Η Αφροδίτη της Μήλου

H Αφροδίτη της Μήλου είναι ένα ελληνικό μαρμάρινο άγαλμα το οποίο βρέθηκε στη Μήλο το 1820. Εξήχθη παράνομα, όπως τόσα άλλα γλυπτά της Πατρίδας μας, και σήμερα μπορεί κανείς να το δει και να το θαυμάσει στο Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι.

Σύμφωνα με την αναφορά της ελληνικής Βικιπαίδειας «Το συγκεκριμένο άγαλμα παριστάνει την Αφροδίτη ημίγυμνη, μάλλον όπως φαίνεται από τη στάση της, ετοιμάζεται να κάνει το μπάνιο της. Αξίζει να σημειωθεί ότι όταν βρέθηκε το άγαλμα, υπήρχαν και τα χέρια τα οποία σήμερα δεν υπάρχουν, ενώ έχουν ειπωθεί δύο εκδοχές για το πώς έσπασαν: η μία είναι ότι έσπασαν κατά την μεταφορά του αγάλματος στο Λούβρο, και η άλλη κατά τη διάρκεια μιας διαμάχης μεταξύ των Γάλλων αρχαιολόγων και των ντόπιων κατοίκων της Μήλου, όταν όπως φαίνεται κάποιος έριξε κατά λάθος το άγαλμα με αποτέλεσμα να σπάσουν τα χέρια και να χαθούν. Η Αφροδίτη της Μήλου θεωρείται ένα καταπληκτικό έργο της ελληνιστικής τέχνης, συνδυάζοντας αρμονικά τη γυναικεία ομορφιά και θηλυκότητα, χρονολογείται γύρω στον 1ο αιώνα π.Χ. και ο κατασκευαστής του είναι άγνωστος. Θεωρείται ακόμα ως σήμα κατατεθέν της Μήλου ή προσδιοριστικό στοιχείο του τουρισμού της Μήλου».

Χθες ανακάλυψα στο διαδίκτυο φωτογραφία του παρακάτω σύγχρονου γλυπτού, με το ίδιο θέμα και τίτλο: 'Venus de Milo'. Το γλυπτό είναι έργο της Γαλλίδας καλλιτέχνιδας Niki de Saint Phalle, η οποία κατ’ ουσίαν αντέγραψε το πρωτότυπο ελληνικό έργο και μετά το γέμισε με αίμα, για να μας κάνει -όπως υποστηρίζεται- «να κλάψουμε»!!!

Τελικά, τι συμβαίνει εδώ; Είμαι μήπως εγώ που δεν αντιλαμβάνομαι την υπερεαλιστική τέχνη (αν και δεν νομίζω), ή είναι άλλοι λόγοι, όπως αυτός που έχει ήδη προταθεί: "It's obviously about modern culture debasing the glories of the past."

Μάλλον είναι το τελευταίο.

Πάντως, είναι αλήθεια πως έχουμε όλοι μας ανάγκη από το μέτρο, ακόμα και οι σύγχρονοι παραγωγοί πολιτισμού.

Ο καφές και ο χορός

Ας πούμε κι ένα παραμύθι για την προέλευση του καφέ.

Μια φορά κι ένα καιρό, στην χώρα που ο Αρχαίος Έλληνας Γεωγράφος Πτολεμαίος ονόμασε «Ευδαίμονα Αραβία» (σημερινή Υεμένη), ζούσε ένας αιγοβοσκός που τον έλεγαν Καλντή. Ο Καλντής ήταν σοβαρός και εγκρατής βοσκός και τα γίδια του ήταν ήρεμα. Ένα βράδυ τα γίδια δεν επέστρεψαν στο μαντρί και το επόμενο πρωΐ ο Καλντής τα βρήκε να χορεύουν με μεγάλη ευθυμία κοντά σε κάτι χαμόκλαδα, τα οποία είχαν σκουρόχρωμα αλλά γυαλιστερά φύλλα και ήταν γεμάτα με κόκκινα μούρα. Ο Καλντής δεν άργησε να καταλάβει ότι ήταν τα χαμόκλαδα με τα κόκκινα μούρα που ευθύνονταν για την περίεργη συμπεριφορά των ζώων του. Σύντομα δε άρχισε κι εκείνος να χορεύει.

