πολύ, μίλα λίγο - και η σιωπή θα έρθει στην καρδιά σου, και το πνεύμα σου θα είναι ήρεμο και γεμάτο ειρήνη.
 
Άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ

3ος τόμος «Πυξίδας» στο Bristol

 
Η «Πυξίδα» είναι το Εβδομαδιαίο Kοινοτικό και Ενημερωτικό Ηλεκτρονικό Δελτίο της Ελληνορθόδοξης Κοινότητας Αποστόλων Πέτρου και Παύλου στο Bristol της Δυτικής Αγγλίας.
 

Το εν λόγω Δελτίο επιμελείται, συντάσσει και κυκλοφορεί κάθε εβδομάδα ο Ιερατικώς Προϊστάμενος της Κοινότητας Πρωτοπρ. Αναστάσιος Δ. Σαλαπάτας. Στη διαδικασία της διανομής του Δελτίου συμβάλλει και ο Γραμματέας της Κοινότητας Δρ. Χαράλαμπος Ιωαννίδης.

 
Ο π. Αναστάσιος επιμελείται και τον ετήσιο τόμο της «Πυξίδας», ο οποίος εκδίδεται και κυκλοφορεί κάθε χρόνο τέτοια εποχή, με τις γενναιόδωρες εισφορές ευγενών χορηγών.

 
Στον τόμο αυτό συμπεριλαμβάνονται όλα τα Δελτία της χρονιάς, έτσι ώστε να αποτυπωθεί με έναν μόνιμο τρόπο το σημαντικό έργο της Κοινότητας. Ο φετινός είναι ο τρίτος τόμος, αποτελείται από 276 πολύχρωμες σελίδες και εκτυπώθηκε στο τυπογραφείο της Ανώνυμης Εμπορικής και Φωτοστοιχειοθετικής Εταιρείας ΑΘΗΝΑ Α.Ε. στην Αθήνα.

 
Ο τρίτος αυτός τόμος έχει αφιερωθεί στον Ομότιμο Ιερατικώς Προϊστάμενο της Κοινότητας Πρωτοπρ. Γεώργιο Νικολάου, ο οποίος διακονεί με ευλάβεια και αφοσίωση την Κοινότητα για 45 ολόκληρα χρόνια (1979-2024).

Ταξίδι στην Πόλη

 
Ο Σύλλογος Κωνσταντινοπολιτών Ηνωμένου Βασιλείου ιδρύθηκε στο Λονδίνο στις 8 Νοεμβρίου 2018. Από τότε έχει να επιδείξει ενδιαφέροντα έργα και δραστηριότητες. Προχθές εξέδωσε την παρακάτω ανακοίνωση, για το διοργανούμενο ταξίδι στην Πόλη μας:
 

«Το ταξίδι μας στην Κωνσταντινούπολη που είχε προγραμματιστεί προηγουμένως για τον Οκτώβριο του 2024 μεταφέρεται τώρα στην Άνοιξη του 2025, με νέες ημερομηνίες Παρασκευή 2 Μαΐου - Τρίτη 6 Μαΐου 2025».

Εμείς δεν βάζουμε...

 
Mε το «εμείς», εννοούσε όχι μόνο την μητέρα και την αδελφή της, δηλαδή την γιαγιά και την θεία μου, αλλά όλες τις εκ Θεραπείων, Βοσπόρου Θρακικού και Κυανέων, βάλε και τα αντικρινές όχθες, άιντε και τα Πριγκηπόνησα, νοικοκυρές. Δεν δεχόταν αντιρρήσεις και ήταν σίγουρη πως δεν έκανε λάθος! Ανάγκα και θεοί πείθονται!
 

Με το πρώτο Νύμφη Ανύμφευτε κτύπησε το ρόπτρον του μυαλού μου να με ειδοποιήσει πως μια που μπήκε η Σαρακοστή, το Πάσχα δεν θα αργήσει. Έτσι βρέθηκα με την σκέψη στο Πάσχα κάποιας χρονιάς περασμένης, στο "John's Lamb". Όχι βέβαια στα Θεραπειά, ούτε στην Πόλη αλλά εδώ στην γηραιά Αλβιώνα -Αγγλία στην καθομιλουμένη- που ή ο Θεός ή η μοίρα κανόνισε να υπάρχω στην επίγεια ζωή. Παρόντες όλοι που χωρούσαν στο περιβόλι μας. Και πιό πολλοί. Η όλη υπόθεση άρχισε το 1993 και καθιερώθηκε δυό χρόνια μετά, με την ίδέα που είχε ο σύζυγός μου να μην αφήσει κανένα από τα παιδιά -παιδιά; Τι παιδιά; Μεταπτυχιακά έκαναν στα κοντινά Πανεπιστήμια, άντρες ολόκληροι, άντε και καμιά κοπελιά ανάμεσα- να κάνουν Πάσχα μόνα τους. Στην περιοχή μας, το Open University και το  Cranfield Institute of Aeronautics, που το δεύτερο εκτός από αεροναυτικά έχει και άλλα τμήματα, μάζευαν (και μαζεύουν) νέους ανθρώπους για σπουδές παντός είδους μεταξύ αυτών και αξιωματικούς των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Έρχονταν συν γυναιξί και τέκνοις και άλλους,  εκκλησιάζονταν στην Εκκλησία της νεοσύστατης μας Κοινότητας, μερικοί πήγαιναν στο Αναλόγιο και βοηθούσαν τον ψάλτη, άλλοι έκαναν τον ψάλτη όταν δεν υπήρχε Ιεροψάλτης, δηλαδή τους "χρήζαμε" ψάλτες εμείς, μπρος στην αναβροχή...
 
Υπήρχαν όμως και κάποιοι,  που είχαν μαζί με τις καλές φωνές τους και γνώσεις Βυζαντινής Μουσικής. Ο Γιώργος, ο Κώστας και ο Νίκος και μετά ένας άλλος Κώστας και ένας άλλος Νίκος. Και ο Ηρακλής που με το ζόρι και με το στανιό βρέθηκε στο ψαλτήρι, και πρωτύτερα ο Τάσος, γιατρός και αξιωματικός, ο οποιός ήρθε από την "Νύφη του Βορρά" για μετεκπαίδευση σε νοσοκομείο του Λονδίνου, που όταν λόγω της αναβροχής που λέγαμε προηγουμένως,  έκανε η αφεντιά μου τον ψάλτη, από αυτί και μόνο, (μακαρίζοντας τον Δεσπότη μας Ιάκωβο, που ήθελε αγόρια και κορίτσια να πηγαίνουν στο αναλόγιο και την γιαγιά μου η οποία όλο ψαλμωδίες μουρμούριζε), ψάλλαμε την νύχτα της Ανάστασης μαζί και που η ηρεμία του κατάφερε να σταματήσει τα χτυποκάρδια τα δικά μου.  "Ω θείας! Ω φίλης!, Ω γλυκυτάτης μου φωνής...". Και την άλλη μέρα με την γυναίκα του Μαρία και τον μικρό Αλέξανδρο μαζί μας στο συμπόσιο. 
 
