Δίσκος για Κατασκήνωση Θυατείρων

Ευλαβεστάτους Ιερείς και Διακόνους, Αξιοτίμους Προέδρους των Διοικητικών Συμβουλίων, των Βοηθητικών Αδελφοτήτων Κυριών και Δεσποινίδων και Σχολικών Επιτροπών των Κοινοτήτων και το Χριστεπώνυμο Πλήρωμα της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας.

Αγαπητοί μας εν Κυρίω,

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ

Σας απευθύνω τούτο το γράμμα με τον εόρτιον αναστάσιμο χαιρετισμό της μεγαλώνυμης «Εορτής των Εορτών» που αξιωθήκαμε και φέτος όλοι οι Χριστιανοί της Οικουμένης να πανηγυρίσουμε ιεροπρεπώς με ειρήνην και χαράν η οποία εκπηγάζει από τον Ζωηφόρον Τάφον του εκ νεκρών Αναστάντος Σωτήρος ημών Χριστού.

Εν πρώτοις, θα ήθελα να συγχαρώ εσάς και όλους εκείνους, άνδρες και γυναίκες, οι οποίοι εσηκώσατε το βάρος της ιεράς ευθύνη για την οργάνωση των Εορτασμών του Πάθους και της Αναστάσεως του Κυρίου. Οι Άγιοι Αδελφοί, Μητροπολίτης Διοκλείας Κάλλιστος, και οι Θεοφιλέστατοι Επίσκοποι Κυανέων κ. Χρυσόστομος και Τροπαίου κ. Αθανάσιος, οι Ιερείς, οι Ψάλτες, οι Επίτροποι, οι Επιτρόπισσες, οι Εθελοντές, οι Βοηθοί, οι Ιερόπαιδες και οι άλλοι αφανείς εργάτες και συμπαραστάτες και συστρατιώτες για να έχομε καλά οργανωμένους τους Ναούς και τις λαμπρές Ακολουθίες των Αγίων τούτων ημερών. Όμως θα πρέπει να τονίσω την παρουσία και την παντοειδή συμμετοχή και την αδιάλειπτον προσευχή των χιλιάδων Πιστών, οι οποίοι κατέκλυσαν τους Ναούς μας και καθ’ όλη την Αγίαν Εβδομάδα.

Σας ευχαριστούμε εγκαρδίως και σας συγχαίρομεν όλους από καρδίας. Είμαστε βέβαιοι ότι ο Νεκραναστημένος Χριστός θα μας ευλογήσει, θα συγχωρήσει τα αμαρτήματά μας και θα γεμίσει την ύπαρξή σας με την χαράν εκείνην που αισθάνθηκαν οι Άγιοι Απόστολοι, οι Μυροφόρες Γυναίκες και όλοι εκείνοι οι οποίοι είχαν το ιερόν προνόμιον να συναντήσουν τον Νεκραναστημένο Χριστόν και να ακούσουν από το θείο στόμα Του, τον ιερόν και παρήγορον χαιρετισμό «ειρήνη πάσι». Να έχομεν όλοι την ειρήνην και το άπειρον έλεος του Νεκραναστημένου Χριστού για την υγεία της ψυχής και του σώματός μας και την ειρήνην ημών και σύμπαντος του κόσμου, την ευστάθειαν και την ενότητα της ανά την Οικουμένη Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας, Αρχηγός και Κύριος της οποίας είναι ο Νεκραναστημένος Χριστός.

Θερμή Έκκληση: Περιφορά έκτακτου Δίσκου

Με την ευκαιρία αυτή θα ήθελα να περιφερθεί ειδικός δίσκος για να ολοκληρώσουμε τα έργα της Κατασκηνώσεως της Αρχιεπισκοπής, όπως είναι η δημιουργία μαγειρείου, αποχωρητηρίων και άλλων στοιχειωδών εγκαταστάσεων, όπως είναι η ανοικοδόμηση παρεκκλησίου για τα παιδιά μας που συμμετέχουν στις κατασκηνώσεις, που κάθε χρόνο Ιούλιο-Αύγουστο οργανώνει η Αρχιεπισκοπή. Ο Ιερέας να ομιλήσει κατάλληλα προτού περιφερθεί ο έκτακτος δίσκος για την Κατασκήνωση και οι Κυρίες των Αδελφοτήτων να περιφέρουν τον δίσκο και επίσης να προσφέρουν ένα δώρο από μέρους του ταμείου της Αδελφότητος για την ολοκλήρωση του ιερού και αυτόχρημα εκπαιδευτικού, και κοινωνικού και πολιτιστικού έργου της Κατασκηνώσεώς μας. Αναφέρω ότι οι Κατασκηνώσεις γίνονται σε ιδιόκτητο χώρο, στην περιοχή Shrewsbury Μέσης Αγγλίας (σε μεγάλη έκταση γης - 8 εκτάρια), την αγοράν του οποίου επλήρωσεν ο ομογενής κ. Αναστάσιος Συμεωνίδης. Οι εισφορές των Πιστών να αποστέλονται στο όνομα του λογαριασμού της Αρχιεπισκοπής.

Με την  ιερά ελπίδα ότι όλες και όλοι θα ανταποκριθείτε γενναιόδωρα στον ιερό τούτο σκοπό, διατελώ μετά θερμών ευχών και της εν Κυρίω Αναστάντι εκ νεκρών αγάπης και τιμής.

Λονδίνο, 20 Απριλίου 2017

Ο Αρχιεπίσκοπος Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας Γρηγόριος

Σημείωση: Τούτο το γράμμα να αναγνωσθεί από Άμβωνος την Κυριακή των Μυροφόρων 30 Απριλίου 2017 αντί Κηρύγματος. 

Εικόνες Ι.Ν. Αγ. Νικολάου Φαναρίου

Το λαμπερό και φωτεινότατο για αμέτρητους αιώνες Φανάρι, της Βασιλεύουσας Πόλεως, όπου βρίσκεται η σεπτή έδρα του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου, είναι μια ιστορικότατη περιοχή. Σε αυτήν διασώζονται άπειρα στοιχεία της παρουσίας, της ζωής και της προσφοράς του Πολίτικου Ελληνισμού.

Εκεί υπάρχουν μέχρι σήμερα εκκλησίες, σχολεία, οικίες, καταστήματα και πολλά άλλα στοιχεία που δείχνουν το χαρακτηριστικό αποτύπωμα της Ρωμιοσύνης. Ένα τέτοιο ιδιαίτερο ιστορικό στοιχείο είναι και ο Ιερός Ναός του εν Αγίοις Πατρός ημών Νικολάου του εν Μύροις του Θαυματουργού.

Αρχιερατικώς Προϊστάμενος στον εν λόγω Ιερό Ναό είναι ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Αλικαρνασσού κ. Αδριανός (κατά κόσμον Νικόλαος Σεργάκης), ένας εξαιρετικά αφοσιωμένος Κληρικός στο Πρωτόθρονο Πατριαρχείο μας, και πολύ γενναιόδωρος άνθρωπος, βγαλμένος κυριολεκτικά από τα σπλάχνα της Μητρός Εκκλησίας.

Τον εν λόγω Ιερό Ναό είχαμε την ευκαιρία να επισκεφθούμε και να θαυμάσουμε κατά την πρόσφατη επίσκεψή μας στην Κωνσταντινούπολη και στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Εκεί συναντηθήκαμε και με τον Άξιο Οιακοστρόφο της Οικουμενικής Ορθοδοξίας, την Α.Θ.Π. τον Οικουμενικό Πατριάρχη μας κ.κ. Βαρθολομαίο, και είχαμε την ευκαιρία να λάβουμε την Πατρική ευχή και την Πατριαρχική ευλογία του.

Μεταξύ των άλλων, είχαμε την ωραία ευκαιρία να θαυμάσουμε και τις υπέροχες εικόνες του Ι.Ν. Αγ. Νικολάου, κάποιες από τις οποίες -ειδικά οι φορητές- είναι κυριολεκτικά ανεπανάληπτες και μοναδικές.

Βέβαια η σημασία των βυζαντινών εικόνων μας δεν κρίνεται από την χρηματική τους αξία, ούτε από την καλλιτεχνική τους ομορφιά, όσο από την ιστορικότητα και από το γεγονός ότι γενεές γενεών στέκονται μπροστά τους, τις προσκυνούν και εναποθέτουν σε αυτές τις χαρές, τις λύπες και ό,τι απασχολεί τις ψυχές τους.

Ευχόμεθα ολόψυχα να μας αξιώσει ο Άγιος Θεός να επισκεφθούμε και πάλι προσεχώς τον υπέροχο αυτό Ναό και να μας δοθεί η δυνατότητα να μελετήσουμε περισσότερο και βαθύτερα την ιστορία του.