Σε λίγο, να κι ένας σπουδαγμένος ιμάμης, προερχόμενος από ένα μοναστήρι της περιοχής, πέρασε από το σημείο που βρίσκονταν ο εύθυμος Καλντής. Η όψη του έδειχνε άνθρωπο της προσευχής. Από την πολλή πνευματική προσπάθεια δε, ήταν έτοιμος να κοιμηθεί όρθιος.

Είδε τα γίδια να χορεύουν, είδε και τον Καλντή να χοροπηδά, πρόσεξε και τα χαμόκλαδα με τα σκουρόχρωμα αλλά γυαλιστερά φύλλα που ήταν γεμάτα με κόκκινα μούρα. Σπουδαγμένος και καλλιεργημένος καθώς ήταν, αφού είδε τον βοσκό και τα γίδια να βρίσκονται σ’ αυτή την εύθυμη κατάσταση, αποφάσισε να εξετάσει με προσοχή τα κόκκινα μούρα. Έτσι, τα αποξήρανε και τα έβρασε.

Όπως καταλαβαίνετε δεν άργησε να μάθει τις ξεχωριστές ιδιότητες που είχαν τα μούρα και να ανακαλύψει τελικά τον καφέ. Από τότε ούτε ο ιμάμης ούτε και οι υποτακτικοί του είχαν πρόβλημα με τον ύπνο στη διάρκεια της προσευχής. Και η χρήση του καφέ διαδόθηκε από μοναστήρι σε μοναστήρι σε ολόκληρη την Ευδαίμονα Αραβία κι από κει σ’ ολόκληρο τον κόσμο.

Η πύλη της ξηράς

ΣΗΜΕΡΑ


Περάσαμε σήμερα
από την πύλη της ξηράς
βροχερή
ανοιξιάτικη μέρα
σήμερα.

Η γαλάζια καρδιά
η σκέψη
κι η βαθύτερη ουσία
της εσωτερικής μας ωριμότητας
διάβηκαν σήμερα
μια σταχτιά ημέρα
αυτό το πέρασμα
που η ντόπια παράδοση ονομάζει
πύλη της ξηράς.

Ίσως
ποιός ξέρει
να γίναμε σήμερα
περισσότερο στεριανοί.


Ναύπλιο, 6 / 4/ 1984

Κοινοτικό Πανηγύρι

Σήμερα το πρωΐ αντί πρωϊνού καφέ πήρα ένα γλυκύτατο e-mail, το οποίο έλεγε:

«Καλημέρα.

Με την ευκαιρία της Εορτής του Αγίου Παντελεήμονα και με βάθος εκτίμησης και σεβασμού που νιώθω τόσο για εσάς όσο και για την οικογένειά σας, θα ήθελα να ευχηθώ Χρόνια Πολλά, υγεία και ό,τι καλύτερο.

Συμπληρώνεται ένας χρόνος από την άφιξή μας στο Λονδίνο και να είσθε σίγουροι ότι είναι ανεξίτηλες οι μνήμες. Θα ήθελα τόσο προσωπικά και είμαι σίγουρος ότι εκφράζω το σύνολο των Προσκόπων του Άργους, να μεταφέρετε σε όλα τα μέλη της Κοινότητας τα Χρόνια Πολλά και τις ευχές μας και να τους διαβεβαιώσετε ότι ένα κομμάτι της καρδιάς μας ΕΙΝΑΙ ΕΚΕΙ.

Καλή σας μέρα, Χρόνια Πολλά, ευχαριστούμε που μας αγκαλιάσατε και μας κάνατε μέλη της οικογένειά σας - Κοινότητας.

Μετά τιμής

Βασίλειος Αλ. Χαρίτσης»

Οι Άγγλοι έχουν και μια ωραία έκφραση: «it made my day», δηλ. «μου έφτιαξε την ημέρα». To ωραίο αυτό e-mail πραγματικά μου έφτιαξε κι εμένα την ημέρα.

Οι Πρόσκοποι από το Άργος βρέθηκαν πέρσι στο Κοινοτικό μας Πανηγύρι και το λάμπρυναν. Σήμερα και αύριο έχουμε ανάλογες πανηγυρικές εκδηλώσεις, αλλά οι Εορτασμοί μας θα είναι φτωχότεροι φέτος. Θα απουσιάζει η ζωντάνια, το χαμόγελο, η νεανική χάρη των αγαπημένων μας Προσκόπων.