Ήταν και ο Ανέστης με τον Αντώνη και  αυτοί  οι δυό από την Θεσσαλονίκη, που βγάζει τα καλύτερα παιδιά, όπως λέει και το τραγούδι, ο δεύτερος δε, με Σμυρνέϊκη καταγωγή έπαιζε κιθάρα, χρημάτισε Επίτροπος και γραμματέας της Εκκλησιαστικό/Κοινοτικής Επιτροπής και Ιεροψάλτης, μέχρι που επαναπατρίστηκε, με την Ρούλα, ο Στέλιος. Ο Σέσιλ με τους Αγγλους φοιτητές του, και πόσοι άλλοι, οι πάντες  καλοδεχούμενοι και οι  αδελφικοί φίλοι μας  Ειρήνη και Euan... Η Ρία με τα κουλουράκια της και τον Μιχάλη και τα κοριτσάκια τους,  ο κατάλογος δεν έχει τελειωμό, ποιόν να αφήσω έξω; Την Χριστίνα και τον άντρα της; Αποκλείεται. 
 
Στην παρέα του "John's lamb" που όλο μεγάλωνε, νωρίς-νωρίς προστέθηκαν και άλλοι, ο Περικλής, λέκτορας τότε και μετά καθηγητής,  που ταιριάξαμε και κουμπαριάσαμε, απαραίτητα η Σμάρω με τον Πάνο, ο Πανούλης με την Μαρία, δεν ξέρω πως και που χωρούσαν, βέβαια όλοι οι καλοί χωρούνε. Παρών ο δάσκαλος του Σχολείου της Κοινότητάς μας και Αγιογράφος - Ιερέας τώρα πιά στην Αλεξανδρούπολη, με την σύζυγό του, ο πιό καλλίφωνος που άκουσα ποτέ εκτός Πόλης, Διάκος και εκπαιδευτικός από το Λονδίνο και αυτός με τις διακόνισσα και τα παιδάκια του, καθηγητής και Πρεσβύτερος στην Κύπρο τώρα, φίλοι καινούργιοι, φίλοι παλιοί, δικοί μας και των παιδιών μας.
 
Ο "Καθαρώτατος ήλιος"  που από τα χαράματα τον προμηνούσε το ολόδροσο ύστερο αστέρι της Αυγής,  σύμφωνα με τον ποιητή Σολωμό, ίσως να ήταν ο Αυγερινός που περίμενε την Πούλια, μας έκανε τη χάρη και συνήθως ο καιρός ήταν με το μέρος μας. Και όταν μια φορά μας τα χάλασε (γίνονται και αυτά, στην Αγγλία ζούμε),  στήσαμε ένα μαρκί / τσαντίρι,  βάλαμε και μια φορητή σόμπα, που τελικά δεν χρειάστηκε, αφού ήμασταν αρκετοί για να ζεσταίνει ο ένας τον άλλο.
 
Στο πατιρντί, η Αγγελική με την οικογένειά της, ο μικρός Χάρης ήταν το αστέρι του Ελληνικού μας Σχολείου, η Αννα και ο Σιντ. Από το πες-πες, μαθεύτηκε το πράγμα και ο ένας έφερνε τον άλλο, καλεσμένοι και ακάλεστοι έδιναν το παρόν.  <<Εσύ τον κάλεσες αυτόν;>> <<Οχι, εσύ;>> <<Ούτε και εγώ>>! <<Αυτούς; Οχιιι !>> Δεν πειράζει... <<Καλώς ορίσατε... και Welcome! >> 
 
Από την μιά το κακόμοιρο αρνί που καιγόταν η πέτσα του, στριφογυρίζοντας τσουρουφλισμένο στην σούβλα, με το καπνό να ξεπερνά τα κεραμίδια και τις καμινάδες της γειτονιάς, από την άλλη τα καλαμαράκια που τηγανίζονταν στην ειδική φου-φού, με τα φρεσκοκομμένα  λεμόνια δίπλα στην πιατέλα να περιμένουν, από την παρ' άλλη, τα πουλιά στα ανθισμένα κλαριά της μηλιάς και της πασχαλιάς να συναγωνίζονται πιό θα πρωτοκελαηδίσει, το σκυλάκι του γείτονα που χοροπηδώντας να αναμένει  μερτικό πίσω από τον χαμηλό  φράχτη, τα τιτιβίσματα των παιδιών, αποτελούσαν μοναδική συναυλία. Μια σύνθεση που πλημμύριζε από χρώματα, από ζωή και από χαρά. 
 
<<Μα δεν κάναμε τέτοια εμείς στην Πόλη, που τα είδες εσύ αυτά; Μα αδειάζαμε παιδί μου, δεν είχαμε καιρό για αυτά τα πράγματα. Εκκλησία τα χαράματα, να γυρίσουμε στο σπίτι μας, να φάμε το πρωϊνό μας, να τσουγκρίσουμε τα αυγά μας, να πάμε νωρίς στην Δεύτερη Ανάσταση για να προλάβουμε τον Δεσπότην να τον ντύνουν στον Σολέα, εε, να ακούσουμε το Φως Ιλαρόν... και  μετά, ένα μπουτάκι με πατάτες στον φούρνο και σαλάτα, και μερικά μεζεδάκια και καμμιά τσιροσαλάτα, παστουρμαδάκι, κανένα σουτζουκάκι, είχαμε και τα αυγά... και τα τσουρέκια και μετά με την ψυχή στο στόμα, να τρέξουμε... να πάμε... να απολαύσουμε το Ηρωϊκό Εξάμετρο...>> όλο να, και να, και να μισο-γκρίνιαζε η κυρία μητέρα μου,  από τις παραμονές την Μεγάλη Εβδομάδα, δίχως να βαριέται. <<Αμαν πιά καλέ μαμά...!>>
 
Και χωρίς και πάλι να βαριέται, δώστου να τυλίγει  λαχανοντολμάδες με ρύζι, σταπίδες και κουκουνάρια με το κιλό και λίγη κανελίτσα... και να θυμάται τα κουκουνάρια που τα μαζεύαμε και τα σπάναμε επί τόπου, με μιά πέτρα, τσακ-τσακ, στις Κουκουναριές και μαύριζαν τα δάκτυλά μας, εκεί στα ψηλά του χωριού. <<Νίκη, δεν κάνεις και καμμιά Ρώσικη; >> πρόσθετε. Τράβαμε και ας κλαίω...
 
Βάζαμε που λέτε εμείς τον οβελία και τους λαχανοντολμάδες, άντε και η ρούσικη για να γίνει το χατήρι της, άδειαζαν τα ντουλάπια και ο μπουφές από πιάτα, ποτήρια, και μαχαιροπήρουνα, από τα χαράματα στήναμε στο περιβόλι τραπέζια, παρασόλια και καρέκλες του κήπου, σκαμνιά και ότι άλλο μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να μην στέκεται κανείς όρθιος, έφερνε και ο καθένας το κάτι τι του, Μαυροδάφνη, Σάμος, καμμιά ρετσίνα Κουρτάκη, κανένα τσιπουράκι, το ουζάκι, το ντουζικάκι του και ο Συμεών την ζιβανία του από την Κύπρο. Ερχόταν και ο Άντριου με τους γονείς του (τον μουσακά τους), και το βιολί του για διασκέδαση στην ύπαιθρο. "Ψιντρή βασιλιτζιά μου τζιαί μαντζουράνα μου...", τραγουδούσε η Αφροδίτη, πρίμο, με σιγόντο την Φεβρωνία. 
 
Στην συντροφιά και η κομψότατη κυρία Νίτσα από την Θεσσαλονίκη. Ερχόταν να περάσει το Πάσχα μαζί με τον γιό της τον Στέλιο που τον φωνάζαμε Στυλιανό γιατί υπήρχαν και άλλοι δύο με το αυτό όνομα, που ήταν αρχικά φοιτητής στην περιοχή μας, μετά λέκτορας και μετά καθηγητής σε Πανεπιστήμιο του Λονδίνου. Κατέφθανε στο Gatwick μέσα στην Βαγιανή Εβδομάδα. Την Κυριακή Των Βαΐων, την περνούσαμε μαζί,  στην Εκκλησία, στο σπίτι μας με τον παπά και την παπαδιά (αν υπήρχε παπαδιά), τον ψάλτη και όσους χωρούσε / δεν χωρούσε το τραπέζι μας, καθιστοί και μισό-όρθιοι, για ψάρι, που καταλύεται αυτή τη μέρα, πότε σολωμό με πατατοσαλάτα και κάπαρη, πότε μπακαλιάρο με σκορδαλιά (με ψωμί και όχι με πουρέ πατάτας, πα-πα-πα!), Πολίτικα πράγματα. Το βραδάκι, στην μισοσκότεινη Εκκλησία για το "Τον Νυμφώνα Σου βλέπω" και ραντεβού για την άλλη Κυριακή. 
 
Είπαμε όλοι έφερναν το κατι-τί τους και το κάτι-τι της κυρίας Νίτσας μαζί με το κρασί Τσάνταλη,  ήταν τζατζίκι που ήταν η σπεσιαλιτέ της. Ο Στυλιανός, ο γιός της έμενε στο Βόρειο Λονδίνο με πρόσβαση σε ένα σωρό από <<Ελληνικά-Κυπριακά Παντοπωλεία>>,  που εκεί εβρισκες και του πουλιού το γάλα που λέει ο λόγος. Στην περιοχή του Haringey και Green Lanes, σχετικά κοντά στην Εκκλησία της Παναγίας και του Αγίου Βαρνάβα στο Wood Green και στου Αη Γιάννη Wightman Road. Σε ένα από αυτά τα μαγαζιά έβρισκε η κυρία Νίτσα ένα καταπληκτικό γιαούρτι, που θύμιζε το Σηλυβριανό, αυτό που στα δικά μου μικράτα τουλάχιστον, έφερναν οι γιαουρτσίδες από την Σηλυβρία, την πατρίδα του Αγίου Νεκταρίου. Το μετέφεραν μέσα σε ταβλάδες κρεμασμένους δεξιά και  αριστερά με αλυσίδες από ένα κοντάρι, που με μαεστρία το ισορροπούσε πάνω στους ώμους του ο γιαουρτσής, με το βαπόρι μέχρι το Νιχώρι και από εκεί tabana kuvvet -δύναμη στα πόδια- στα Θεραπειά. Ποιός δεν θα θυμάται εκείνο το γιαούρτι  με  την πέτσα - καϊμάκι που ήταν παχιά τουλάχιστον ένα εκατοστό για να μην πω παραπάνω, με τις ψιλούτσικες ζαρωματιές και μερικά σκουπιδάκια επάνω  που σαφώς θα πρόσθεταν κάτι στην νοστιμιά του.  Που τριγύριζε ο  μεροκαματιάρης από γειτονιά σε γειτονιά φωνάζοντας : Yogurt, Silivri yogurt!; Κρεμασμένη στον έναν ώμο είχε και την ζυγαριά του και στην τσέπη του τα δράμια / γραμμάρια. Περίμεναν οι νοικοκυρές με το βαθουλωτό πιάτο στο χέρι που πρώτα έμπαινε αυτό στην ζυγαριά, και άρχιζαν τα παζαρλίκια και τα μικρομαλώματα...<<Eksik bre>>, <<eksik yok madam >>, και τα διάφορα.   
 
Που μείναμε; Α, ναι, στο τζατζίκι. Η μαμά μου και η κυρία Νίτσα έκαναν πολύ καλή παρέα, <<κυρία Αγγελικούλα μου από εδώ, κυρία Νίτσα μου από εκεί>> έβρισκαν πολλά να πούν, να συμφωνήσουν για την μόδα, τον καιρό, τα παπούτσια, τα αεροπλάνα και τα βαπόρια, τους πολιτικούς και τους κληρικούς, την ακρίβεια στα μαγαζιά και πολλά άλλα, σκάλωναν όμως στο τζατζίκι... με το <<εμείς δεν βάζουμε>> της μαμάς μου. Το φλεγόμενον θέμα που έπαιρνε διαστάσεις μεγαλύτερες και από την "Εύφλεκτο και μη φλεγόμενη βάτο", ήταν ο άνηθος! Αυτό το ταπεινό χορταράκι, το dereotu για τους ζαρζαβατσίδες στην Πόλη, αυτό το άκακο μυρωδάτο βότανο που είναι απαραίτητο στην τσιροσαλάτα με το ξύδι, στα λαδερά κουκιά και στα μπιζέλια με φρέσκο κρεμμυδάκι, γινόταν η αιτία να υψώνονται φωνές, μπαίνει, δεν μπαίνει... Τελικά ξεσπάθωσε η κυρία Νίτσα αυτή τη φορά, << Α, κυρία Αγγελικούλα μου, να σας πω, κάθε φορά με το λέτε αυτό, αλλά κάνετε λάθος, και η δική μου η μητέρα ήταν από την Πόλη, ήταν και δασκάλισσα και καλή μαγείρισσα, και εκείνη, έβαζε...>>. Με αυτήν την τελεσίδικη δήλωση, έκανε πίσω  η μαμά μου. <<Αυτό ήταν>> σκέφτηκα και θυμήθηκα την μαντάμ Σουζάν, που είχε ατελιέ ραπτικής και πολλά κορίτσια στα Θεραπειά έμαθαν ράψιμο κοντά της, που πρόσθετε δυόσμο στο δικό της τζατζίκι.
 
