Από το Σιβρισάρι στην Καισαριανή

Κατά την πρόσφατη επίσκεψή μου στην Αθήνα είχα τη χαρά να εισέλθω -για πρώτη φορά- στον Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου της Ι.Μ. Καισαριανής.

Ο εν λόγω Ναός ήταν εξαιρετικά περιποιημένος και καθαρός. Υπήρχαν ευγενέστατοι άνθρωποι στην είσοδο και στο παγκάρι που απαντούσαν με καλωσύνη και χαμόγελο στις ερωτήσεις και απορίες των προσκυνητών.

Η παραμονή μου ήταν πολύ σύντομη, αλλά κατάφερα να πάρω κάποιες φωτογραφίες, τις οποίες μοιράζομαι -αυτή τη Μεγάλη Εβδομάδα- με τους συνοδοιπόρους μου στο διαδίκτυο.

Εντύπωση μου έκανε ένα όμορφο προσκυνητάρι στην αριστερά πλευρά του Ναού, στο οποίο είναι τοποθετημένη η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, που ήλθε από το Σιβρισάρι της Σμύρνης στην Καισαριανή της Αθήνας.

Παρότι δεν κατάφερα να μάθω πολλές ιστορικές λεπτομέρειες, είναι προφανές ότι η ευλάβεια των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής έφερε την εικόνα αυτή στην ελεύθερη Μητροπολιτική Ελλάδα μας, για βοήθεια και παρηγορία όλων των Ορθοδόξων Χριστιανών.

Μεγάλη Ἑβδομάδα στὸ Ναύπλιο τοῦ 1833

(Ἀλήθεια, πρὶν ἀπό 180 χρόνια!!!)

Στὸν Ποιητὴ κύριο Πάνο Λιαλιάτση, Σταυροαναστάσιμος  χαιρετισμός

Καθὼς εἰσοδεύει ἡ Μεγαλοβδομάδα ποὺ συγκινεῖ  τόσο καὶ κατανύσσει τὸν κάθε συνειδητὸ Νεόέλληνα, ὁ ὁποῖος ἐπιμένει νὰ διακρατεῖ μὲ εὐλάβεια τὶς σεπτὲς τῶν προγόνων του Μνῆμες καὶ συνήθειες,  θεώρησα καλὸ νὰ παρουσιάσω αὐτὲς τὶς ἄγνωστες, ἀπ’ ὅσα γνωρίζω,  γραμμὲς μιᾶς Ἐγκυκλίου ποὺ στάλθηκε  τὶς παραμονὲς τοῦ Πάσχα  τοῦ σωτηρίου ἔτους 1833, δηλαδή, πρὶν ἀπό 180 χρόνια ἤ περίπου δύο αἰῶνες.

Ἡ Ἐγκύκλιος τοῦ τότε Διοικητοῦ τοῦ Ναυπλίου καὶ Ἄργους στέλνεται κατὰ πρῶτον στὴν τότε Γραμματεία Ἐπὶ τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καὶ Δημοσίου Ἐκπαιδεύσεως, ἀσφαλῶς γιὰ ἔγκριση καὶ στὴ συνέχεια, καθὼς φαίνεται, θὰ ἐκοινοποιεῖτο στὶς Ἐκκλησιαστικὲς καὶ Πολιτικὲς Ἀρχές. Μὴ ξεχνᾶμε, πὼς τὸ Ναύπλιο ἦταν τότε πρωτεύουσα τοῦ μικροῦ Νεοελληνικοῦ Κράτους. Κάτι ποὺ προθέτει στὰ γραφόμενα τῆς Ἐγκυκλίου κι ἕνα ἐπιπρόσθετο κῦρος.

Δὲν προτίθεμαι νὰ σχολιάσω τὸ περιεχόμενο τῆς Ἐγκυκλίου. Αὐτὸ ἄς τὸ κάνει ὅποιος θέλει.

Τὸ πρωτότυπο τῆς Ἐγκυκλίου βρίσκεται στὰ Γενικὰ Ἀρχεῖα τοῦ Κράτους. Αποτελεῖ δὲ καὶ εἶναι ἕνα τεκμήριο ποὺ μᾶς θυμίζει τὸ στίχο τοῦ ποιητή:

«Ἡ ἀγάπη μᾶς ἀγκιστρώνει στὴν ἱστορία

Σαλεύουμε καλάμια ὅλο δίψα

Γιὰ τὸν καινούριο λόγο

Ποὺ θ᾿ ἀναστήσει τὶς σακάτικες ἐλπίδες

Καὶ θ᾿ ἀναβλύσει ὕδωρ ἐκ πέτρας»

(Π. Λιαλιάτσης, Κεκραγάριον)

Καὶ τώρα τὸ κείμενο τῆς Ἐγκυκλίου, μεταγεγραμμένο μὲ τὴν ὀρθογραφία καὶ τὴ στίξη του.

Ὁ Διοικητὴς Ναυπλίου καὶ Ἄργους

Κατὰ τὸ Ἀνατολικὸν δόγμα τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως τῶν Χριστιανῶν, τὸ ὁποῖον οἱ κάτοικοι τῆς Ἑλλάδος πρεσβεύουσι παρὰ πάντων τῶν ἄλλων, ἡ παροῦσα Ἑβδομὰς οὗσα Ἑβδομὰς τῶν Τιμίων Παθῶν τοῦ Κυρίου Ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ θεωρεῖται πένθιμος.

Κατ᾿ αὐτὴν ὄχι μόνον ἀρχὴθεν διετηρήθη, ὥστε ἡ Ἐθνικὴ Μουσικὴ νὰ μὴν κτυπᾶ, ἀλλ᾿ ἀκόμη καὶ τὰ στρατιωτικὰ τύμπανα (ταμποῦρλα) νὰ κρούωσιν πενθίμως, καὶ τὰ φῶτα εἰς τὰς ἐκκλησίας νὰ εἶναι ὀλιγότερα τῶν προλαβουσῶν ἡμερῶν, κατὰ δὲ τὸν Ὄρθρον τοῦ Μεγάλου Σαββάτου νὰ συνοδεύεται ὁ εἰς τὴν πόλιν περιφερόμενος Ἐπιτάφιος μὲ πένθιμον Μουσικήν. Τοιᾶτα ἔθιμα Χριστιανικὰ ἐπικρατοῦν πρὸ πολλοτάτων χρόνων καὶ ὁ παραμικρὸς ἤδη νεωτερισμὸς δύναται νὰ κάμῃ κακὴν ἐντύπωσιν εἰς τὴν κοινὴν δόξαν.

Ὅθεν προλαμβάνοντες πᾶσαν ἐξ ἀγνοίας ἐνδεχομένην νὰ γενῇ παραλλαγή, εἴτε ἀπό τὴν καθημέραν ἐξακολολυθοῦσαν νὰ κτυπᾶ Βασιλικὴν Μουσικήν, εἴτε ἀπό τὰς τυμπανοκρουσίας, σπεύδωμεν νὰ εἰδοποιήσωμεν τὴν Γραμματείαν ταύτην, μὄλον ὅτι γνωρίζωμεν ὅτι τὰ τοιαῦτα ἔθιμα τῆς εἶναι γνωστά, νὰ προειδοποιήσῃ ὄπου ἀνήκει, ὥστε νὰ διατηρηθῶσιν τὰ χριστιανικὰ αὐτὰ  ἔθιμα τοῦ ἐπικρατοῦντος εἰς τὸ  Ἔθνος μας Ἂνατολικοῦ Δόγματος, διὰ νὰ μὴν ἐγγεχιθῇ (;) ἡ κοινὴ δόξα, δόξα καθὼς καὶ περὶ συνωδίας τῆς πενθικῆς Μουσικῆς εἰς τὸν Ἐπιτάφιον.

Ναύπλιον τῇ 30^η Μαρτίου 1833

Τ. Σ Ὁ Διοικητὴς

Σ...Ἀλεξόπουλος

Εὐλογημένη Μεγαλοβδομάδα καὶ εὐκατάνυκτο σὲ ὄλους τοὺς ἀναγνῶστες.

π. Κων. Ν. Καλλιανός

Η εβδομάδα του «Ι»

Οι εβδομάδες προχωρούν, το ένα γράμμα διαδέχεται το άλλο, οι αγαπημένες λέξεις προβάλλονται μέσα από τούτο το ιδιότυπο αλφαβητάρι. Ο Σεφέρης είχε κι εκείνος ένα δικό του λεξιλόγιο - λεξικό, για προσωπική του χρήση. Σήμερα βέβαια, με τη χρήση της τεχνολογίας και με τις νέες μεθόδους επικοινωνίας τα γράμματά μας και οι λέξεις μας φεύγουν με ταχύτητα αστραπής και από το μυαλό, το χέρι, το πληκτρολόγιο, τον προσωπικό μας υπολογιστή...  «ανεβαίνουν» στον παγκόσμιο ιστό, όπου γίνονται κτήμα όλων. Κι έτσι μοιραζόμαστε όχι μόνο το «Ι» της εβδομάδας, αλλά και τόσα άλλα γράμματα, σκέψεις και επιθυμίες. Κι έτσι τα εν οίκω έχουν πια γίνει οικειοθελώς και εκουσίως εν δήμω!

IΕΡΩΣΥΝΗ! Ο Ρουμάνος Βιργκίλ Γκεωργκίου ορίζει αυτή την έννοια ως εξής: «Ο ιερεύς δεν είναι άνθρωπος, αλλά η θυσία ενός ανθρώπου, που προστίθεται στη θυσία του Θεού. Κι αυτό είναι η Ιερωσύνη»!

Ο ίδιος έγραψε σε βιβλίο του ότι έκλαψε πικρά όταν μια Κυριακή συνειδητοποίησε ότι όλοι οι ενορίτες του ιερέα πατέρα του τον αποκαλούσαν «πατέρα» και ζητούσαν την ευλογία του. Με παιδική αθωότητα θεώρησε ότι μοιραζόταν τον πατέρα του με όλο τον κόσμο.

Όταν συζήτησε το θέμα αυτό με τον πατέρα του, κι όταν του είπε ότι ποθούσε να έχει τον απόλυτα δικό του πατέρα, που να ανήκει αποκλειστικά σ’ αυτόν, εκείνος του απάντησε: «Είμαι πατέρας όλων γιατί είμαι ιερέας»!

ΙΣΤΟΡΙΑ! Η αγαπημένη, που κατά τον Καθηγητή μας Κων/νο Παπαπέτρου «είναι το έργο της συνείδησης και συνεχής άρνηση του θανάτου», ενώ κατά τον αξεπέραστο Ντοστογιέφσκι «είναι ο αγώνας για το μέλλον»!

Ένας πλούσιος θησαυρός εμπειρίας, γεμάτος από ανθρώπινες πτώσεις και ανατάσεις. Μια διαρκής πορεία προς την Ανατολή με σκοπό τη συνάντησή μας με το Φως!

Ο σοφός Σέρβος Επίσκοπος Αθανάσιος Γιέφτιτς αναφέρει χαρακτηριστικά: «Η Ιστορία είναι το πιο μεγάλο πεδίο της αποδείξεως της ελευθερίας του Θεού, αυτού του υπομονετικού Θεού, και δόξα να έχει που είναι έτσι»!

ΙΣΟΤΗΤΑ! Μια πολυσυζητημένη και κάποτε παρεξηγημένη έννοια, που χρησιμοποιείται κυρίως για τις διανθρώπινες και κοινωνικές σχέσεις. Πολλές φορές θα πρέπει μάλλον να χρησιμοποιείται ο όρος ισοτιμία παρά ο όρος Ισότητα, ιδιαίτερα στις σχέσεις και στην σύγκριση άνδρα και γυναίκας.

Η Σιμόν Βέϊλ επισημαίνει σωστά, πως «Η Ισότητα είναι ζωτική ανάγκη της ανθρώπινης ψυχής. Συνίσταται στη δημόσια, τη γενική, την αποτελεσματική αναγνώριση, που εκφράζεται πραγματικά με τους θεσμούς και τα έθιμα, του ότι οφείλουμε τον ίδιο βαθμό σεβασμού και φροντίδων σε κάθε ανθρώπινο πλάσμα, γιατί ο σεβασμός οφείλεται σ’ αυτό καθαυτό το ανθρώπινο πλάσμα και δεν έχει διαβαθμίσεις»!

ΙΔΕΕΣ! Οι άνθρωποι έζησαν ανέκαθεν με Ιδέες! Πολλές φορές μάλιστα χρειάστηκε να τις υπερασπισθούν, ακόμα και με την ίδια τη ζωή τους. Όμως, όπως σωστά επισημαίνει ο Μιχ. Στασινόπουλος, «Οι Ιδέες δεν φονεύονται ούτε από τις λόγχες, ούτε από τα θηρία που λέγονται τανκς»!

Οι Ιδέες βέβαια έχουν κι αυτές την ώρα τους. Ο πολύς Βίκτωρ Ουγκώ αναφέρει με έμφαση πως «Τίποτα, καμμιά δύναμη στον κόσμο, δεν μπορεί να σταματήσει μια Ιδέα της οποίας ήλθε η ώρα»!

Είναι αλήθεια πως οι Ιδέες κινητοποιούν τον άνθρωπο, τον ωθούν προς τη δημιουργικότητα και παραγωγικότητα, με σκοπό την αλλαγή των καταστάσεων της ζωής, προς το καλύτερο βέβαια. Οι Ιδέες είναι η δύναμη του ανθρώπινου πολιτισμού!

ΙΑΣΗ! Ένα καθολικό αίτημα, μια παράκληση και μια καρδιακή προσευχή αναδύεται συνεχώς προς τον ουρανό, για Ίαση ψυχής και σώματος όλων των ανθρώπων.

Οι θεράποντες ιατροί του κόσμου δίνουν το δικό τους αγώνα, για να εξασφαλίσουν τη βιολογική και σωματική Ίαση στους ασθενείς τους. Οι πνευματικοί θεράποντες, οι ιερείς, αναμετρούνται αδιάκοπα και δυναμικά με την αμαρτία και το κακό, για να περιορίσουν την επέκταση και την επίδρασή του στους ανθρώπους.

Στην Ευχαριστία μετά τη Θεία Μετάληψη δεόμεθα: «Δέσποτα φιλάνθρωπε, ὁ ὑπὲρ ἡμῶν ἀποθανών τε καὶ ἀναστὰς καὶ χαρισάμενος ἡμῖν τὰ φρικτὰ ταῦτα καὶ ζωοποιά σου Μυστήρια, ἐπ᾿ εὐεργεσίᾳ καὶ ἁγιασμῷ τῶν ψυχῶν καὶ τῶν σωμάτων ἡμῶν, δὸς γενέσθαι ταῦτα κἀμοὶ εἰς Ίασιν ψυχῆς τε καὶ σώματος, εἰς ἀποτροπὴν παντὸς ἐναντίου, εἰς φωτισμὸν τῶν ὀφθαλμῶν τῆς καρδίας μου...».

ΙΡΙΔΑ! Ένας όμορφος και εύηχος όρος, που σημαίνει το φυσικό φαινόμενο που εμφανίζεται στον ουρανό, μετά τη βροχή. Αυτό προκαλείται από τη διάθλαση του φωτός μέσα από τα σταγονίδια της βροχής και την ατμόφαιρα.

Όταν υφίσταται το εν λόγω φαινόμενο παρατηρούμε να σχηματίζονται τα επτά βασικά φυσικά χρώματα σε τόξο που προβάλλεται στον ουρανό, εξ ου και η γνωστή ονομασία του «ουράνιο τόξο»!

Πολύ πρόσφατα, κι ενώ βρισκόμουν έξω από την εκκλησία μας, αναμένοντας την άφιξη επίσημου επισκέπτη, είδα με τα μάτια μου και κατόπιν αποτύπωσα με τη φωτογραφική μηχανή το ουράνιο τόξο της παρούσας ανάρτησης. Μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση και είδα για πρώτη φορά στη ζωή μου πως αυτό το τόξο ήταν διπλό! Απολαύστε αυτό το θαύμα της φύσης!

ΙΧΘΥΣ! Το αρχαιότερο χριστιανικό σύμβολο: Ι(ησούς) - Χ(ριστός) - Θ(εού) - Υ(ιός) - Σ(ωτήρ)! Προέρχεται από την ευλογημένη θάλασσα, στην οποία εμείς οι Έλληνες τόσα πολλά χρεωστούμε, αλλά και τόσο πολύ την αγαπούμε.

Το ψάρεμα ήταν βασική ασχολία των Ελλήνων από τα αρχαία χρόνια, αλλά και των Χριστιανών από την ίδρυση της Εκκλησίας. Όπως είναι γνωστό, πολλοί Μαθητές του Κυρίου ήταν ψαράδες.

Οι Έλληνες, από την Ελλάδα και την Κύπρο, ερχόμενοι στην Αγγλία, ασχολήθηκαν κι εδώ με το γνωστό κι αγαπημένο τους ψάρι, ιδρύοντας -με μεγάλη μάλιστα επιτυχία- τα γνωστά ψαρεστιατόρια και προσφέροντας το παραδοσιακό αγγλικό φαγητό, το ονομαστό ως «fish and chips»!

Τέχνη στο Νοσοκομείο [A']

Μια ποιμαντική επίσκεψη στο Νοσοκομείο του Brompton στο κεντρικό Λονδίνο, όπου ένα μωρό νοσηλεύεται μετά από εγχείρηση ανοικτής καρδιάς, με έφερε αντιμέτωπο με αρκετά έργα τέχνης.