Το γλυπτό κι ο ποιητής

Πρόσφατα βρέθηκα για κάποια υποχρέωση στο Αγγλικό Γυμνάσιο Αρρένων της Βασιλικής πόλης Windsor, στα δυτικά του Λονδίνου.

Εκεί βρήκα και φωτογράφησα αυτό το ξεχωριστό γλυπτό, τον βιολιστή. Στη βάση του γλυπτού διαβάζουμε: “Once, in finesse of fiddles found I ecstasy”, Hulme.

O ποιητής αυτού του υπέροχου στίχου είναι ο Thomas Ernest Hulme (16 Σεπτεμβρίου 1883 - 28 Σεπτεμβρίου 1917). Ήταν Άγγλος συγγραφέας και ποιητής, που δυστυχώς μας έχει αφήσει μόνο 6 ποιήματα.

Ο παραπάνω στίχος είναι από το ποίημά του με τίτλο "The Embankment", το οποίο γράφτηκε το 1909. Το ποίημα έχει ως εξής:


The Embankment

Once, in finesse of fiddles found I ecstasy,
In the flash gold heels on the hard pavement.
Now see I
That warmth's the very stuff of poesy.
Oh, God make small
The old star-eaten blanket of the sky,
That I may fold it round me in comfort lie.

Ο Hulme σκοτώθηκε στη διάρκεια του Α΄Παγκοσμίου Πολέμου (Βέλγιο, 1917) σε ηλικία 34 χρονών.

Οι κριτικοί του έργου του λένε πως η «οικονομία της γλώσσας» ήταν το σήμα κατατεθέν του. Προτιμούσε την συμπίεση από την διάχυση.

Επηρέασε πολλούς δημιουργούς με το «εικονικό» του στυλ. Μερικοί απ’ αυτούς είναι: ο Ezra Pound, o T.S. Eliot και ο Wyndham Lewis.

Κέντημα

Μια χαρακτηριστική και ιδιαίτερα ελληνική τέχνη είναι η κεντητική. Το προϊόν της όμορφης αυτής τέχνης είναι το κέντημα. Ο Καθ. Μπαμπινιώτης ορίζει το κέντημα ως την «διακόσμηση υφασμάτων με σχέδια που γίνονται με βελόνα και κλωστή». Οι κλωστές είναι βέβαια χρωματιστές και τα σχέδια πολυποίκιλα.

Η δεξοτεχνία της κεντήστρας, το ταλέντο της, η σχεδιαστική της πρωτοτυπία, βγάζουν ως αποτέλεσμα πραγματικά έργα τέχνης. Παλαιότερα οι κεντήστρες έκαναν τα έργα τους σε αναφορά με την προίκα, είτε δική τους είτε των παιδιών τους. Σήμερα, όσες έμειναν να κεντούν ακόμα, αντιστεκόμενες στις σύγχρονες σούπερ μάρκετ πρακτικές, προσφέρουν τα εργόχειρά τους στην τέχνη.

Μερικά από αυτά τα έργα τέχνης, με σαφώς διαχρονική αξία, είναι και τα εδώ παρατιθέμενα, έργα όλα της Βιργινίας.

Κεριά

Το κερί και το άναμμά του είναι ιδιαίτερα συμβολικά στοιχεία , τα οποία στη δική μας Ελληνορθόδοξη Παράδοση έχουν σπουδαία αξία και σημασία. Το κερί σχετίζεται με το φως και στην εκκλησιαστική του χρήση έχει αναφορά στο Φως του Χριστού.

Ο άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης αναφέρει 6 συμβολισμούς για το κερί:

1. Συμβολίζει την καθαρότητα της ψυχής μας, γιατί είναι κατασκευασμένο από καθαρό κερί μέλισσας.

2. Επίσης την πλαστικότητα της ψυχής μας, μια και εύκολα πάνω του μπορούμε να χαράξουμε οτιδήποτε.

3. Ακόμα τη Θεία Χάρη, επειδή το κερί προέρχεται από τα άνθη που εωδιάζουν.

4. Συμβολίζει επίσης τη θέωση, στην οποία πρέπει να φθάσουμε, επειδή το κερί ανακατεύεται με τη φωτιά και της δίνει τροφή.

5. Το κερί δείχνει και το Φως του Χριστού, καθώς καίει και φωτίζει στο σκοτάδι.

