Μονόγραμμα

H σχέση μου με τον Οδυσσέα Ελύτη πάει πολύ πίσω στο χρόνο. Ήμουν μαθητής στο Λύκειο όταν τον πρωτοανακάλυψα και συνειδητοποίησα την ύπαρξή του στο χώρο τον Ελληνικών Γραμμάτων. Αργότερα, στα φοιτητικά μου χρόνια στην Αθήνα, κατάφερα να τον γνωρίσω προσωπικά. Αποτέλεσε από την αρχή της «γνωριμίας» μας σπουδαία πηγή έμπνευσης για εμένα, όχι μόνο ποιητικής, αλλά και εθνικής - πατριωτικής και γενικώτερα. Νομίζω πως έχω διαβάσει ό,τι έχει εκδοθεί από εκείνον και αποκτώ μετά μανίας ότι έχει γραφεί για εκείνον από άλλους.

Μου αρέσει δε να ακούω τη φωνή του να απαγγέλει κι επίσης με ενδιαφέρει να ακούω και άλλους να απαγγέλουν την ουράνια ποίησή του. Πριν λίγες ημέρες, ανακάλυψα στο διαδίκτυο την θεσπέσια τούτη απαγγελία του Ελυτικού Μονογράμματος από την Ιουλίτα Ηλιοπούλου. Έγινε κατά την εκδήλωση προς τιμήν του Ελύτη στη Σίκινο, το Σάββατο 6 Αυγούστου 2011. Στο πιάνο ο Γιώργος Κουρουπός. Σας διαβεβαιώνω πως θα είναι τα πέντε πιο πλούσια λεπτά της σημερινής ημέρας για όσους αποφασίσουν να την ακούσουν!!!

Στο Κέμπριτζ

...από ένα ταπεινό δημόσιο σχολείο

Οποιος έχει περιπλανηθεί στα στενά λιθόστρωτα δρομάκια της πόλης του Κέμπριτζ, έχει βγάλει φωτογραφία μπροστά στα επιβλητικά μεσαιωνικά κτίρια και έχει κάνει βαρκάδα στον ποταμό Cam, σίγουρα έχει ευχηθεί σιωπηλά «να σπούδαζα στα νιάτα μου εδώ!». Δεν είναι, όμως, μόνο η φυσιογνωμία της πόλης το κίνητρο για να θέσει κανείς ως στόχο ζωής τις σπουδές στο γνωστό πανεπιστήμιο της Μεγάλης Βρετανίας. Το Κέμπριτζ με ιστορία 800 χρόνων είναι το αρχαιότερο πανεπιστήμιο της Γηραιάς Αλβιώνας και συναγωνίζεται με το γειτονικό πανεπιστήμιο της Oξφόρδης στην πρώτη πεντάδα των καλύτερων πανεπιστημίων παγκοσμίως. Στη λίστα, μάλιστα, του 2010-2011 (QS World University Rankings 2010-2011) έχει καταλάβει την πρώτη θέση. Είναι, ωστόσο, κοινό μυστικό ότι οι σπουδές στο Cambridge -ειδικά οι προπτυχιακές- απευθύνονται λίγο πολύ στην κοινωνική και οικονομική ελίτ της χώρας. Εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων...

Ηταν μια βροχερή μέρα του Ιανουαρίου του 2010, που ο νεαρός Αλέξανδρος-Νικόλαος Κάκκος, επιστρέφοντας από την έκθεση των βρετανικών πανεπιστημίων στο Olympia του Λονδίνου, πήρε την απόφαση να προετοιμαστεί για τις εξετάσεις του Κέμπριτζ. Τα εμπόδια, ωστόσο, για την επίτευξη ενός τόσο υψηλού στόχου ήταν πολλά. Ο Αλέξανδρος, Έλληνας δεύτερης γενιάς, γεννημένος και μεγαλωμένος στο Λονδίνο, δεν φοιτούσε σε κάποιο από τα περιώνυμα ιδιωτικά σχολεία, αλλά στο δημόσιο σχολείο του Rooks Heath στο Harrow που προσφέρει περιορισμένες δυνατότητες. Από το μυαλό των μαθητών του εν λόγω σχολείου δεν είχαν περάσει ποτέ τα «λαμπερά» ονόματα του Κέμπριτζ ή της Οξφόρδης. Ακόμα, όμως, μεγαλύτερη τροχοπέδη για τον Αλέξανδρο ήταν η δυσλεξία, την οποία του είχαν διαγνώσει από την ηλικία των πέντε ετών. Πολλοί άλλοι στη θέση του, απλώς θα άφηναν το όνειρο του Κέμπριτζ και θα κατέβαζαν τον πήχυ. Οχι, όμως, ο Αλέξανδρος.


Ο νεαρός Ελληνας έβαλε στόχο το νεοσύστατο τμήμα της Land Economy, ένα τμήμα που συνδυάζει Οικονομικά, Νομική και Περιβαλλοντική Γεωγραφία, και έκλεισε τα αυτιά στις σειρήνες της ηττοπάθειας. Σύμμαχοι του, το υψηλό IQ που είχε διαγνωσθεί μαζί με τη δυσλεξία (148 όταν ο μέσος όρος είναι περί το 100), η ισχυρή θέλησή του και η αμέριστη συμπαράσταση και βοήθεια του πατέρα του. «Εστίασα στις εξετάσεις και πειθάρχησα» διηγείται ο 18χρονος στην «Κ», «ξυπνούσα νωρίς, γυμναζόμουν και μελετούσα». Τα μαθήματα που επέλεξε να εξεταστεί ήταν Οικονομικά, Ψυχολογία και Περιβαλλοντική Οικονομία. «Η ψυχολογία ήταν μια μεγάλη πρόκληση για εμένα, έμαθα πολλά» προσθέτει ενθουσιασμένος. Η πρόοδος του Αλέξανδρου τα τελευταία δύο χρόνια του σχολείου ήταν αξιοσημείωτη - συμπεριελήφθη στα Ten Gifted Talented Children και ανέβασε εντυπωσιακά την ετήσια βαθμολογία του. «Του έλεγα από τότε που ήταν μικρός, να αξιοποιήσει στο maximum την ευφυΐα του και να διαλέξει ένα επάγγελμα που να του αρέσει, για να είναι καλός σε αυτό» θυμάται ο πατέρας του, κ. Χρήστος Κάκκος. «Θέταμε πάντοτε διαδοχικούς μικρούς στόχους».

Εδώ και λίγες μέρες, ο Αλέξανδρος-Νικόλαος Κάκκος κατόρθωσε το φαινομενικά ακατόρθωτο: είναι και επισήμως φοιτητής του Κέμπριτζ, καταλαμβάνοντας μία από τις τέσσερις θέσεις στο κολέγιο Robinson - εκεί που είχε φοιτήσει και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και επικεφαλής των φιλελευθέρων της Μ. Βρετανίας, Νικ Κλεγκ. Εξασφάλισε δύο άριστα με τόνο και ένα άριστα στα τρία εξεταζόμενα μαθήματα, αφήνοντας τους πάντες άφωνους και δίνοντας το καλό παράδειγμα στους μικρότερους μαθητές του συνοικιακού λυκείου του, μια που είναι ο πρώτος απόφοιτος από ιδρύσεως του σχολείου (πριν από 74 χρόνια) που πετυχαίνει στο εν λόγω εκπαιδευτικό ίδρυμα. Ανακουφισμένος και ξεκούραστος μετά τις εξαντλητικές εξετάσεις και τις προσωπικές συνεντεύξεις στο Κέμπριτζ, ατενίζει με αισιοδοξία το μέλλον. «Θέλω λίγο να χαλαρώσω, να περάσω χρόνο με τους φίλους μου, να ταξιδέψω στην Ελλάδα» απαντά στην «Κ». Ως προς την επαγγελματική κατεύθυνση που θα διαλέξει, έχει καιρό. «Μετά τον πρώτο χρόνο σπουδών, θα πρέπει να αποφασίσω» εξηγεί. Τι συμβουλεύει άλλους μαθητές, που είναι δυσλεξικοί; «Να μην το βάζουν κάτω, να εστιάσουν στον στόχο τους με πίστη στον εαυτό τους και στα όνειρά τους» λέει καθώς ετοιμάζεται να μετακομίσει για τα επόμενα τρία χρόνια στην παραμυθένια πόλη. Στην περίπτωση του Αλέξανδρου, φαίνεται ότι το σύμπαν συνωμότησε υπέρ του!