Πραξαποστόλων η ατέλειωτη συνέχεια…

Οι στερνοί λόγοι του Κυρίου πριν να αναληφθεί εν δόξη… Η κάθοδος και η έκχηση του Αγίου Πνεύματος. Οι πρώτες ομιλίες τους. Τα μάτια τους και οι καρδιές τους,  στραμμένα στον  Ουρανό, στον Αναστάντα και Αναληφθέντα Ιησού τον Εσταυρωμένο, τον Ναζαρηνό. Η κατάνυξη του ακροατηρίου. Οι χιλιάδες βαπτίσεις. Η ζωή των πρώτων Χριστιανών. Η πρώτη Εκκλησία. Ο αποκαταστημένος Πέτρος, ο μετανοημένος Πέτρος, που πλέον με τη σκιά του θεραπεύει, ανασταίνει… Θυμίζει σε όλους τα λόγια του Κυρίου του:  ὁ πιστεύων εἰς ἐμὲ τὰ ἔργα ἃ ἐγὼ ποιῶ κἀκεῖνος ποιήσει, καὶ μείζονα τούτων ποιήσει… Θαύματα, σημεία και τέρατα εν τω λαώ! Ο Ματθίας στην θέση του τραγικού και παρανόμου μαθητή. Ο νεανίας Στέφανος πρώτος στη χορεία των μαρτύρων ξεπνέει με το δικό του άφες αυτοίς… Τον εισακούει  ο Κύριος και δεν λογίζει στον Σαύλο την αμαρτία την ανίερη, της σύμπραξης στου λιθοβολισμού την σκοτεινή την ώρα. Την διαλύει εκείνη η εκθαμβωτική λάμψη στης Δαμασκού το πλησίασμα. Λέπια από τα μάτια του πέφτουν, μόλις ο Ανανίας τον ευλογεί… Και έπειτα ξεκινά τον μακρύ του τον δρόμο, τον αγώνα τον καλό, που θα τον οδηγήσει μέχρι και στον τρίτο ουρανό… Φυλακίσεις και  διωγμοί. Περιοδείες και οι πρώτες Αποστολικοί Σύνοδοι. Ο Παύλος στον Άρειο Πάγο! Μιλά για την τριήμερο Ανάσταση του… Αγνώστου Θεού… Πόσο θαυμαστά επαληθεύεται η πρόρρηση του Χριστού μας μόλις συνάντησε τους Έλληνες: ''Ελήλυθεν η ώρα ίνα δοξασθή ο υιός του ανθρώπου.'' Οἱ μέν ἐχλεύαζον, οἱ δέ εἶπον· ἀκουσόμεθά σου πάλιν περί τούτου.

Ο Διονύσιος όμως ο Αρεοπαγίτης θυμάται τότε την στιγμή του φριχτού Γολγοθά, όταν το σκοτάδι σκέπασε τον κόσμο. Τότε που σημείωσε στα γραφτά του, ότι ή κάποιος Θεός πάσχει ή χάνεται το σύμπαν! Καταλαβαίνει πως δεν έπασχε κάποιος Θεός μα ο Θεός! Και γυνή ονόματι Δάμαρις και έτεροι συν αυτοίς κολληθέντες Παύλω επίστευσαν! Ο Παύλος δέσμιος, κατηγορούμενος, απολογούμενος! Ο Παύλος φυλακισμένος επι διετίαν. Ο Παύλος ναυαγός, κηρύσσων την Βασιλείαν του Θεού και διδάσκων τα περί Κυρίου Ιησού Χριστού μετά πάσης παρρησίας!

Οι πράξεις των Αποστόλων! Το αγαπημένο ανάγνωσμα των Ορθοδόξων Χριστιανών μέσα στο Τριώδιο των Ρόδων, στο Χαρμόσυνο Πεντηκοστάρι!

Και εκείνη η υπέροχη λέξη σαν να λάμπει ακόμα περισσότερο μέσα τους! Το ομοθυμαδόν! Με μια καρδιά ύψωναν οι πρώτοι Χριστιανοί την προσευχητική τους φωνή. Τοῦ δέ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν καρδία καί ψυχή μία, καί οὐδέ εἷς τι τῶν ὑπαρχόντων αὐτῷ ἔλεγεν ἴδιον εἶναι ἀλλ' ἦν αὐτοῖς πάντα κοινά. Ψυχή μία, καρδιά μία! Ενότητα που μας καταπλήσσει, μας παραδειγματίζει, μας οδηγεί! Δείχνει τον δρόμο η αγάπη τους, η ομόνοιά τους, η σύμπνοια, η ελπίδα, το ομοθυμαδόν της πίστεως και η κοινωνία του Αγίου Πνεύματος, ο πλατυσμός της καρδιάς τους που χωρούσε τον κάθε αδελφό, μα πρώτον απ’ όλους τον απρωσοπόληπτο Αναστηθέντα Κύριό μας! Φωτίζει κάθε λέξη της Καινής Διαθήκης! Όλα τα Θεόπνευστα και Θεοδίδακτα βιβλία της! Οι αληθινοί  θησαυροί! Ο μακαριστός Παναγιώτης Τρεμπέλας, αυτός ο τρισευλογημένος αποκρυπτογράφος των Ουρανίων μηνυμάτων, έλεγε πως η Καινή Διαθήκη και τα Ευαγγελικά της ρήματα είναι ένα ανεξάντλητο μεταλλείο Θείας γνώσης και σοφίας, όπου κρύβεται πολύτιμος και ανεκτίμητης αξίας μαργαρίτης, για τον οποίο αξίζει κανείς και να θυσιάσει τα πάντα για να τον αποκτήσει!

Τούτη την πανευφρόσυνη περίοδο της πίστης μας, στην ώρα του Αποστολικού Αναγνώσματος ο πολυκαιρισμένος αυτοσχέδιος  σελιδοδείκτης των ψαλτάδων, σημαδεύει τις Πράξεις των Αποστόλων! Τις Πράξεις που δεν τέλεψαν ποτέ! Τελεία και παύλα δεν έχει μπει στο τέλος τους! Των Αποστόλων το ασίγητο μελίρρυτο στόμα είναι  η Παναγιά μας όπως την χαιρετίζουμε στον υπέροχο ύμνο της! Είμαστε όμως και εμείς, όλοι οι Χριστιανοί που ακολουθούν τον Πέτρο και τον Παύλο στο διάβα των αιώνων οι συνεχιστές τους!  4 Ευαγγέλια, 14 Επιστολές του Αποστόλου των Εθνών, 7 καθολικές, 2 του Πέτρου, 3 του Ιωάννη, 1 του Ιακώβου και μια του Ιούδα, και το προφητικό βιβλίο της Θεοπαράδοτης Φανέρωσης, της συνταρακτικής Αποκάλυψης του ηγαπημένου μαθητή. Όλα αυτά στο τέλος τους έχουν το τελεία και παύλα των Χριστιανικών γραφών, το Αμήν! Αν όχι σε κάποια ελάχιστα, τούτο προκύπτει αβίαστα από το νόημα της κατακλείδας.

Στις Πράξεις των Αποστόλων όμως, το Αμήν δεν αναγράφεται! Ούτε εννοείται!

Δεν έβαλε ο Άγιος συγγραφέας τους Αμήν στο τέλος της τόσο ζωντανής και θαυμαστής του αναδρομής. Ίσως συνεπαρμένος από όλες αυτές τις ιερές εξιστορήσεις, να ξαναπήρε νοερώς τον δρόμο προς Εμμαούς, συντροφιά με τον λατρεμένο του Κύριο και να ξεχάστηκε... Ίσως να μην θέλησε να μπει τέλος αφού γνώριζε καλά πως έως της συντελείας του κόσμου τούτου, απειράριθμες  καινούριες σελίδες με αμέτρητους ήρωες –νέους Αποστόλους θα γράφονταν με αναδεμένα τα ομολογιακά δάκρυα με το μαρτυρικό αίμα και το μελάνι! Δίχως σταματημό, τόσες νέες πράξεις, θυσία, αφοβιά, παρρησία, θάρρος, μετάνοια, δύναμη, ψυχή και Χριστός, που και όλος ο κόσμος δεν θα μπορούσε να χωρέσει τις γραφόμενες σελίδες τους!

Κάθε μέρα που ξημερώνει ο καθένας μας οφείλει ως ελάχιστο ανταπόδομα στον Πανευεργέτη και Σωτήρα μας, να γράφει μια νέα λέξη, μια νέα σελίδα, ένα νέο κεφάλαιο στον πάντα ανολοκλήρωτο και ατελεύτητο Πραξαπόστολο! Με έναν λόγο, μια προσευχή, μια νουθεσία, με την μυστηριακή κυρίως ζωή και την ανυπόκριτη εν Χριστώ Αγάπη την συγχωρητική. Ως Υιοί της Αναστάσεως, ως μιμητές Εκείνου, ως αενάως επιδιώκοντες τον μόνο σκοπό της πρόσκαιρης τούτης ζήσης: Την Θέωση!

Όποιο πνευματικό, Ορθόδοξο Χριστιανικό βιβλίο κι αν πάρουμε στα χέρια μας, το ευλογημένο Συναξάρι, τους βίους των Αγίων του Θεού, έτσι όπως τους αφηγήθηκαν άνωθεν φωτισμένες γραφίδες, όποια ιστορία από το Γεροντικό, από τους Ασκητές και τους Οσίους της διπλανής μας πόρτας, τους χαρούμενους Σταυροφόρους οδίτες προς την Άνω Πατρίδα, όποια σελίδα κι αν διαβάσουμε από  αυτά τα βιβλία, είναι σαν να διαβάζουμε μια από την ατέλειωτη συνέχεια των Πραξαποστόλων! Και όσο το Αμήν δεν γράφεται, τόσο θα δοξολογούμε την ασύνορη μακροθυμία του Αναστάντος! Και όσο δεν μπαίνει τελεία, θα μπορούμε να ελπίζουμε στο άσωστο έλεός Του!