6. Τέλος δε, συμβολίζει την αγάπη και την ειρήνη, που πρέπει να χαρακτηρίζουν κάθε χριστιανό, επειδή το κερί καίγεται όταν φωτίζει, αλλά και παρηγορεί τον άνθρωπο με το φως του μέσα στο σκοτάδι.

Το θέμα αυτό επεξεργάζεται εύστοχα κι ο Αλεξανδρινός δημιουργός Κωνσταντίνος Π. Καβάφης, που με τον ευθύ και βαθυστόχαστο ποιητικό λόγο του δονεί τις ψυχές και τις διάνοιες των πιστών της ποίησης:

Του μέλλοντος οι μέρες στέκοντ' εμπροστά μας

σα μιά σειρά κεράκια αναμένα -

χρυσά, ζεστά, και ζωηρά κεράκια.

Οι περασμένες μέρες πίσω μένουν,

μια θλιβερή γραμμή κεριών σβησμένων·

τα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμη,

κρύα κεριά, λιωμένα, και κυρτά.

Δεν θέλω να τα βλέπω· με λυπεί η μορφή των,

και με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαι.

Εμπρός κυττάζω τ' αναμένα μου κεριά.

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξω

τι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνει,

τι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν.

Στην «προοδευμένη» όμως ζωή μας πολλά πράγματα έχουν αλλάξει, έχουν λάβει άλλη σημασία, ερμηνεία και χρήση, απ’ ό,τι είχαν παλαιότερα. Στην παρακάτω φωτογραφία φαίνεται ένας μοντέρνος τύπος κεριού, τον οποίο βρήκαμε και φωτογραφίσαμε στη Σικελία. Εδώ παρουσιάζεται ένας μηχανισμός με ηλεκτρικά κεριά, που χρησιμοποιείται σε Ρ/Καθολικούς Ναούς, όπου οι πιστοί ρίχνουν τον οβολό τους και πατώντας ένα διακόπτη ανάβει για λίγη ώρα ένα ηλεκτρικό κερί.

Κι ο χριστιανός ποιητής Γ. Βερίτης λέει χαρακτηριστικά:

Μα και δω η χαρά σαν πρώτα
σβήστηκε σαν λευκαφρός.
Ήταν φώτα, χίλια φώτα
μα δεν ήτανε το Φως...

Άμμος

Οι αναμνήσεις μας

στολισμένες με την άμμο

της θάλασσας του Αγαμέμνονα.

Το βάρος της

αρχίσαμε τώρα να το νιώθουμε

...στην εποχή της ιστορίας.

π. Ηλίας Αλευράς

Εορτή του Προφήτη Ηλία σήμερα. Αντί άλλου αφιερώματος σκέφθηκα να κάνω μια σύντομη αναφορά στον πνευματικό μου πατέρα που εορτάζει την ονομαστική του εορτή. Ο π. Ηλίας διακονεί τον Ι.Ν. Αγ. Τριάδος στο Ναύπλιο. Είναι ένας σπουδαίος Ιερέας με θεολογική παιδεία και ανεκτίμητη ποιμαντική εμπειρία. Αγωνίζεται για την Εκκλησία με πλήρη αφοσίωση, με πάθος και με τόλμη περισσή. Η κοινωνική του δράση αξιοσημείωτη. Είναι Ιερέας των Φυλακών Ναυπλίου. Έχει διακονήσει και την Εξωτερική Ιεραποστολή στην Αφρική και στην Αλβανία. Έχει υπηρετήσει ως Πρόεδρος του Νομαρχιακού Γενικού Νοσοκομείου Ναυπλίου. Έχει σώσει συνάνθρωπό μας που πνίγονταν στη θάλασσα του Ναυπλίου, πέφτοντας στα παγωμένα νερά και ανασύροντάς τον, με κίνδυνο της ζωής του. Έχει κερδίσει βραβεία σε επίπεδο Νομού Αργολίδας και Πανελλαδικά για την πολυποίκιλη κοινωνική του δράση και ευαισθησία.

Ας είναι τα χρόνια του πολλά, καλά κι ευλογημένα.

Ένας Παλαιολόγος...

...στην Αγγλία

Πριν από ένα χρόνο περίπου ευρισκόμενος στο Πλύμουθ της Νότιας Αγγλίας, όπου συμμετείχα σε Συνέδριο, είχα την ευκαιρία να επισκεφθώ και τον μεσαιωνικό Αγγλικανικό Ναό των Αγίων Leonard και Dilph, στην περιοχή Landulph της ΝΑ Κορνουάλης.

Στο Ναό αυτό είναι ενταφιασμένος ο Θεόδωρος Παλαιολόγος, κατευθείαν απόγονος του Θωμά, αδελφού του τελευταίου Αυτοκράτορα του Βυζαντίου, Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, ο οποίος απεβίωσε εκεί το 1636.

Ο τάφος βρίσκεται σήμερα δυστυχώς χαμένος κάτω από το δάπεδο του Ναού, αλλά μια μπρούτζινη αναμνηστική πλάκα ενημερώνει τους προσκυνητές για το σχετικό ιστορικό. Πάντως οι τοπικοί εκκλησιαστικοί παράγοντες εκεί, έχουν γνώση και συνείδηση της μεγάλης σημασίας που έχει για εμάς τους Έλληνες το σημείο εκείνο, κι έτσι αντιμετωπίζουν με σεβασμό και ευγένεια την συγκίνηση που μας δημιουργεί η επίσκεψή μας στο Ναό αυτό.

Συνάντηση...

...δύο σπουδαίων προσωπικοτήτων

Πριν από λίγο καιρό είχα την ευκαιρία να φιλοξενήσω στο Πρεσβυτερείο μας δύο σπουδαίες προσωπικότητες, η κάθε μία στο δικό της χώρο, που είχαν ένα βασικό κοινό σημείο, τη μουσική.

Η φωτογραφία αποτυπώνει -νομίζω- καθαρά την δυναμική αυτής της συνάντησης. Αριστερά ο Γιάννης Πολυκανδριώτης, γόνος μεγάλης και εξαίρετης ελληνικής μουσικής οικογένειας, βιρτουόζος του μπουζουκιού και δάσκαλος της ελληνικής λαϊκής μουσικής στο Ελληνικό Κολέγιο Αγίου Παντελεήμονος και άλλων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων της Ελληνικής Ομογένειας Μεγ. Βρετανίας.

Δεξιά ο Αγγλικανός Ιερέας και Πανεπιστημιακός Καθηγητής π. Jeffrey Gainer, σημαντική μορφή στη σύγχρονη ζωή της Αγγλικανικής Κοινωνίας και του Αγγλόφωνου Θεολογικού χώρου. Από μικρός ασχολήθηκε -εκτός των άλλων- με τη μουσική. Στις μουσικές ειδικότητές του συμπεριλαμβάνονται η Δυτική Εκκλησιαστική Μουσική και η Ουαλική / Κέλτικη Μουσική.

Στη συνάντηση αυτή έγινε προσπάθεια και από τους δύο (κι αυτό φαίνεται καθαρά στη ματιά τους) να προσεγγισθούν οι δύο μουσικές σχολές, Ανατολής (ελληνική λαϊκή) και Δύσης (Κέλτικη). Σε επόμενη στιγμή ο π. Jeffrey στάθηκε όρθιος και άρχισε να ψάλλει τον εθνικό ύμνο της Ουαλίας. Ο Γιάννης Πολυκανδριώτης τον κοίταζε στα μάτια και συντόνιζε το έγχορδο όργανό του στα παιχνιδίσματα της φωνής του Κέλτη μουσικού.

Τελικά έχουν δίκιο όσοι υποστηρίζουν ότι η μουσική δεν γνωρίζει σύνορα...

Κλασική Αρχιτεκτονική...

...του Λονδίνου

Η μεγαλούπολη του Λονδίνου φημίζεται για τα υπέροχα οικοδομήματα και μνημεία της. Μια σημαντική κατηγορία είναι και τα κλασικά ή νεοκλασικά κτίρια. Ως τέτοια κτίρια μπορεί να ανακαλύψει κανείς σχεδόν σε κάθε στροφή του δρόμου. Δημόσια, ιδιωτικά ή εκκλησιαστικά κτίρια, επηρεασμένα από την αρχαιοελληνική αρχιτεκτονική και από το αθάνατο ελληνικό πνεύμα.

Τέτοια κτίρια είναι το γνωστό και ονομαστό Βρετανικό Μουσείο (λειτουργεί με τη σημερινή του μορφή από το 1852), όπου φυλάσσονται τα γλυπτά του Παρθενώνα, το κεντρικό κατάστημα της Τράπεζας της Αγγλίας (ευρισκόμενο στο οικονομικό Λονδίνο -City of London- από το 1734), το παλιό Χρηματιστήριο (που λειτούργησε στο όμορφο αυτό κτίριο από το 1854 μέχρι το 1972) και ο περικαλλής Ναός του Αγ. Παγκρατίου (ο θεμέλιος λίθος τέθηκε το 1819).