Βράδιαζε, η ώρα περνούσε, ώρα να τελειώνουμε, στην κουζίνα όσες κοπελιές έβρισκαν χώρο να μπουν, να πλύνουν ότι και όσα μπορούσαν,  πιατοθέμι, ποτηροθέμι και ότι άλλο μαζεύθηκε και όλα αυτά να περιμένουν την ευχαριστημένη μεν αλλά κατάκοπη νοικοκυρά, εμένα δηλαδή, να τα ξανατοποθετήσει στις θέσεις τους... << Tomorrow>>, έλεγε ο πανευτυχής και μουντζουρωμένος  σύζυγός μου. <<Καλά να πάθεις>> έλεγαν οι οφθαλμοί της μητέρας μου.
 
Οι καλεσμένοι και οι ακάλεστοι, αυτοί με τα μικρά παιδάκια, κουρασμένα -και την άλλη μέρα σχολείο- αποχωρούσαν. Οχι βέβαια όλοι, έμεναν οι πιό δικοί, και ήταν αρκετοί. Το ρίχναμε στους καφέδες -και κανένα γλυκό, άντε ας φάμε και μια φέτα τσουρέκι... και σε τραγούδια, ο Αντώνης στην κιθάρα, εγώ στο πιάνο και ο Τάσος ο γιατρός με ένα άδειο μεταλλικό κουτί μπισκότων για τουμπερλέκι. 
 
Αρχίζαμε με το Πολίτικο "Εχε γεια, πάντα γειά" και τελειώναμε με τον "Μπάρμπα Γιάννη τον κανατά" προς τιμήν του οικοδεσπότη... Βρίσκαμε και στάμνες και σταμνάκια, παπούτσια λαστιχένια, καπέλα και ό,τι άλλο λέει το τραγούδι.
 
Φθάναμε πιά στα "καληνύχτα σας" και στα "του χρόνου" φιλιά και στις αγκαλιές...
 
Οι τελευταίοι που έφευγαν ήταν ο Στυλιανός και η μαμά του, αφού φιλήθηκαν οι δυό μαμάδες και είπαν τα ατελείωτα <<χρόνια πολλά και καλά, θα τα πούμε την Παρασκευή>>, έθιμο το είχαμε να πηγαίνουμε εμείς κοντά τους της Ζωοδόχου Πηγής.  Μπήκαν στο αυτοκίνητο, η δική μου που περιμένοντας την κατάλληλη στιγμή, θυμήθηκε να φωνάξει : <<Κυρία Νίτσα, να το ξέρετε όμως, εμείς δεν βάζουμε!>> 
 
Το Πάσχα έρχεται κάθε χρόνο και από το 2009 το John's lamb μεταφέρθηκε στους χώρους της Κοινότητας, που μόλις τους είχε αποκτήσει, με το ίδιο κέφι, την ίδια καλή διάθεση, με καλή καρδιά και με τον τοπικό Δήμαρχο με την χρυσή αλυσίδα παρόντα να γυρίζει σούβλες. Πολλαπλασιάστηκαν οι οβελίες, τα ηνία μεταβιβάστηκαν σε άλλα χέρια... Με την πανδημία του κορονοϊού, σταματήσαμε για λίγο. Οταν ξαναρχίσαμε,  ο Τζων είχε πιά φύγει για το ταξίδι χωρίς γυρισμό, ίσως να συνάντησε αυτούς που έφυγαν πριν από εκείνον για τα λιβάδια τα πράσινα και τα φωτεινά, όπως την μαμά μου και την κυρία Νίτσα. 
 
Ανέλαβα εγώ το τζατζίκι, αλλά μ’ αρέσει ο άνηθος, και ψιλοκόβοντάς τον, ανεβάζω το βλέμμα μου στα ψηλά πιό πάνω και από τα σύννεφα, μήπως και με βλέπει. Απολογούμαι, <<μαμά μου σόρρυ και με το συμπάθειο, εμείς τώρα βάζουμε>>. 
 
Νίκη Beales
Σαρακοστή 2024
Buckingham, Αγγλία

Πεζοπορία Bristol 2024

 
Πραγματοποιήθηκε χθες Κυριακή η ετήσια καθιερωμένη Επιχορηγημένη Πεζοπορία, υπο την αιγίδα της Κοινότητας Απ. Πέτρου και Παύλου Bristol.
 

Την Πεζοπορία διοργάνωσε ο Ιερατικώς Προϊστάμενος Πρωτοπρ. Αναστάσιος Δ. Σαλαπάτας και συνοδοιπόρησαν έξι (6) άτομα.

 
Το συνολικό μήκος της Πεζοπορίας ήταν 3.7 μίλια. Ήταν μια κάπως κουραστική πορεία, αλλά ο καιρός ήταν ηλιόλουστος και πολύ ευχάριστος.

Οι Πεζοπόροι ξεκίνησαν από την εκκλησία των Πρωτοκορυφαίων και κατέληξαν στην οικία του π. Αναστασίου, όπου τους ανέμεναν εύγευστα κεράσματα.

 
Η εν λόγω εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με αποκλειστικό σκοπό την οικονομική ενίσχυση του ταμείου της εκκλησίας.

 
Ήδη συνελέγη ένα ποσόν, αλλά ο σχετικός έρανος παραμένει ανοιχτός και αναμένονται και άλλες σημαντικές εισφορές για να φθάσουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα και στον οικονομικό στόχο, προς όφελος της εκκλησίας μας και των επί μέρους δραστηριοτήτων της.

Βύρωνας 200

Φέτος τιμάται η επέτειος 200 χρόνων από την κοίμηση του μεγαλύτερου Φιλέλληνα, του Λόρδου Βύρωνα. Η ημέρα θανάτου του, 19 Απριλίου, καθιερώθηκε από το 2008 ως Ημέρα Φιλελληνισμού και Διεθνούς Αλληλεγγύης. Το 2024 είναι έτος αφιερωμένο στον μεγάλο Βρετανό ποιητή και Φιλέλληνα.

Στην παρούσα ανάρτηση παρουσιάζεται ένα σύντομο φιλμ (μόλις 7 λεπτών), το οποίο δημιουργήθηκε από τον Οργανισμό των Μουσείων της πόλης του Νότιγχαμ, που είναι ο τόπος καταγωγής του Βύρωνα!

Εξομολογήσεις στο Weston

 
Στην όμορφη και παραθαλάσσια πόλη του Weston - Super - Mare, η οποία βρίσκεται περίπου μία ώρα νότια του Bristol, έχει την έδρα της η Ελληνορθόδοξη Κοινότητα Αποστόλου Ανδρέου, που ιδρύθηκε εκεί το 1971.
 

Με πρόσκληση του Ιερέα της Κοινότητας π. Στυλιανού Σάββα και με την έγκριση της Ι.Α. Θυατείρων & Μ.Β. θα έχω την ευκαιρία να βρεθώ σήμερα το απόγευμα στην εκκλησία του Πρωτοκλήτου, για να κάνουμε εξομολογήσεις των ενδιαφερομένων, εν όψει της Αγίας και Μεγάλης Εβδομάδας!