της Ιωάννας Φωτιάδη
Πηγή: εφημ. Καθημερινή

Σημείωση: Ο Αλέξανδρος διαμένει με την οικογένειά του στην περιοχή μας στο ΒΔ Λονδίνο και ήταν μαθητής στο Ελληνικό Κολέγιο που διευθύνει ο παρών ιστολόγος. Του εκφράζουμε κι εμείς τα θερμά μας συγχαρητήρια για τη μεγάλη του επιτυχία!

Μνῆμες

...ἄλλων καιρῶν κι ἀνθρώπων

Στὴ σεπτὴ Μνήμη τοῦ σεβαστοῦ μου Διδασκάλου Θεοδώρου Θερμοῦ

Κάποτε, σέ ἄλλες ἐποχές, σέ ἄλλα χρόνια οἱ ἄνθρωποι σκέφτονταν περισσότερο ἀπό τούς σημερινούς. Κάθονταν δηλαδή καί ψάχνανε στίς ἀτέλειωτες ὧρες τοῦ χειμῶνα, ἤ καί στ' ἀπόβραδα τά θερινά τήν ψυχή τους κοιτάζοντας τό πῶς θά βελτιώσουν τό ἑαυτό τους, τό πῶς θά κατορθώσουν νά γίνουν πιό χρήσιμοι στή μικρή κοινότητα, στήν ὁποία ζοῦσαν. Αὐτό ἦταν τό μέλημα τότε κι αὐτή ἡ φιλοσοφία ἐπικρατοῦσε, ὡς δεδομένο γιά μιάν ὑπεύθυνη ζωή γεμάτη ἀξιοπρέπεια καί ἦθος.

Πᾶνε πολλά χρόνια ἀπό τότε. Τά μετρᾶς καί σιμώνουν τό μισό αἰῶνα· χρόνια πού πέρασαν καί κρατοῦν μόνο μέσα τους τίς μνῆμες: μνῆμες ἀγαθές, χωνεμένες πιά στή ψυχή ὡσάν τό λίπασμα, τήν ὕλη δηλαδή πού τρέφει τή νοσταλγία καί κρατεῖ τή καρδιά μέσα στό πολυκύμαντο τοῦ βίου, ὄρθια καί δυνατή. Θυμᾶσαι λοιπόν ἐκείνους τούς σιωπηλούς ἀνθρώπους τοῦ χωριοῦ σου, τούς παλιούς, ὅπως τούς ὀνομάζουν σήμερα, καθισμένους σιμά στήν παραστιά, στό τζάκι δηλαδή, νά κοιτοῦν ἀμίλητοι, ὦρες πολλές τή φωτιά, πού κλαδώνονταν πάνω στά ξύλα μέ μιά νευρικότητα, πού θύμιζε τήν ἴδια τή ζωή. Τό μικρό δωμάτιο πού καθόταν ἡ οἰκογένεια, ἦταν πάντα μισοφωτισμένο ἀπό τό φῶς τῆς ταπεινῆς τῆς λάμπας τοῦ πετρελαίου, ἡ ὁποία κρεμόταν ἀπό κάποιο καρφί, στόν τοῖχο ἤ στό τζάκι. Κι ὅλοι ἀμίλητοι, πονεμένοι κι ἀνύστακτοι κοίταζαν, πώς νά καλύψουν τόν ἄδειο χρόνο τ' ἀπόβραδου, μέχρι νά ἔρθει ἡ ὥρα τοῦ ὕπνου, γιά νά ξαποστάσουν, νά ὀνειρευτοῦν.

Ὡστόσο, ἡ μνήμη ἀπομένει νά κοιτάζει ἐκείνους τούς σιωπηλούς καί στοχαστικούς ἀνθρώπους, πού διαλογίζονταν μέ τή φωτιά, μέ τόν ἑαυτό τους, μέ τό Θεό, γιά νά βγοῦν ἀπό τά ἀδιέξοδα, γιά νά κατορθώσουν, κατά πώς λέει ὁ ποιητής, νά δανειστοῦν τήν ἡμέρα πού θά ξημέρωνε ὁ Θεός, ἔνα μικρό ποσό ὑπομονῆς, γιά νά τά φέρουν βόλτα.* Γιατί, κακά τά ψέμματα, τίς πλάτες ἐκείνων τῶν ἀνθρώπων τίς βάραιναν πολλοί κι ἐπώδυνοι σταυροί.

Ἀναλλογίζομαι ὅτι σήμερα οἱ ἄνθρωποι πάψανε, οἱ πιό πολλοί ἀπ᾿ αὐτούς, νά σκέφτονται. Γιατί μαζί μέ τά ἕτοιμα προϊόντα σερβίρονται καί ἕτοιμες λύσεις γιά τό κάθε πρόβλημα. Βλέπεις, ἀκόμη καί γι’ αὐτό τό περίφημο ζήτημα τῆς ἐπικοινωνίας, τῆς συνάντησης δηλαδή τῶν ἀνθρώπων, ἀπαιτεῖται καί ὁ ἐπικοινωνιολόγος, αὐτός δηλαδή πού θά διδάξει τήν ἐπικοινωνία. Δηλαδή τήν κοινωνική ἐπαφή μεταξύ τῶν ἀνθρώπων, κάτι πού εἶναι, ἤ μᾶλλον ἦταν, αὐθόρμητο σέ κάποιους ἄλλους καιρούς καί χρόνους, ὅπως πολλά πράγματα: μεταξύ αὐτῶν καί ἡ ἀναζήτηση τοῦ πραγματικοῦ μας ἑαυτοῦ κι ὄχι τοῦ πλασματικοῦ, γιά νά μάθουμε ποιοί εἴμαστε, τί θέλουμε καί γιατί ὑπάρχουμε. Κι ὅλοι ἐκεῖνοι οἱ παλιοί στοχαστικοί ἄνθρωποι πάσχιζαν τίς πολλές κι ἄδειες ὧρες τοῦ βίου τους νά τίς καλύψουν μέ τήν ἀναζήτηση αὐτῶν τῶν ἐρωτημάτων, ἔτσι ὥστε νά γνωρίσουν κάποιες σκοτεινές πλευρές τῆς ψυχῆς τους καί τοῦ εἶναι τους. Καί τούτη τήν ἄγραφη βιοσοφία νά τήν παραδώσουν στά παιδιά τους, ὡσάν ἱερή παρακαταθήκη, γιατί μόνο ἔτσι ἦταν δυνατό νά ἀναστηθεῖ ἡ φυλή, τό γένος. Σκέφτονταν οἱ ἄνθρωποι τότε, πώς μέσα στά λίγα τετραγωνικά τοῦ σπιτιοῦ τους θά μπορέσουν ὅλοι νά χωρέσουν· μέ μόνη ἄνεση ὅτι δέν βρίσκονται ἔξω στή βροχή καί στό ξεπάγιασμα κι ὅτι εἶχαν ἕνα κομμάτι ψωμί πού τό τρώγανε εὐχαριστημένοι δοξάζοντας τόν Θεό.

Κι ὅταν ἐρχόταν ὁ καιρός τῶν γιορτῶν τότε ὁ στοχασμός ἐντείνονταν, καθώς μέσα στό κλίμα τῆς χαρμολύπης αὐτοί οἱ ἄνθρωποι πάσχιζαν νά ἰσορροπήσουν, κοιτάζοντας πάντα νά μήν προδώσουν τήν παράδοση, ἀλλά καί νά βιώσουν μέ περισσή χαρά τό γεγονός τῆς κάθε γιορτῆς.

Ἔφταναν, λοιπόν, τά Χριστούγεννα, οἱ Ἀπόκριες, οἱ Πασχαλιές, ὁ Δεκαπενταύγουστος, μέσα στήν ὁμορφιά καί τό κάλλος τους ἡ κάθε γιορτή κι ἐκεῖνοι σιωπηλοί, ἀλλά καί τίμιοι ἑορταστές, πάσχιζαν νά δώσουν νόημα στή ζωή τους, ὑπολογίζοντας μόνο σ'αὐτό. Γιατί ἤξεραν, πώς εἶναι τό μοναδικό στοιχεῖο στό βίο τους, πού τούς χαρίζει τή δυνατότητα νά καταλάβουν τήν ἐναλλαγή στήν καθημερινότητα καί νά γευτοῦν τή χαρά τῆς γιορτῆς.

Ὡστόσο τά χρόνια πέρασαν κι ἐκεῖνοι οἱ εὐλογημένοι ἄνθρωποι ἀπόμειναν νά μᾶς ἀγναντεύουν ἀπό τό ὕψος τῆς ἀντίπερα ὄχθης: τῆς κατοικίας τοῦ Θεοῦ δηλαδή. Ἀπόμειναν στή μνήμη τά πρόσωπα, οἱ λιτές τους χειρονομίες καί ὁ στοχαστικός τους τρόπος, μέ τόν ὁποῖο ἀντιμετώπιζαν τά προβλήματα τοῦ κόσμου, βλέποντας πάντα μέ φαρμακωμένη αἴσθηση τήν αὔξηση τῆς κακίας, τοῦ ξεπεσμοῦ καί τῆς ἀλλοτρίωσης τοῦ ἤθους. Καί σήμερα πού λείπουν τούς ἀναζητοῦμε μέ δάκρυα καί πόνο, γιατί, ὅπως τά πράγματα δείχνουν, ὅλο καί περισσότερο φτωχαίνουμε ἀπό Ἀνθρώπους. Μέ Ἄλφα κεφαλαῖο.

π. Κων. Ν. Καλλιανός

*βλ. Π.Β. Πάσχος, Ἔγκλειστος βίος, Ἀθήνα 1973, σελ. 97

Επικλήσεις

Η αγαπητή μου κα. Νατάσα Κεσμέτη μου εμπιστεύθηκε δυο μικρά διαμάντα - ανέκδοτα ποιήματα της Ελλογιμοτάτης Καθ. Ειρήνης Γράψα, Καθηγήτριας Νεφρολόγου της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Αρεταίειο Νοσοκομείο. Η ίδια η Ν.Κ. έδωσε μάλιστα και το γενικό τίτλο στην παρούσα ανάρτηση και την ευχαριστώ γι’ αυτό.

Τα δικά μας λόγια είναι φτωχά μπροστά στο μεγαλείο των λέξεων και των νοημάτων που περικλείονται στις παρακάτω λεκτικές εικόνες του Παρακλήτου. Ας τις απολαύσουμε, με την καρδιά ανοικτή:

Στό Πνεῦμα τό Ἄγιο (1)

Παράκλητε Ἀγαθέ
ἐλπίδα στό δύσκολο δρόμο μας
φῶς στό σκοτάδι μας
Θαλπωρή στήν παγωνιά τῆς ψυχῆς μας
δροσιά στό πῦρ τῶν σκέψεών μας
Ὁδηγέ στό λαβύρινθο τῶν διλημμάτων μας
Παράκλητε Ἀγαθέ μεῖνε μαζί μας
ἔστω κι ἄν ἡ ζωή μας
Σέ διώχνει κάθε ἡμέρα
καί περισσότερο ἀπό τήν γῆ μας.

Στό Πνεῦμα τό Ἄγιο (2)

Παράκλητε Ἀγαθέ
«μεῖνον μεθ΄ ἡμῶν»
Παράκλητε Ἄγιε
φώτισε μας μέ τά δῶρα Σου,
τήν ἀγάπη,
τή χαρά,
τή μακροθυμία,
τήν πραότητα.
Παράκλητε Ἅγιε
μή μᾶς ἀφήνεις χαμένους στόν κόσμο
χωρίς ἐλπίδα χωρίς φῶς
Παράκλητε, ζωής χορηγός,
σκέπασέ μας ἔστω καί λίγο
μέ τή Χάρη Σου
γιά νά μήν καταπιεῖ
τή ζωή μας ὁ Ἁδης.

Κοσμήματα του Στέμματος

Προχθές κυκλοφόρησε στην Αγγλία η νέα σειρά γραμματοσήμων, η οποία είναι αφιερωμένη στα Κοσμήματα του Στέμματος.

Προσωπικά θεωρώ πως είναι από τα ομορφότερα γραμματόσημα που έχουν εκδοθεί ποτέ στην Αγγλία.

Είναι 8 γραμματόσημα και αναπαριστούν βασιλικές κορώνες, ένα σπαθί, ένα σκήπτρο, βασιλική σφαίρα κ.ά., όλα αντικείμενα ανυπολόγιστης ιστορικής σημασίας και οικονομικής αξίας.

Το ετήσιο Συνέδριο

...της Αδελφότητας Αγ. Αλβανού και Αγ. Σεργίου

του Δημήτρη Σαλαπάτα
Θεολόγου - Διεθνολόγου

Το ετήσιο Συνέδριο της Αδελφότητας Αγ. Αλβανού και Αγ. Σεργίου (Fellowship of St. Alban and St. Sergius), η οποία έχει έδρα την Οξφόρδη και δραστηριοποιείται σε διαχριστιανικό επίπεδο διεθνώς, πραγματοποιήθηκε στον συνεδριακό χώρο του High Leigh, κοντά στο Λονδίνο, από τις 15 μέχρι τις 18 Αυγούστου τ.έ. Το θέμα του Συνεδρίου ήταν η Ιερωσύνη (“Priesthood and Ministry”).

Το Συνέδριο εξέτασε τους πολλούς τρόπους με τους οποίους η Ιερωσύνη και η κλίση προς την ιερατική διακονία ερμηνεύονται και αξιολογούνται μέσα στο πλαίσιο των διαφόρων Χριστιανικών Παραδόσεων. Οι ομιλητές προέρχονταν από την Ορθόδοξη Εκκλησία και την Αγγλικανική Κοινωνία, από την Μεγάλη Βρετανία και από άλλα μέρη του κόσμου.

Οι σύνεδροι είχαν την ευκαιρία να επισκεφθούν το Ορθόδοξο Μοναστήρι του Αγ. Ιωάννου του Βαπτιστή στο Έσσεξ. Μετά από την ξενάγηση και την φιλοξενία, τα μέλη του συνεδρίου παρακολούθησαν μια εξαιρετική ομιλία από τον Ιερομόναχο Nicholas Sakharov, στην οποία παρουσιάστηκε η μοναστική άποψη περί Ιερωσύνης. Διάφορα μέλη είχαν επίσης την ευκαιρία και τη χαρά να επισκεφθούν τη Κοπτική Ορθόδοξη Εκκλησία στο Stevenage, όπου φιλοξενήθηκαν από τον Επίσκοπο Άγγελο.

Στο πρόγραμμα συμπεριλαμβάνονταν και λειτουργικές τελετές, ώστε να δοθεί και μια πνευματική - τελετουργική διάσταση στο Συνέδριο. Συγκεκριμένα, τελέσθηκε Ορθόδοξη Θεία Λειτουργία και Παννυχίδα (Ορθόδοξη τελετή εις μνήμην των κεκοιμημένων μελών και φίλων του Fellowship), καθώς επίσης και Αγγλικανική Ευχαριστία και Αγγλικανική Απογευματινή Προσευχή.

Αμέτρητα θέματα αναλύθηκαν και εξετάσθηκαν σε σχέση με το κύριο θέμα του Συνεδρίου. Το ενδιαφέρον στοιχείο που μπορούσε να εντοπίσει κανείς ήταν η αμοιβαία κατανόηση και αποδοχή των διαφορετικών παραδόσεων, κάτι που δεν συναντάται εύκολα σε πολλές Χριστιανικές Εκκλησίες και κοινότητες. Οι ομιλητές ανέπτυξαν τις απόψεις τους βασιζόμενοι στις δικές τους παραδόσεις. Ωστόσο, συζητήθηκαν και θέματα που ενδιαφέρουν και απασχολούν και τις δύο Ομολογίες (Ορθόδοξη και Αγγλικανική).

Ένα βασικό ζήτημα που συζητήθηκε είναι η χειροτονία των γυναικών. Ο Αγγλικανισμός και η Ορθοδοξία έχουν διαφορετικές απόψεις γι’ αυτό το σοβαρό ζήτημα. Ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Διοκλείας κ. Κάλλιστος ανέλυσε την Ορθόδοξη άποψη περί του θέματος, τονίζοντας τις τρεις ιδέες που επικρατούν στον Ορθόδοξο κόσμο σχετικά με την χειροτονία των γυναικών:

- Η πλειοψηφία είναι εναντίον της χειροτονίας των γυναικών.
- Μια μειοψηφία υποστηρίζει πως η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν έχει ακόμα αντιμετωπίσει αυτό το σοβαρό θέμα.
- Μια ακόμα μικρότερη μειονότητα πιστεύει και υποστηρίζει τη χειροτονία των γυναικών.

Το ενδιαφέρον στοιχείο που τόνισε ο Μητροπολίτης Διοκλείας, είναι πως ο σπουδαίος σύγχρονος Ορθόδοξος Θεολόγος Σεβ. Μητροπολίτης Περγάμου κ. Ιωάννης Ζηζιούλας, καθώς και το σεπτό Οικουμενικό Πατριαρχείο, έχουν μέχρι σήμερα κρατήσει σταθερή στάση προσοχής και προσευχής. Ο Άγιος Διοκλείας επίσης τόνισε πως σημαντικά ερωτήματα ίσως χρειαστεί να απαντηθούν στο μέλλον από την Ορθόδοξη Εκκλησία, όπως για παράδειγμα «ποια είναι η θεολογική σημασία του φύλου του Χριστού;».

