Το βιβλίο «Οι περιπέτειες ενός προσκυνητή» είναι ένα αριστούργημα της ρωσικής εκκλησιαστικής λογοτεχνίας. Σ’ αυτό, μαθαίνουμε για κάποιον Ορθόδοξο πιστό χριστιανό, ο οποίος στην προσπάθειά του να βρει τον τρόπο για να κάνει καθημερινή πράξη της πνευματικής του ζωής τον ιερό λόγο του Απ. Παύλου «αδιαλείπτως προσεύχεσθε», ταξιδεύει σε διάφορα μέρη και αναζητά με μεγάλη πνευματική δίψα την απάντηση.
Τελικά ο προσκυνητής συναντά ένα μοναχό ο οποίος τον βοηθά να ανακαλύψει το μεγαλείο της «προσευχής του Ιησού», που ονομάζεται και αλλιώς «νοερά προσευχή» ή «προσευχή της καρδιάς». Συγκεκριμένα ο μοναχός του μετέφερε τη διδασκαλία του Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου, η οποία έχει ως εξής:
«Κάθησε κάτω μόνος σε σιωπή, χαμήλωσε το κεφάλι σου, κλείσε τα μάτια σου, ανάπνεε ήρεμα και φαντάσου ότι βλέπεις μέσα στης καρδιάς σου τα βάθη. Κάνε ώστε οι σκέψεις σου να βαδίζουν απ’ εκεί μέσ’ στην καρδιά σου και με το ρυθμό της αναπνοής σου λέγε: Κ ύ ρ ι ε Ι η σ ο ύ Χ ρ ι σ τ έ ε λ έ η σ ό ν μ ε! Λέγε την επίκληση αυτή ελαφρά με τα χείλη σου ή καλύτερα με το μυαλό σου, προσπάθησε να διώξεις κάθε άλλη σκέψη και με υπομονή και ηρεμία προχώρησε επαναλαμβάνοντάς την συνεχώς».
Από τότε ο προσκυνητής όχι μόνο έλεγε ασταμάτητα την προσευχή αυτή, μέσω της οποίας κατ’ αρχάς επικαλείται το άγιο όνομα του Κ.η.Ι.Χ. και κατόπιν απλά αιτείται το έλεός Του, αλλά όπως μας πληροφορεί ο ίδιος: «Όταν το πικρό κρύο με περονιάζει, αρχίζω την προσευχή του Χριστού και μια γλυκειά θερμότητα απλώνεται σε όλο το κορμί μου. Όταν η πείνα αρχίζει να με κυριεύει, το όνομα του Ιησού με κάνει να την λησμονώ εντελώς. Όταν οι ρευματισμοί απλώνονται στα πόδια και την πλάτη μου, προσηλώνω τις σκέψεις μου στην προσευχή του Ιησού κι έτσι δεν αισθάνομαι τον πόνο. Όταν κανείς μου κάνει κακό, σκέπτομαι αμέσως, “πόσο γλυκειά είναι του Ιησού η προσευχή” και η βλάβη ή η προσβολή φεύγουν και εξαφανίζονται».
Αξίζει βέβαια να αποκαλύψουμε στο σημείο αυτό ότι η εν λόγω υπέροχη και συντομότατη αυτή προσευχή, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από όλους τους χριστιανούς, όπου κι αν βρίσκονται και με ό,τι κι αν ασχολούνται, παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Καινή Διαθήκη και ειπώθηκε και από τον τυφλό του σημερινού ευαγγελικού αναγνώσματος, ο οποίος αναφώνησε με πίστη κι εμπιστοσύνη «Ιησού, υιέ Δαυΐδ, ελέησόν με», αιτούμενος από τον Σωτήρα του κόσμου να του χαρίσει το φως. Τόση δύναμη είχε δε η προσευχή και η επίκληση αυτή, που ο τυφλός ελεήθηκε άμεσα από τον Κύριο, ο οποίος του είπε: «Ξανάβλεψε, η πίστη σου σε έσωσε».
Ανάλογη ανταπόκριση από τον Άγιο Θεό μπορεί να έχει και η δική μας προσευχή, αν πραγματικά πηγάζει από τα βάθη της ψυχής μας κι αν τα αιτήματά μας είναι καθαρά πνευματικά. Μεγάλη ψυχική ωφέλεια θα έχουμε μάλιστα αν καταφέρουμε να ομοιάσουμε κι εμείς κατά κάποιον τρόπο στον Ρώσο εκείνο προσκυνητή, ο οποίος «κίνησε γη και ουρανό», όπως συνηθίζουμε να λέμε, για να ανακαλύψει τον αληθινό, τον αποτελεσματικό και πάνω απ’ όλα τον Ορθόδοξο τρόπο προσευχής. Αμήν.
Τελικά ο προσκυνητής συναντά ένα μοναχό ο οποίος τον βοηθά να ανακαλύψει το μεγαλείο της «προσευχής του Ιησού», που ονομάζεται και αλλιώς «νοερά προσευχή» ή «προσευχή της καρδιάς». Συγκεκριμένα ο μοναχός του μετέφερε τη διδασκαλία του Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου, η οποία έχει ως εξής:
«Κάθησε κάτω μόνος σε σιωπή, χαμήλωσε το κεφάλι σου, κλείσε τα μάτια σου, ανάπνεε ήρεμα και φαντάσου ότι βλέπεις μέσα στης καρδιάς σου τα βάθη. Κάνε ώστε οι σκέψεις σου να βαδίζουν απ’ εκεί μέσ’ στην καρδιά σου και με το ρυθμό της αναπνοής σου λέγε: Κ ύ ρ ι ε Ι η σ ο ύ Χ ρ ι σ τ έ ε λ έ η σ ό ν μ ε! Λέγε την επίκληση αυτή ελαφρά με τα χείλη σου ή καλύτερα με το μυαλό σου, προσπάθησε να διώξεις κάθε άλλη σκέψη και με υπομονή και ηρεμία προχώρησε επαναλαμβάνοντάς την συνεχώς».
Από τότε ο προσκυνητής όχι μόνο έλεγε ασταμάτητα την προσευχή αυτή, μέσω της οποίας κατ’ αρχάς επικαλείται το άγιο όνομα του Κ.η.Ι.Χ. και κατόπιν απλά αιτείται το έλεός Του, αλλά όπως μας πληροφορεί ο ίδιος: «Όταν το πικρό κρύο με περονιάζει, αρχίζω την προσευχή του Χριστού και μια γλυκειά θερμότητα απλώνεται σε όλο το κορμί μου. Όταν η πείνα αρχίζει να με κυριεύει, το όνομα του Ιησού με κάνει να την λησμονώ εντελώς. Όταν οι ρευματισμοί απλώνονται στα πόδια και την πλάτη μου, προσηλώνω τις σκέψεις μου στην προσευχή του Ιησού κι έτσι δεν αισθάνομαι τον πόνο. Όταν κανείς μου κάνει κακό, σκέπτομαι αμέσως, “πόσο γλυκειά είναι του Ιησού η προσευχή” και η βλάβη ή η προσβολή φεύγουν και εξαφανίζονται».
Αξίζει βέβαια να αποκαλύψουμε στο σημείο αυτό ότι η εν λόγω υπέροχη και συντομότατη αυτή προσευχή, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από όλους τους χριστιανούς, όπου κι αν βρίσκονται και με ό,τι κι αν ασχολούνται, παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Καινή Διαθήκη και ειπώθηκε και από τον τυφλό του σημερινού ευαγγελικού αναγνώσματος, ο οποίος αναφώνησε με πίστη κι εμπιστοσύνη «Ιησού, υιέ Δαυΐδ, ελέησόν με», αιτούμενος από τον Σωτήρα του κόσμου να του χαρίσει το φως. Τόση δύναμη είχε δε η προσευχή και η επίκληση αυτή, που ο τυφλός ελεήθηκε άμεσα από τον Κύριο, ο οποίος του είπε: «Ξανάβλεψε, η πίστη σου σε έσωσε».
Ανάλογη ανταπόκριση από τον Άγιο Θεό μπορεί να έχει και η δική μας προσευχή, αν πραγματικά πηγάζει από τα βάθη της ψυχής μας κι αν τα αιτήματά μας είναι καθαρά πνευματικά. Μεγάλη ψυχική ωφέλεια θα έχουμε μάλιστα αν καταφέρουμε να ομοιάσουμε κι εμείς κατά κάποιον τρόπο στον Ρώσο εκείνο προσκυνητή, ο οποίος «κίνησε γη και ουρανό», όπως συνηθίζουμε να λέμε, για να ανακαλύψει τον αληθινό, τον αποτελεσματικό και πάνω απ’ όλα τον Ορθόδοξο τρόπο προσευχής. Αμήν.
Πρωτοπρ. Αναστάσιος Δ. Σαλαπάτας
No comments:
Post a Comment