Νώντας Σκοπετέας

Κυριακή στο Harrow

Η ερχόμενη Κυριακή θα είναι για την Ελληνορθόδοξη Κοινότητά μας στο Harrow ΒΔ Λονδίνου μια μεγάλη και γεμάτη ημέρα, με πολλές και ενδιαφέρουσες εκκλησιαστικές - λειτουργικές, καθώς και κοινωνικές - πολιτιστικές δραστηριότητες, στις οποίες είναι ευπρόσδεκτοι όλοι.

Θα φιλοξενήσουμε στο Ναό μας τον π. Αστέριο Καραμπατάκη, Θεολόγο - Φιλόλογο, Εφημέριο Ι.Ν. Αγ. Δημητρίου Θεσσαλονίκης, ο οποίος θα τελέσει τη Θεία Λειτουργία και θα κηρύξει το πρωΐ, ενώ το μεσημέρι θα τελέσει Βάπτιση.

Κατόπιν θα έχουμε μια σημαντική ομιλία του Δρος Γεωργίου Τζουγά κατά την Πνευματική Σύναξη του Απριλίου, που οργανώνουν με μεγάλη πάντα επιμέλεια και επιτυχία οι άξιες Κυρίες της Βοηθ. Αδελφότητας της Κοινότητάς μας. Αμέσως μετά θα πραγματοποιηθεί το δεύτερο μάθημα Ποντιακών και Παραδοσιακών Χορών, που οργανώνουν οι Νέοι της Κοινότητας και διδάσκει η Μαρία Ποσνακίδου.

Πατριαρχικές ευχές

Αισθανόμαστε ιδιαίτερη εύνοια και περιποίηση, για την εόρτια κάρτα που μόλις λάβαμε από την Α.Θ.Π. τον Οικουμενικό μας Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο.

Ο Παναγιώτατος μας έστειλε τις Πατρικές και Πατριαρχικές ευχές του με την ευκαιρία της Λαμπροφόρου Αναστάσεως του Κυρίου μας και μας εξέφρασε επίσης και τα συγχαρητήριά του για το νέο τεύχος του Κοινοτικού μας περιοδικού «Σπουδάγματα».

Το εξώφυλλο της Πασχαλινής κάρτας του Πατριάρχη του θεοφιλούς Γένους μας είναι μια φωτογραφία του Νίκου Μαγγίνα που δείχνει τη Μονή Παναγίας Παμμακαρίστου, στην Κωνσταντινούπολη, η οποία διετέλεσε έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου μας μεταξύ των ετών 1456-1587!

Το νησί των δικαίων

Πριν λίγες ημέρες γύρισα από το νησί μου, όπου πέρασα τις άγιες ημέρες του Πάσχα. Ο εορτασμός του Πάσχα στην Ελλάδα για τους περισσότερους Έλληνες πλέον σημαίνει ταξίδια, επιστροφή στα χωριά τους, αρνί στη σούβλα και τσούγκρισμα αυγών.

Το Πάσχα όμως και η σημασία του, αρχικά τουλάχιστον, συμβόλιζε την ανάσταση των ψυχών, την ανέγερση της ψυχής μετά από μια περίοδο βασάνων και απιστίας. Τουλάχιστον εγώ προσωπικά έτσι το καταλαβαίνω, χωρίς να έχω ιδιαίτερες θεολογικές γνώσεις.

Και έχω την αίσθηση ότι πρέπει να εορτάζουμε αυτήν την μεγάλη στιγμή της Χριστιανοσύνης με αληθινές αναστάσεις ψυχικής γαλήνης και πνευματικής ισορροπίας. Γι’ αυτόν το λόγο αποφάσισα σήμερα να σας διηγηθώ μια ιστορία από το νησί μου, τη Ζάκυνθο. Θα σας την πω σαν παραμύθι, όπως μου αρέσει να διηγούμαι όλα τα ιστορικά γεγονότα.

Το Σεπτέμβριο του 1943 η Ζάκυνθος, όπως και όλη η Ελλάδα, βρισκόταν υπό γερμανική κατοχή. Ο Γερμανός διοικητής του νησιού, ονόματι Μπέρεντς ζήτησε από τον Δήμαρχο Ζακύνθου μια λίστα με τους Εβραίους του νησιού. Εκείνη την εποχή Δήμαρχος του νησιού ήταν ο Λουκάς Καρρέρ, απόγονος μιας από τις παλαιότερες και αριστοκρατικές οικογένειες της Ζακύνθου. Η καταγωγή των Καρρέρ ξεκινούσε από το Βυζάντιο, συγγένευαν με τους Παλαιολόγους και πολλά μέλη της οικογενείας είχαν ανακατευθεί με την πολιτική. Μάλιστα στα ελληνικά το επίθετό πολλές φορές προφερόταν Καρέρης.

Ο Λουκάς Καρρέρ υποψιαζόμενος τα δεινά που θα αντιμετώπιζαν οι Εβραίοι, πήγε και βρήκε τον Μητροπολίτη του νησιού, τον Χρυσόστομο. Συζήτησε μαζί του το θέμα και οι δύο άντρες, κεφαλές του τόπου, αποφάσισαν να δώσουν την πολυπόθητη λίστα στον Γερμανό διοικητή. 275 Εβραίοι ζούσαν στο νησί. Οι δύο άντρες πήγαν και βρήκαν τον Μπέρεντς και του έδωσαν τη λίστα τους που περιείχε δύο ονόματα: τα δικά τους. Ο Γερμανός αξιωματούχος τα έχασε, μην ξέροντας τι να κάνει, έστειλε γράμμα στο Βερολίνο περιμένοντας περαιτέρω διαταγές. Εν τω μεταξύ, όλοι οι κάτοικοι του νησιού, ειδοποιημένοι απο τον δήμαρχο και τον μητροπολίτη, έκρυψαν τους Εβραίους όπως μπορούσαν: σε σταύλους, σε αποθήκες, στα σπίτια τους. Ο Μπέρεντς κάλεσε τον μητροπολίτη για να του δώσει εξηγήσεις και ο Χρυσόστομος είπε πολύ απλά ότι όλοι οι κάτοικοι της Ζακύνθου ήταν υπό την εποπτεία του! 275 ψυχές ζούσαν εκεί, οι Ιουδαίοι ήταν φιλήσυχοι πολίτες στο νησί επί εκατοντάδες χρόνια, φίλοι με τους Χριστιανούς. Με την προτροπή του Καρρέρ και του Χρυσόστομου όλοι οι Ζακυνθινοί έκρυψαν τους Εβραίους.

Τον Οκτώβριο του 1944 ο γερμανικός στρατός εγκατέλειψε το νησί και ο κόσμος μπόρεσε να ανασάνει. Οι 275 Εβραίοι του νησιού επέζησαν του φρικιαστικού πολέμου. Ας σημειωθεί εδώ ότι η Ζάκυνθος είναι το μοναδικό μέρος της Ευρώπης που δεν είχε ούτε μία απώλεια ανθρώπινης ψυχής, ούτε έναν Εβραίο θύμα της ναζιστικής Γερμανίας. Και σε αυτό το κατόρθωμα συνετέλεσαν ο Λουκάς Καρρέρ, ο Χρυσόστομος και όλος ο λαός.

Το 1953 λόγω της καταστροφικής σεισμό-πυρκαγιάς, καταστράφηκε η συναγωγή της Ζακύνθου. Το κράτος του Ισραήλ έστειλε μπουκάλια με εμφιαλωμένο νερό και βοήθεια στους κατοίκους. Το 1978 το κράτος του Ισραήλ τίμησε τον μητροπολίτη Χρυσόστομο και τον δήμαρχο Λουκά Καρρέρ απονέμοντάς τους τον τιμητικό τίτλο: «Ενάρετος των Εθνών». Το 1992 το Ισραήλ στον χώρο που βρισκόταν η Συναγωγή, που καταστράφηκε από τον σεισμό του 1953, ύψωσε δύο ανδριάντες στην μνήμη των δύο αντρών που έσωσαν τόσες ζωές!

Το νησί της Ζακύνθου στο Ισραήλ, αναφέρεται ακόμα και έως τώρα έως: «Νησί των δικαίων». Μοναδικό παράδειγμα σε όλη την μαύρη εποχή του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, η Ζάκυνθος έδωσε τα φώτα σε μια αναγέννηση, σε μια ανάσταση.

Εάν πάτε στη Ζάκυνθο, μπορείτε να δείτε το μνημείο εις μνήμην του Λουκά Καρρέρ και του μητροπολίτη Χρυσόστομου στην οδό Τερτσέτη 44, στον τόπο που στεκόταν κάποτε η παλιά Συναγωγή. Έξω από την εκκλησία του Αγίου Διονυσίου στέκει περήφανη η προτομή του Χρυσόστομου. Ένα μικρό δρομάκι, δίπλα στην Κυρία των Αγγέλων, στα Ρεπάρα, λέγεται Λουκά Καρρέρ. Περπατώντας στο νησί αντικρίζεις τις μνήμες μιας ένδοξης ιστορίας. Μιας πασχαλινής ιστορίας.

