Monday 10 May 2021

Ροδόσταμο

 
λήθεια, πόσοι λησμονήσαμε -μέρες πο εναι- ν «κάμουμε» τ ροδόσταμο;
 

Μέρες πασχαλις μ ποικίλες εωδις π ρώματα τς νοιξης μυρωμένες. Τς νοιξης, πο δη νέτειλε, κα μ τ Πάσχα κορυφώθηκε πιά. φο, τώρα πιά: «αρ μυρίζει (=ωδιάζει) κα καιν φύσις χορεύει (=κα νέα φύσις γιορτάζει)». Κα πράγματι, μέσα στ θεία νοιξη λα γιορτάζουν κα ποπνέουν ποικίλες εωδιές, στε ν ναπαύεται ψυχή, ν χαίρεται κα ν’ πορρίπτει κάθε συννεφι κα νησυχία.
 
σως γι κάποιους τ παραπάνω, λλ κα τ σα γραφον στ συνέχεια, ν θεωρηθον ς παρωχημένα πι σχήματα κα δρώμενα μις λλης ποχς. Μις ποχς πο δν πιστρέφει μέν, λλ συνεχίζει ν διδάσκει -και μάλιστα, πολ σοβαρά- κάποιες ξίες, πο σήμερα τείνουν ν λησμονηθον , γι ν π τ πράγματα με τ’ νομά τους, ν ξαφανιστον. μως ατς πο σημιεώνει λ’ ατά, θ συνεχίζει ν θυμται κα συνάμα ν θυμίζει παλιος τρόπους παραδοσιακο βίου, γιατ πως χει παγκοίνως διατρανωθε, ατ εναι τ γι θεμέλια το πολιτισμο μας. Γι τν ποο πολιτισμ θ πρέπει ν εμαστε περήφανοι κα ν τν γναντεύουμε μ σεβασμ κα τ δέουσα τιμή.
 
Κι ατ τ φορά λοιπόν, θ προσπαθήσω  ν  θυμίσω -σως ες μάτην, λλ δν πειράζει- στος παλιότερους, λλ κα στος νέοτερους κόμη να προνόμιο πο εχαν τότε, στ παλιότερα χρόνια, στ χρόνια που κατοικούσαμε κόμα στ παλι χωριό κι που τ σπίτια, τέτοιες μέρες, εωδίαζαν μαγιάτικο τριαντάφυλλο, πως πιτάφιος κι κκλησι τ Μ. Παρασκευή, λλ κα τν νάσταση. Κι ταν θεία κείνη εωδι π τ «ροδόσταμο», π τ εωδιαστ καταστάλαγμα τν φύλλων το μαγιάτικου τριαντάφυλλου, πο τ πεξεργάζονταν ο παλιότεροι μ τν ξς τρόπο.
 
ρχικ συγκέντρωναν μεγάλο ριθμ π νοιχτ τριαντάφυλλα κι στερα μαδοσαν τ φύλλα τους, τ «μπελόνιαζαν» να να κα μετά ατ τ στεφάνι π φύλλα, τ βάζανε μέσα σ «τζάρες» γυάλινες, τς ποες τοποθετοσαν, καλ κλεισμένες, στν λιο. Μέρα μ τν μέρα ρχισε ν «δρώνει» «τζάρα» κα τ φύλλα, π ρόζ πο ταν γίνονταν σταχτιά. Τότε, λοιπόν, νοίγανε τς «τζάρες», δειαζαν τ λιγοστ περιεχόμενο το εωδιαστο ροδόσταμου σ μπουκάλι πολ καλ σφραγισμένο κα παναλάμβαν πάλι τ διο, μέχρι ν πάψουν ο τριανταφυλλις ν νθίζουν.
 
μως τ «μπελονιασμένα» φύλλα δν τ πετοσαν, λλ τ κρεμοσαν πίσω π τς πόρτες τν σπιτιν τους, γιατ εδίαζαν κόμα κα γέμιζαν τ σπίτι π μιν παλ κα γλυκειά μοσχοβολιά. Τ μουκαλάκια μ τν ροδόσταμο τ χρησιμοποιοσαν ταν φτιαχναν χαμαλιά, ρυζόγαλο κ.. πως παραίτητο ταν τ κάθε σπίτι ν δώσει κα λίγο π τ παρασκεύασμα ατό κα στν κκλησιά, γι ν ραντίζουν τν κόσμο τς γιορτάδες, λλ κα γι ν ραίνει παπς τν πιτάφιο. Μάλιστα, γι ν μην χαλάει, κόβει κα χάνει τν εωδιά του ροδόσταμος, βάζαμε μέσα στ μπουκάλι κα λίγα σκάγια λίγο καθαρ μελισσοκέρι…
 
λήθεια, πόσοι τα θυμονται ατά;
 
Μπελονιάζω=περν μ κλωστή
 
Τζά=γυάλινο γγεο, μέσα στ ποο βάζανε γλυκό, μέλι, πετιμέζι κ.λ.π.
 
π. Κ.Ν. Καλλιανός

No comments: