Ἡ μνήμη καί ἡ τιμή

(Εἰσοδικὸ στὸ Φθινόπωρο)

Μὲ συγκίνηση κάθε χρόνο, τέτοιες μέρες,  ἀποχαιρετοῦμε τὸ πάγκαλο θέρος, ποὺ ἀποσταμένο ἀποχωρεῖ πιὰ γιὰ νὰ μᾶς ἐπισκεφθεῖ τοῦ χρόνου  πάλι, μὲ τὴ Χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ τῆς Παναγιᾶς, ἡ ὁποία τοῦ κλείνει τὴ θύρα μὲ τὴν ἔσχατη τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ τοῦ χρόνου τὴ γιορτή,  τῆς Καταθέσεως τῆς Τιμίας Της Ζώνης.

Ὡστόσο, μπορεῖ νὰ κατευοδώνουμε τὸ φωτεινὸ τὸ καλοκαίρι, ὅμως ὑποδεχόμαστε τὸ νοσταλγικὸ, «τὸ συνετό» ( Ὀδ.  Ἐλύτης) καὶ ρεμβῶδες φθινόπωρο, τὴν ἐποχὴ δηλαδὴ  τῆς ἀναζωογόνησης τῆς φύσης, ἀλλὰ καὶ τῆς δικιᾶς μας τῆς ψυχῆς μὲ βακτηρία τὴ γόνιμη τὴ μοναξιὰ ποὺ χαρίζει στὰ «δειλινὰ τὰ πένθινα, τὰ φθινοπωρινά» (Κ. Οὐράνης).

Ριτυδωμένα τὰ νερὰ τῆς θάλασσας, μέσα στὴν ὁποία χαιρόμασταν τοῦ θερινοῦ τοῦ μεσημεριοῦ τὴ φιλοξενία. Κι ἀπὸ τὸ βάθος, μιὰ γραμμὴ μισοσκότεινη, γκρίζα καὶ χαμηλὰ φωτισμένη,  μᾶς ἀνοίγει πιὰ τὴν πύλη γιὰ νὰ χαροῦμε τὴ φθινοπωρινὴ τὴν ἡσυχία, τὴ ρέμβη καὶ περισσότερο νὰ καταλάβουμε τὴν ψυχή μας. Γιατὶ μὲ αὐτὲς τὶς μελαγχολικὲς νότες τῶν ἐποχῶν ἀρχίζει καὶ τὸ ξεφύλλισμα τοῦ πολυγεγραμμένου τετραδίου τῆς ζωῆς μας, ποὺ δὲν παραλείπει νὰ διασώζει σημειώσεις καὶ μνῆμες. Αὐτὰ τὰ μοναδικὰ τεκμήρια, ποὺ θὰ ἀφαιρέσουν ἀπό τοὺς μεταγενέστερους τὴν ἰδιότητα νὰ ψάχνουν. Ἄν φυσικὰ τὸ ἐπιθυμοῦν...

Ὄμως μέσα στὸ σχεδίασμα τοῦ χάρτη τοῦ φθινοπώρου ποῦ μᾶς ἄγγιξε, ὑπάρχουν καὶ τὰ σημεῖα ἐκεῖνα ποὺ κάθε τέτοιον καιρὸ μᾶς γνέφουν νὰ τὰ ἐπισκεφτοῦμε. Κι ὄχι μονάχα αὐτό, ἀλλὰ νὰ κατορθώσουμε νὰ ξαναζήσουμε, ἔστω γιὰ λίγες, ἀπειροελάχιστες στιγμὲς τὴν τρυφερότητα καὶ τὴν ὀμορφιὰ πού διακρατοῦν. Κι εἶναι οἱ στιγμὲς αὐτὲς ἐκεῖνοι οἱ πρῶτοι μας βηματισμοὶ στὸ Σχολεῖο. Βηματισμοὶ δειλοὶ καὶ ἀμήχανοι, καθὼς μέσα στὸ πρωϊνὸ ποὺ εὐωδίαζε μοῦστο καὶ νοτισμένο χῶμα, μὲ τὸ τετράδιο καὶ τὸ μολύβι καθόμασταν στὸ παλιὸ ξύλινο θρανίο, ὅπου διακρίναμε τὰ σημάδια τῆς παρουσίας τῶν προηγούμενων ἀπό μᾶς παιδιῶν, ἀφοῦ ἦταν χαραγμένα κάποια ἀρχικά,  ἤ ὑπῆρχαν σταλαγμοὶ ἀπό τὴ μελάνη... Ἀλήθεια, σκέφτεσαι σήμερα, ὕστερα ἀπὸ ἐξήντα περίπου χρόνια. Νὰ ὑπάρχουν ἐκεῖνα τὰ ξύλικα θρανία, ὅπου κι ἐσὺ χάραξες τ᾿ ἀρχικά σου;

Θυμᾶσαι ἀκόμα τὴν πρώτη ἀπόπειρα νὰ γράψεις, μὲ τῆς καλῆς δασκάλας τὸ μητρικὸ τὸ χέρι νὰ κρατάει τὸ δικό σου γιὰ νὰ χαραχτεῖ ἡ πρώτη γραμμούλα, ποὺ δὲν ἦταν ἄλλο ἀπό τὴ βροχούλα. Πότε κάθετη, πότε λοξή... Ὅπως τὴ βλέπαμε ἀπό τὰ μεγάλα τὰ παράθυρα τοῦ Σχολείου νὰ πέφτει καὶ νὰ ποτίζει τὸ χῶμα, τὰ δέντρα, τὰ φυτά. Γυλοκοποῦσαν τὰ φύλλα ἀλλὰ καὶ τὸ μωσαϊκὸ στὰ σκαλιά. Κοιτούσαμε κι ἐμεῖς καὶ σχεδιάζαμε αύτὲς τὶς κάθετες ἤ λοξὲς λεπτὲς ὓδάτινες κλωστές... Καὶ χαιρόμασταν, καθὼς γεμίζαμε τὰ φύλλα τοῦ τετραδίου τοῦ ντυμένου μὲ κόλα σκοῦρα μπλὲ, μὲ τὴν ἀσπρογάλαζη ἐτικέτα ποὺ ἔγραφε τὸ ὄνομά μας. Ποῦ νὰ ξέραμε πὼς ἡ βροχούλα θὰ μεταμορφωνόταν ἀργότερα σὲ λέξεις, αὐτὰ τὰ μαγικὰ στοιχεῖα τοῦ λόγου, ποὺ θὰ μᾶς βοηθοῦσαν νὰ γράφουμε τόσα καὶ τόσα, νὰ ἐπικοινωνοῦμε, νὰ ἀφήνουμε κομμάτια τῆς ψυχῆς μας ὡς κληρονομιά: τὰ βιβλία, τὶς ἐπιστολές, ἀκόμα καὶ τὰ λιτὰ τὰ σημειώματα...

Γι᾿ αὐτὸ κάθε φορὰ ποὺ θ᾿ ἀνατείλει τὸ φθινόπωρο ἀναζητῶ ἐκείνη τὴ βροχούλα καὶ τὸ ζεστὸ χαμόγελο τῆς δασκάλας μας, ποὺ μᾶς γέμιζε μὲ αἰσιοδοξία καὶ θέληση γιὰ μάθηση. Μὲχρι σήμερα τὴν εὐγωμονῶ.

π. Κων. Ν. Καλλιανός