Προσπαθώ να μην είμαι τοπικίστρια, αλλά νιώθω περήφανη για τον ηρωϊκό Δήμαρχο, για τον ηρωϊκό Μητροπολίτη, για όλους τους μικρούς και μεγάλους κατοίκους του νησιού που έσωσαν ζωές. Αυτή η ιστορία πρέπει να γίνει γνωστή στους Έλληνες. Λυπάμαι που το λέω, αλλά είναι πασίγνωστη μόνο στους Ισραηλίτες. Όπως και αν έχει, είναι μια πασχαλινή ιστορία. Και χαίρομαι αφάναστα που την μοιράζομαι μαζί σας.

Εύη Ρούτουλα

Μέ τό καράβι ν᾿ ἀργεῖ....

(Μαθητικά βιώματα καί καταθέσεις γιά τήν Κυριακή τοῦ Θωμᾶ)

Μπορεῖ νά πέρασαν κοντά πέντε δεκαετίες, μισός αἰώνας, δηλαδή, ἴσως καί παραπάνω, ὅμως χλωρές ἀπομένουν στή μνήμη ἐκεῖνες οἱ, δύσκολες, ὄντως, ὧρες τῆς ἀναχώρησης τό ἀπόγευμα τῆς Κυριακῆς τοῦ Θωμᾶ, γιά τό Βόλο, γιά τό Γυμνάσιο, πού φοιτούσαμε τότε... Κι ἴσως σήμερα νά μή λένε τίποτε στά νέα τά παιδιά αὐτά τά ἐφηβικά βιώματα καί ἡ νοσταλγία πού τά περιβάλλει, ὅμως ἄν σταθεῖ κάποιος καί τά ἐξετάσει στοργικά καί ὑπεύθυνα, τότε θά καταλάβει, γιατί ἐκεῖνος ὁ κατήφορος ἀπό τό χωριό μας στό Λουτράκι ἦταν μιά κάθοδος διόλου εὐχάριστη καί εὐεργετική στίς ψυχές μας. Στίς ψυχές μας πού διατηροῦσαν ἀκόμα ψήγματα εὐαισθησίας, προσήλωσης στό «οἰκίας περιβάλλον» (Κ.Π. Καβάφης), στό σπίτι μας... Ὅμως ἡ ζωή τοῦ καθενός μας εἶναι ἀναπότρεπτα διανθισμένη μέ ποκίλα βιώματα, κάποια ἀπό τά ὁποῖα εἶναι τόσο ἀκριβά καί ραντισμένα μέ τῆς εὐαισθησίας τά ἀρώματα. Ὅπως ἐκεῖνα τῆς ἀναχώρησης ἀπό τό νησί τήν  Κυριακή τοῦ Θωμᾶ, ὅπως προαναφέρθηκε.

Ἀφοῦ, λοιπόν, περνοῦσε ἡ Μ. Ἑβδομάδα μέ ὅλο της τό μεγαλεῖο καί τήν κατάνυξη, ἔφτανε κι ἡ ἑβδομάδα τῆς Διακαινησίμου μέ κατάληξη τήν Κυριακή τοῦ Θωμᾶ. Κι ἦταν ἡ ἡμέρα αὐτή ἡ στερνή μας στό χωριό πού εὐωδίαζε ἄνοιξη καί Πασχαλιά. Γιατί ἀπό τήν ἑπομένη ἔπρεπε νά ἐπιστρέψουμε στά μαθητικά μας τά θρανία καί στήν ἀναμονή τῆς ἡμέρας πού θά ἐπιστρέφαμε καί πάλι στό χωριό.

Τό καράβι συνήθως περνοῦσε ἀπό τό Λουτράκι τό ἀπόγευμα, ὁπότε γύρω στό μεσημέρι ἀναχωρούσαμε ἀπό τό χωριό, παλιότερα μέ τά πόδια, ἀπό τό παλιό τό καλτερίμι κι ἀργότερα ἀπό τόν Ἐλιώνα μέ τό λεωφορεῖο.

Ἀλήθεια, μέ πόση ὀδύνη ἀφήναμε τότε τά σπίτια μας ἀποχαιρετώντας τούς δικούς μας... Κι ὅταν πάλι φτάναμε στό Λουτράκι, μέ πόση νοσταλγία κοιτάζαμε τά λευκά σπιτάκια τοῦ χωριοῦ πού χύνονταν ἀπέναντί μας, στήν ὁλοπράσινη πλαγιά, σάν μιά χοῦφτα βότσαλα!!! Τί στιγμές κι ἐκεῖνες... Μέ συντροφιά τή γεύση τῆς πασχαλινῆς τῆς κουλούρας στό στόμα καί τοῦ μαγιάτικου τοῦ τριανταφύλλου τήν εὐωδιά στήν τσέπη τοῦ σακκακιοῦ... Κι ἡ σκέψη νά σεργιανᾶ στά σοκκάκια τοῦ χωριοῦ, νά στέκει προσμονάριος στό χωνεμένο μισοσκόταδο τῆς παλιάς μας ἐκκλησιᾶς, νά παραστέκει στό λιτό τραπέζι τό γιορτινό...

Κάποτε ὅμως συνέβαινε ν᾿ ἀργεῖ νά ἔλθει τό καράβι... Κι αὐτή ἡ καθυστέρηση ἦταν, στ᾿ ἀλήθεια, τόσο λυτρωτική, τόσο φορτισμένη μέ συγκίνηση. Τότε... Στά τρυφερά τά χρόνια δηλαδή...

π. Κ.Ν. Καλλιανός

Σάββατο τῆς Διακαινησίμου 2017

Χριστός και θεραπευτές

Η δύναμη του Σταυρού και της Αναστάσεως

και η ιαματική προσπάθεια του  θεραπευτή

Ο Ιησούς Χριστός σταυρώθηκε επειδή ο κόσμος δεν δέχθηκε την αγάπη του. Ήρθε για να θεραπεύσει τον κόσμο, αλλά, ενώ οι άνθρωποι τον αναγνώρισαν ως θαυματουργό, οι περισσότεροι ήθελαν την ίαση και το θαύμα χωρίς να συνδεθούν μαζί του προσωπικά. Παρ’ όλα αυτά, για να σωθεί ο κόσμος, σήκωσε ως Θεάνθρωπος όλες τις αμαρτίες του κόσμου (την απόρριψη, την ειρωνεία και το μίσος) στους ώμους του˙γεύθηκε τον θάνατο και αναστήθηκε για να δείξει στον κόσμο έναν άλλο τρόπο ζωής διά της φιλανθρωπίας του. Η δύναμη του Χριστού, του Μεγάλου Ιατρού, βρίσκεται στη σταυρική του αγάπη. Αλλά ο Χριστός, στην ταπείνωσή του, πάντα αρνήθηκε να δείξει τη δική του την δύναμη, αναγνωρίζοντας τον Θεό Πατέρα ως τον μόνο ισχυρό.

Αν συγκρίνουμε τον σημερινό θεραπευτή με τον Χριστό, ο θεραπευτής μοιάζει  με έναν απλό «νάνο» που ρίχνεται στον αγώνα της ζωής και του θανάτου, της ασθένειας και της υγείας. Στον αγώνα αυτό νοιώθει πολλές φορές ότι παλεύει χωρίς νόημα και αποτέλεσμα, αφού δεν έχει την απαραίτητη πίστη και αγάπη να αντιμετωπίσει τη ζωή και τον θάνατο.

Ακόμη, αναφορικά με τη  θεραπευτική του προσπάθεια, απογοητεύεται, επειδή λησμονεί ότι ο μόνος τρόπος που μπορεί να συνεισφέρει δημιουργικά στη θεραπεία του ασθενούς είναι να κατανοήσει, με ταπεινοφροσύνη, ότι δεν αρκούν μόνο ο θεωρητικός εξοπλισμός και οι ιατρικές γνώσεις που κατέχει και οι τεχνικές μέθοδοι που χρησιμοποιεί. Αυτό που είναι απαραίτητο είναι να μπορέσει πρωτίστως να ενεργοποιήσει στον άρρωστο τη θέληση να ιαθεί και να δεχθεί τη θεραπεία που έχει να του προσφέρει. Χωρίς αυτό, δεν μπορεί να καταφέρει τίποτε. Για να ενεργοποιήσει αυτόν τον θεμελιώδη παράγοντα της ίασης, πρέπει πρώτα να καλλιεργήσει μια σχέση εμπιστοσύνης με τον άρρωστο και να τον σεβασθεί ως πρόσωπο, με ό,τι κάτι τέτοιο συνεπάγεται.   Συνάμα, πρέπει να διαφυλάξει και στη δική του καρδιά την υπαρξιακή πιθανότητα της ασθένειας και να έχει μνήμη θανάτου. Με αυτόν τον τρόπο, θα καλλιεργήσει μέσα του την αγάπη για τον άρρωστο, κάτι που είναι αναγκαίο για τη θεραπεία του.     

Στην προσπάθειά του να θεραπεύσει τον άρρωστο ο θεραπευτής, το μόνο σίγουρο είναι ότι  θα ήταν αναποτελεσματικό να προσπαθήσει να επιβάλει τον εαυτό του ως έναν πανίσχυρο και απόλυτο θεραπευτή. Μια τέτοια συμπεριφορά θα ήταν προσβολή στη θεραπευτική του ιδιότητα.  Από την άλλη πλευρά, θα ήταν εξίσου αρνητικό αν ο θεραπευτής προέβαλλε όλον τον ασθενή εαυτό του ως πρότυπο συμπόνιας και παρηγοριάς. Αντίθετα, ο θεραπευτής χρειάζεται να ομοιάσει στον σταυρωμένο Θεάνθρωπο, που αναστήθηκε «εν δόξη» και έδωσε ζωή στον κόσμο. Χρειάζεται να εγκολπωθεί και να βιώσει τους δύο πόλους της ανθρώπινης ύπαρξης, την υγεία και την ασθένεια, που συνυπάρχουν με τη χαρά και τη λύπη,  στηριζόμενος πάντοτε στην ελπίδα και τη δύναμη που δίνει ο Θεάνθρωπος, ως Αρχέτυπο της ζωής και της αναστάσεως. Με τον τρόπο αυτό, ο θεραπευτής θα γίνει κήρυκας της Αυτού φιλανθρωπίας.   