Ακάθιστος Ύμνος στο Bristol

 
Απόψε θα τελεσθεί στην Κοινότητα μας στο Bristol, όπως και σε όλες τις εκκλησίες μας ανά την Οικουμένη, ο Ακάθιστος Ύμνος. Η Ακολουθία μας από το Bristol, που θα αρχίσει στις 6.30 μ.μ., θα μεταδοθεί ζωντανά μέσω διαδικτύου. Ο σχετικός σύνδεσμος έχει ως εξής: https://youtube.com/live/AkP__E1kgQM?feature=share
 

Κατά τις πέντε Παρασκευές της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής του Πάσχα, προσφέρουμε στην Παναγία μας δύο υπέροχα δώρα που είναι αντάξια της Μητέρας του Θεού, της Θεοτόκου. Τα θεσπέσια αυτά δώρα είναι ο Ακάθιστος Ύμνος, με τους 24 Οίκους και ο Κανόνας, με τις εννέα ωδές. Και τα δυο είναι αριστουργήματα της Βυζαντινής υμνολογίας που εξυμνούν το έργο και το πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου και τονίζουν την προσφορά της Παναγίας, για την σωτηρία του ανθρωπίνου γένους.

Εθνομάρτυρας Κύριλλος ΣΤ΄

 
Ο Κύριλλος ΣΤ΄(κατά κόσμον Κωνσταντίνος Σερπεντζόγλου, 1769 ή 1775 - 22 Απριλίου 1821) ήταν Οικουμενικός Πατριάρχης μεταξύ των ετών 1813 και 1818.
 

Γεννήθηκε το 1769 ή το 1775 στην Αδριανούπολη από φτωχούς γονείς που κατάγονταν από την Καισάρεια. Παρακολούθησε το σχολείο στην Αδριανούπολη και ήταν ευφυής και καλός μαθητής. Τέθηκε υπό την προστασία του τοπικού Μητροπολίτη (και μετέπειτα Οικουμενικού Πατριάρχη) Καλλίνικου, ο οποίος τον χειροτόνησε διάκονο το 1791 και τον προσέλαβε ως γραμματέα. Το 1801, όταν ο Κύριλλος εξελέγη Πατριάρχης, τον όρισε μέγα αρχιδιάκονο του Πατριαρχείου. Από τη θέση εκείνη ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την αναδιοργάνωση της Πατριαρχικής Σχολής, η οποία τότε μεταφέρθηκε στο Κουρούτσεσμε. 
 
Το Σεπτέμβριο του 1803 εξελέγη Μητροπολίτης Ικονίου, θέση στην οποία παρέμεινε για επτά χρόνια. Εκεί ανέπτυξε ιδιαίτερη δραστηριότητα για την ίδρυση σχολείων, την ενίσχυση απόρων μαθητών, τη διανομή βιβλίων και τη γενικότερη καλλιέργεια των γραμμάτων. Το 1810 μετατέθηκε στη Μητρόπολη Αδριανουπόλεως. Στις 4 Μαρτίου 1813, μετά την παραίτηση του Πατριάρχη Ιερεμία Δ΄, εξελέγη Οικουμενικός Πατριάρχης. 
 
Ήταν ένας από τους πλέον μορφωμένους πατριάρχες. Γνώριζε και την τουρκική γλώσσα στην οποία συχνά δίδασκε μέσα στην εκκλησία για τους χριστιανούς που δεν γνώριζαν την ελληνική. Συνέγραψε διάφορα βιβλία, μεταξύ των οποίων βουλγαρο-ελληνικό λεξικό που έγραψε με τη συνεργασία Βουλγάρων φίλων του. Ως Οικουμενικός Πατριάρχης, πέραν του ιδιαίτερου ενδιαφέροντος που έδειξε για την ανάπτυξη της παιδείας, ίδρυσε μουσική σχολή, αναδιοργάνωσε το νοσοκομείο του Γένους και εξέδωσε πολλά βιβλία, κυρίως θρησκευτικά. Διόρθωσε τα οικονομικά του Πατριαρχείου και ξαναλειτούργησε το πατριαρχικό τυπογραφείο και τη Μεγάλη του Γένους Σχολή. Εικάζεται ότι υπήρξε σύμβουλος της Φιλικής Εταιρίας. Εικάζεται επίσης ότι ο Σουλτάνος Μαχμούτ Β΄ τον ανάγκασε να παραιτηθεί, πράγμα το οποίο έγινε στις 13 Δεκεμβρίου 1818. 
 
Μετά την παραίτησή του αποσύρθηκε στην Αδριανούπολη. Όταν ξέσπασε η Επανάσταση του 1821, το όνομά του συμπεριελήφθη στο διάταγμα του Σουλτάνου με το οποίο δινόταν η εντολή να εκτελεστούν περί τους 30 ιερωμένους και προύχοντες της Αδριανούπολης. Το φιρμάνι, που τον κατηγορούσε ότι είχε αναμιχθεί στην επανάσταση, στάλθηκε στον Νομάρχη Αδριανουπόλεως και μεταξύ άλλων αναφέρει: 
 
“Επειδή εξηκριβώθη ότι και ο εκ της εν Κωνσταντινουπόλει Πατριαρχείας των Ρωμαίων απολυθείς και εν Αδριανουπόλει εξορισθείς Κύριλλος, ο προκάτοχος του φονευθέντος Πατριάρχου, ενέχεται επίσης εις το κίνημα το παρασκευαζόμενον μεταξύ του Ρωμαϊκού Έθνους […] εξέδωκα μυστικώς το υψηλόν τούτο φιρμάνιον, δι’ ού διατάσσω την απαγχόνισιν του ειρημένου Κυρίλλου εντός της Αδριανουπόλεως, μετά της ήν περιβάλλεται ενδυμασίας […] άμα λάβης γνώσιν του περιεχομένου αυτού, σπεύσης και κρεμάσης αυτόν εντός της Αδριανουπόλεως με την περιβολήν του, …” 
 
Την 20 Απριλίου οι γενίτσαροι συνέλαβαν στη Μητρόπολη τον Κύριλλο και τον πρωτοσύγγελο και τους κρέμασαν από τα σιδερένια κάγκελα ενός παραθύρου του κτιρίου της Μητρόπολης. Κατά σύμπτωση το σχοινί της αγχόνης του Κυρίλλου κόπηκε και αυτός έπεσε ημιθανής στο λιθόστρωτο. Από το θέαμα κατατρόμαξε και έπεσε νεκρή μια έγκυος Τούρκισσα που έτυχε να παρευρίσκεται. Τα σώματα έμειναν κρεμασμένα τρεις ημέρες. Κατόπιν δόθηκαν σε Εβραίους οι οποίοι τα έριξαν στον ποταμό Έβρο που τότε είχε πλημμυρίσει. Το σώμα του Κυρίλλου βρέθηκε από χωρικό κοντά στο χωριό Χειμώνιο και μεταφέρθηκε κρυφά στο Πύθιο όπου ετάφη προσωρινά στο σπίτι του Έλληνα προκρίτου Χρήστου Αργυρίου. Αργότερα, όταν οι Τούρκοι έδωσαν αμνηστία για τα γεγονότα της Επανάστασης, το λείψανο του Κυρίλλου μεταφέρθηκε στην Αδριανούπολη και ετάφη. Στο Πύθιο κτίστηκε κενοτάφιο που υπάρχει μέχρι σήμερα σε αυλή σπιτιού. Σε μνήμη του απαγχονισμού, το παράθυρο όπου απαγχονίστηκε ο Κύριλλος παρέμεινε κλειστό και άνοιξε μόνο κατά την είσοδο του Ελληνικού Στρατού στην Αδριανούπολη το 1921. Τότε αναρτήθηκε εκεί αφιερωματική επιγραφή την 25 Μαρτίου 1921. 
 