Κατ’ αρχάς στην είσοδο του Νοσοκομείου εκτίθεται μια ανάγλυφη σύνθεση 12 κεραμικών πλακών, με τα αποτυπώματα των χεριών των μελών του Δ.Σ. του Νοσοκομείου. Είναι έργο του καλλιτέχνη Shaun Dolan, που δημιουργήθηκε το 2006 και έχει τίτλο: «Πλύνε τα χέρια σου»!

Σε διάδρομο του Νοσοκομείου είδα το Δένδρο των Δωρητών. Όσοι επιθυμούν να επιχορηγήσουν οικονομικά τη λειτουργία του Νοσοκομείου μπορούν να προσφέρουν ένα χρηματικό ποσό και να «αγοράσουν» ένα φύλλο του δένδρου, πάνω στο οποίο μπορεί να αναγραφεί το όνομα του δωρητή, ή οποιουδήποτε επιθυμεί ο δωρητής.

Μετά την επίσκεψη στον ασθενή, προσευχηθήκαμε στο Παρεκκλήσι του Νοσοκομείου, κι εκεί είδαμε ένα αφαιρετικό βιτρώ πίσω από την Αγία Τράπεζα, το οποίο τραβά την προσοχή με την ποικιλία των χρωμάτων.

Το νέο Σχολείο της Ομογένειας

Ένα εξαιρετικά ευχάριστο γεγονός αναγγέλλει ο Άγιος Θυατείρων με την τελευταία Εγκύκλιό του, μέσω της οποίας ανακοινώνει στην Ομογένεια του Λονδίνου ότι το νέο Ελληνορθόδοξο Σχολείο είναι πια γεγονός. Η Εγκύκλιος έχει ως εξής:

Ευλαβεστάτους Iερείς και Διακόνους και Αξιοτίμους Προέδρους και τα Μέλη των Εκκλησιαστικών Επιτροπών των Κοινοτήτων της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Θυατείρων, Μεγάλης Βρετανίας και Ιρλανδίας.

Αγαπητοί μας εν Κυρίω,

Απευθύνουμε την παρούσα για να σας γνωρίσουμε ότι τον Σεπτέμβριο 2013 αρχίζει, συν Θεώ, την λειτουργία του το Ημερήσιο Ελληνικό Ορθόδοξο Ομολογιακό Σχολείο Μέσης Εκπαίδευσης «Απόστολος Ανδρέας», το οποίο θα στεγάζεται στους χώρους του πρώην Barnet College, που βρίσκεται στο North London, Business Park, Brunswick Park Road, London N11. Το κτιριακό συγκρότημα του Σχολείου θα επεκταθεί και θα αναβαθμιστεί ώστε να δύναται να καλύψει όλες τις εκπαιδευτικές ανάγκες του για τα τελικά διδακτικά επίπεδα του Σχολείου.

Ήδη το Σχολείο αυτό έχει διορίσει Διευθυντή τον κ. Robert Ahearn, όπως και τους βασικούς καθηγητές του, οι οποίοι θα διδάσκουν Αγγλικά, Μαθηματικά, Επιστήμες και Θρησκευτικά, και τις γλώσσες Γαλλικά, Ισπανικά, Ελληνικά, Λατινικά, Κλασσική Φιλολογία και Ανθρωπιστικές Σπουδές, Γυμναστική, Μουσική και Τεχνολογία.

Για την επόμενη Σχολική Χρονιά 2013-14, γίνονται δεκτά παιδιά για την πρώτη τάξη του επταταξίου Σχολείου, δηλαδή παιδιά που θα έχουν συμπληρώσει το έκτο έτος φοίτησής τους στο Δημοτικό Σχολείο. Γι’ αυτό και συμβουλεύουμε τους γονείς και τους Κηδεμόνες των παιδιών αυτών να υποβάλουν αίτηση για εξασφάλιση θέσης στο Σχολείο το συντομώτερο δυνατό, είτε χρησιμοποιώντας τον υπολογιστή τους στο admin@standrewtheapostle.uk, είτε τηλεφωνώντας στο 01372-363628.

Όπως ασφαλώς γνωρίζετε, το Σχολείο μας αυτό επιχορηγείται πλήρως από την Βρετανική Κυβέρνηση, η οποία έχει και τον τελευταίο λόγο αναφορικά με το Αναλυτικό Πρόγραμμα λειτουργίας του Σχολείου. Επίσης το ήμισυ των θέσεων στο σχολείο δίδεται στα παιδιά των οποίων οι αιτήσεις υπογράφονται από τους Ιερείς μας.

Συμβουλεύουμε, λοιπόν, πατρικά όλους και όλες σας, όσοι έχετε παιδιά μεταξύ των ετών 11-18, να φροντίσετε από τώρα να τα εγγράψετε στο Ημερήσιο αυτό Ελληνορθόδοξο Ομολογειακό Σχολείο Μέσης Εκπαίδευσης «Απόστολος Ανδρέας», το οποίο έχει εξασφαλίσει τις υπηρεσίες αρίστου διδασκαλικού προσωπικού, αλλά και χώρων εφάμιλλων με τα καλύτερα Σχολεία της χώρας.

Ευχόμενοι δε σε όλους και όλες σας υγεία και την επιστασία του Αγίου Θεού στα έργα σας, με χαρά δε να διέλθετε το υπόλοιπο ιερό Στάδιο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής και με χαρά να εορτάσετε το Άγιο Πάσχα, διατελούμε μετά θερμών ευχών και της εν Κυρίω αγάπης και τιμής.

Λονδίνο, 10 Απριλίου 2013

Ο Αρχιεπίσκοπος Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας Γρηγόριος

Το ένστικτο του Νερού

Η ζωγράφος Μαρία Φιλοπούλου τιμά με την τρέχουσα έκθεσή της την απόλαυση των καλοκαιρινών διακοπών στα ελληνικά νησιά.

Έχει επιλέξει να ζωγραφίσει υδάτινες παραστάσεις που έχουν αναφορά στη Σαμοθράκη (νησί των μεγάλων θεών), στην Ύδρα (νησί των καλλιτεχνών), στη Σέριφο (με τις φανταστικές παραλίες) και στη Μήλο (νησί των χρωμάτων).

Η έκθεσή της στην Belgravia Gallery (45 Albemarle Street, London W1S 4JL), είναι ανοικτή από την 15η Απριλίου μέχρι την 17η Μαίου 2013. Θα εκτίθενται 20 έργα.

Η Μαρία Φιλοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1964 και σπούδασε στο Παρίσι. Από το 1990 μέχρι σήμερα οργανώθηκαν 17 σόλο εκθέσεις με έργα της, ενώ μετείχε σε 100 περίπου ομαδικές εκθέσεις σε όλο τον κόσμο. Τα έργα της βρίσκονται τοποθετημένα στο Ελληνικό Κοινοβούλιο, στην Εθνική Πινακοθήκη στην Αθήνα, σε ιδιωτικά μουσεία και συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Προς ασχημονούντες βουλευτές

Παραινέσεις του Μεγάλου Φωτίου

Θλίψη, αγανάκτηση, έως και αποστροφή προκαλούν συμπεριφορές εντός του Κοινοβουλίου ορισμένων βουλευτών, νέων, ως επί το πλείστον, κατά την ηλικία. Επιδεικνύουν έναν απύθμενο εγωϊσμό, που τους οδηγεί στην αλαζονεία και στον αυταρχισμό, αλλά και σε απαξιωτικούς σε βάρος των συνομιλητών τους χαρακτηρισμούς. Όλα αυτά δεν δείχνουν μόνο άγνοια ή/και περιφρόνηση του χώρου στον οποίο βρίσκονται, καθώς και των Αξιών της Δημοκρατίας, αλλά και έλλειψη αγωγής.

Για τη σωστή συμπεριφορά των αρχόντων έγραψε ο Μέγας Φώτιος, τον 9^ο αιώνα. Από τις παραινέσεις του επιλέγουμε ορισμένες, για όσους αποκτούν θέση εξουσίας στη δημόσια ζωή:

- Να απέχουν από κάθε αισχρολογία.

- Να αποστρέφονται τα φιλοκατήγορα και συκοφαντικά λόγια.

- Όσο υπερέχουν στην εξουσία, τόσο να υπερέχουν και στην αρετή. Εκείνος που πράττει το αντίθετο, επιτελεί τρία κάκιστα πράγματα: Καταστρέφει τον ίδιο του τον εαυτό, παρακινεί αυτούς που βλέπουν τη συμπεριφορά του να τον μιμηθούν και κάνει κακό εν γένει στην εξουσία, γιατί στο πρόσωπό του αυτή θίγεται.

- Να σκέφτονται πριν πάρουν εξουσία στα χέρια τους αν πρώτα μπορούν να κυβερνήσουν τον εαυτό τους. Διότι όταν οι πολίτες δουν τον ηγέτη τους να ελέγχει τα πάθη του και να είναι κυρίαρχος των ηδονών, τότε και αυτοί τον ακολουθούν. Αν όμως τον δουν να είναι υπόδουλος της ηδονής και των παθών, θα θεωρήσουν ανυπόφορο να τον υπακούουν.

- Να προσέχουν στη συμπεριφορά τους. Ο τρόπος και η συμπεριφορά των αρχόντων γίνεται νόμος στους υπηκόους τους. Γι' αυτό πρέπει να είναι υποδείγματα αρετής.

- Να μη θυμώνουν. Ο θυμός είναι αλλοτρίωση των φρενών και τυφλό πάθος, που δεν βοηθάει να διακρίνει το σωστό ο κατέχων την εξουσία.

- Να έχουν ορθή κρίση και να μην αστοχούν στην κρίση τους, για να μην αδικήσουν.

- Να μην υβρίζουν. Οι ύβρεις είναι χειρότερες από το μαστίγωμα που πληγώνει.

- Να μην είναι αυθάδεις, γιατί ζημιώνουν τους εαυτούς τους και προκαλούν έξαρση των παθών στους άλλους.

- Ο κάθε άρχοντας να είναι φίλος της πραότητας, αδέκαστος στην απονομή του δικαίου, οκνηρός στην τιμωρία, ανώτερος της υπεροψίας, περιφρονητής του πλούτου, ασυνθηκολόγητος με το ψεύδος, αυτοκράτορας στη γλώσσα, υπογραμμός και, γενικά, υπόδειγμα αρετής.

Αν καθρεφτιστούν οι βουλευτές μας και όσοι κατέχουν την όποια εξουσία στις παραινέσεις του Μεγάλου Φωτίου και κοιτάξουν στον καθρέπτη της ψυχής  τους, θα διαπιστώσουν τις ελλείψεις τους και  τότε μπορεί να ομολογήσουν πως η εξουσία για να είναι εχέγγυο της ελευθερίας θέλει τόλμη και κυρίως αρετή από όσους την ασκούν.

Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Η εβδομάδα του «Θ»

Το «Θ» είναι το όγδοο στη σειρά γράμμα του ελληνικού αλφαβήτου, αλλά μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι είναι το πρώτο σε αξία, αφού είναι αυτό που χρησιμοποιείται για την ονομασία του Θεού Πατέρα και Ποιητή του κόσμου. Έχει μεγάλη ιστορική και γλωσσολογική σημασία κι έχει επηρεάσει πολλές λέξεις σε νεώτερες γλώσσες, όπως η αγγλική.

ΘΕΟΣ! Αυτός ο όρος, που είναι και παραμένει πάντα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος όλων των ανθρώπων επί γης, ενώ έχει διάφορες ετυμολογικές προελεύσεις και ερμηνείες, τελικά θεωρείται «αγνώστου ετύμου»! Πως θα μπορούσε άλλωστε να μπει ο Θεός σε καλούπια και σε ορισμούς!

Οι σύγχρονες καμπάνιες, ειδικά στο Λονδίνο και γενικώτερα στην Αγγλία, που πρωταγωνιστεί τις τελευταίες δεκαετίες στις αθεϊστικές κινητοποιήσεις, έχουν ως σύνθημα το: «Επειδή μάλλον δεν υπάρχει Θεός μπορείς να κάνεις ό,τι θέλεις».

Για τους πιστούς βέβαια (ειδικά τους χριστιανούς) ο Θεός είναι προσωπικός, είναι ο «ποιητής ορατών τε πάντων και αοράτων», συγκροτεί και συνέχει το σύμπαν και σώζει την ανθρωπότητα με την προσωπική του συμμετοχή στην ιστορία του κόσμου.

ΘΑΛΑΣΣΑ! Για άλλους είναι η Καραθώνα, γι’ άλλους η Αρβανιτιά, γι’ άλλους είναι απλά το απέραντο μπλε, για μερικούς είναι τα κύματα! Πάντως για όλους είναι κάτι, και μάλλον κάτι ιδιαίτερο και προσωπικό, που μας ταυτίζει μαζί της!

Ως Έλληνες γεννηθήκαμε κοντά και γύρω από τα αυθόρμητα κύματά της. Είμαστε ένα σχεδόν με την ίδια τη φύση της. Άλλωστε ο άνθρωπος κατά 70% αποτελείται από... νερό. Άρα είμαστε μια Θάλασσα από μόνοι μας!

Κατά την ποιητική έκφραση του Τάσου Βυζάντιου, «η Θάλασσα των ονείρων η παλαιολόγεια, πλημυρισμένη από σοφία και υπομονή αλλά και διάκριση, κρατάει αμέριστη κι ατόφια τη γοητεία της... Η Θάλασσα η αυτοκράτειρα δεν γνωρίζει από υποκρισία»!

ΘΥΣΙΑ! Αυτή η υψηλή έννοια με τη θρησκευτική ταυτότητα και την ηθική διάσταση είναι γνώριμη σε όλους τους ανθρώπους όλων των πολιτισμών. Κάποτε παρατηρούμε βέβαια πως έχει εφαρμογή και στο ζωϊκό βασίλειο.

Η Θυσία απέκτησε την ιερότητά της από τότε που την υιοθέτησε ο Υιός και Λόγος του Θεού, ο οποίος την έκανε πράξη στην προσωπική του ζωή και μέσω αυτής προσέφερε το δώρο της ελευθερίας (από τα δεσμά της αμαρτίας) στους ανθρώπους.

Σε καθαρά ανθρώπινο επίπεδο, ο φιλόσοφος της εσωτερικότητας Kierkegaard, υποστηρίζει πως: «Σε κάθε γενιά υπάρχουν δύο ή τρεις που θυσιάζονται για τους άλλους, και που πρέπει να ανακαλύψουν, μέσα σε τρομερά βάσανα, αυτό από το οποίο οι άλλοι θα ωφεληθούν»!

ΘΑΝΑΤΟΣ! Ένα τεράστιο γεγονός στη ζωή του ανθρώπου, που το συνοδεύουν πάντοτε τόσα πολλά «γιατί»! Όμως η πραγματικότητα παραμένει: είναι ένα γεγονός της ζωής...

Ο Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης ερμηνεύοντάς τον αποφαίνεται: «Ο Θάνατος δεν είναι άλλο, παρά η γέννηση στον κόσμο της αφθαρσίας, χάρις στην αγαθότητα και την ευσπλαχνία του Θεού»!

Ο Σωκράτης, πλημυρισμένος και εμπνευσμένος από τον σπερματικό λόγο, τον ορίζει ως «ένα βαθύ ύπνο» και ως «μετανάστευση της ψυχής, από τη γη σ’ έναν άλλο κόσμο», ενώ ο Ελύτης διαβεβαιώνει πως «ο μόνος Θάνατος είναι αυτός που έφτιαξαν με το νου τους οι Άνθρωποι», αφού, όπως ο ίδιος υπογραμμίζει, «αλλού είναι ο Θάνατος»!

ΘΑΡΡΟΣ! Είναι η αφετηρία του αγώνα, του κάθε αγώνα, που αναλαμβάνει ο άνθρωπος σε διάφορα επίπεδα, κατά τη διάρκεια της επίγειας ζωής του.

Οι παππούδες μας οι Αρχαίοι Έλληνες είχαν μελετήσει σε βάθος την έννοια αυτή, την οποία θεωρούσαν αρετή. Έτσι, ο Πυθαγόρας αναφέρει πως «Είναι προτιμότερο να ζει κανείς κοιμώμενος σε αχυρόστρωμα και να έχει Θάρρος, παρά να έχει χρυσή κλίνη και να φοβάται»!

Το Θάρρος συνδέεται βέβαια και με το αποτέλεσμα του αγώνα, το οποίο επιθυμούμε να είναι πάντα νικηφόρο. Για τούτο ο πολύς Πλούταρχος αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «αρχή γαρ του νικάν το θαρρείν»!

ΘΕΑΤΡΟ! Ένα βασικό στοιχείο του Ελληνικού Πολιτισμού μας. Ένα στοιχείο που συνοδεύει τη φυλή μας -σταθερά και αταλάντευτα- από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα.

Είχα την ευλογία να γεννηθώ και να μεγαλώσω γεωγραφικά κοντά στο Θέατρο της Επιδαύρου. Τα παιδικά, εφηβικά και νεανικά μου καλοκαίρια διανθίζονταν απαραίτητα από ήχους, εικόνες, χρώματα και εμπειρίες από το ομορφότερο αρχαίο Θέατρο που μας κληροδότησε η Ελλάδα των ονείρων και του Πολιτισμού.

Τότε ίσως δεν καταλάβαινα απολύτως την αξία τους. Τώρα όμως που είμαι μακριά... Και τι δεν θα ’δινα για να ξαναβρεθώ και πάλι στα πέτρινα εκείνα εδώλια της Επιδαύρου!

ΘΕΛΗΣΗ! Έχουμε ακούσει πολλές φορές και με διάφορες διατυπώσεις τη γνωστή φράση του Βίκτωρα Ουγκώ: «Οι άνθρωποι δεν στερούνται δυνάμεως, αλλά Θελήσεως»!

Όπως φαίνεται, η Θέληση είναι όντως βασική κινητήρια δύναμη στην πορεία της ζωής κάθε ανθρώπου, και όταν την έχει -και την έχει αναπτυγμένη- μπορεί πραγματικά να επιτύχει πολλές και σημαντικές προσωπικές και κοινωνικές νίκες και κατακτήσεις.

Αξίζει οπωσδήποτε να προσέξουμε και τη φιλοσοφημένη σκέψη του Ουΐνστωνα Τσώρτσιλ: «Όποιος, όταν μπορεί δεν θα θελήσει, όταν θελήσει, δεν θα μπορέσει», που είναι ένα σημαντικό καμπανάκι αφύπνισης για όλους μας!

Βιβλιοπαρουσίαση

Π.Β. Πάσχου, Ἔρως Ὀρθοδοξίας

ἐκδ. Ἀποστολικῆς Διακονίας, Ἀθῆναι (5) 2006, σσ. 616

Ἐδῶ καὶ μισὸ περίπου αἰώνα τὸ παραπάνω βιβλίο τοῦ καθηγητῆ Π.Β. Πάσχου συνεχίζει νὰ συνδράμει τὸν Ὀρθόδοξο Νεοέλληνα καὶ νὰ τοῦ παρέχει γνήσιο, ἀφτιασίδωτο καὶ πάντα ἔντιμο λόγο κατηχήσεως καὶ ἁγιοπνευματικῆς διδαχῆς. Γιατὶ στηρίζεται μὲ βεβαιότητα ἐπάνω στὰ θεμέλια τοῦ ἁγιοπατερικοῦ λόγου, ὁ ὁποῖος καὶ λειτουργεῖ, παράλληλα μὲ τὴν εὐκατάνυκτη γλώσσα τῶν κειμένων ποὺ στεγάζει, θετικὰ στὸν ψυχισμὸ τοῦ φιλόθεου ἀναγνώστη. Ἄν λάβουμε δὲ ὑπόψη μας ὅτι τὸ βιβλίο αὐτὸ συστήθηκε ὡς ἕνα ἀπὸ τὰ κορυφαῖα συγγράμματα τῶν μέσων τοῦ 20ου αἰ. ἀπὸ σημαντικοὺς νεοέλληνες λογίους γιὰ να συνδράμει τὸν κάθε πιστὸ, τότε μποροῦμε νὰ καταλάβουμε τὴν ἐπανέκδοσὴ του, ὅπως καὶ τὴ χρησιμότητὰ του, μάλιστα στὶς χαλεπὲς ἡμέρες μας ὅπου ἀπουσιάζει ἤ δοκιμάζεται ὁ γνήσιος, ἐμβιωμένος καὶ ἀξιόπρεπος Ἕλλην λόγος μὲ τὰ ξενόφερτα δάνεια ποὺ τὸν καλύπτουν, ὡς ἄλλες ἐπιχωματώσεις.  

Στὶς  ἑξακόσιες καὶ πλέον σελίδες τοῦ βιβλίου αὐτοῦ ἔχουν ἐκταμιευτεῖ κείμενα Ὀρθοδόξου Δογματικῆς διδασκαλίας, ἁγιολογίας καὶ πνευματικότητος, τὰ ὁποῖα, στὸ μεγαλύτερο μέρος τους, ὑπῆρξαν «ραδιοφωνικὲς ὁμιλίες τοῦ “Ὀρθοδόξου Χρονικοῦ τῆς Ἑβδομάδος”, οἱ ὁποῖες μεταδόθηκαν ἀπ᾿ τὸ Α΄ Πρόγραμμα τοῦ Ἐθν. Ἱδρύματος Ραδιοφωνίας» (σελ. 11). Ἔχει δὲ τὴ σημασία της αὐτὴ ἡ μνεία, διότι μὲ αὐτὸν τον τρόπο διδάσκονταν πολλὲς ψυχὲς, ποὺ διψοῦσαν γιὰ εὐκατάνυκτο λόγο, ποτισμένο μὲ νάματα Ἁγίων Πατέρων καὶ ἱερῶν συγγραφέων, ὅπως ἦταν ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, ἀλλὰ καὶ οἱ θεοφιλέστατοι λόγιοι τῶν χρόνων τῆς Τουρκοκρατίας, τοὺς ὀποίους καὶ πρωτογνώριζαν κάποιοι ἀπὸ τους ἀκροατὲς. Φυσικὰ σ᾿ ὅλ᾿ αὐτὰ συνέτεινε καὶ ἡ γραφίδα τοῦ νέου τότε θεολόγου, ὅπως τὸν ἀναφέρει σὲ ἐπιστολὴ του ὁ μακαριστὸς Φώτης Κόντογλου στὸν ἐπίσης μακαριστὸ Γέροντα Θεόκλητο Διονυσιάτη. Ἡ γραφίδα, λοιπὸν, τοῦ Π.Β. Πάσχου, ἡ ὁποία καὶ φέρει τῆ σφραγίδα τῆς πνευματικῆς δωρεᾶς τῶν ἀγίων Γερόντων τῆς Σκιάθου Παπαδιαμάντη καὶ Μωραϊτίδη καὶ ὅλων τῶν πνευματικῶν τους προγόνων, εἶναι αὐτὴ ποὺ κινεῖται πάνω στὸ χαρτὶ μὲ εὐλαβικὴ διάθεση ὑμνολογίας καὶ δοξολογίας πρὸς τὸν Ἅγιο Θεὸ, τὴν Παναγία καὶ τοὺς Ἁγίους, ὡσὰν νὰ προσεύχεται: «Ἀνάγκη μεγάλη νὰ σπουδάζουμε καὶ νὰ μαθαίνουμε, τοῦ πνευματικοῦ ἀνθρώπου ἡ πορεία πῶς γίνεται: ἀπὸ ποῦ άρχίζει, ποιὸ δρόμο ἀκολουθεῖ, ποιὲς δυσκολίες παρουσιάζει, ποιοὶ μᾶς συντρέχουν σ᾿ αύτῆ τῆν πορεία, καθὼς κι ὅλα τ᾿ ἄλλα ποὺ χρειάζεται νὰ ξέρουμε, γιὰ νὰ φτάσουμε μὲ ἀσφάλεια στὸ εὐλογημένο τέρμα τοῦ δρόμου» (σελ. 131). Γι᾿ αὐτὸ καὶ τόσα χρόνια ἐπιμένει νὰ παραστέκει πολλὲς ψυχὲς, ἀφοῦ ἀποτελεῖ, καὶ τελικὰ εἶναι, ἕνα ἄλλο συμβουλευτικὸ ἐγχειρίδιο εἰσαγωγῆς στὸν πάντερπνο χῶρο τῆς Ὀρθοδοξίας μας.