Πρωτοπρ. Σταύρος Κοφινάς

ΠΗΓΗ: Ποιμαντική Διακονία στο χώροτης Υγείας

Σύρε να πεις Χριστός Ανέστη!

Λαμπροφορά η ψυχή. Άμετρη η ευσπλαχνία Του. Από τα σκοτάδια της φυλακής του Άδου, ο Φωτοδότης μας πέρασε στο ανέσπερο Φως. Και από την πικρή σκλαβιά του νοητού Φαραώ, στην ελευθερία της γης της επαγγελίας. Σωσμός από τα κατώτατα της γης. Λύτρωση από τις αιώνιες αλυσίδες, από τα δεσμά του παμφάγου θανάτου.

Αναστάσεως ημέρα λαμπρυνθώμεν λαοί, Ιερότατο Πάσχα Κυρίου, καινόν άμωμον, τερπνόν! Απ’ τον θάνατο στη ζωή! Από τη γη στον Ουρανό! Χριστός ο Θεός, ημάς διεβίβασεν επινίκιον άδοντας! Όσοι χθες συμπορεύθησαν στο Εκούσιον Πάθος με εκούσιο πόθο, όσοι συνετάφησαν αφού πρώτα συσταυρώθηκαν, σήμερα συνεγείρονται  και γίνονται Θεόπτες, ζουν στο απρόσιτο Φως το Αναστάσιμο. Θα δουν τον Χριστόν Εξαστράπτοντα, γλυκά να τους λέει το Χαίρετε! Θα αισθανθούν την καθολική τούτη χαρά, να απλώνεται παντού, στα εν Χριστώ έμψυχα και σε όλα ανεξαιρέτως τα άψυχα και άλογα. Ουρανός και γη ευφραίνονται! Ορατός και αόρατος κόσμος συνεορτάζει! Μια η αιτία! Η μοναδική τούτης της ευφροσύνης, τούτης της πίστης, της μόνης αληθινής και αιώνιας: Χριστός γαρ εγήγερται! Μεθύσι νέο, καινό, σαν το πιοτό που έσταξε από της αφθαρσίας την πηγή, το κενό μνημείο του Αναστημένου Ναζαρηνού, που παντοδύναμος ηγέρθη!

Του θανάτου η νέκρωση. Του Άδη η καθαίρεση! Ολόχαροι υμνούμε τον Αίτιον! Τον μόνον Ευλογητόν των Πατέρων, Θεόν και Υπερένδοξον! Εορτών Εορτή και πανήγυρις πανηγύρεων! Και μια υπόσχεση άγκυρα ελπίδας, στον Ουρανό ριγμένη. Μέχρι τερμάτων αιώνων Χριστέ, μας υποσχέθηκες να είσαι σιμά μας!

Όλα αυτά τα παραπάνω θα μπορούσαν και να παραλειφθούν. Γιατί θα μπορούσαν να τα εκφράσουν στον υπέρτατο βαθμό τα έκθαμβα και αθώα παιδικά μάτια ενός λαμπαδηφόρου παραστάτη, στο Αναστάσιμο Ευαγγέλιο του Μάρκου, στο λυτρωτικό εωθινό άγγελμα του εν δεξιοίς καθημένου Αγγέλου! Θα μπορούσαν να τα εκφράσουν στον υπέρτατο βαθμό, δυο μάτια - βρυσούλες που δεν σταματούν να αναβλύζουν ανείπωτη αναστάσιμη χαρά, από μια πολυβασανισμένη Γραία, της ζωής δουλεύτρα, κυρτωμένη με το τσεμπέρι, που δεν έμαθε ποτέ της γράμματα και ποτέ της δεν νόησε ούτε μια λέξη, από τους τεραστίας Θεολογικής αξίας και ποιητικής αίγλης κανόνες της Αναστάσεως. Θα μπορούσε να τα εκφράσει στον υπέρτατο βαθμό ένας απλοϊκός καλόγερος λίγο πριν τα στερνά του στο περιβόλι της Κυράς, όταν το βράδυ της Αναστάσεως θα λάβει το παράγγελμα: Σύρε να πεις Χριστός Ανέστη, στους πατέρες στο κοιμητήρι! Και αυτός θα πάρει το φανάρι, που καίει το ανέσπερο Φως και θα πάει στο κοιμητήρι. Θα ανοίξει την πόρτα στης μνήμης την ιερή την κρύπτη και θα τους πεί: Χριστός Ανέστη αδέλφια μου! Και κείνοι θα του απαντήσουν: Αληθώς Ανέστη! 

Όπως κάποτε συνέβη στην Μονή του Οσίου Παύλου στο Όρος, με τον αξέχαστο γέρο Θωμά! Έτσι και εμείς σκεφτήκαμε μέσα σε τούτο το Πεντηκοστάρι να πάρουμε το ακοίμητο Φως το Αναστάσιμο και να επισκεφθούμε ένα αλλιώτικο κοιμητήρι. Ενός Γέροντα που φύλαξε την Ιεροσύνη ακίβδηλον κατά τον Άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο.

Δεν θα του πούμε τίποτα άλλο από το πιο μεστό και αυτόφωτο μήνυμα τούτου του μάταιου κόσμου! Εκεί στον Ναϊσκο της Αναστάσεως του Χριστού μας, κάτω απ το καθολικό του Μοναστηριού του Ακαθίστου, στης Αργολίδας το αγνάντι, αναπαύεται το σώμα ενός ευλογημένου και ακούραστου εργάτη του Κυρίου μας. Και αυτός συμπορεύθηκε, συσταυρώθηκε και συναναστήθηκε. Σήμερα ζει μέσα στο ανέσπερο Φως, συμπροσδοκώντας μαζί μας την Ζωή του μέλλοντος Αιώνος! Χριστός Ανέστη Σεβασμιώτατε! Πάτερ Ιάκωβε πρέσβευε τω Αναστάντι, υπέρ ημών των συναμαρτωλών!

Νώντας Σκοπετέας

Ζωοδόχος Πηγή

Λίγες ημέρες μετά την Ανάσταση του Χριστού και θυμόμαστε έντονα την Παναγία,  ως  την  Ζωοδόχο Πηγή. Η αρχή της εορτής έχει τις ιστορικές  της αναφορές, διαθέτει όμως και την σημειολογία της. Ο Χριστός δεν είναι ο από μηχανής Θεός  της αρχαιότητας, ούτε και ο καρπός τυχαίας γέννας από συνηθισμένη γυναίκα. Ό,τι έχει σχέση μ’ Εκείνη έχει και άλλη δυναμική, αφού φέρει τα στοιχεία της αγιότητας, της αγνότητας, της σωτηρίας.

Η εικόνα είναι έργο του Αγιογράφου Θεόδωρου Βογδάνου!

Μυστικά και ανεξήγητα ήταν τα συναισθήματα που πλημμύρισαν την καρδιά μας την προηγούμενη εβδομάδα. Είδαμε να προδίδεται και να συλλαμβάνεται, να βασανίζεται, και να σταυρώνεται και τελικά να ανασταίνεται ο Κύριος και Θεός μας. Όλα για το δικό μας καλό, για το τώρα μας και το μετά μας. Το πρόσωπο που βίωσε θλίψη ανθρωπίνως δυσβάστακτη και απογοήτευση μέγιστη είναι η Θεοτόκος. Δέχθηκε το πικρό ποτήρι του διασυρμού του παιδιού Της μέχρι τελευταία σταγόνα. Στέκεται με ελάχιστους κάτω από τον Σταυρό και παραλαμβάνει στα χέρια Της τον άψυχο τριαντατρίαχρονο μοναχογιό Της. Η οδύνη φτάνει  στο αποκορύφωμά της για μια Μάνα.

Την Παρασκευή της Διακαινησίμου εβδομάδας η Εκκλησία θυμάται το γεγονός που συνέβη στην Κων/πολη τον 5ο αι. Ήταν τότε που βρέθηκε αγίασμα της Παναγίας. Κοντά του και σ’ ένδειξη ευγνωμοσύνης χτίστηκε Ναός μεγάλος αφιερωμένος στη Ζωοδόχο Πηγή, στην Παναγία. Τα εγκαίνια έγιναν Παρασκευή της Διακαινησίμου, έτσι και καθιερώθηκε η αντίστοιχη εορτή.

Η θεολογική διάσταση της εορτής κρύβει τον ίδιο τον Χριστό, που είναι η Ζωή και η Ανάσταση. Τον έφερε  στα σπλάχνα Της επί εννέα μήνες, του χάρισε τα σπλάχνα Της και Τον ανάθρεψε με αγωνίες και κόπους όπως κάθε  μητέρα για το παιδί της.       

Την Παναγία τη θυμηθήκαμε και κατά τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή με τον Ακάθιστο Ύμνο που της ψάλλαμε τμηματικά και ολόκληρο. Οι αναφορές στο πρόσωπό Της στην υμνολογία της Μεγάλης Εβδομάδας είναι πάρα πολλές. Στα εγκώμια της Μεγάλης Παρασκευής οι αναφορές στο πρόσωπό Της είναι συγκινησιακά φορτισμένες μέχρι δακρύων.

Αφορμή για τη σημερινή γιορτή μπορεί να είναι η εύρεση του αγιάσματος και η ανοικοδόμηση του Ναού, έρχεται όμως και ως υπενθύμιση ότι παραμένει ολοζώντανη στη συνείδηση της Εκκλησίας ως πηγή πολλών ευεργεσιών και αμέτρητων θαυμάτων, ως η Ζωοδόχος πηγή. Πάντα και μόνο με την πρεσβεία Της στον Αναστημένο Χριστό. 

Εκεί που η  ανθρωπότητα ολοκληρώνει την κακία της για τον Θεό και χαίρεται που κατάφερε να τον δει Σταυρωμένο, άρα και τέλειωσε με την περίπτωσή Του∙ στο αυτό σημείο ακριβώς υπάρχει η Παναγία με ξεχωριστό θάρρος και παραδειγματική καρτερία. Η στάση Της μας δίδει την άνεση να βρούμε το παράδειγμα πού και πώς θα αντλήσουμε δύναμη να μείνουμε όρθιοι όταν μας σταυρώνουν τα προβλήματα με διάφορους τρόπους και προσχήματα και όταν η βιωτή μας αποκτά ύψος ενός άλλου  Γολγοθά.

Μας παρέχει το συναξάρι της Παρασκευής τη χάρη να μη μείνουμε μόνιμα στο μνήμα των παθών μας ξεχασμένοι, αλλά μετανιωμένοι, αλλαγμένοι, σωσμένοι να βγούμε ζωντανοί. Η δυνατότητα της προσωπικής ανάτασης υπάρχει, αρκεί να μην έχουμε αποκάμει. Η Παναγία έρχεται ως η Ζωοδόχος Πηγή, ως αρωγός αδιάψευστη και αγωγός ανεξάντλητος. Αν και νομίζουμε ότι έχουμε πει ή γράψει τα πάντα για την Θεοτόκο, αντιλαμβανόμαστε κάποια στιγμή ότι έχουμε ακόμα πολλά για να εναποθέσουμε στην αγάπη Της. Όσο Της εμπιστευόμαστε τις ημέρες μας, τόσο αυτές θα γεμίζουν ζωντάνια.

Αρχιμ. Χρυσόστομος Χρυσόπουλος

ΠΗΓΗ: εφημ. Ορθόδοξη Αλήθεια, 19 Απριλίου 2017, σελ. 26

Όψεις Αγια-Σοφιάς

Το πρόσφατο ταξίδι μας στην Κωνσταντινούπολη και το γεγονός ότι διαμέναμε σε ξενοδοχείο δίπλα από την περίφημη Μεγάλη Εκκλησία, την Αγια-Σοφιά, μας έκανε έτσι ώστε να την βλέπουμε κάθε μέρα, πρωΐ - μεσημέρι - βράδυ, με ήλιο, με συννεφιά και με βροχή.

Ήταν όντως μια εμπειρία μοναδική, τόσο ιδιαίτερη που αισθανθήκαμε ότι κάναμε ένα υπέροχο ταξίδι στο χρόνο, στην ένδοξη εποχή του Βυζαντίου.

Και βέβαια δεν χρειάζονται καθόλου ιστορικά, καλλιτεχνικά ή άλλα στοιχεία, για να παρουσιάσει κανείς το σπουδαιότατο αυτό οικοδόμημα, που αποτελεί κυριολεκτικά το σήμα κατατεθέν της Βασιλεύουσας.

Είναι φυσικά αδύνατο να περιγράψει κανείς τα συναισθήματα που πλημυρίζουν τον Έλληνα Ορθόδοξο Χριστιανό όταν ατενίζει και βιώνει ένα τέτοιο θέαμα.

Οι εικόνες μιλούν από μόνες τους...

Ο διανοούμενος και η πολιτική

Ο διανοούμενος, σε όποιον τομέα και αν υπηρετεί τα γράμματα,  επηρεάζει ασφαλώς την πολιτική με διάφορους τρόπους. Ένας είναι η σκέψη του να επηρεάζει ιδεολογικά την πολιτική. Παράδειγμα ο Μαρξ. Ο άλλος είναι ο ίδιος ο διανοούμενος να υπηρετήσει την ιδεολογία του δια της πολιτικής. Παράδειγμα ο Ζαν Πολ Μαρά και η Ρόζα Λούξεμπουργκ. Και ένας τρίτος είναι ο στοχαστής να απευθύνεται και να επηρεάζει με το έργο του τον κάθε άνθρωπο, και τον πολιτικό. Έτσι έμμεσα επηρεάζει την πολιτική, ως διαχείριση και άσκηση εξουσίας. Προφανώς δεν μιλούμε για την προδοσία των διανοουμένων, αυτών που κατάντησαν εξαρτήματα της και βαλέδες της εξουσίας.

Στην κατηγορία των Ελλήνων διανοουμένων, που ήσαν ζείδωρη πνευματική πηγή για όλους μας συγκαταλέγεται ο Κώστας Τσιρόπουλος, ο οποίος πρόσφατα μας άφησε (1930-25/2/2017). Για τον Τσιρόπουλο ισχύει πλήρως το απόφθεγμα του Ζήσιμου Λορεντζάτου: «Το μέγιστο που μπορείς μια μέρα να γίνεις για τον τόπο σου - μια καλή πυξίδα». Ο Τσιρόπουλος έζησε και απεβίωσε διακριτικά, αλλά εργάσθηκε ακάματα και μας αφήνει το πολυσήμαντο έργο του, ως σταθερή πυξίδα προς τις αξίες του Έθνους μας.

Στο τελευταίο τεύχος της «Ευθύνης» (Αριθμός 456, Δεκέμβριος 2009), που εξέδιδε και με την οποία έθρεψε πνευματικά γενιές Ελλήνων, έγραψε: «Το τεύχος αυτό που κρατάτε στα ζεστά, φιλικά σας χέρια είναι το τελευταίο του βίου μου. Αναλογίζομαι: τριανταεφτά ολόκληρα χρόνια, κάθε μήνα (κι άλλα έξη χρόνια πριν από τη δικτατορία) εζήσαμε συντροφιά χαρές, ελπίδες, ικανοποιήσεις, απογοητεύσεις. Δοξάζουμε το όνομα του Θεού και προσκυνούμε το όνομα της Ελλάδος, της προσφιλούς μας Πατρίδας. Προσευχόμαστε, ευχόμαστε, αποχαιρετούμε...».

Στο ίδιο, αποχαιρετιστήριο τεύχος και σε σχόλιό του για την κρίση γράφει: «Η δεινή κρίση που διέρχεται, παγκοσμίως σήμερα, η ανθρώπινη κοινωνία δεν είναι μόνο κρίση οικονομική... Συνιστά μια κρίση που υπερβαίνει την κατανάλωση, που διαπερνά την οικονομία και που στοχεύει κατ’ ευθείαν στο πλάσμα, που δημιούργησε την κοινωνία αυτή, στον Άνθρωπο. Για τούτο ορθότερα θα έπρεπε να ονομαστεί κρίση του Ανθρωπισμού... Η κρίση σημαίνει κάτι συγκλονιστικό και επείγον: οι σημερινοί Έλληνες να εξελληνισθούν. Να εμποδιστούν και να πάψουν να είναι ελληνοφάγοι...». 

Στα 43 χρόνια παρουσίας και συμβολής της «Ευθύνης» και των άλλων πολλών εκδοτικών δραστηριοτήτων της στην πνευματική ζωή της Πατρίδας μας, τον Τσιρόπουλο τίμησαν με την φιλία, την εκτίμησή και τη συνεργασία τους σημαντικές προσωπικότητες, μεταξύ των οποίων οι Πρόεδροι της Δημοκρατίας Μιχ. Στασινόπουλος και Κων. Τσάτσος, ο πρωθυπουργός Παν. Κανελλόπουλος, ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, και οι  Ιωαν. Θεοδωρακόπουλος, Άγγ. Τερζάκης, Αιμ. Χουρμούζιος, Ζωή Καρέλλη, Β. Ν. Τατάκης, Χρ. Μαλεβίτσης. Ο Τσιρόπουλος αγαπούσε την Ελλάδα, την Παράδοσή της, την Ορθοδοξία, ολόψυχα και με εσωτερική χαρά και ευθύνη για την πνευματική κληρονομιά, της οποίας ήταν συγκληρονόμος, μαζί με όλους εμάς, τους Έλληνες.

Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Τῇ Τρίτῃ τῆς Διακαινησίμου

Τῇ Τρίτῃ τῆς Διακαινησίμου, μνήμην ἐπιτελοῦμεν τῶν Ἁγίων ἐνδόξων, νεοφανῶν καί θαυματουργῶν Ὁσιομαρτύρων Ῥαφαήλ καί Νικολάου καί τῆς Ἁγίας Παρθενομάρτυρος Εἰρήνης καί τῶν σύν αὐτοῖς μαρτυρησάντων ἐν ἔτει 1463, τῇ 9ῃ Ἀπριλίου, ἓν ᾗ συνέπεσεν ἡ παροῦσα ἡμέρα, ἐν τῇ ἀρχαίᾳ Μονῇ τῶν Καρυῶν, τῇ οὔσῃ παρά τῇ Θερμῇ ἐν τῇ νήσῳ Λέσβῳ, ἐν ἔτει δέ 1959 θαυμαστῶς ἡμῖν φανερωθέντων.