Αναγνωρίστηκε ως άγιος το 1993 από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος και η μνήμη του τιμάται στις 18 Απριλίου ή μεταφέρεται την Κυριακή του Θωμά.
 
ΠΗΓΗ: ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝΣ.Σ.Ε. ΤΑΞΕΩΣ 1971

Κριτικοί για «Απάνεμα»

 
Με χαρά λαμβάνουμε διάφορες κριτικές, ποιητικές σκέψεις και χαιρετισμούς από διακεκριμένους κριτικούς και Ποιητές, που έλαβαν και μελέτησαν την πρόσφατα εκδοθείσα Ποιητική Συλλογή μας «Απάνεμα»! Μια από αυτές είναι και η παρακάτω κάρτα:
 

Επίσης δε, λαμβάνουμε και ηλεκτρονικά μηνύματα, δύο εκ των οποίων έχουν ως εξής:
 
Αγαπητέ μου π. Αναστάσιε, σας ευχαριστώ για την ευγενή αποστολή του νέου καρπού της ευαίσθητης ματιάς σας. Εύχομαι να έχετε υγεία, ποιμαντική καρποφορία, και πλούσια συνέχεια στην ποιητική απόδοση των κρυφών και λεπτών πτυχών της ζωής μας.
Βασίλειος Θερμός
 
Αγαπητέ κ. Βυζάντιε,
Σας ευχαριστώ πολύ για τα "Απάνεμα". Μου άρεσαν οι στίχοι σας – ιδίως της ενότητας "Πανσέληνοι" - για τον σωστό συγκερασμό του τόνου τους με τη διαύγεια των εικόνων. Ποιήματα που σε γαληνεύουν.
Με φιλικούς χαιρετισμούς
Νάσος Βαγενάς

Ορθόδοξη Ανατολή στο Έξετερ

 

Centre for the Study of the Christian East Launched at Exeter University

 

Ένα Κέντρο για τη Μελέτη της Χριστιανικής Ανατολής ξεκίνησε από το Πανεπιστήμιο του Έξετερ στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου συγκεντρώθηκαν κορυφαίοι ερευνητές παγκοσμίως με μοναδική εξειδίκευση στην πίστη, τον πολιτισμό, την ιστορία και τις παραδόσεις του παρελθόντος και του παρόντος Ανατολικού Ορθόδοξου Χριστιανισμού και των Κοπτών.
 
Οι ερευνητές του κέντρου εξερευνούν τις αρχαίες ανατολικές χριστιανικές παραδόσεις από την αρχή τους μέχρι σήμερα, σε σχέση με τοπικούς πολιτισμούς και θρησκείες, ένα ευρύ φάσμα χρονικών περιόδων και διαφορετικών γεωγραφικών περιοχών και της σύγχρονης πολιτικής.
 
Το κέντρο, που εδρεύει στο Τμήμα Κλασικών Σπουδών, Αρχαίας Ιστορίας, Θρησκείας και Θεολογίας του Πανεπιστημίου, θα φιλοξενεί εκδηλώσεις, ημέρες σπουδών και ελπίζουμε στο μέλλον να διδάσκονται μεταπτυχιακά μαθήματα.
 
Οι συνδιευθυντές του κέντρου είναι: Η καθηγήτρια Emma Loosley Leeming, μια κορυφαία εμπειρογνώμονας παγκοσμίως στην ιστορία, την τέχνη, την αρχιτεκτονική και την αρχαιολογία της Μέσης Ανατολής και του Καυκάσου, ιδιαίτερα της Συρίας και της Γεωργίας. Ο καθηγητής Brandon Gallaher, ειδικός στον Ανατολικό Ορθόδοξο Χριστιανισμό, ιδιαίτερα στη σύγχρονη περίοδο και η καθηγήτρια Morwenna Ludlow, ειδικός στη θεολογία του τέταρτου αιώνα μ.Χ.
 
ΠΗΓΗ: GreekReporter

Ο Λόρδος Βύρωνας και ο γουοκισμός

 
Στις 19 Απριλίου συμπληρώνονται διακόσια χρόνια από τον θάνατο του Λόρδου Βύρωνα. Οι περισσότεροι Έλληνες εκτίμησαν την μεγάλη οικονομική συνεισφορά του στην Επανάσταση,  τη συμμετοχή του στην άμυνα του Μεσολογγίου, τη θυσία και της ίδιας της ζωής του, τη συνεισφορά του στο φιλελληνικό κίνημα και  της θέσης του εναντίον του εγκλήματος του λόρδου Έλγιν στο ναό του Παρθενώνα. Μία συνοικία προσφύγων στην Αθήνα πήρε το όνομά του και ανδριάντας του στήθηκε σε κεντρικό σημείο της Αθήνας. 
 

Τα αισθήματα των Ελλήνων άμεσα, επί του νεκρού Λόρδου Βύρωνα, εξέφρασε κατά τον επικήδειο λόγο του ο Σπυρίδων Τρικούπης στις 11/23 Απριλίου 1824. Είπε μεταξύ άλλων: «…Πώς ήτον δυνατόν να μη συντριβή η καρδία όλων; Να μη καταπικρανθούν όλων τα χείλη; Ευρέθηκεν άλλην φοράν το μέρος τούτο της Ελλάδος εις περισσότερην χρείαν και ανάγκην παρά εις την εποχήν, εις την οποίαν ο πολυθρήνητος Μυλόρδ Μπάϊρον απέρασε με κίνδυνον και αυτής της ζωής του εις το Μισολόγγι; Και τότε και εις όσον καιρόν συνέζησε μαζί μας δεν εθεράπευσε το πλουσιοπάροχόν του χέρι ταις δεινοτάταις χρείαις μας, χρείαις οπού η πτωχεία μας ταις άφηνεν αδιόρθωταις; Πόσα άλλα καλά, πολύ ακόμη μεγαλύτερα, ελπίζαμεν από αυτόν τον άνδρα; Και σήμερον αλλοίμονον! Σήμερον ο πικρός τάφος καταπίνει και αυτόν και ταις ελπίδαις μας».  
 
Ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός, το 1825, έγραψε εξ εκατόν εξήντα πέντε στροφών λυρικό ποίημα στη μνήμη του Λόρδου Μπάιρον. Οι τρεις πρώτες στροφές είναι:
 
Λευθεριά για λίγο πάψε
Να κτυπάς με το σπαθί
Τώρα σίμωσε και κλάψε
Εις του Μπάιρον το κορμί.
 
Και κατόπι ας ακολουθούνε
Όσοι επράξανε λαμπρά.
Αποπάνου του ας χτυπούνε
Μόνον στήθια ηρωικά.
 
Πρώτοι ας έλθουν οι Σουλιώτες
Και απ’ το λείψανο αυτό
Ας μακραίνουν οι προδότες
Και από τα λόγια οπού θα πω.
           
Από την πλευρά του ο λόγιος κληρικός Αμβρόσιος Φραντζής (1778-1851) στην «Επιτομή της ιστορίας της Αναγεννηθείσης Ελλάδος», που έγραψε και εξεδόθη το 1839, σημειώνει:
 
«Μεταξύ των εις την Ελλάδα ελθόντων διακρίνεται ο αείμνηστος μέγας εκείνος ανήρ ο Λορδ Μπάϊρων Άγγλος, όστις πληροφορηθείς την έναρξιν της Ελληνικής αποστασίας έσπευσε να συντρέξη πρόθυμος παρά πάντα άλλον ομογενή του και σωματικώς και χρηματικώς. Μαχόμενος δε υπέρ των Ελλήνων… τελεύτησε, θύμα γεγονώς υπέρ της Ελλάδος και εγκαταλιπών το όνομα αυτού αθάνατον και ανεξάλειπτον από τας Ελληνικάς ιστορίας».
 
Τα εκατό χρόνια από τον θάνατο του Λόρδου Βύρωνα, εορτάσθηκαν με ιδιαίτερη επισημότητα και με τη συμμετοχή του λαού. Ο κεντρικός εορτασμός έγινε στις 19 Απριλίου 1924 στην αίθουσα τελετών του Πανεπιστημίου Αθηνών και παρέστησαν  ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Παύλος Κουντουριώτης, ο πρωθυπουργός Αλέξανδρος Παπαναστασίου, ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χρυσόστομος (Παπαδόπουλος), άλλοι κληρικοί, υπουργοί, το διπλωματικό σώμα και εκπρόσωποι της οικογενείας του τιμωμένου φιλέλληνος.
 
Κατά τον εορτασμό ο Κωστής Παλαμάς απήγγειλε δική του «Ωδή προς τον Βύρωνα». Η Ωδή τελειώνει με την στροφή:
 
Εκατό χρόνια πέρασαν. Δεν πέρασες. Και ζης
Με των αϊτών το πέταγμα και των άγριων κρίνων
Την ευωδιά, στο λυρισμό, στη σκέψη, στης ψυχής
Τα πάθη και στη δόξα των Ελλήνων.
 
Τον πανηγυρικό της ημέρας εξεφώνησε ο καθηγητής Πανεπιστημίου Σίμος Μενάρδος, ο οποίος με μία φράση χαρακτήρισε τον Βύρωνα: «Ήταν εντός μεν της Ελλάδος ο λαοφιλέστατος, εκτός δε αυτής ο γνωστότατος των Φιλελλήνων». Ο σύνδεσμος του Άγγλου ποιητή με την Ελλάδα ξεκίνησε στα 22 του χρόνια, το 1810, όταν μετά την αποφοίτησή του από το Κέμπριτζ την επισκέφθηκε. Την αγάπησε όπως ήταν, όχι μόνο για τα αρχαία της. Και το, κατά τον Μενάρδο, παραδοξότερο για τον Μπάϊρον ήταν πως εν μέσω των ενθουσιωδών διδασκάλων και πατριωτών της τουρκοκρατίας μυήθηκε, αυτός, ο Λόρδος, στις επαναστατικές εκείνες αρχές, ένεκα των οποίων απεκλήθη «καρμπονάρος». Αυτοί οι δάσκαλοι δίδασκαν τους μαθητές τους ποιοι ήσαν, ποια η ιστορία τους και τους έβαζαν να ψάλλουν το Δεύτε παίδες των Ελλήνων του Ρήγα. Γι’ αυτό και ενώ ο Βύρωνας έβλεπε τα ελαττώματά μας, μας δικαιολογούσε και μας υπερασπιζόταν έναντι των αλαζόνων συμπατριωτών του και των άλλων αξιωματούχων της Ευρώπης. Σημειώνεται ότι ο Μπάϊρον στο ποίημά του «Η κατάρα της Αθηνάς»  χαρακτηρίζει τον Έλγκιν «βαρβαρότερο του Αλαρίχου», έκαμε δε μεγάλο αγώνα για να κάνει τους Έλληνες να μονοιάσουν και να αποφευχθεί ο εμφύλιος.
 
Στη ζωή του έπραξε πολλά όχι σωστά. Στα τελευταία του το παραδέχθηκε ο ίδιος. Η ζύμωσή του με την ελευθερία των Ελλήνων τον είχε αλλάξει. Ο Αντρέ Μωρουά στο βιβλίο του «Λόρδος Βύρων - Μυθιστορηματική Βιογραφία» (Μορφωτική Εταιρεία, Αθήναι, 1955, Τόμος Β΄, σελ. 173) έγραψε πως ο Βύρων είπε στον γιατρό του Μίλλινγκεν: «Λίγοι άνθρωποι έζησαν τόσο όσο εγώ. Είμαι, κυριολεκτικά, ένας νεαρός γέρος. Πριν καλά - καλά γίνω άνδρας είχα φτάσει στο κατακόρυφο της δόξας. Γνώρισα την ηδονή σε όλες τις μορφές που μας παρουσιάζεται. Ταξίδεψα, χόρτασα την περιέργειά μου, διέλυσα κάθε χίμαιρα… Άμποτε να δώσει ο Θεός νάρθει η ημέρα όπου ορμώντας με το σπαθί στο χέρι σε κάποιο τούρκικο απόσπασμα, θα βρω έναν θάνατο γρήγορο και ανώδυνο».
 
Ο Ιταλός νεαρός κόμης Πιέτρο Γκάμπα (1801-1828), υπασπιστής και γραμματέας του Βύρωνα, ήταν συνέχεια κοντά του, έως τον θάνατό του και έγραψε ότι πριν πεθάνει του είπε: «Έδωσα στην Ελλάδα τον χρόνο μου, την περιουσία μου, την υγεία μου και τώρα Της δίνω τη ζωή μου - τί θα μπορούσα περισσότερο να Της δώσω;» Ο Βύρωνας είχε ορίσει τον Γκάμπα αντισυνταγματάρχη στο στρατιωτικό σώμα, το οποίο ο ίδιος χρηματοδοτούσε. Μετά τον θάνατο του Βύρωνα ο Γκάμπα συνόδευσε τη σορό του στην Αγγλία. Εκείνος επέστρεψε στην επαναστατημένη Ελλάδα, όπου αρρώστησε και απεβίωσε στην ηλικία των 27 ετών.
 
