Κυριακή Γ΄ Νηστειών

«Τόν Σταυρόν γῆ σύμπασα προσκυνησάτω»

Με την ευλογία του Αγίου Θεού και την εμπνευσμένη καθοδήγηση των Πατέρων της Εκκλησίας μας φθάσαμε κατά τη σημερινή Κυριακή στο μέσον της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, στην Γ΄ Κυριακή των Νηστειών, η οποία επονομάζεται Κυριακή της Σταυροπροσκύνησης. Ο Τίμιος και Ζωοποιός Σταυρός του Κυρίου μας βρίσκεται σήμερα τοποθετημένος στο κέντρο του Ιερού Ναού μας, εν τω μέσω της σύναξης των πιστών Ορθοδόξων χριστιανών, όπου «Ἀγγελικαί, στρατιαί δορυφοροῦσι, Ξύλον τό σεπτόν, εὐλαβῶς περικυκλοῦσαι, καί πάντας συγκαλοῦσαι, τούς πιστούς εἰς προσκύνησιν».

Ο Σταυρός του Χριστού μας, που αποτελεί «τοῦ Κόσμου ἀσφάλεια», κατά τον ιερό υμνωδό, βρίσκεται στο κέντρο της εκκλησιαστικής μας ζωής σήμερα για λόγους εξαιρετικά σημαντικούς, τους οποίους περιγράφει με γλαφυρότητα το συναξάρι που διαβάζουμε στον Όρθρο της παρούσας Κυριακής:

«Ο Ζωοποιός Σταυρός γλυκαίνει την πικρία που νοιώθουμε από τη νηστεία και μας ενισχύει στην πορεία μας στην έρημο έως ότου φθάσουμε στην πνευματική Ιερουσαλήμ με την Ανάστασή Του. Επειδή ο Σταυρός λέγεται Ξύλο Ζωής και είναι εκείνο το ξύλο που φυτεύθηκε στον Παράδεισο, γι’ αυτό και οι θειότατοι Πατέρες τοποθέτησαν το σταυρικό αυτό Ξύλο στο μέσον της Αγίας Τεσσαρακοστής, για να μας θυμίζει του Αδάμ την ευδαιμονία και την πτώση του από αυτή. Να μας θυμίζει δε ακόμα ότι με τη συμμετοχή μας στο παρόν Ξύλο δεν πεθαίνουμε πια αλλά ζωογονούμαστε».

Στη ζωή της Εκκλησίας μας και όλων των χριστιανών ο Τίμιος Σταυρός τιμάται ιδιαίτερα και εξαιρετικά, από την εποχή των αποστολικών χρόνων. Μια σύντομη περιδιάβαση στο Ορθόδοξο εορτολόγιο θα μας δείξει ότι αρκετές εορτές στη διάρκεια του εκκλησιαστικού έτους είναι αφιερωμένες στον παμμακάριστο Σταυρό και θα μας βεβαιώσει για την αγάπη και την ευσέβεια των πιστών, που αναγνωρίζουν και κηρύττουν την αγιαστική του δύναμη, αφού «κοιμίζει παθήματα και παύει νοσήματα και παντοίων αλγεινών απαλλάττει τους κάμνοντας».

Έχει ενδιαφέρον οπωσδήποτε να δούμε πως βλέπει το ζωηφόρο και τριπόθητο τούτο Ξύλο του Σταυρού κι ένας άνθρωπος εκτός των παραδοσιακών χώρων, της Εκκλησίας και της Θεολογίας, ένας διακεκριμένος μουσουργός, ο Μπετόβεν (+26.3.1827), για τον οποίο ο συνάδελφός του Βάγκνερ έλεγε πως «άφησε τις όχθες της ζωής αυτής σαν τέλειος ακόλουθος του Εσταυρωμένου»!

Ο Μπετόβεν, λοιπόν, έγραφε κάποτε σε μια κόμισσα, η οποία ταλαιπωρούνταν από κάποια δοκιμασία:

«Όλοι οι άνθρωποι υποφέρουν. Στον κόσμο αυτό καθένας καλείται να σηκώσει τον σταυρό του. Ο πιστός και γενναίος υπομένει μέχρι τέλους χωρίς παράπονα και εγγίζει με το δάκτυλό του τους τύπους των ήλων του σταυρού του. Παίρνει δύναμη από τον Σταυρό του Κυρίου και οραματίζεται το βραβείο που θα δώσει ο Ύψιστος σ’ αυτούς που γνωρίζουν να αρνούνται τον κατώτερο εαυτό τους και να νικούν».

Είναι γεγονός και γνωστό τοις πάσι πως το κυριώτερο σύμβολο όλων των Ορθοδόξων (αλλά ακόμα και των ετεροδόξων) χριστιανών -απανταχού της οικουμένης- είναι ο Τίμιος Σταυρός, μαζί επίσης με το ιερό σημείο του σταυρού, που κάνουμε όλοι και φυσικά το διδασκόμαστε από τη νηπιακή μας ηλικία. Κάθε λειτουργική πράξη και τελετή της Εκκλησίας μας αρχίζει και τελειώνει με το σημείο του σταυρού, το οποίο αποτελεί ένα από τα ονομαζόμενα εξωτερικά στοιχεία κάθε μυστηρίου. Ο τρόπος με τον οποίο γίνεται το σημείο του σταυρού έχει βέβαια αναφορά στη Αγία Τριάδα, που αποτελεί τη θεμελιώδη αλήθεια και το βασικό δόγμα της Ορθόδοξης Θεολογίας.

«Τῇ τοῦ τιμίου καί ζωοποιοῦ Σταυροῦ δυνάμει, Χριστέ ὁ Θεός, καί ἡμᾶς τῶν τοῦ πονηροῦ διαφύλαξον ἐπηρειῶν, καί τά θεῖά σου Πάθη, καί τήν ζωηφόρον Ἀνάστασιν προσκυνῆσαι ἀξίωσον, τό τεσσαρακονθήμερον εὐμαρῶς διανύσαντας στάδιον, καί ἐλέησον ἡμᾶς ὡς μόνος ἀγαθός καί φιλάνθρωπος».

Αμήν. Γένοιτο.

Πρωτοπρ. Αναστάσιος Δ. Σαλαπάτας