 

Η εικόνα είναι έργο του Θεόδωρου Βογδάνου.

Ταῖς τῶν σῶν Ἁγίων Μαρτύρων πρεσβείαις, Χριστέ ὁ Θεός, καί πάντων σου τῶν Ἁγίων, ἐλέησον καί σῶσον ἡμάς. Ἀμήν.

Παλιές ἤ καί λησμονημένες Κληματιανές Πασχαλιές

ἤ, Τότε πού τό χωριό μας εὐωδίαζε ἀπό τά ἀρώματα τά πασχαλινά...

Ὅσοι θυμοῦνται τίς μεγάλες καί σημαδιακές μέρες τοῦ Μ. Σαββάτου καί τῆς Κυριακῆς τοῦ Πάσχα θά αἰσθάνονται ἀκόμα ἐκεῖνες τίς ζωντανές τίς εὐωδιές ἀπό πασχαλινή φρεσκοψημμένη κουλούρα καί ἄρωμα Ἐπιταφίου ἀπό τή χθεσινοβραδυνή Του λιτανεία, πού πλημμύριζε τό χωριό τά πρωϊνά τοῦ Μ. Σαββάτου. Λιτανεία ἀθάνατη, γιατί μέ τίς δεήσεις σέ σημεῖα καίρια τοῦ χωριοῦ, γιά εὐλογία περισσά καί παντοτεινή, ὥστε νά παραμείνει σκέπη θεϊκή στή μικρή κοινωνία τῶν Κληματιανῶν.

Κι ὕστερα ἦταν ἡ φωτεινή βραδυά, λίγο πρίν τήν Ἀνάσταση, μέ κείνη τή σιωπή, τήν ἐγκαρτέρηση, τά μισοφωτισμένα σπίτια καί τίς εὐωδιές πού ξεχύνονταν ἀπό βραστό ἤ μαγειρεμένο ἀρνί ἤ κατσίκι, ἀλλά καί τήν εὐωδιά τῶν μαγιάτικων τριαντάφυλλων, πού ἔστελναν τό ἄρωμά τους παντοῦ, καθώς ξημέρωνε χρονιάρα μέρα.

Ὅμως ἐκεῖνο πού ἀπομένει στήν ψυχή ἀνόθευτο καί πάντα θαλερό ἦταν οἱ εὐωδιές πού γεύονταν ὁ κάθε Κληματιανός μετά τήν Πασχάλια χαρά τῆς θείας Λειτουργίας, ὅταν κατεβαίνοντας ἀπό τήν ἐκκλησιά, ἀπολείτουργα, καί περνώντας ἀπό τό Ρέμα ζοῦσαν στιγμές ἀνεπανάληπτες, καθώς ἄκουγε τό νερό νά κελαρύζει, τίς ἀνθισμένες  πορτοκαλιές καί λεμονιές -δέν ἦταν καί λίγες ἐκεῖ- νά στέλνουν τήν πασχάλια εὐχή τους μέ ραντισμούς ἀρωμάτων, συνταιριασμένους ἀπόλυτα μέ τήν εὐωδιά τοῦ Ἀναστασίμου θυμιάματος, πού ἦταν ἀκόμα φρέσκο, ὅπως τό φρέσκο ἀεράκι...

Κι ὕστερα ἦταν ἡ μέρα τοῦ Πάσχα μέ τά φρεσκοψημμένα στά ξύλα ἐδέσματα καί τό ἄφθονο ντόπιο καλό κρασί, κρασί πού φύλαγαν γιά τέτοιες ὧρες, ἐπειδή ἤξεραν πώς «Ἀναστάσεως ἡμέρα» ἦταν ἐκείνη κι ἔπρεπε νά πανηγυρίσουν, λαμπροφορεμένοι καί πάντα εὐφραινόμενοι.

Χριστός Ἀνέστη στούς Κληματιανούς, ὅπου γῆς. Μέ τή μνήμη τῆς πατρίδας καί τοῦ χωριοῦ τους ἀνόθευτη καί πάντα ζωντανή.

π. Κ.Ν. Καλλιανός

Πάσχα 2017

Τα θαύματα που έκαμε ο Χριστός όσο ήταν στη γή, χωρίς καμία αμφιβολία, ήσαν θεϊκή πρωτοβουλία και δύναμη αδιάσειστη. Θαύμα για την εποχή εκείνη που οι άνθρωποι δεν εγνώριζαν τον αληθινό Θεό, ήταν κάτι που ξεπερνούσε την ανθρώπινη φαντασία.

Η ανάσταση του Λαζάρου, κατακεραύνωσε τους εν αμφιβολία ανθρώπους που ζούσαν, άκουγαν και έβλεπαν την διδασκαλία του Χριστού κάνοντας τους να δεχθούν τον Χριστό ότι είναι Υιός του Θεού. 

Η Μεγάλη Πέμπτη φέρνει στην επιφάνεια την ανθρώπινη αδυναμία στο πρόσωπο του Πέτρου, αρνούμενος τον Χριστό, με αποκορύφωμα την Μεγάλη Παρασκευή, όταν ο αναμάρτητος Χριστός θα καρφωθεί σε ένα ξύλινο σταυρό σαν ληστής. 

Θεέ μου το μέγεθος της ταπεινώσεως Σου και τούτο για να μας παραδειγματίζεις στη συμπεριφορά που πρέπει να έχουμε εμείς οι θνητοί. 

Όλα όμως ίσως μπορούμε να πούμε ότι είναι μυθεύματα, αλλά η ΑΝΑΣΤΑΣΗ του Χριστού ήλθε να επισφραγίσει όχι μόνο την ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ, αλλά και την εμπέδωση του ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ στους λαούς που τον εδέχθησαν. 

Αυτή είναι η γιορτή των Χριστιανών, γιατί η Ανάσταση του Χριστού προμηνύει την Ανάσταση την δική μας, από τις ατέλειες και τα βάσανα της παρούσης ζωής.

Πανηγυρίζει ο άνθρωπος και με το δίκιο του γιατί η χαρά που ένοιωσαν οι Απόστολοι όταν είδαν τον Κύριο Αναστημένο ολοζώντανο να τους μιλάει και να τους νουθετεί, δίδοντας οδηγίες για το μέλλον της Διακονίας, που ανελάμβανον, από την στιγμή που ο Χριστός θα έφευγε από κοντά τους. Τους εβεβαίωνε όμως ότι ανά πάσα στιγμή θα είναι δίπλα τους. 

Η χαρά αυτή είναι χαρά των Χριστιανών, οι οποίοι εναποθέτουν την ύπαρξή τους στο θέλημα του Θεού. Ενός Θεού τέλειου ολοζώντανου τον οποίο βλέπουν και αισθάνονται οι Χριστιανοί στην ψυχή τους σε κάθε βήμα της ζωής, χωρίς να φοβούνται από τίποτε, γιατί αυτή είναι η πίστη των Χριστιανών.

Χαίρονται οι Χριστιανοί και μαζί τους χαίρεται η φύση ολόκληρη, ζώα και φυτά, γιατί όλοι είμαστε δημιούργημα του Θεού και ως εκ τούτου σεβαστά.

Αυτός είναι ο ολοζώντανος ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, ο οποίος εμπεδώθηκε με την ΑΝΑΣΤΑΣΗ του ΧΡΙΣΤΟΥ. 

Νικόλαος Πούλιος

Ομότιμος Αρχιγραμματέας Ι.Α. Θυατείρων & Μ.Β.

Πατριαρχική Εγκύκλιος για το Πάσχα

ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΑΠΟΔΕΙΞΙΣ

ΕΠΙ Τῼ ΑΓΙΩι ΠΑΣΧΑ

Ἀριθμ. Πρωτ. 315

† Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ

ΕΛΕΩι ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ - ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ

ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ

ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΧΑΡΙΝ, ΕΙΡΗΝΗΝ ΚΑΙ EΛΕΟΣ

ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΕΝΔΟΞΩΣ ΑΝΑΣΤΑΝΤΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ

***

Ἀδελφοὶ ἠγαπημένοι καὶ τέκνα θεοφιλῆ ἐν τῷ Ἀναστάντι Κυρίῳ,

"Ἐν τῷ κόσμῳ θλῖψιν ἕξετε˙ ἀλλὰ θαρσεῖτε, ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον" (Ἰωάν. ις΄, 33), διαβεβαιώνει ὁ θανάτῳ τὸν θάνατον μόνος πατήσας Κύριος τὰς γενεὰς τῶν ἀνθρώπων. Χριστὸς Ἀνέστη! ἀναφωνοῦμεν καὶ ἡμεῖς πρὸς πάντας τοὺς ἐγγὺς καὶ τοὺς μακρὰν ἀπὸ τῆς Ἱερᾶς ταύτης Αὐλῆς τοῦ βιωματικοῦ ἐν τῷ κόσμῳ σταυροῦ καὶ τῆς θλίψεως∙ ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τῆς Αὐλῆς τῆς Ἀναστάσεως∙ ἀπὸ τῆς κόγχης ταύτης τῆς γῆς, τῆς Κωνσταντίνου Πόλεως, ἀπὸ ὅπου διακηρύττεται ὅτι "ζωὴ πολιτεύεται", διαλυομένης τῆς κάθε εἴδους φθορᾶς καὶ αὐτοῦ τοῦ θανάτου.

