Χρυσόστομος Σμύρνης [Α΄]

 
Το συγκλονιστικότερο κείμενο που, κατ΄εμέ, γράφτηκε για το έργο και το Μαρτύριο του Αγίου Μητροπολίτου Σμύρνης Χρυσοστόμου είναι αυτό που ανέγνωσε στις 13 Νοεμβρίου 1962 στη Μεγάλη Αίθουσα του Πανεπιστημίου Αθηνών ο καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Λεωνίδας Φιλιππίδης, που διετέλεσε και πρύτανις του εν λόγω Πανεπιστημίου κατά το ακαδημαϊκό έτος 1965-66.
 

Για τον Εθνοϊερομάρτυρα Χρυσόστομο έχουν γραφεί πολλά βιβλία, με έγκυρες όσο και συνταρακτικές μαρτυρίες περί του μαρτυρίου του. Ένα από τα σπουδαιότερα θεωρείται του Σπυρίδωνος Λοβέρδου. Καταπληκτικό σε συγγραφική δύναμη κυκλοφορήθηκε το 1929. Όμως δεν μπορεί να παραβληθεί με το κείμενο του Λεωνίδα Φιλιππίδη. Κι αυτό γιατί ο αείμνηστος καθηγητής συνδυάζει τη συγκλονιστική περιγραφή με τα βιώματα που απέκτησε ζώντας κοντά στον Άγιο Εθνοϊερομάρτυρα Μητροπολίτη Σμύρνης ως διευθυντής του Ιδιαιτέρου του Γραφείου επί δύο και πλέον χρόνια,  τα πιο κρίσιμα, τραγικά και βασανιστικά για τη ζωή του.
 
Ως προς την εργατικότητά του Αγίου ο Φιλιππίδης γράφει: «Από της 5^ης πρωινής ευρίσκετο εις το γραφείον του, αποσφραγίζων και παραδίδων εις τον ιδιαίτερον Γραμματέα του (Σημ, γρ. Δηλαδή σε εκείνον) την επίσημον και προσωπικήν αλληλογραφίαν. Ο όγκος των απαντήσεων έπρεπε να υπογραφή την 11^ην νυκτερινήν και να ταχυδρομηθή το μεσονύκτιον, ενώ η σύνταξις εκθέσεων επί της καταστάσεως παρεξέτεινε την εργασίαν πολύ πέρα του μεσονυκτίου... Είναι ζήτημα αν ανεπαύετο τρεις ώρας κατά το εικοσιτετράωρον».
 
Στη Μικρά Ασία, μη υπαρχούσης ελληνικής κρατικής εξουσίας, το βάρος αυτό είχε επωμισθή η εθναρχούσα εκκλησιαστική ηγεσία άνευ επαρκών οικονομικών μέσων. Γράφει σχετικώς ο Λεωνίδας Φιλιππίδης για τον άγιο Μητροπολίτη Σμύρνης:
 
«Μη κεκτημένος ο ίδιος περιουσίαν, είχεν ανά πάσαν στιγμήν εις την διαθεσίν του τον πλούτον των ευκαταστάτων εκ του ποιμνίου του εις χρήμα και εις είδη. Προίκα εζήτει απ’ αυτού εις παντός είδους υφάσματα, ρουχισμόν και οικιακά σκεύη η πτωχή χήρα δια την ορφανήν κόρην της; Με εν σημείωμά του προς υφασματέμπορον και με δεύτερον προς έμπορον οικιακών σκευών εχορηγούντο εις αυτήν πλήρης ρουχισμός και οικοσκευή. Τα ναύλα της δεν είχε άλλη πτωχή δια να ταξειδεύση προς λουτροθεραπείαν; Σημείωμα προς τον πλοιοκτήτην ή τον πράκτορά του και εξεδίδετο αμέσως εισιτήριον μετ΄ επιστροφής, εβοηθείτο δε και χρηματικώς η αιτούσα υπό του Μητροπολίτου, δια τα λοιπά της έξοδα... Μόλις οι έμποροι και τα Γραφεία αντίκρυζον σημείωμα με τον δικέφαλον και με τον γραφικόν χαρακτήρα, την υπογραφήν και την σφραγίδα του Μητροπολίτου εξετέλουν το σημείωμα αμέσως και πλήρως... Κατάπληκτος έμεινα ότε ημέραν τινά παρέστην εις τον εξής διάλογον μεταξύ του Μητροπολίτου και εμπόρου:
 
-Δεσπότη μου ήρθα να μου πείτε τι παράπονο έχετε μαζί μου;
 
-Παράπονον αγαπητέ μου, γιατί;
 
-Γιατί Δεσπότη μου, έχετε δύο εβδομάδες να μου στείλετε χαρτί να δώσω πράγμα σε χριστιανό! Αυτά τα χαρτιά σας για εμάς είναι ευλογία!...».
 
Θα συνεχίσουμε προσεχώς τα περί του Εθνοϊερομάρτυρος Χρυσοστόμου, του Μεγαλομάρτυρα κατά τον αείμνηστο Φιλιππίδη.
 
Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου