Τὰ ξεχασμένα «μουστουκούλουρα»

Δὲ γίνεται νἄρθει ὁ Τρυγητὴς καὶ νὰ λησμονηθοῦν τὰ ὅσα εὐωδίαζαν τὸ χωριό μας καὶ εὔφραιναν τὴν καρδιά μας. Ὅπως ἡ κουρκούτη, τὰ ραζακιὰ τὰ σταφύλια, τὸ πετιμέζι ποὺ σιγόβραζε καὶ φυσικὰ τὰ εὔγευστα καὶ καλοκαμωμένα μουστουκούλουρα.

Σχεδὸν κάθε σπίτι στὸ χωριό, ἀφοῦ περάτωνε τὰ τοῦ τρύγου, τοῦ πατήματος  δηλ. τῶν σταφυλιῶν, τῆς ἑτοιμασίας τοῦ νέου κρασιοῦ καὶ τοῦ λάγκερου, μιὰ ποσότητα στραγγισμένου καὶ καθαροῦ μούστου τὴν διέθετε γιὰ τὸ ζύμωμα καὶ τὴν ἑτοιμασία «τ᾿ μουστουκούλουρου», ἀλλὰ καὶ τοῦ πετιμεζιοῦ.

Τὰ μουστοκούλουρα ζυμώνονταν μὲ ἀλεύρι καὶ μοῦστο, στὸν ὁποῖο πρόσθεταν καὶ μυρωδικά -ὅπως κανέλλα τριμμένη- κι ὕστερα τὰ ἔπλαθαν σὲ διάφορα σχήματα, δηλαδή, πλεξίδα, ρόδακα κ.λ.π. Τὰ βάζανε μὲ προσοχὴ στὰ μεγάλα «σνιά» (σινιά) ἤ ταβάδες καὶ τὰ πήγαιναν στὸ φοῦρνο. Ἀλησμόνητη ἀπομένει ἐκείνη ἡ εὐωδιά, ποὺ ἔφευγε ὠς λιβανωτὸ ἀπὸ τὴν καμινάδα τοῦ φούρνου καὶ ἁπλώνονταν στὸ χωριό. Κι ὕστερα, πόση χαρὰ ἦταν γιὰ τὰ παιδιὰ το φρέσκο κουλούρι ποὺ τὰ συνόδευε στὸ Σχολεῖο, γιὰ νὰ ξεγελαστεῖ ἡ πεῖνα στὸ διάλειμμα.

Τὸ πετιμέζι μετά, ὁ μοῦστος ποὺ σιγόβραζε στὸ φοῦρνο ἤ στὸ χαγιάτι (τὸ λεγόμενο λιαστὸ πετιμέζι). Ἔβραζε μέχρι νὰ πάρει ἐκεῖνο τὸ μαυροκόκκινο τὸ χρῶμα, γιὰ νὰ φυλαχτεῖ ὕστερα μέσα σὲ φτίνες ἤ «τζάρες», γιὰ τὸ χειμώνα. Γιατὶ τὰ χειμωνιάτικα πρωϊνά, σχεδὸν σὲ ὅλα τὰ σπίτια τοῦ χωριοῦ θὰ γίνονταν οἱ τραγανιστὲς τηγανίτες, ποὺ τὶς τρώγανε μὲ τὸ πετιμέζι.  Ὅπως ἐπίσης καὶ τὴ «μπαζίνα», τὸ χυλὸ μὲ καλαμποκάλευρο, ποὺ ἐπίσης τρώγανε μὲ μέλι ἤ πετιμέζι.

Ὅμως χαρὰ τῶν παιδιῶν ἦταν, ὅταν χιόνιζε καὶ κρέμονταν ἀπὸ τὶς στέγες τὰ «κρούσταλλα» (σταλακτίτες), νὰ τὰ κόβουν καὶ νὰ τὰ γεύονται, σάν ἄλλο παγωτό, περιχυμένα μὲ πετιμέζι.

Τὰ χρόνια ὅμως πέρασαν μαζὶ μὲ τὶς ἀθάνατες αὐτὲς εὐωδιές, ποὺ ἀπομένουν στὴ μνήμη καὶ τὴν ψυχὴ ὡς ἀγαθὴ κι εὐλογημένη ἐμπειρία.

π. K.N. Kαλλιανός