Είναι σημαντικό να ευχαριστήσουμε τους ομιλητές αλλά πρωτίστως τον κύριο οργανωτικό υπεύθυνο του ενδιαφέροντος Συνεδρίου, τον π. Stephen Platt, ο οποίος είναι ο Γενικός Γραμματέας του Fellowship και Ορθόδοξος Ιερέας. Επιβάλλεται νομίζω να πραγματοποιούνται τακτικά τέτοιου είδους Συνέδρια, στα οποία αποκαλύπτεται και παρουσιάζεται η Χριστιανική Παράδοση και ζωή, ιδιαίτερα μέσα σε μια κοινωνία η οποία λειτουργεί με συνεχώς αυξανόμενο κοσμικό πνεύμα.

Πηγές: Amen.gr και Ierovima.gr

Όψεις του Τάμεση

Ο μέγας ποταμός ενώνεται με την κοσμοπολίτικη πρωτεύουσα στο δυτικό τμήμα της.

Έρχεται απαλά και της σχίζει τα πλευρά, μπολιάζοντάς την με νέα ζωή.

Εκεί στα δυτικά, στην πρώτη του επαφή με την πολύβουη πολιτεία, ο Τάμεσης γίνεται δεχτός με τιμές και δόξες, με πανύψηλα δένδρα, πολύχρωμα λουλούδια, όμορφες γέφυρες και εξαίσια ποταμόπλοια.

Πολύγλωσσοι και υψίφωνοι ποδηλάτες και περιπατητές συνοδεύουν τα νερά του με ανάλογους ρυθμούς.

Οι αυτοκρατορικοί κήποι Kew προσφέρουν απλόχερα στον άρχοντα ποταμό τη δική τους παραγωγή.

Πάντως εκείνο που αναμφισβήτητα κυριαρχεί στη φύση του δυτικού Λονδίνου είναι ο ίδιος ο μέγας επισκέπτης, ο οποίος -ως άλλος ελκυστικός καθρέπτης- ρουφάει τα βλέμματα μικρών και μεγάλων και προσφέρει ως αντίδωρο τον παλμό της αταλάντευτης ροής του.

Μια φωτογραφία

...καὶ ἔ­να σχό­λιο

Μέ­ρες τοῦ πρώ­του μι­σοῦ τῆς δε­κα­ε­τί­ας τοῦ 1970, σὲ ὤ­ρα πρω­ϊ­νὴ κά­ποι­ου κα­λο­και­ριοῦ, πάν­τα στὸ Πα­λιὸ τὸ Κλῆ­μα καὶ πρὶν τὴν ἀλ­λο­τρί­ω­ση τῶν ἀν­θρώ­πων ἀ­πό τὸ στυγ­νὸ ἀ­ν­τα­γω­νι­στι­κὸ πνεῦ­μα τῆς λε­γο­μέ­νης «του­ρι­στι­κῆς ἀ­ξι­ο­ποί­η­σης».

Ὁ ξέ­νος τῆς φω­το­γρα­φί­ας, ἀ­φοῦ πε­ρι­η­γή­θη­κε τὸ χω­ριὸ, σὲ κά­ποι­ο ση­μεῖ­ο γλύ­στρι­σε καὶ ἔ­πε­σε, στραμ­που­λί­ζον­τας τὸ πό­δι του.

Ἀ­μέ­σως τό­τε βρέ­θη­καν συν- ἄν­θρω­ποι νὰ τὸν βο­η­θή­σουν, ἐ­νῶ ἠ θειὰ τὸ Βαγ­γε­λι­ὼ τοῦ μπαρ­μπα Γι­ώρ­γη τοῦ Μου­ρί­ση, ποὺ ἤ­ξε­ρε νὰ γι­α­τρο­πο­ρεύ­ει ἐ­ξαρ­θρώσεις πο­δι­ῶν καὶ χε­ρι­ῶν, συ­νέ­δρα­με τὸν κα­κό­μοι­ρο τὸν ἐ­πι­σκέ­πτη, δί­νον­τάς του, μαζὶ μὲ τὸν ὑπόλοιπο τὸν ὅμιλο τῶν Κληματιανῶν γυναικῶν, κι ἔ­να σπου­δαῖ­ο μά­θη­μα φι­λο­ξε­νί­ας καὶ τι­μῆς στὸν Ἄν­θρω­πο.

Ἔ­τσι, φεύ­γον­τας ὁ ξέ­νος γιὰ τὴν πα­τρί­δα του, ἀ­σφα­λῶς θὰ θυ­μᾶ­ται, πὼς σὲ κά­ποι­ο ἄ­ση­μο, μι­κρὸ καὶ τα­πει­νὸ νη­σι­ω­τι­κὸ χω­ριό, ἔ­μα­θε τί ση­μαί­νει γνή­σια Ἑλ­λη­νι­κὴ φι­λο­ξε­νί­α καὶ πά­νω ἀπ᾿ ὅ­λα σε­βα­σμὸς στὸ Ἄν­θρω­πο.

Ὡστόσο τὸ διερώτημα ποὺ ἀπομένει ἀπ᾿ τὴν «ἀνάγνωση» τῆς φωτογραφίας αὐτῆς, εἶναι τὸ ἑξῆς: Αὐ­τὰ ποὺ ἔ­γι­ναν κά­πο­τε, πρὶν ἀ­πό τρι­σή­μι­συ δε­κα­ε­τί­ες, ἄ­ρα­γε, ἐ­πα­να­λαμ­βά­νον­ται σή­με­ρα ἤ μᾶς ἔ­χει κα­λύ­ψει γιὰ τὰ καλὰ τὸ βα­ρὺ σύν­νε­φο τῆς ἀ­δι­α­φο­ρί­ας καὶ τῆς ἀπανθρωπίας, ποὺ μᾶς δι­δάσκουν οἱ σκλη­ροὶ αὐ­τοὶ και­ροὶ ποὺ δι­ερ­χό­μα­στε;

π. Κων. Ν. Καλλιανός

Οάσεις

Το κοντινότερο -νοηματικά- σημείο της Βίβλου στην έννοια «όαση» είναι το χωρίο του Ησαΐα 35, 6 όπου διαβάζουμε: «Πλήθος νερά θε ν’ αναβρύσουνε στην έρημο και μες στη στέππα ρεματιές θ’ αχολογούνε». Όαση είναι ένας τόπος όπου οι άνθρωποι μπορούν να ξεκουρασθούν για να συνεχίσουν την οδοιπορία τους μέσα στην έρημο. Η ζωή είναι συχνά όπως και η έρημος, κατάξερη, άνυδρη, οδυνηρή στο πέρασμά της. Είναι δε πράγματι αδύνατον να την διαβείς, εκτός κι αν φθάνεις σε κάποια όαση από καιρού εις καιρόν. Οι μαθητές έφθασαν στην αξιόλογη όαση του όρους Ταβώρ, η οποία τους προετοίμασε για να δεχθούν το Γολγοθά. Η Αποστολική Εκκλησία είχε την Πεντηκοστή η οποία την προετοίμασε για να αντέξει τους χρόνους των διωγμών. Η όαση στην έρημο της ζωής μπορεί να είναι αντίστοιχη με μια συνάντηση με ένα τόπο ή με ένα πρόσωπο, οπότε μια ακτίνα φωτός καταυγάζει τις ζωές μας και μας βοηθά να προχωρήσουμε.

Η έρημος στην εποχή μας δεν είναι σαν την κατάξερη ερημιά της Αραβίας την οποία ο Ισραήλ κατάφερε να αντέξει, αλλά βρίσκεται στις γεμάτες από μπετόν πόλεις της μετα-βιομηχανικής εποχής, κατασκευασμένες με λεπτομεριακή καθοδήγηση όσον αφορά την τοπογραφία και το περιβάλλον, που όμως σε μερικές περιπτώσεις δεν έχουν πρόβλεψη για Οίκο του Θεού. «Μα είναι τώρα καιρός να κατοικείτε εσείς σε σπίτια με ξύλινα φατνώματα, τη στιγμή που ο δικός μου οίκος είναι ακόμα ερειπωμένος;» κραυγάζει ο προφήτης Αγγαίος (1, 4), όταν υποκινούσε τους Ισραηλίτες, που μόλις είχαν επιστρέψει από τη Βαβυλώνια αιχμαλωσία, να θέσουν ως πρώτη τους προτεραιότητα τον Οίκο του Θεού και κατόπιν να στολίσουν τους τόπους των κατοικιών τους. Η Εκκλησία πρέπει να είναι όαση στην έρημο της σημερινής πραγματικότητας: θα πρέπει να υπάρχουν εικόνες και καντήλια που να καίνε μπροστά τους, θα πρέπει να υπάρχει ένα θυσιαστήριο όπου η προσευχή να είναι έγκυρη, θα πρέπει να υπάρχει σιωπή, μυστήριο και απομόνωση, σ’ ένα κόσμο που κατάντησε πολύ θορυβώδης, πολύ αναίσχυντος, και ασφυκτικά γεμάτος.