Ο Μωρουά, στο τέλος του βιβλίου του για τον Βύρωνα, σημειώνει ως συμπέρασμα: «Δεν είναι υπερβολή να πει κανείς ότι αν ο Βύρων δεν ενίσχυε την ελληνική υπόθεση με το όνομά του και με τον θάνατό του, η αγγλική κοινή γνώμη, αναμφισβήτητα δεν θα είχε υποστηρίξει τον Κάνινγκ. Στο Μεσολόγγι, που αποτελεί σήμερα μια μικρή πόλη υγιεινή και ευτυχισμένη, οι Έλληνες έχουν φτιάξει τον Κήπο των Ηρώων. Μέσα σε αυτόν, μια στήλη φέρει το όνομα του Βύρωνος, μαζί με του Μάρκου Μπότσαρη, του Καψάλη και του Τζαβέλλα. Οι ψαράδες… δεν ξέρουν πως ήταν ποιητής, μα αν κανείς τους ρωτήσει γι’ αυτόν απαντούν: «Ήταν ένας γενναίος άνδρας που ήρθε να πεθάνει για την Ελλάδα, επειδή αγαπούσε την ελευθερία» (Σελ. 196).
 
Αυτός ο «πρώτος των φιλελλήνων» είναι στόχος ποικίλων ιδεολογιών, αλλά και εκκλησιαστικών παραγόντων. Φανατικοί εναντίον του είναι οι οπαδοί του «γουοκισμού», του νέου ολοκληρωτισμού. Πρόκειται για «προοδευτικούς», στην ιδεολογία αριστερούς που δεν θέλουν να δεχθούν ότι «ένας πλούσιος αριστοκράτης της κεφαλαιοκρατικής κοινωνίας» θα μπορούσε να αγαπήσει την ελευθερία των Ελλήνων και να πεθάνει γι’ αυτήν. Ως αναθεωρητές της Ιστορίας αυθαίρετα παρουσιάζουν τον ποιητή ως «πράχτορα του ιμπεριαλιστικού κατεστημένου της Αγγλίας, που εκμεταλλεύτηκε δόλια την καλοπιστία των Ελλήνων». (Βλ. σχ. Πρόλογο Μάριου Βύρωνος Ραΐζη εις βιβλίο «Λόρδου Μπάιρον “Επιστολές από την Ελλάδα 1809-1811 και 1823-1824”, Εκδ. «Ιδεογράμμα», Αθήνα, 1996, σελ. 34»).   
 
Επίσης ορισμένοι εκκλησιαστικοί παράγοντες συγκαταλέγονται στους αντιβυρωνιστές, λόγω της άστατης και ηδονιστικής ζωής του. Οι συγκεκριμένοι απομειώνουν την προσφορά του στην ελληνική υπόθεση και χρησιμοποιούν όχι τα ιστορικά στοιχεία και τις μαρτυρίες εκκλησιαστικών παραγόντων της εποχής εκείνης, ούτε ακόμη αυτές του 1924, αλλά τις απόψεις σύγχρονων  αριστερής ιδεολογίας ιστοριοδιφών, αναθεωρητών της Ιστορίας...
 
Το τελευταίο και ίσως το σημαντικότερο. Δεν μου έχει υποπέσει στην αντίληψη κάποιος σημαντικός εορτασμός για τα διακόσια χρόνια από τον θάνατο του Βύρωνα από μεριάς Πολιτείας, Εκκλησίας, Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Πατριωτικών Σωματείων, Λογοτεχνικών Εταιρειών. Λέτε να καταντήσαμε επιλήσμονες και αγνώμονες; Λέτε ομαδικώς και ανεπαισθήτως να προσχωρήσαμε στον γουοκισμό, τουλάχιστον στην περίπτωση της εθνικής μνήμης;…
 
Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Φιλοπατρία

Ο Βελισσάριος, η μεγαλύτερη στρατιωτική ιδιοφυΐα του Βυζαντίου, διακρινόταν για την αγνή φιλοπατρία του.
 
Η αυτοκράτειρα Θεοδώρα, που ήθελε να τον διορίσει αρχιστράτηγο, τον ρώτησε, ποιός κατά τη γνώμη του ήταν ο πιο κατάλληλος γι’ αυτή τη θέση.
 
Ο Βελισσάριος τότε της πρότεινε έναν στρατηγό, που ήταν προσωπικός του εχθρός.
 
Και όταν η Θεοδώρα εξέφρασε την έκπληξή της γι’ αυτή την πρόταση, της αποκρίθηκε:
 
-         Είναι εχθρός μου, το ξέρω. Αλλά είναι φίλος της Πατρίδος!!!

Χαίρε Νύμφη της Πόλης

 

Χαίρε Νύμφη της καρδιάς μας!

 

Την περασμένη Παρασκευή, όπως κάθε χρόνο, ο Πατριάρχης του δικού μας Γένους βρέθηκε και πάλι εκεί που η ιστορία η δική μας τον φέρνει μπροστά στο Προσκυνητάρι, το Τρισκέλι όπως συνηθίζουμε να το αποκαλούμε εμείς οι Πολίτες / Κωνσταντινουπολίτες / Ιστανμπουλιώτες. Η Εικόνα Της Παναγίας αγκαλιασμένη από λουλούδια, στην θέση όπως κάθε χρονιά τον περίμενε. Η τάξη, η συνήθεια, το χρέος, το καθήκον και η συνέχεια τoυ "εμείς" μας. Ακόμα και πέρα από τα σύνορα και πέρα από τις θάλασσες και τα πέλαγα.
 
Η Μεγάλη μας Σχολή, το καμάρι του Γένους μας λίγο παραπέρα, σεργιανίζοντας τον Κεράτιο μαζί με τις πέτρες στα καλντιρίμια, όπως έμαθε να πράττει από έτη παμπάλαια,  αφουγκράστηκε τα Χαιρετίσματα που λένε τα λόγια του ποιητή που υμνεί την Θεοτόκο. Και οι ψάλτες στα ψαλτήρια με τα ταπεινά τους ράσα "Ανοίξαν το στόμα" τους όπως το θέλει η παράδοση τέτοια μέρα, στην περιοχή των Βλαχερνών.
 
Σήμερα η τέταρτη Παρασκευή Των Χαιρετισμών, οι τελευταίοι αλφαβητικά και την ερχόμενη όλοι μαζί. Ο Ακάθιστος Ύμνος και όσοι μπορούν θα παραμείνουν ακάθιστοι καθ’ όλη την διάρκεια της Ακολουθίας. Το δηλεί ο τίτλος άλλωστε και καλή δύναμη.
 
Κυρά μου, φύλαξε Την Πόλη Σου, όσο μπορείς.
 
Νίκη Beales
Παρασκευή Δ' Χαιρετισμοί, 2024
Buckingham, Αγγλία