Μας τιμά οπωσδήποτε εμάς τους Έλληνες το γεγονός ότι η καθαρά δική μας πνευματική και καλλιτεχνική παραγωγή εμπνέει πάντοτε τους πολιτισμένους λαούς της γης.

Κοιμητήριο Hendon

Στην Ορθόδοξη Εκκλησία μιλούμε συχνά για μια σημαντική πατερική ρήση και αρετή που είναι η «μνήμη θανάτου». Αυτή είναι που κάνει τον άνθρωπο βαθυστόχαστο, φιλοσοφημένο και πιο ανθρώπινο και φιλικό προς τους συνανθρώπους του και προς το περιβάλλον.

Τα Κοιμητήρια βοηθούν οπωσδήποτε στην πραγμάτωση και στην διατήρηση της μνήμης θανάτου. Ένα από αυτά είναι το Κοιμητήριο του Hendon στο ΒΔ Λονδίνο, το οποίο αποτελεί ιδιοκτησία του τοπικού Δημαρχείου του Barnet. Το εν λόγω Κοιμητήριο άνοιξε το 1899. Μέσα σ’ αυτό υπάρχει ένα Ελληνορθόδοξο τμήμα, το οποίο ανήκει στον Καθεδρικό Ναό της Αγίας Σοφίας Κεντρικού Λονδίνου.

Μέσα στο Ελληνορθόδοξο αυτό τμήμα μπορεί κανείς να διακρίνει μνήματα πολλών επιφανών Ελλήνων, Αρχιεπισκόπων, Εφοπλιστών και σημαντικών ηγετικών παραγόντων της Ομογένειας Μεγ. Βρετανίας. Πολλά από τα μνήματα αυτά θεωρούνται καλλιτεχνικά αριστουργήματα.

Σε ένα από αυτά διαβάζουμε απόσπασμα από το ποίημα «Η Ψυχούλα» του Διονυσίου Σολωμού:

Αλλά, να, του έδωσε
Ένα Αγγελάκι
το φιλί αθάνατο
Στο μαγουλάκι,
Που έξαφνα έλαμψε
Σαν την αυγή.

Σε άλλο τάφο διαβάζουμε: «Στην ξενητιά εναποθέτουμε τους...».

Αιωνία τους ας είναι η μνήμη...

Marlow

Η μικρή αλλά ιστορική πόλη Marlow, που βρίσκεται 30 μίλια δυτικά του Λονδίνου, πάνω στις όχθες του ποταμού Τάμεση, είναι μια γραφική πόλη η οποία άρχισε να πρωτοδομείται τον 11ο αιώνα. Από το 1721 άρχισε να λειτουργεί εκεί η Στρατιωτική Σχολή των Ευελπίδων της Αγγλίας, η οποία αργότερα, το 1812, μεταφέρθηκε στο Sandhurst, όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα.

Το κύριο χαρακτηριστικό στοιχείο του Marlow είναι η κρεμαστή γέφυρά του. Στο ίδιο σημείο υπήρχε γέφυρα από πριν το 1227. Η σημερινή γέφυρα κατασκευάσθηκε εκεί μεταξύ 1829 και 1832.

Το Marlow, λόγω της εξαίρετης φυσικής ομορφιάς του, ικανής να εμπνεύσει κάθε δημιουργό, προσέλκυσε πολλούς και διάφορους αγγλόφωνους και όχι μόνο ποιητές και άλλους καλλιτέχνες. Πολλοί κατοίκησαν στην πόλη για ένα μικρό ή μεγάλο διάστημα. Μεταξύ αυτών ήταν και ο ποιητής Percy Bysshe Shelley με την συγγραφέα σύζυγό του Mary Shelley, η οποία έγραψε το γνωστό έργο Frankenstein. Ένας άλλος πολύ γνωστός ποιητής που έζησε για ένα διάστημα στο Marlow ήταν και ο T.S. Eliot. Στα 1830 έζησε εκεί ο G.P.R. James, ο οποίος ήταν ο γνωστότερος συγγραφέας της εποχής του, θεωρούμενος τότε ως ιδιαίτερα δημοφιλής και γόνιμος δημιουργός.

