Ἀναγνώσεις...

Ἀλέξανδρος Μ. Σταυρόπουλος, Σταθμοὶ ἀναψυχῆς, Ἀθήνα 2014, σσ. 26

Μὲ συγκίνηση θυμᾶμαι τὰ μαθήματα Πομαντικῆς ποὺ μᾶς παρέδιδε στὴ Σχολὴ ὁ κατὰ πάντα σεβαστὸς καὶ φιλότιμος Καθηγητής, ὁ κύριος Ἀλέξανδρος Μ. Σταυρόπουλος. Γιατὶ ἦταν μαθήματα μὲ ψυχή, ἀφοῦ κυριαρχοῦσε ὁ διάλογος καὶ ἡ ἔρευνα πάνω στὸ καίριο ζήτημα τῆς Ποιμαντικῆς: αὐτῆς ποὺ καλούμασταν νὰ τὴν μεταποιήσουμε ἀπό θεωρία σὲ πράξη, ὅταν θὰ εἰσοδεύαμε στὸν Κλῆρο.

Ἔχουν περάσει περίπου σαράντα χρόνια ἀπὸ τότε κι ἡ νοσταλγία ἐκείνων τῶν παραδόσεων ἀκόμα ἀπομένει φρέσκια μέσα μου. Ὅπως καὶ ἡ εὐγνωμοσύνη μου ἀπομένει ἀμείωτη στὸ τίμιο πρόσωπο τοῦ Καθηγητοῦ μου, γιατὶ μὲ συνέδραμε τότε νὰ γράψω τὴν πτυχιακή μου ἐργασία πάνω στὸ θαυμάσιο μυθιστόρημα τοῦ αείμνηστου Τάσου Ἀθανασιάδη, Ἡ Αἴθουσα τοῦ θρόνου: ἕνα βιβλιο ποὺ δὲν τὸ ξεπερνᾶς εὔκολα.

Τότε κατάλαβα καὶ τὴν εὐαισθησία τοῦ Καθηγητοῦ μου, ἡ ὁποία ἄρχισε σιγά-σιγὰ νὰ διαφαίνεται καὶ στὰ δημοσιεύματά του στὸν ΕΦΗΜΕΡΙΟ μὲ τὸν τίτλο «Στιγμιότυπα καὶ περιπλανήσεις σὲ δρόμους ποιμαντικῆς διακονίας». Μιὰ εὐαισθησία ποὺ περιπλανιέται σὲ πολλὰ γραπτά του καὶ τώρα πιὰ μὲ τὴν ἔκδοση τῆς ποιητικῆς του συλλογῆς πιστοποιεῖται καὶ φωτίζεται. Γιατὶ οἱ «Σταθμοὶ ἀναψυχῆς» εἶναι μιὰ σειρὰ ποητικῶν του δοκιμῶν, ποὺ γράφτηκαν στὸ περιθώριο τῶν Πανεπιστημιακῶν του καθηκόντων καὶ ἐνασχολήσεων, ἀλλὰ καὶ τῶν ἐπιστημονικῶν του συγγραφῶν. Ἐδῶ πιὰ δὲν ὑπάρχει μήτε ὑλικὸ ἀποδελτίωσης, μήτε καὶ βιβλιογραφία. Ὑπάρχει ὡστόσο συναισθηματικὴ φόρτιση, λεπτότητα αἰσθημάτων, σιωπηλὴ ἐνατένιση τοῦ μέσα σου κόσμου καὶ προσπάθεια μεταφορᾶς τοῦ ὄλου σου ψυχισμοῦ στὸ χαρτί, μὲ γράμματα, μὲ λέξεις - αὐτὰ τὰ ἱερὰ σημάδια ποὺ ἀποκωδικοποιοῦν τὰ αἰσθήματά μας καὶ παράλληλα μετροῦν τὸν δείκτη τῆς εὐαισθησίας μας.

