Τῆς νεότητος τὰ λανθασμένα βήματα

(Σπουδὴ αὐτογνωσίας)

«Ἁμαρτίας νεότητος καὶ ἀγνοίας μὴ μνησθῇς, καὶ ἐκ τῶν κρυφίων ἠμῶν καθάρισον ἡμᾶς...»

Καλὸ εἶναι νὰ ξεκινάει ὁ καθένας μας, ὄταν  ὠριμάσει πιά, τὸ ταξίδι τῆς ἐπιστροφῆς στὸν ἑαυτό του. Καὶ μὲ πυξίδα τὴν εὐαισθησία ποὺ τοῦ ἀπόμεινε -γιατὶ πολλὰ καὶ σκληρὰ εἶναι τὰ μαρτύρια ποὺ ὑπομένει γιὰ ν᾿ ἀπαλλαγεῖ ἀπ᾿ αὐτήν- νὰ προσπαθήσει νὰ συλλαβίσει γιὰ μιὰ ἀκόμη φορὰ, ποὺ ἴσως καὶ νἄναι ἡ στερνή του, τὸ τετράδιο τοῦ αὐτοβιογραφικοῦ του δρομολογίου. Ἑνὸς δρομολογίου ποὺ ἄρχισε στὰ πρῶτα του χρόνια, τότε δηλαδὴ ὅπου ἄρχισε νὰ συλλαβίζει τὸν κόσμο, ἴσαμε τούτη τὴν πάντιμο ὥρα ποὺ διαβαίνει τὸ χαντάκι τοῦ χρόνου γιὰ νὰ βρεθεῖ στὸ Ὑπερ-χρόνο.  Γιατὶ ἕνα τέτοιο ἐγχείρημα εἶναι παράλληλα καὶ μιὰ προσπάθεια νὰ συμφιλιωθεῖ μὲ κάποια πρόσωπα ποὺ κάποτε πλήγωσε -ἠθελημένα ἤ ὄχι- καὶ ἀπὸ τότε μεταξύ τους ἀνοίχτηκε χαντάκι ἀπροσπέλαστο.

Κάποτε ὅλ᾿ αὐτά ὅμως. Τώρα δὲ ποὺ βασιλεύει ἡ μέρα, γιὰ τὸν καθένα ποὺ διάβηκε τὴ νεότητα καὶ σιγὰ - σιγά πορεύεται γιὰ τὴ «βαθειὰ τοῦ τάφου σιωπή», τώρα λοιπόν, σὲ ὧρες ρέμβης καὶ ἐπιστροφῆς στὰ παλιὰ τὰ μονοπάτια τοῦ χτές, ἀπαιτεῖται νὰ ξαναβρεῖ τὰ σημάδια ἐκεῖνα ποὺ ὅριζαν τὶς διαπροσωπικές του σχέσεις κι ἔτσι νὰ πασχίσει νὰ συναντήσει, ἔστω καὶ μὲ τὴ μνήμη του, ἀφοῦ θὰ εἶναι ἀδύνατη ἄλλου εἴδους ἐπικοινωνία, αὐτοὺς ποὺ πλήγωσε καὶ τοὺς φαρμάκωσε μὲ τὴ στάση, τὸ λόγο, τὶς ἐνεργειές του. Καὶ καθὼς δημιουργήθηκε κι αὐτὴ ἡ ἀπόσταση μέσα στὸ χρόνο ποὺ πέρασε, καθὼς εἰρήνευσε περισσότερο ἡ ψυχή, καταστάλαξαν τὰ πράγματα, ἀρχίζει αὐτὴ ἡ ἐπιστροφή, μέσω τύψεων ἀσφαλῶς, μετανοίας καὶ ἐπίγνωσης. Μιὰ ἐπιστροφὴ ὀδυνηρὴ μέν, ἀλλὰ καὶ θεραπευτικὴ. Θεραπευτικὴ, ἀφοῦ ἀποσείεται πιὰ τὸ βάρος ποὺ πίεζε τὴν ψυχή τόσα χρόνια καὶ ἐμφάνιζε συμπεριφορὲς περίεργες, ἀπωθητικές. Ἔτσι, τώρα πιὰ ποὺ διαπιστώνεται τὸ «βραχὺ τῆς ζωῆς», εἶναι ἐπιτέλους καιρὸς γιὰ μιὰ προσπάθεια συμφιλίωσης καὶ καταλλαγῆς. Μὲ ὑπομονὴ καὶ γνήσια μετάνοια. Γιατὶ μονάχα μὲ αὐτὰ τὰ ἐργαλεῖα θὰ ὑπάρξει ἡ δυνατότητα στὸν καθένα  μας  νὰ σκεφτεῖ πόσες φορὲς εἰρωνεύτηκε, κατηγόρησε, πλήγωσε καὶ ταλαιπώρησε τὸν ἄλλο, τὸν φίλο, τὸ γνωστό, τὸν συνάνθρωπο. Βλέπεις  ἡ ἐπιταγὴ «τοῦ ὁρᾶν τὰ ἐμὰ πταίσματα», εἶναι μαρτύριο πραγματικό, εἶναι ἕνας δρόμος ἀνηφορικός, δύσκολος, γεμᾶτος κινδύνους. Κι ὁ μεγαλύτερος  κίνδυνος εἶναι ἡ ἀπουσία συνειδητοποίησης αὐτῆς τῆς καταλλαγῆς, τῆς συγγνώμης ποὺ πρέπει νὰ εἰπωθεῖ (ἀλλὰ καὶ νὰ βιωθεῖ), τῆς συνειδητῆς μεταμέλειας.