Ἄν ἡ πρώτη ἡ ἔκδοση εἶχε στολιστεῖ μὲ διάφορες βυζαντινὲς εἰκόνες ἀπὸ τὰ μοναστήρια τοῦ Ἄθωνος κ.ἄ., ἡ δεύτερη μὲ εἰκόνες ἱστορημένες ἀπὸ τὸ χέρι τοῦ μακαριστοῦ φίλου τοῦ Π.Β. Πάσχου Κώστα Γεωργακόπουλου, ποὺ καλλώπισε κι ἄλλα του βιβλία, ὅπως π.χ. «Η δρόσος τοῦ Πνεύματος», ἡ νέα αὐτὴ ἔκδοση, τὴν ὁποία φιλοκάλως πραγματοποίησε ἡ Ἀποστολικὴ Διακονία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, στολίζεται μὲ «εἰκόνες καὶ σχέδια νέα, καμωμένα ἀπὸ τὸν πιστὸ μαθητὴ τοῦ Κ. Γεωργακόπουλου, τὸν πρωτ. π. Χριστόδουλο Φεργαδιώτη» σελ. 18, σημ. 2), στὸν ὁποῖο κατατίθενται ἐπιπροσθέτως καὶ τοῦ ὑπογράφοντος τὸ κείμενο αὐτὸ οἱ συγχαρητήριοι λόγοι καὶ προσρήσεις.

Κλείνοντας θὰ ἤθελα νὰ προτρέψω τὸν ἀναγνώστη μου νὰ συνεχίσει τὸ πνευματικὸ  του ταξίδι στὰ κατανυκτικὰ κείμενα τοῦ Π.Β. Πάσχου καὶ νὰ ἐπισκεφθεῖ τὶς σελίδες τῶν βιβλίων του «Ἡ δρόσος τοῦ Πνεύματος», «Ὁ Γλυκασμὸς τῶν Ἀγγέλων», ἀλλὰ καὶ τὸ ἐξ ἴσου σπουδαῖο «Ἀπὸ τὴν Ἀγωνία στὴν Κατάνυξη», γιὰ νὰ ἔχει προσεγγίσει πληρέστατα τὸ βάθος τοῦ Ἔρωτος πρὸς τὴν Ὀρθοδοξία, ποὺ ὄχι μόνο διδάσκει, ὰλλά και κατέχει ὁ φιλόχριστος καὶ ἔντιμος αὐτὸς λόγιος τοῦ καιροῦ μας. Ἤ γιὰ νὰ ποῦμε τὰ πράγματα μὲ τ᾿ ὄνομά τους, μελετώντας τὸ βιβλίο αὐτὸ, βιώνουμε ἀπόλυτα τὸν θεσπέσιο καὶ θεμελιωμένο ὕμνο τοῦ Ἰωσήφ Βρυεννίου: «Οὐκ ἀρνησόμεθά σε φίλη Ὀρθοδοξία, οὐ ψευσόμεθά σου, πατροπαράδοτον σέβας, ἐν σοὶ ἐγεννήθημεν, ἐν σοὶ ζῶμεν, καὶ ἐν σοὶ κοιμηθησόμεθα, εἰ δὲ καλέσει καιρὸς, καὶ μυριάκις ὑπὲρ σοῦ τεθνηξόμεθα».

π. Κων. Ν. Καλλιανὸς

40-νθήμερο Μνημόσυνο Αγίου Αργολίδος

Με την ευκαιρία του σημερινού Ιερού Μνημοσύνου που τελείται στην Αργολίδα, προς τιμήν του Αειμνήστου Γέροντός μας, μακ. Μητροπολίτου Αργολίδος κυρού Ιακώβου Β΄, του αφιερώνουμε το παρακάτω ταπεινό δικό μας στιχούργημα, ευχόμενοι για την ανάπαυση της αγίας του ψυχής εν χώρα ζώντων!

ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ

Εις μνήμην

Μητροπολίτου Αργολίδος

κυρού Ιακώβου Β΄

Στην ιερή ερημία του τόπου των Νερών

μέσα σε ομίχλη πυκνή

αναπαύεται πια

ένας Άγιος πραγματικός

του παρόντος κόσμου.

Ενός κόσμου που σχεδόν ξέχασε

της αγιότητας το νόημα

αλλά που μπορεί ακόμη ν’ αντιλαμβάνεται

εκείνους που αποπνέουν

τη μυρωδιά του λιβανιού.

Ο ύπνος του δικαίου βαθύς

και τα μάτια ερμητικά κλειστά

αλλά η σπορά επιτυχημένη

αφού ενώ «σπείρεται εν ασθενεία

εγείρεται εν δυνάμει» πολλή.

Κι η διδαχή αυτή ορθώνεται

βεβαιότητα ασφαλής

πάνω και πέρα

απ’ το μαρμάρινο μνημείο

του Αγίου των Δαναών.

                                                                        Μέρμπακα, 29^η Μαρτίου 2013