Πενήντα χρόνια πριν, όταν ήμουν έφηβος 17 ετών, ήλθα σε επικοινωνία με μια τέτοια όαση σ’ ένα μικρό Ουαλικό χωριό, όπου μια ασκήτρια μοναχή είχε ιδρύσει το αναχωρητήριό της. Οι λέξεις που ξεστόμιζε ήταν κατευθυντήριες γραμμές για τη ζωή μου και με οδήγησαν σε μια άλλη όαση, όπου ένας ερημίτης, ο π. Ουΐλιαμ, είχε κατασκευάσει ένα μικρό μοναστήρι στο Glasshampton κοντά στο Worcester. Και οι δύο αυτοί ασκητές έζησαν τη ζωή τους με εξαιρετική αυστηρότητα, αλλά δεν άφησαν μοναστικές κοινότητες, αφού είχαν συνειδητοποιήσει πως ήταν κεκλημένοι να είναι Φωνές βοώντων εν τη ερήμω.

Μια παρόμοια εμπειρία βίωσα στη δεκαετία του ’50 όταν για πρώτη φορά επισκέφθηκα την οικία ενός άλλου ερημίτη, του Αρχιμανδρίτη Denis, στη διεύθυνση 26 rue d’Alleray, Paris XVe. Στην όαση αυτή είχα μια σύντομη γνωριμία με την Ορθοδοξία και έγινα ο τελευταίος μοναχός που εκάρη απ’ αυτόν, το 1960.

Υπάρχουν πολλοί τύποι οάσεων στις ερήμους του σύγχρονου κόσμου, όπως πλούσιοι Καθεδρικοί Ναοί, άσημες εκκλησίες, μοναστήρια, ερημητήρια, κελλιά. Αλλά εκείνο που τα κάνει να σφύζουν από ζωή κι έτσι να μεταμορφώνονται σε τόπους πνευματικής αναψυχής είναι το ότι υπάρχει «άγρυπνος άγγελος» (Δαν. 4, 10) που βρίσκεται σε εγρήγορση, του οποίου η καρδιά δεν εξασθενεί στην πιο ζοφερή ώρα, κι ο οποίος «καλάμι τσακισμένο δεν θα το συντρίψει, λυχνάρι που καπνίζει δεν θα το σβήσει, πραγματική θα φέρει σ’ όλους δικαιοσύνη» (Ησ. 42, 3 και Ματθ. 12, 20). Ο κόσμος έχει ανάγκη από τέτοιους τόπους και ανθρώπους: η έρημος θα αναζητά πάντα μια όαση, αφού ο Κύριος που τον δημιούργησε θα έρθει κάποια ημέρα που θα τον αναγεννήσει, σύμφωνα με την προφητεία του Ησαΐα (43, 19): «Κοιτάξτε! Εγώ κάτι καινούργιο κάνω... θα κάνω δρόμο μες στην έρημο και μες στην ερημιά ποτάμια».

+ Αρχιμ. Βαρνάβας Burton
Orthodox Leaflet, Spring-Summer 1983, No. 73, σσ. 10-11
Μετάφραση: Πρωτοπρ. Αναστάσιος Δ. Σαλαπάτας

Το «Mandir» του Λονδίνου

Στην περιοχή Neasden του ΒΔ Λονδίνου κτίσθηκε τα τελευταία χρόνια ένας πολύ όμορφος αισθητικά, καλλιτεχνικά και αρχιτεκτονικά Ινδουϊστικός «Mandir», που στα σανσκριτικά σημαίνει «Ναός». Αυτός είναι ο πρώτος παραδοσιακός Ινδουϊστικός Mandir που κτίσθηκε στην Ευρώπη.

Όλος ο Mandir έχει κατασκευασθεί με σκαλιστές πέτρες, οι οποίες όλες σκαλίσθηκαν στην Ινδία και μεταφέρθηκαν με 160 κοντέϊνερς στο Λονδίνο. Για την εξωτερική όψη του Mandir χρησιμοποιήθηκαν ασβεστόλιθοι από τη Βουλγαρία, ενώ για το εσωτερικό του επιλέχθηκε μάρμαρο από την Ιταλία και την Ινδία. Η συναρμολόγηση των σκαλισμένων λίθων και μαρμάρων έγινε στο Λονδίνο μεταξύ 1993-1995. Εκείνη την εποχή μετέφερα καθημερινά με το αυτοκίνητο τα παιδιά στο Ελληνικό Δημοτικό Σχολείο της Πρεσβείας, που βρίσκεται στο Δυτικό Λονδίνο. Έτσι, περνούσαμε κάθε πρωΐ έξω από το Mandir και παρακολουθούσαμε καθημερινά την πορεία της κατασκευής του. Ήταν για όλους μας μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα εμπειρία.

Στο υπόγειο του Mandir λειτουργεί μόνιμη έκθεση με θέμα: «Understanding Hinduism» (Κατανοώντας τον Ινδουϊσμό). Είναι μια ενδιαφέρουσα έκθεση, αν και μερικοί θεωρούν πως είναι μάλλον μονομερής, αφού υποστηρίζει ότι λίγο έως πολύ όλες οι επιστήμες και οι τέχνες έχουν την αρχή τους στην Ινδία και στον Ινδουϊσμό. Πάντως εκεί , ανάμεσα στις άλλες κολακευτικές επιγραφές και κείμενα υπέρ της Ινδίας και της παραδοσιακής της θρησκείας, βρίσκεται και ένα σύντομο κείμενο του αρχαίου προγόνου μας Απολλωνίου Τυανέως (ο οποίος ήταν φιλόσοφος και περιηγητής και έζησε τον 1ο αι. μ.Χ.), στο οποίο διαβάζουμε τα εξής: «Στην Ινδία βρήκα μια φυλή θνητών που ζούσαν πάνω στη γη, αλλά δεν ήταν κολλημένοι σ’ αυτήν, κατοικούσαν σε πόλεις, αλλά δεν ήταν καρφωμένοι σ’ αυτές, κατείχαν τα πάντα, αλλά δεν κατέχονταν από τίποτα».

Το Αιγαίο στην Οξφόρδη

H αυτοκρατορική θάλασσα του Αιγαίου μας κυλάει και μακραίνει, βγαίνει από τα όρια και το δεδομένο πλαίσιό της και φθάνει μέχρι την Εσπερία, όπου στην Οξφόρδη, την πόλη της σπουδής και της γνώσης, κατασκηνώνει, με σκοπό να βρει και να κάνει φίλους και να δείξει την εκλεκτή πραμάτεια της...

Στο Ashmolean Museum του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, με την δωρεάν είσοδο, η ωραιότερη ίσως Αίθουσα εκθεμάτων είναι η Αίθουσα 20, 160 τετρ. μέτρ., η οποία φέρει τον τίτλο: «Aegean World».

Σ’ αυτήν μπορεί κανείς να δει και να θαυμάσει τις προσφορές κυρίως του αρχαιολόγου Arthur Evans, αλλά και άλλων αρχαιολόγων και καθηγητών, που απαρτίζουν την μεγαλύτερη και πλουσιώτερη Συλλογή του Αιγαίου που εκτίθεται εκτός της Ελλάδας. Η Συλλογή αποτελείται από περισσότερα από 10.000 αντικείμενα.

Το British School of Archaeology των Αθηνών, όπως επίσης και το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας, προσέφεραν πολλά από τα εκτιθέμενα αντικείμενα στο Ashmolean.

Εκείνο βέβαια που κάνει αυτή τη Συλλογή να ξεχωρίζει από όλες τις άλλες του ίδιου είδους -εκτός Ελλάδος βέβαια- είναι το ότι για τα περισσότερα αντικείμενα υπάρχουν αρκετά τεκμήρια (πολλές φορές λεπτομερειακά), αναφορικά με την αρχαιολογική τους προέλευση.