Ἡ νεότητα,  εἶναι γνωστὸ πιά,  πὼς εἶναι φορτωμένη ἔπαρση ἀλλὰ καὶ αἰσιοδοξία. Μόνο ποὺ ἡ δεύτερη, ἡ αἰσιοδοξία δηλαδή, εἶναι τόσο πολὺ μπερδεμένη μὲ τὴν πρώτη, ὥστε νὰ εἶναι ἀναπόφευκτες ἀνοίκειες συμπεριφορὲς καὶ ἀπρέπειες ποὺ πληγώνουν καὶ στιγματίζουν τὸν ἄλλο. Μάλιστα, πολλὲς φορὲς μέσα στὴ βιασύνη καὶ στὸν ἐνθουσιασμό του ὁ νέος λησμονεῖ πὼς ἀπέναντί του ἔχει κάποιον ἀδύναμο συνάνθρωπο, π.χ. ἕνα ἠλικιωμένο, ποὺ δὲν διστάζει νὰ τοῦ φερθεῖ περιφρονητικὰ καὶ ἀσύνετα. Καὶ θὰ πρέπει νὰ περάσει ἀρκετὸς χρόνος, νὰ φτάσει ὁ ἴδιος στὰ χρόνια καὶ στὴ θέση ἐκείνου ποὺ τραυμάτισε, γιὰ νὰ καταλάβει... Νὰ μεταμεληθεῖ καὶ νὰ καταλάβει. Μόνο ποὺ ἐκεῖνος, ὁ ἡλικιωμένος δηλαδή, δὲν θὰ εἶναι πιὰ στὴ ζωή, ἔτσι ὥστε νὰ προσπαθήσει νὰ ἀποκαταστήσει τὸ λάθος του ὁ νεότερος. Τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ μὲ ἄλλους συνανθρώπους του, ἴσως τῆς ἴδιας ἤ μικρότερης ἡλικίας, ποὺ δὲν τοὺς ἔχει πιὰ σιμά του, κι αὐτὸ ποὺ ἀπομένει στὴν ψυχή του, μετὰ τὴν τρικυμία τῆς νεότητας ποὺ καταλάγιασε, εἶναι ἡ στάχτη κι ἡ πικρία.  

Καθὼς ἡ νεότητα παραχώρησε τὴ θέση της στὰ γερατειά, κι ἡ ἀναπόληση ἔγινε καθημερινὸ δρομολόγιο, ἡ ψυχὴ στρέφει, μὲ δάκρυα μεταμέλειας, τὸ βλέμμα της στὸ Θεό. Καὶ τὸν ίκετεύει: «ἁμαρτίας νεότητός μου καὶ ἀγνοίας μου μὴ μνησθῇς· κατὰ τὸ ἔλεός σου μνήσθητί μου, σύ, ἕνεκεν χρηστότητός σου, Κύριε» (Ψαλμ. 24, 7) Ἀμήν.

π. Κων. Ν. Καλλιανός