Ὁ Κύριος πολλάκις προειδοποίησε, κατὰ τὴν ἐπὶ γῆς ἔνσαρκον παρουσίαν Του, τοὺς Μαθητάς Του περὶ τῆς θλίψεώς των ἐξ αἰτίας τῆς σταυρικῆς Του θυσίας ἐπὶ τοῦ Φρικτοῦ Γολγοθᾶ, ὡς καὶ ἕνεκα τῆς δραστηριότητος καὶ τῆς πορείας των ἐντὸς τοῦ κόσμου τούτου –αὐτῶν τῶν ἰδίων ἀλλὰ καὶ πάντων ὅσων θὰ ἐπίστευον εἰς τὸν Χριστόν-. Μὲ μίαν χαρακτηριστικὴν ὅμως λεπτομέρειαν: "ὅτι κλαύσετε καὶ θρηνήσετε ὑμεῖς, ὁ δὲ κόσμος χαρήσεται· ὑμεῖς δὲ λυπηθήσεσθε, ἀλλ᾿ ἡ λύπη ὑμῶν εἰς χαρὰν γενήσεται...καὶ ὑμεῖς οὖν λύπην μὲν νῦν ἔχετε· πάλιν δὲ ὄψομαι ὑμᾶς, καὶ χαρήσεται ὑμῶν ἡ καρδία" (Ἰωάν ις΄, 20-22).

Τὴν ἀναστάσιμον ταύτην καὶ ὑπερκόσμιον χαρὰν πρῶται ἐβίωσαν αἱ λίαν πρωῒ ἐλθοῦσαι ἐπὶ τὸ μνῆμα τοῦ Ζωοδότου Μυροφόροι Γυναῖκες διὰ τοῦ μονολεκτικοῦ Κυριακοῦ λόγου "Χαίρετε" (Ματθ. κη΄,9). Τὴν ἰδίαν ἀναστάσιμον χαρὰν βιοῦσα ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως διακηρύττει σήμερον στεντορίᾳ τῇ φωνῇ: "Αὕτη ἡ ἡμέρα Κυρίου, ἀγαλλιασώμεθα καὶ εὐφρανθῶμεν ἐν αὐτῇ" (πρβλ. Ψαλμ. 117, 24). Ὁ ἔσχατος ἐχθρός, ὁ θάνατος, ἡ λύπη, τὰ προβλήματα, ἡ φθορά, ἡ θλῖψις, ἡ δοκιμασία, σκυλεύονται καὶ καταργοῦνται ὑπὸ τοῦ Νικητοῦ Θεανθρώπου Κυρίου.

Ζῶμεν, ὅμως, ἐντὸς ἑνὸς κόσμου εἰς τὸν ὁποῖον τὰ μέσα γενικῆς ἐπικοινωνίας μεταδίδουν συνεχῶς δυσαρέστους πληροφορίας περὶ τρομοκρατικῶν ἐνεργειῶν, περὶ πολέμων κατὰ τόπους, περὶ καταστροφικῶν φυσικῶν φαινομένων, προβλημάτων λόγῳ θρησκευτικοῦ φανατισμοῦ, πείνης, προσφυγικοῦ προβλήματος, ἀνιάτων ἀσθενειῶν, πτωχείας, ψυχολογικῶν καταπιέσεων, αἰσθήματος ἀνασφαλείας καὶ λοιπῶν συμπαρομαρτουσῶν ἀνεπιθυμήτων καταστάσεων.

Ἔναντι τῶν καθημερινῶν τούτων "σταυρῶν", τοὺς ὁποίους οἱ ἄνθρωποι αἴρομεν μὲ "γογγυσμούς", ἔρχεται ἡ Μήτηρ μας Ἁγία Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία νὰ μᾶς ὑπενθυμίσῃ ὅτι ἠμποροῦμεν νὰ εἴμεθα χαρούμενοι, διότι ὁ ἀρχηγός μας Χριστὸς εἶναι ὁ νικητὴς αὐτῶν, εἶναι ὁ φορεὺς τῆς χαρᾶς, ὁ φαιδρύνας τὰ σύμπαντα.

Ἡ χαρά μας στηρίζεται εἰς τὴν βεβαιότητα τῆς νίκης τοῦ Χριστοῦ. Ἔχομεν τὴν ἀπόλυτον βεβαιότητα, ὅτι τὸ ἀγαθὸν εἶναι ὁ νικητής, διότι ὁ Χριστὸς ἦλθεν εἰς τὸν κόσμον "καὶ ἐξῆλθεν ἵνα νικήσῃ" (πρβλ. Ἀποκ. ς΄, 2). Ὁ κόσμος εἰς τὸν ὁποῖον θὰ ζήσωμεν αἰωνίως εἶναι ὁ Χριστός: τὸ φῶς, ἡ ἀλήθεια, ἡ ζωή, ἡ χαρά, ἡ εἰρήνη.

 Ἡ Μήτηρ Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Μεγάλη Ἐκκλησία, παρὰ τοὺς καθημερινοὺς σταυροὺς καὶ τὰς θλίψεις, ζῇ ἀποκλειστικῶς καὶ μόνον τὸ γεγονὸς τῆς χαρᾶς. Βιώνει ἐντεῦθεν, ἐν τῇ παρούσῃ καὶ ἀπὸ τῆς παρούσης ζωῆς, τὴν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ. Ἀπὸ τοῦ Ἱεροῦ τούτου Κέντρου τῆς Ὁρθοδοξίας, ἀπὸ τῶν σπλάγχνων τοῦ μαρτυρικοῦ Φαναρίου, διακηρύττομεν "κατὰ τὴν φωταυγῆ ταύτην νύκτα", ὅτι προέκτασις καὶ τέλος τοῦ σταυροῦ καὶ τῆς θλίψεως καὶ διασκέδασις τοῦ κάθε ἀνθρωπίνου πόνου καὶ τῆς κάθε δοκιμασίας, εἶναι ἡ Κυριακὴ διαβεβαίωσις: "Οὐκ ἀφήσω ὑμᾶς ὀρφανούς" (Ἰωάν. ιδ΄, 18-19). "Ἰδοὺ ἐγὼ μεθ᾿ ὑμῶν εἰμι πάσας τὰς ἡμέρας, ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος" (Ματθ. κη΄, 20). Αὐτὸ τὸ μήνυμα πρέπει νὰ ἀκούσωμεν ὅλοι, νὰ ἀκούσῃ ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος καὶ νὰ ἀφήσῃ τὸν ἑαυτόν του νὰ ἴδῃ τὸν Χριστὸν συμπορευόμενον μαζί του. Ναί, νὰ Τὸν ἴδῃ δίπλα του. Καὶ θὰ Τὸν ἴδῃ, μόνον ἐὰν ἀκούῃ καὶ βιώνῃ τὸν λόγον Του εἰς τὴν ζωήν του.

Τὸ μήνυμα τοῦτο τῆς κατισχύσεως τῆς ζωῆς ἐπὶ τοῦ θανάτου, τῆς νίκης τοῦ ἱλαροῦ φωτὸς τῆς πασχαλίου λαμπάδος ἐπὶ τοῦ σκότους τῆς ἀκαταστασίας, καὶ τῆς διαλύσεως, διὰ τοῦ ἀνεσπέρου Φωτὸς τῆς Ἀναστάσεως, τῶν θλίψεων καὶ τῶν προβλημάτων εὐαγγελίζεται τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον εἰς ὁλόκληρον τὸν κόσμον καὶ καλεῖ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους νὰ τὸ βιώσουν. Τοὺς καλεῖ νὰ σταθοῦν μὲ πίστιν καὶ ἐλπίδα ἐνώπιον τοῦ Ἀναστάντος Χριστοῦ, ἐνώπιον τοῦ μυστηρίου τῆς ζωῆς∙ τοὺς καλεῖ νὰ ἐμπιστευθοῦν τὸν κρατοῦντα τὰ ἡνία πάσης κτίσεως Ἀναστάντα Κύριον, τὸν Κύριον τῆς χαρᾶς καὶ τῆς εὐφροσύνης.

Χριστὸς Ἀνέστη, λοιπόν, ἀδελφοὶ καὶ τέκνα! Αὐτοῦ τοῦ δεσπόζοντος τῆς ζωῆς καὶ κυριεύοντος τοῦ θανάτου Κυρίου ἡμῶν ἡ Χάρις καὶ τὸ ἄπειρον Ἔλεος εἴησαν μετὰ πάντων.

                                                                                                    

Φανάριον, Ἅγιον Πάσχα ,βιζ´

† Ὁ Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίος

διάπυρος πρὸς Χριστὸν Ἀναστάντα

εὐχέτης πάντων ὑμῶν.

----------------------------------------------

Ἀναγνωσθήτω ἐπ᾿ ἐκκλησίας κατὰ τὴν Θείαν Λειτουργίαν τῆς ἑορτῆς τοῦ Ἁγίου Πάσχα, μετὰ τὸ Ἱερὸν Εὐαγγέλιον.