Δίπλα από την γέφυρα του Marlow βρίσκεται ο Αγγλικανικός Ναός των Αγίων Πάντων. Ο σημερινός Ναός χτίσθηκε το 1835 πάνω στα ερείπια του προηγούμενου που υπήρχε εκεί από το 1070.

Συνήχηση

Ένα κατάξανθο ανοιξιάτικο πρωϊνό
στη γη που αγάπησαν οι βασιλείς
και οι άξιοι ποιητές
η εκκλησία πάντων των αγίων
δίπλα στη μετέωρη διάβαση
γέμισε ήχους υδατογενείς
που ενώ άλλοτε την πλημμύριζαν
με υγρασία αφόρητη
τώρα την επιδοτούν
με την ειρηνική
συνήχησή τους.

Η γέφυρα του πάσχα
πάνω από τα ζώντα ύδατα
ταλαντεύεται.
Η πίστη όμως των αγίων πάντων
μέσα και γύρω
από τον βικτωριανό ναό
με τις μεσαιωνικές καταβολές
παραμένει ακλόνητη
και σταθερή
-προσμονή μεταμόρφωσης
μιας απαρέμφατης φύσης.

.

T.B.

Σχολείο Harrow

Το ονομαστό -παγκοσμίου φήμης- Αγγλικό Σχολείο του Harrow στο ΒΔ Λονδίνο έχει μεγάλη και σπουδαία ιστορία. Είναι ένα παλιό και αριστοκρατικό Σχολείο, στο οποίο φοίτησαν πολλές και διάσημες προσωπικότητες, όπως ο Λόρδος Βύρωνας (1801-1805), επτά Άγγλοι Πρωθυπουργοί, μετά αυτών και ο Ουΐστον Τσώτσιλ (ο οποίος στα Απομνημονεύματά του έγραψε πως δεν του άρεσε το Σχολείο, γιατί ήταν αυστηρό).

Το Σχολείο βρίσκεται στην τοποθεσία Harrow on the Hill. Απέχει γύρω στα 2 μίλια από την εκκλησία μας. Αυτός ήταν ο λόγος που διορίστηκα άμισθος Ορθόδοξος Εφημέριος του Σχολείου, για να έρχομαι σε επικοινωνία με τους Ορθόδοξους μαθητές, οι οποίοι είναι γύρω στους 20 ανάμεσα στους 800 περίπου συνολικά μαθητές.

Τα κτίρια του Σχολείου διακρίνονται για την αρχιτεκτονική και για την ιστορία τους.

Το "Τίποτα"

Στις 25 Μαρτίου 2004, η Εταιρεία Πελοποννησίων Μεγ. Βρετανίας οργάνωσε στο Ελληνικό Κέντρο Λονδίνου επετειακή εκδήλωση, με ομιλητή τον εξαίρετο Νομικό και Λαογράφο κ. Κώστα Καββάδα. Στο τέλος βρέθηκα στο βήμα, ως Πρόεδρος τότε της Εταιρείας, για να ευχαριστήσω τον ομιλητή. Ανάμεσα στα άλλα του είπα: «...Μας προσφέρατε τα πάντα απόψε, εμείς θα θέλαμε να ανταποδώσουμε προσφέροντάς σας “ένα τίποτα”». Όλοι έμειναν άναυδοι και περισσότερο ο ομιλητής. Κοιτάζοντας τριγύρω είδα έκπληκτα πρόσωπα. Συνεχίζοντας τον λόγο είπα: «Δεν είπα πως θα θέλαμε να σας προσφέραμε “τίποτα”, αλλά “ένα τίποτα”». Και παίρνοντας στα χέρια μου ένα κουτί το προσέφερα στον άφωνο ομιλητή, εξηγώντας σε εκείνον και στο ακροατήριο τι ακριβώς εννοούσα.

Το κουτί περιείχε ένα μπουκάλι λικέρ, το οποίο ονομάζεται «Τίποτα». Είναι ένα ποτό που παράγεται και εμφιαλώνεται στην καρδιά της Πελοποννήσου, στην Τρίπολη, από το 1949. Ένας έξυπνος Πελοποννήσιος, ο Νίκος Μπίρης, άρχισε την παράδοση αυτή και σήμερα το λικέρ έχει σχεδόν παγκόσμια διάδοση. Ο ίδιος εξηγεί ότι το άρχισε ως απάντηση σε εκείνους που όταν τους προσφέρεται κάτι εκείνοι απαντούν «τίποτα, ευχαριστώ». Από τώρα και στο εξής, λέγει ο τετραπέρατος αυτός Μωραΐτης, όποιος απαντά «τίποτα, ευχαριστώ» όταν του προσφέρω ένα ποτό, θα παίρνει ένα ποτηράκι από το λικέρ μου.

