Περί τῆς Μονῆς τοῦ Tιμίου Προδρόμου

…τῆς νήσου Σκοπέλου

Ἀναφορικά μέ τή Μονή τοῦ Προδρόμου, τοῦ μεγαλυτέρου καί πλέον ἰκανωτέρου μοναστηριοῦ τῆς Σκοπέλου, μᾶς παραδίδονται ἀπό τίς πηγές τά ἀκόλουθα.

1. Κτίστηκε στίς ἀρχές τοῦ 17ου αἰ., συγκεκριμένα τὸ 1612, ἀπὸ τὸν ἱερομόναχο Συμεών καὶ μὲ Πατριαρχικὸ Γραμμα τοῦ Τιμοθέου τοῦ ἀπὸ Παλαιῶν Πατρῶν, ποὺ ἀπελύθη τὸν Δεκέμβριο τοῦ 1619, τοῦ ἀπενεμήθη ἡ Σταυροπηγιακὴ ἀξία. Κατέστη δὲ καί ἄβατο, μέ τή φήμη τοῦ αὐστηροῦ κοινοβίου. Γι᾿ αὐτὸ καὶ ὁ πολὺς Σκοπελίτης λόγιος τοῦ 18ου αἰ, ὁ μοναχὸς Καισάριος Δαπόντες, τὸ ὀνομάζει «Τό ἀσκητικόν".

2. Ἡ Μονὴ εἶχε στήν κατοχή της μεγάλη κτηματική περιουσία, πού ἐκτείνονταν ἀπό τή Γλῶσσα, ὅπου καὶ "τά Προδρομίτικα", μέχρι τό Ἔλιος, τόν Πάνορμο, τόν Πύργο καί τή Χώρα τῆς Σκοπέλου. Μάλιστα στὴ Χώρα τῆς Σκοπέλου διέθετε τὸ Μετόχιο τῆς Παναγίας τῆς Ἐλευθερώτριας, μὲ κῆπο καὶ εὑρύχωρο κελλί, τὸ ὁποῖο χρησιμοποιήθηκε καὶ ὡς Σχολεῖο τὸ 1842 καὶ μετά.

3. Κατά τά χρόνια τῆς Ἐλληνικῆς Ἐπαναστάσεως διαλύεται, ἐξ αἰτίας τῶν ἀνωμάλων περιστάσεων. Ἄγνωστο τὶ ἔγινε ὁ ἡγούμενος Κύριλλος ἱερομόναχος τοῦ Δημάκη καὶ οἱ λίγοι πατέρες.

Τήν ἐπιτροπεία τῆς Μονῆς ἀναλαμβάνει ἀργότερα ὁ τότε Γραμματέας τῆς Ἐπισκοπῆς, ἀλλά καί Κοινοτικός ὑπάλληλος (Νοτάριος), ὁ ἱεροδιάκονος Ἱερόθεος τῆς Κάζενας.

4. Τό ἔτος 1833 μέ τό γνωστό διάταγμα τῆς Ἀντιβασιλείας  (25/9|7/10) ἡ περιουσία του ἐτέθη ὑπό τήν διαχείριση τῆς Κυβερνήσεως. Ἀργότερα ἄρχισε σταδιακὰ νὰ ἐκποιεῖται.

5. Μετόχια ἡ Μονή εἶχε ἐκτὸς ἀπὸ τὴν Ἐλευθερώτρια μέ τήν περιοχή της, τήν παρακείμενη Μονή τῆς Ἁγίας Βαρβάρας, πού ἔκτισε ὁ ἱερομόναχος Φιλάρετος καί ἐγκαινίασε τό Καθολικό της ὀ Ἐπίσκοπος Σκιάθου καί Σκοπέλου Ἰωάσαφ τέλος τοῦ 17ου αἰ) καὶ τὰ ἐξωκκλήσια Παναγία στόν Πύργο καί  Ἁγία Τριάδα στόν Καλόγηρο.

6. Τὸ 1868 ὁ τότε Ἀρχιεπίσκοπος Χαλκίδος Καλλίνικος Καμπάνης ἀπέστειλε στὸ Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν ἐπιστολή, μὲ τὴν ὁποία παρακαλοῦσε ὅπως γίνει προσπάθεια γιὰ «τήν ἀνόρθωσιν τοῦ ἐν Σκοπέλῳ Τιμίου Προδρόμου εἰς διατηρουμένην Μονήν ἔχουσαν Μετόχια τήν τοῦ Ἁγίου Ρεγγίνου καί τό ἐν Πεπαρύνθῳ Μονίδριον».

Φυσικὰ κάτι τέτοιο δὲν ἔγινε, ὅπως στὰ τέλη τοῦ 19ου αἰ. ἐμφανίζεται στὴ Σκιάθο πρῶτα καὶ μετὰ στὴ Σκόπελο ὁ πολὺς Σωφρόνιος Κεχαγιόγλου, Ἁγιορείτης ἰερομόναχος καὶ συστήνει μικρὴ ἀδελφότητα μὲ τοὺς μοναχοὺς Σιλβεστο Μονοκρούση, Μουσικολογιώτατο καὶ τὸν Γαβριὴλ.

Μετὰ ἀπὸ μεγάλη προσπάθεια συστήνει καὶ τὴν πρώτη γυναικεία ἀδελφότητα στὸ διπλανὸ μοναστήρι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας, ἡ ὁποία μετά τὴν κοίμηση τῶν δύο μοναχῶν Γαβριὴλ καὶ Σιλβέστρου μεταβαίνει στὴ Μονὴ τοῦ Τ. Προδροόμου.

Ἡ ἐν λόγω ἀδελφότητα κλείνει τὸν κύκλο της μὲ τὴν κοίμηση τῆς ἐσχάτης Μοναχῆς Ματρώνης στὶς 22 Ἀπριλίου 2014.

Τὸ θέρος τοῦ ἰδίου ἔτους ἐγκαθίστατι στὴ Μονὴ ἡ Γερόντισσα Πολυχρονία μὲ τὴ συνοδεία της.  

π. Κων. Ν. Καλλιανός