«Σὲ μιὰ διαδικασία συγγραφῆς

συνάζεις τότε θραύσματα τῆς μνήμης,

θύμησες παληὲς, ἀνεξίτηλες·

σκόρπια γραψίματα σὲ λησμονημένα τετράδια

ποὺ χρόνια ὑφαίνονταν μέσα σου» (σελ. 7)

Θὰ μᾶς πεῖ σημειώνοντας παράλληλα καὶ τὰ ἀκόλουθα: «Ἡ ἐπικαιρότητα μὲ ὅλα τὰ συμβαίνοντα σὲ προκαλεῖ νὰ κάνεις κάποια σχόλια, ποιμαντικὰ ἤ ὄχι. Τὰ καταγράφεις σὲ κρυφὰ ἤ φανερὰ ἡμερολόγια καταστρωμάτων ἤ κάτω στρωμάτων» (σ. 7). Γιὰ νὰ ἔλθει ἔπειτα ἡ σειρὰ τῆς ἐπιλογῆς - ἐπεξεργασίας, ἡ ὁποία καὶ φανερώνει στὴ συνέχεια τὸ ἀποτέλεσμα: τοῦ ποιητικοὺ λόγου, ποὺ αὐτὴ τὴ φορὰ εἶναι μιὰ γνήσια προβολὴ τοῦ μέσα του κόσμου, ποὺ συνειδητοποιεῖ καὶ ἀποφαίνεται:

«Μελέτησε τὸ θάνατο ὁσο καιρὸς,

γιὰ ν᾿ ἀνασταίνεις -νὰ γιορτάζεις καθὼς λένε τὴν Ἀνάσταση-

καὶ νὰ ἀνίστασαι τὴ κάθε μέρα τῆς ζωῆς σου» (σ. 23)

Τῆς ζωῆς σου μέσα στὸν Κόσμο, ἀσφαλῶς.

Κόσμου, ποὺ στολίζεται μὲ τὴν ἀρετὴ τῆς νήψεως, τὴν ὁποία τοῦ προσπόρισαν οἱ Γέροντες ποὺ συνειδητὰ καὶ ἐν εὐγνωμόνῳ διαθέσει τοὺς τιμᾶ μὲ δύο αὐτοβιογραφικά, ἐπιτάφια ποιήματα (βλ. σελ. 20-21). Κι ἐδῶ θέλω νὰ προσθέσω καὶ κάτι ποὺ ἀποδεικνύει τὸν ὀρθόδοξο νηπτικὸ ὁπλισμὸ τοῦ Καθηγητοῦ, ποὺ ἀποτελεῖ παράδειγμα πρὸς μίμησιν.

Ὁ κ. Καθηγητὴς πρὶν ἀπὸ χρόνια ἔγραψε τὸ περισπούδαστο ἐγχειρίδιο «Ὀρθόδοξη Συμβουλευτικὴ Ποιμαντική» (σὲ νεότερη ἔκδοση βλ. Ἁρμὸς 2012). Εἶναι ἕνα τέλειο ἐπιστημονικὸ σύγγραμμα, μοναδικὸ θὰ ἔλεγα στὴν Πανεπιστημιακή μας Κοινότητα. Μετὰ τὴ δημοσίευση, λοιπόν, τῆς ποιητικῆς αὐτῆς συλλογῆς πολλοὶ εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ κατάλαβαν ὅτι ὁ κ. Καθηγητὴς πρῶτα ἔζησε τὴ συμβουλευτικὴ κι ὕστερα τὴν ἔγραψε. Καὶ δὲν τὰ ὑποθέτω ὅλ᾿ αὐτά. Ὁ ἴδιος τὰ λέει:

«Σοφὰ μᾶς ὁδηγοῦσες, ἄλλους πιὸ αὐστηρὰ

Κι ἄλλους πιὸ παρακλητικὰ καὶ παρήγορα.

Τὸ μέτρο καὶ ἡ μέτρηση ἀρχές σου βασικές» (σ. 22)

Σᾶς εὐχαριστοῦμε, ἀγαπητέ μας Διδάσκαλε καί γι᾿ αὐτὸ τὸ νέο μάθημα. Ἀναμένουμε δὲ μὲ τὴν ἴδια συγκίνηση τὴν  ἑπόμενη παράδοσή Σας.

π. Κων. Ν. Καλλιανός