Η εφημερίδα The DAILY OKLAHOMAN τον Μάρτιο 1957 αφιέρωσε ένα άρθρο στο ποτό αυτό. Μεταξύ άλλων γράφει και τα εξής:

“So what does TIPOTA taste like? It tastes like the best brandy I have ever had. (Not too difficult since I can't stand brandy). It tastes like almonds and vanilla and is kind of sweet. Well actually it is really sweet but it is really good too. TIPOTA is sold in Tripolis and probably around Athens if you ask in liquor stores but we found our bottle at a fast-food travel stop on the National Road on the way to Tripolis. Drink it cold”.

Στην υγειά σας...

Η Αγια-Σοφιά

Πολύς λόγος γίνεται τις τελευταίες ημέρες για μια ωραία και φιλόδοξη αλλά πάνω απ’ όλα πατριωτική κίνηση, που πραγματοποιείται με πρωτοβουλία του κ. Κρις Σπύρου, Προέδρου του Παγκοσμίου Συμβουλίου για την αποκατάσταση της Αγίας Σοφίας Κωνσταντινουπόλεως. Αντικείμενο της κίνησης αυτής είναι να αποκατασταθεί η «Μεγάλη Εκκλησία» στο αρχικό ιερό καθεστώς της, ως Χριστιανική Εκκλησία και ως Καθεδρικός Ναός της Ορθόδοξης Χριστιανικής Πίστης.

Η Αγια-Σοφιά είναι αναμφισβήτητα το εθνικοθρησκευτικό σύμβολο όλων των Ελλήνων Ορθοδόξων όπου γης και το επίκεντρο των θρύλων της Ρωμιοσύνης. Δυστυχώς όμως τα τελευταία χρόνια, κι ενώ υποτίθεται πως προστατεύεται από την ΟΥΝΕΣΚΟ, ως μνημείο της παγκόσμιας κληρονομιάς, οι κάτοχοί της την κατάντησαν καταφύγιο ποντικιών και περιστεριών, αλλά και χώρο εκθέσεων απίθανων πραγμάτων που προσβάλλουν την ιερότητα του ιστορικού αυτού χώρου.

Όλοι κατανοούμε την δυσκολία που έχει το εγχείρημα που επιχειρείται. Ίσως να είναι και ουτοπικό. Δεν παύει όμως να έχει τη δική του, τουλάχιστον συμβολική, σημασία και αξία.

Προσωπικά βρέθηκα προσκυνητής αρκετές φορές στον παμμέγιστο αυτό χώρο. Δεν δέχθηκα ποτέ να εισέλθω στο Ναό από την κεντρική πύλη, απ’ όπου εισέρχονταν μόνο ο αυτοκράτορας στα βυζαντινά χρόνια. Σήμερα όλοι οι τουρίστες, των Ελλήνων συμπεριλαμβανομένων, δυστυχώς δεν... θυμούνται.

Πάντως, όταν ακούω γι’ αυτή την τελευταία τολμηρή προσπάθεια, κλείνω τα μάτια και προσπαθώ να φαντασθώ πως θα είναι όταν θα βρεθούμε εκεί για... την πρώτη Θεία Λειτουργία. Τις εικόνες που βλέπω και τους ήχους που ακούω είναι αδύνατο να τα περιγράψω με ανθρώπινες λέξεις. Εκεί θα μπορούμε να αναφωνήσουμε ειλικρινά το «Νυν απολύεις...».

Ο Gilbert Grosvenor, πρώτος διευθυντής σύνταξης του ΝΑTIONAL GEOGRAPHIC, αναφέρει για την Αγία Σοφία: «Ακόμα και για εκείνους που δεν τη γνωρίζουν παρά ελάχιστα, η Αγία Σοφία ταυτίζεται με ό,τι πιο μεγαλειώδες, πιο δοξασμένο, πιο ιστορικό και πιο ιερό υπάρχει μέσα στα επιτεύγματα της χριστιανικής αρχιτεκτονικής».