Άγιος Διονύσιος εκ Ζακύνθου, ο Άγιος της Συγχώρεσης

Πολύ πρόσφατα είχα την χαρά να επισκεφτώ το νησί της μητέρας μου, την μισο-πατρίδα μου, τη Ζάκυνθο. Έτυχε να βρεθούμε εκεί κατά την διάρκεια της μεγαλύτερης εορτής της νήσου, στις 24 Αυγούστου, στην εορτή του πολιούχου της Ζακύνθου: του Αγίου Διονυσίου. Για τους Ζακυνθινούς είναι ίσως η πιο ιερή μέρα του χρόνου, λατρεύουν τον Πολιούχο τους και παρά τις αντιξοότητες της σύγχρονης εποχής, παραμένουν συγκινητικά πιστοί. Στις 24 Αυγούστου το απόγευμα πραγματοποιείται λιτανεία του Αγίου. Παρευρίσκεται η αστυνομία, οι πρόσκοποι, οι αρχές του νησιού, η δημοτική μπάντα, ο ουρανός φωτίζεται από πυροτεχνήματα. Στην πλατεία δίπλα στην εκκλησία πωλούνται μαντολάτα, παστέλια και φυτούρες.

Επί τρεις ημέρες ο λαός πηγαίνει στην εκκλησία του Αγίου Διονυσίου στον Άμμο να προσκυνήσει. Οι πιστοί προσέρχονται γονυπετείς με δάκρυα στα μάτια. Φέτος -μετά από πολλά χρόνια- κατάφερα και εγώ να επισκεφτώ το μέρος καταγωγής μου και να προσκυνήσω την χάρη του. Όλοι οι Ζακυνθινοί χαιρετούσαν εγκάρδια ο ένας τον άλλον. Όλοι οι προσκυνητές είχαμε γίνει ένα, μια ευχή σε όλων το στόμα κυριαρχούσε: Χρόνια πολλά, να έχουμε την ευχή του και την βοήθειά του. Να μας βοηθάει ο Άγιος της Συγχώρεσης. Γιατί όμως ονομάστηκε έτσι και ποιος ήταν;

Ο Άγιος Διονύσιος γεννήθηκε ως Γραδενίγος Σιγούρος το 1547 στην Ζάκυνθο από πλούσια οικογένεια που είχε καταγωγή από την δυτική Ευρώπη και καθολικές ρίζες. Σύμφωνα με τις παραδόσεις η οικογένειά του είχε κατακτήσει αξιώματα από τους Βενετούς λόγω της εμπλοκής της κατά του πολέμου με τους Τούρκους. Ανεπιβεβαίωτες δε πληροφορίες λένε ότι ο Άγιος Διονύσιος είχε ανάδοχο τον Άγιο Γεράσιμο.

Ο μικρός Γραδενίγος απέκτησε μεγάλη μόρφωση από μικρή ηλικία, μιλούσε την ελληνική, την αρχαία ελληνική, την ιταλική και την λατινική. Τον προσέλκυε ο μοναχικός βίος και στην ηλικία των είκοσι ετών εκάρη μοναχός στην Μονή των Στροφάδων με το όνομα Δανιήλ.  Το 1577 επιθύμησε να επισκεφτεί το Άγιο Όρος. Στον δρόμο του προς τα εκεί, πήγε στην Αθήνα όπου συνάντησε τον Επίσκοπο Νικάνορα. Ο Νικάνωρ, γοητευμένος από τις γνώσεις και την πίστη του, του πρότεινε την Επισκοπή της νήσου Αιγίνης που είχε πρόσφατα χηρέψει. Όντως ο μοναχός Δανιήλ διακόνησε για δύο χρόνια ως Επίσκοπος Αιγίνης. Εκεί του δόθηκε για πρώτη φορά το όνομα Διονύσιος. Σε αυτά τα δύο χρόνια της θητείας του βοήθησε τους φτωχούς και τους κατατρεγμένους.

Το 1579 επιστρέφει στην Ζάκυνθο. Ο Νικόλαος Δαπόντες, προβεδούρος της τότε Ζακύνθου, (Βενετσιάνος ηγεμόνας του νησιού, σαν να λέμε τώρα νομάρχης) εναντιώθηκε στον Άγιο Διονύσιο και στο Αρχιερατικό του αξίωμα. Εδώ πρέπει να λεχθεί ότι οι Ενετικές αρχές δεν επιθυμούσαν κληρικούς που είχαν σχέση με την Ορθόδοξη Εκκλησία, με έδρα την Κωνσταντινούπολη, η οποία ήταν μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, και κατά συνέπεια, μέγας εχθρός της Βενετίας. Ο Άγιος Διονύσιος δεν πρόβαλε καμία αντίσταση στον Δαπόντε, το αντίθετο, πήγε και μόνασε στην μονή της Παναγίας της  Αναφωνήτριας της Ζακύνθου, σε ένα ορεινό χωριό του νησιού.

Γιατί τον λέμε Άγιο της Συγχώρεσης; Ο Άγιος Διονύσιος είχε δύο αδέλφια, έναν αδελφό και μια αδελφή. Τον αδελφό του τον έλεγαν Κωνσταντίνο. Ανάμεσα στην οικογένεια του Αγίου Διονυσίου, τους Σιγούρους δηλαδή και την οικογένεια των Μονδινών υπήρχε μίσος και βεντέτα. Ο αδελφός του αγίου δολοφονήθηκε από ένα μέλος της οικογένειας των Μονδινών. Ο δολοφόνος χωρίς να γνωρίζει την οικογενειακή σχέση του Αγίου, κατέφυγε στο μοναστήρι του Αγίου Διονυσίου ζητώντας άσυλο. Στην εύλογη ερώτηση του Αγίου, του αποκάλυψε το μυστικό του: του εξομολογήθηκε τον φόνο του αδελφού του. Ο Διονύσιος παρά την προσωπική του στενοχώρια, τον φυγάδευσε από τις αρχές του νησιού, του έδωσα βάρκα να φύγει από το νησί και από τους διώχτες του.

Ο Άγιος Διονύσιος έφυγε σε ηλικία 75 ετών το 1622. Το λείψανό του παραμένει άφθαρτο. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο τον ανακήρυξε Άγιο το 1707. Εγώ και πολλοί άλλοι πιστοί φαντάζομαι, τον ανακηρύξαμε άγιο την στιγμή που συγχώρεσε τον δολοφόνο του αδελφού του, την στιγμή που τον βοήθησε να ξεφύγει από τις δαγκάνες του νόμου.

  

Εύη Ρούτουλα