Στην εν λόγω Αίθουσα παρουσιάζονται αντικείμενα από 3 κυρίως περιοχές και εποχές: Πρώϊμος Κυκλαδικός Πολιτισμός, Μινωϊκή Κρήτη και Μυκηναϊκή Ελλάδα. Η κάθε περιοχή ξεχωρίζει από την άλλη με το διακριτό της χρώμα, μια έμπνευση από την φωτεινή και πολύχρωμη αγαπημένη Πατρίδα μας. Θαλασσί έχει το Κυκλαδικό Τμήμα (εμπνευσμένο από το ίδιο το Αιγαίο Πέλαγος), κόκκινο διακρίνει το Μινωϊκό Τμήμα (λόγω του κόκκινου που χρησιμοποιήθηκε στις τοιχογραφίες του Μινωϊκού Πολιτισμού), πορτοκαλί είναι το χρώμα του Μυκηναϊκού Τμήματος (που αντιπροσωπεύει την απόχρωση των πήλινων αγγείων των Μυκηνών).

Χιλιοτραγουδισμένος Αύγουστος

Δεν νοείται βέβαια Αύγουστος χωρίς μουσική. Και τι μουσική!

Στίχοι: Ελένη Ζιώγα
Μουσική: Ευανθία Ρεμπούτσικα
Πρώτη εκτέλεση: Έλλη Πασπαλά

Ήτανε που λες κατακαλόκαιρο
κι ο δρόμος σ’ ένα διάφανο ουρανό
μες στην αγκαλιά μου ό,τι ακριβότερο
κι ο κόσμος ένα βότσαλο μικρό.

Κι εσύ μου λες να ξεχαστώ
τον Αύγουστο να σβήσω από τους μήνες
μα κι αν τις μνήμες πολεμώ
στον Αύγουστο με πάνε πάλι εκείνες.

Έκαιγε η ανάσα του στο σώμα μου
κι έφεγγα σαν ήλιος στο κενό
έφυγε και μπήκα στο χειμώνα μου
και πάγωσα σαν άστρο μακρινό.

Κι εσύ μου λες να ξεχαστώ
τον Αύγουστο να σβήσω από τους μήνες
μα κι αν τις μνήμες πολεμώ
στον Αύγουστο με πάνε πάλι εκείνες.

Νότια της πρωτεύουσας

Σε μια μουντή -ως συνήθως- Λονδρέζικη ημέρα, ο ένδοξος Τάμεσης κυλάει ήρεμα στα νότια της πρωτεύουσας!

Περνάει κι από την πόλη Walton-on-Thames, η οποία ανήκει στο Δήμο Elmbridge της Κομητείας του Surrey.

To όνομα «Walton» σημαίνει «χωράφι των Βρετανών» και η καταγωγή του ανάγεται στην Αγγλο-Σαξωνική εποχή.

Στην περιοχή υπάρχουν μεσαιωνικές εκκλησίες, παραδοσιακοί πύργοι, βασιλικά παλάτια, ωραίες γέφυρες και σιδηροδρομικοί σταθμοί.

Πολλοί διάσημοι γεννήθηκαν, ή έζησαν για κάποιο διάστημα, στο Walton. Μεταξύ αυτών και η γνωστή ηθοποιός Τζούλη Άντριους.

Πάντως ο Τάμεσης όπου βάζει το... πόδι του, ή το νερό του για την ακρίβεια, γίνεται μεγάλη αναστάτωση.

Ο φιδίσιος ποταμός, η πράσινη ομορφιά του τοπίου, οι εξαίσιες γέφυρες, τα πανέμορφα δένδρα στις όχθες και τα υπέροχα σπιτάκια, δημιουργούν αυτή την αίσθηση που ορίζει και ζωγραφίζει ένα ανεπανάληπτο Αγγλικό τοπίο.

Παροιμίες για το μήνα Αύγουστο

- Αύγουστε καλέ μου μήνα, να ’σουν δυο φορές το χρόνο.

- Θεός να φυλάει τα λιόδεντρα απ’ το νερό τ’ Αυγούστου.

- Κάθε πράμα στον καιρό του κι ο κολιός τον Αύγουστο.

- Τ’ Αυγούστου και του Γεναριού τα δυο χρυσά φεγγάρια.

- Από Μάρτη καλοκαίρι κι από Αύγουστο χειμώνα.

- Ήρθε η Παναγιά; Βάλτε ξύλα στη φωτιά.

- Καλός ο ήλιος του Μαγιού, τ’ Αυγούστου το φεγγάρι.

- Επλάκωσεν ο Αύγουστος, η άκρια του χειμώνα.

- Αύγουστος άβρεχτος, μούστος άμετρος.

- Ήρθε ο Αύγουστος, πάρε την κάπα σου.

- Να ’σαι καλά τον Αύγουστο που ’ναι παχιές οι μύγες.

- Ο Αύγουστος πουλά κρασί κι ο Μάης πουλά σιτάρι.

Δεκαπενταύγουστος 2011

ἤ, Συνεορτάζοντας...

Αὐτές τίς πάντερπνες καί φωτεινές ὧρες, ὧρες τῆς θερινῆς τῆς Πασχαλιᾶς, μαζί μὲ τούς ἱεροπρεπεῖς ὕμνογράφους συντροφιά μας ἰδανική καί χρήσιμη εἶναι καί οἱ ποιητές, οἱ ὁποῖοι μαζεύοντας, ὅπως ἡ μέλισσα τή γύρι, ὅλον τόν εὐωδιαστό κόσμο τῶν νοημάτων καί τῶν ἀπόψεων πού περικλέιει ἡ Γιορτή, τά μετουσιώνουν σέ στίχους. Στίχους μέ ἰκανό νόημα καί μεταφυσικό ρῖγος· ἱερή συγκίνηση καί ἐμβιωμένη παραμυθία, ἐξάπαντος οὐράνια καί ὄχι τοῦ κόσμου τούτου.

Δεκαπενταύγουστο. Μνήμη σεπτή τῆς ἱερᾶς καί Ἀχράντου Κοιμήσεως Τῆς Παναγίας μας. Μέ τό μελτέμι νά μεριμνᾶ γιά νά κομίζει εὐωδιές καί ἄνθη τοῦ πελάγου, ἁρμύρα καί φρεσκοβρεγμένο φύκι, πού τίς ἑνώνει μέ τό ἑσπερινό θυμίαμα, τίς ἀναπνοές τοῦ βασιλικοῦ καί τού γιασεμιοῦ, γιά να στολίσει τίς ψυχές μας...

Κι ὀ ποιητής, ἀφοῦ σταθεῖ σιμά στόν κύρ-Ἀλέξανδρο κι ἀφουγραστεῖ τὸν Ρεμβασμό τοῦ γέροντα Φραγκούλα, θά στοχαστεῖ μέ περισσή ἱερότητα καί φροντίδα γιά τό πανσεβάσμιό Της Πρόσωπο καί θά γράψει:

T. K. Παπατσώνης

Ρεμβασμός Δεκαπενταύγουστου

Στή μνήμη Ἐκείνου πού τόν ρέμβασε

Ἄλαλά τα χείλη τῶν ὅσων δέν κοπιάσαν
γιά ν' ἀκουμπήσουν τά ξαναμμένα κεφάλια τους
στά γόνατά σου τά μητρικά, πού καταλύουν τό μαῦρο πάθος.
Ἄλαλά τα χείλη τῶν ὅσων δέν διακρίναν, πώς
συντρίβεις μέ τό πόδι σου καί συνθλᾶς τήν κεφαλή
τοῦ πανάρχαιου δράκοντα, πού κέρδισε παίζοντας
κι' ὕστερα τόχασε τό μῆλο. Ἄλαλά τα χείλη
τῶν ὅσων δέν ποθῆσαν τό ξαπόσταμα τῆς ἁρμογῆς
καί τήν ἀσφάλεια, τό ἀπάγγειασμα τῆς νηνεμίας.

Εἶσαι ἕνα λιμανάκι ἑλληνικοῦ νησιοῦ ὅλο κατάρτια
περήφανα ὑψωμένα· φτωχά καΐκια ἀραγμένα,
φτωχά, ἀλλά πού γνωρίσαν τήν ἀντάρα καί τήν τρομάρα,
ποῦ φορτωθῆκαν μόχθο καί μεταφέραν πλοῦτος.

Εἶσαι ἄσπρο ἑλληνικό ἐρημοκκλήσι δαρμένο
ἀπό τήν ἀντηλιά. Γύρω-γύρω ἀμπέλια, μποστάνια,
καρποφόρες συκιές καί κάπου κάπου μοναχική
καί κάποια ἐλιά. Χρυσοφρυγανισμένα τά χορτάρια
ἀχνίζουνε, ἄχυρο πιά· κι' ἀντίς γι' ἀγγέλους, τά τζιτζίκια,
σοῦ κανοναρχοῦνε τό κάθε ἀπομεσήμερο ἕως ἀργά
μέ τό δικό τους τρόπο τόν Παρακλητικό Κανόνα.

Ἀναστραμμένο σου θρονί, ὅλο αὐτό τό γαλάζιο
ἑνός ἁπλοῦ οὐρανοῦ, πού πάλαι γίνηκε τό Μέτρο τῶν Δωριέων
καί πού ἀναπαύεται στεριωμένος στά χρυσάφια
τοῦ εὐλογημένου μας πελάγους.

Ἄλαλά τα χείλη τους - καί τί μποροῦν ν' ἀρθρώσουν,
ποῦ τή φωνή τούς κουκουλώνει ἡ τύρβη μερονυχτίς,
ἐνῶ σειέται ἀπ' τίς βουές ὁ Μέγιστος Ἱππόδρομος
καί πλημμυράει ἀπ' τά αἵματα τῶν Μαρτύρων
κι' ἄπ' τή μανία τῶν Μονομάχων.
Αὐτό τό αἷμα εἶναι πού βοᾶ, αὐτό εἶναι πού ρυπαίνει.
Ἐδῶ χρειάζεται ἡ βακτηρία τοῦ γίγαντα Ἀσκητῆ
τοῦ λευκοπώγωνα νά ἐπιβληθεῖ νά τούς σκορπίσει,
ὅλους τους ἵππους καί τούς ἀναβάτες τους.

Ἐδῶ χρειάζεται κοντύλι τοῦ Ζωγράφου, στή μοναξιά,
στήν προσευχή καί στήν προσήλωση, μέ τά ζωογόνα
τά χρώματα τά πρῶτα νά ξαναγαλουχήσει
τό βρέφος-Θεό, νά ξαναγράψει τίς πληγές τῆς Ἀγάπης,
νά ξαναδροσίσει τή ρίζα τή συμπονετική,
ν' ἀποδείξει τί ἀπέραντη εἶναι ἡ ἀγκαλιά τῆς μητέρας,
νά συναθροίσει πάλι ἐκ περάτων ὅλους ἐκείνους,
ποῦ μέ σέβας πολύ θά σταυρώσουν τά χέρια τῆς Κόρης
μέ συνοδεία τῶν ἀγγέλων, μέ ἠχητικές ἁρμονίες
καί θά ἐνεργήσουν ὅπως ἀξίζει τήν ταφή της,
ἀνοίγοντας τό δρόμο γιά τήν καθέδρα τ' οὐρανοῦ,
ὅπου ἡ ἀδιάκοπη Παράκληση. Ἐνῶ τά δέντρα
τά εὐσκιόφυλλα στή λιτάνευση, καθώς τό Σῶμα
περνάει τῆς Βασίλισσας, ριγοῦντα καί φρίττοντα,
θά συγκλίνουν γιά προσκύνηση σκορπώντας
τή δροσιά τους μέ τό ἀνέμισμα, ριπίδια τῆς λατρείας,
ἀναστυλώνοντας ὅσους μαραίνονται κι' ἀσθμαίνουν
στίς τροπικές τίς λαῦρες τοῦ καλοκαιριοῦ μας,
μισοκαμένες θημωνιές κοντά στό ἁλώνι,
καπνοί, πού διαλύουν
τίς αὐγουστιάτικες τίς ἁμαρτίες μας.
Τότε μονάχα τ' ἄλαλά τα χείλη,
ἴσως ἐρθεῖ στιγμή
καί λαλήσουν.

Μακάριοι ὅσοι φυτεύουν στὴν ψυχή τους ἐλπιδόμορφες λέξεις, ποὺ ξορκίζουν τὸ κακὸ μὲ τὴ ἀκοίμητη φροντίδα Της.

π. Κων. Ν. Καλλιανός
Σκόπελος, Δεκαπενταύγουστο 2011

Τα προ της Κοιμήσεως της Θεοτόκου

Διὰ τὰ πρὸ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου συμβάντα μᾶς παρέχουν πληροφορίας ἀρχαιότατοι παραδόσεις. Ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος, μετὰ τὴν ἀνάληψιν τοῦ Υἱοῦ της, διέμενεν ἐν Γεθσημανῇ, ἄγουσα τὸ πεντηκοστὸν ἔνατον ἔτος τῆς ἡλικίας της. Τοῦτο ἐξάγεται ἐκ τῶν κάτωθι περιστατικῶν τῆς ζωῆς αὐτῆς. Εἰς ἡλικίαν 3 ἐτῶν εἰσῆλθεν εἰς τὰ Ἅγια τῶν Ἁγίων, 12 ἔτη παρέμεινεν ἐκεῖ, εἰς τὸν Ναόν, γίνονται 15. Εἰς ἡλικίαν 16 ἐτῶν ἐγέννησε τὸν Ἰησοῦν καὶ ὅταν ὁ Ἰησοῦς εἰς τὸ 33ον ἔτος τῆς ἡλικίας του ἐπετέλεσε τὸ ἀπολυτρωτικόν του ἔργον, αὐτὴ ἦτο εἰς ἡλικίαν 49 ἐτῶν. Μετὰ τὴν ἀνάληψιν τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἔζησεν ἀκόμη 10 ἔτη, ὅπως γνωρίζομεν, ὑπὸ τὴν στέγην καὶ προστασίαν τοῦ ἀγαπημένου μαθητοῦ Ἰωάννου. Ἑπομένως, 49 ἔτη σὺν 10 γίνονται 59 ἔτη ἐν συνόλῳ.

Ἄγουσα λοιπὸν ἡ Παναγία Θεοτόκος τὸ 59ον ἔτος τῆς ἡλικίας της καὶ τρεῖς ἡμέρας πρὸ τῆς Κοιμήσεώς της εἰδοποιήθη ὑπὸ τοῦ Υἱοῦ καὶ Θεοῦ της διὰ μέσου τοῦ Ἀρχαγγέλου Γαβριήλ, ὅστις ἐκρατοῦσε ἀνὰ χείρας κλάδον φοίνικος, διὰ τὴν μετάστασίν της μὲ τὰ ἑξῆς λόγια: «Γίνωσκε Κυρία Θεοτόκε ὅτι μετὰ τρεῖς ἡμέρας μέλλεις νὰ μετατεθῆς ἀπὸ τὴν γῆν εἰς τοὺς οὐρανούς, διὰ τοῦτο ἑτοίμασε σεαυτὴν τὰ ἐπιτάφιά σου καὶ περίμενε τὴν Κοίμησίν σου, ὅτι ἔρχεται ὁ Υἱός σου νὰ παραλάβη τὴν Ἁγίαν σου ψυχήν».

Ἡ Παναγία ὅταν ἤκουσε τὸ μήνυμα τοῦ Ἁγίου Ἀρχαγγέλου Γαβριὴλ καὶ ἀνεχώρησεν αὐτός, τότε ἐπορεύθη εἰς τὸ ὄρος τῶν Ἐλαιῶν, ὅπου ἀνελήφθη ὁ Υἱός της. Καθὼς δὲ ἡ Θεομήτωρ ἀνέβαινε τὸ ὄρος, τὰ ἐκεῖ εὑρισκόμενα δένδρα, συμφώνως πρὸς τὴν παράδοσιν, ἔπεσαν καὶ τὴν προσκύνησαν ὡς νὰ ἦσαν ἔμψυχα. Προσευχηθεῖσα ἐκεῖ ἡ Θεοτόκος ἐπέστρεψεν εἰς τὴν οἰκίαν της διὰ νὰ ἑτοιμασθῆ, ὅπως ὁ Ἄγγελος Γαβριὴλ τῆς εἶχεν εἴπη κατ᾿ ἐντολὴν τοῦ Υἱοῦ της.

Ἡ Θεομήτωρ ἐκάλεσε τότε τὴν παιδίσκην τῆς οἰκίας καὶ εἶπεν εἰς αὐτὴν νὰ εἰδοποίηση τοὺς συγγενεῖς καὶ τοὺς γνωστούς της. Ὅταν ἐκεῖνοι ἦλθον, εἶπεν εἰς αὐτοὺς ὅσα ὁ Ἀρχάγγελος τῆς εἶχε πεῖ. Αὐτοὶ ἐλυπήθησαν πολὺ δι᾿ ὅσα ἄκουσαν καὶ ἔκλαιον. Ἐν τῷ μεταξὺ κατέφθασαν ἀπὸ τὰ πέρατα τῆς οἰκουμένης ὅλοι οἱ Ἀπόστολοι ‐ἐκτὸς τοῦ Θωμᾶ‐ οἱ ὁποῖοι ἐκήρυττον τὸ Εὐαγγέλιον, ὡς καὶ πολλοὶ Ἱεράρχαι, οἱ ὁποῖοι ἐφέροντο διὰ τῶν νεφελῶν.

Ἡ Παναγία ὅταν εἶδε αὐτοὺς ἐχάρη πολὺ καὶ τοὺς εἶπε: Παραμείνατε, τέκνα μου, νὰ σᾶς ἀποχαιρετήσω, διότι σήμερον θὰ ὑπάγω εἰς τὸν Υἱόν μου τὸν ἠγαπημένον. Ὁ Ἀρχάγγελος Γαβριὴλ ὅστις μοῦ εὐηγγελίσατο τὴν σύλληψιν τοῦ Υἱοῦ μου, πάλιν ἦλθεν καὶ μοῦ ἔδωκεν τὸν κλάδον τοῦτον τοῦ φοίνικος καὶ μοῦ εἶπε: «Χαῖρε, Θεοτόκε. Γίνωσκε ὅτι μετὰ τρεῖς ἡμέρας μετατίθεσαι ἀπὸ τῆς γῆς εἰς τὰ οὐράνια». Διὰ τοῦτο εὐχαριστῶ τὸν Υἱόν μου καὶ Θεόν, ὅστις σᾶς ἐσύναξεν ὅλους εἰς τὸ τέλος νὰ σᾶς ἰδῶ.

Ἀκούοντες αὐτὰ οἱ Ἀπόστολοι, οἱ συγγενεῖς καὶ οἱ γνωστοὶ ἔκλαιαν καὶ ἔλεγαν μὲ παράπονον: Κυρία Θεοτόκε, ἀναληφθέντος τοῦ Υἱοῦ σου καὶ Θεοῦ ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ εἰς τοὺς οὐρανοὺς ἀφῆκεν ἐσένα νὰ μᾶς διδάσκης καὶ καθοδηγῆς. Τώρα ποὺ θὰ φύγης καὶ σύ, ἡμεῖς οἱ ὀνειδιζόμενοι καὶ κατατρεγμένοι ἀπὸ τὰ Ἔθνη Ἀπόστολοι, ποῖον θὰ ἔχωμεν νὰ μᾶς προστατεύη;

Κλαίουσα καὶ ἡ Παναγία τοὺς λέγει: Συμμερίζομαι τὸν πόνον σας, ἀγαπητοί μου, ἀλλὰ καὶ σεῖς μὴν θέλετε νὰ μοῦ στερήσετε τὴν χαρὰν ποὺ θὰ ἔχω, ὅταν θὰ εἶμαι πλησίον τοῦ Υἱοῦ μου τοῦ ἀγαπημένου, τοῦ ὁποίου ἡ ἐπιθυμία αὐτὴ εἶναι. Ἀλλὰ σᾶς λέγω ὅτι καὶ ὅταν θὰ εἶμαι εἰς τους οὐρανούς, δὲν θὰ παύσω νὰ εἶμαι πάντοτε κοντά σας καὶ κοντὰ εἰς ὅσους μὲ ἐπικαλοῦνται. Σεῖς, μόνον, μεταξύ σας νὰ ἔχετε ἀγάπην καὶ νὰ χαίρεσθε καὶ εὐφραίνεσθε ὅτι ὁ μισθός σας θὰ εἶναι πολὺς ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν. Νὰ κηρύττετε συνεχῶς, νὰ φωτίζετε, καὶ νὰ ὁδηγῆτε ψυχὰς ἀνθρώπων εἰς τὴν Βασιλείαν τοῦ Υἱοῦ μου. Κατόπιν τοὺς εὐλόγησε καὶ τοὺς ἔδωσε τὰς τελευταίας ὁδηγίας καὶ συμβουλάς.

Πρωτοπρ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ
«Η ΘΕΟΜΗΤΩΡ ΕΙΣ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑΝ, ΤΗΝ ΠΙΣΤΙΝ, ΤΗΝ ΛΑΤΡΕΙΑΝ»
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ, ΣΥΝ. ΕΛΕΥΘ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ, ΑΘΗΝΑΙ 2002

Τέχνη στο Πανεπιστήμιο

University of Hertfordshire

Το Πανεπιστήμιο της Κομιτείας του Hertfordshire βρίσκεται λίγο έξω από το Βόρειο Λονδίνο και η ιστορία του ξεκινάει από το 1951.

Μια απλή επίσκεψη σ’ αυτό μας αφήνει έκθαμβους από τη φυσική ομορφιά μέσα στην οποία έχει τοποθετηθεί τούτο το Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα. Άλλωστε έχει χαρακτηρισθεί ένα από τα πλέον «πράσινα» Πανεπιστήμια του Ηνωμένου Βασιλείου.

Είναι σίγουρο πως οι φοιτητές θα αισθάνονται το χάδι της φύσης στον περίπατό τους, θα ακούνε όλους τους ήχους των δένδρων, θα γεμίζει η ματιά τους από τα ποικίλα χρώματα των λουλουδιών και θα απολαμβάνουν την κοινωνία και τη διαλεκτική της επιστήμης και του φυσικού περιβάλλοντος.

Πάντως το εν λόγω Πανεπιστήμιο φημίζεται εκτός των άλλων και για το Τμήμα των Καλών Τεχνών. Το Τμήμα αυτό υπήρχε πριν καν δημιουργηθεί το Πανεπιστήμιο. Λειτουργούσε από τα τέλη του 19ου αιώνα, ως Κολέγιο Τέχνης, στη γειτονική ιστορική πόλη του Αγ. Αλβανού.

Το εξαιρετικό επίπεδο του εν λόγω Τμήματος, το οποίο επεκτείνει συνεχώς τα όρια της δημιουργίας, δεν φαίνεται μόνο σε ακαδημαϊκό επίπεδο, στα βιβλία και στις καλλιτεχνικές επιδόσεις των διδασκόντων και διδασκομένων.

Φαίνεται, επίσης, και στα ποικίλα και οπωσδήποτε πρωτότυπα καλλιτεχνήματα (κυρίως γλυπτά) που κοσμούν τους κήπους του Πανεπιστημίου.

Μια μικρή «γεύση» παίρνουμε από τα εδώ δημοσιευόμενα έργα, τα οποία ανακαλύπτει κανείς περπατώντας στον όμορφο περίβολο των πολλών και φιλικών προς το περιβάλλον κτηρίων του Πανεπιστημίου αυτού.

Η Eλληνική Aίθουσα

Τις τελευταίες ημέρες είχαμε την ευκαιρία να παρουσιάσουμε το ιστορικό Πανεπιστημιακό Μουσείο Ashmolean της Οξφόρδης.

Σ’ αυτό -μεταξύ άλλων- βρίσκουμε και την Eλληνική Aίθουσα (Greek Room). Είναι η Aίθουσα Νο. 16.

Εννοείται πως το δωμάτιο αυτό έχει εκθέματα εξαιρετικής αξίας, δείγματα του αρχαίου και αθάνατου Eλληνικού Πολιτισμού.

Είναι τιμή μας που αυτά βρίσκονται σε έναν τέτοιο χώρο και προβάλλονται προς ένα ευρύτατο κοινό, το οποίο μένει έκθαμβο μπροστά στα έργων των σπουδαίων καλλιτεχνών προγόνων μας.

Σε έναν από τους πίνακες του εν λόγω δωματίου διαβάζουμε το παρακάτω πολύ κολακευτικό, για την ελληνική γλώσσα και κουλτούρα, κείμενο:

Greece was the birthplace of many significant cultural movements that continue to have an impact upon the character of the world today.

For example, we might visit the theatre to see a tragedy, a pantomime or a musical comedy (all words derived from Greek). There will be scenery, and dialogue between the characters. Dances are choreographed and an orchestra accompanies the chorus. We might also go to the cinema, watch television or read the Bible.

We owe to the Greeks many other concepts, such as astronomy, anatomy, aristocracy, monarchy and geography. Politically, Greece saw the beginnings of democracy (but also of tyranny). Philosophically, it was the home of Aristotle (but also Plato), and it saw the beginnings of atomic theory. Artistically, it produced Phidias, the master of the chryselephantine cult statue, but also innumerable pot painters. Greek literary giants include Homer, the dramatists Aeschylus, Sophocles, Euripides and Aristophanes, and the historians Herodotus and Thucydides.