Τὰ ἀλησμόνητα ψητὰ κυδώνια

Μὲ χρυσαφένιο φῶς ντυμένα τὰ μυρωδᾶτα κυδώνια, τὸ ἐξαίσιο αὐτὸ φθινοπωρινὸ καὶ χειμωνιάτικο φροῦτο, ἔρχεται τὶς μέρες αὐτὲς νὰ θυμίσει ἐκεῖνα τὰ εὐωδιαστὰ ψημμένα κυδώνια ποὺ φέρνανε οἱ νοικοκυρὲς στὸ φοῦρνο μας. Τέτοιες μέρες, γιὰ νὰ πάρουν μὲ τὴ σιγανὴ τὴ φωτιὰ ἐκεῖνο τὸ ἀνοιχτὸ καφετὶ χρῶμα, νὰ σταλάξουν στὸ ταψὶ ἐκεῖνο τὸ κεχριμπαρένιο δάκρυ, ποὺ ἔχει μιὰν ὄψη θαυμάσια καὶ μιὰ γεύση ὅλο ἄρωμα καὶ χάρη.

Κι ὕστερα ἦταν ἡ γεύση τοῦ σαρκώδους φρούτου, ποὺ ἔχει μιὰ γλυκόξυνη γεύση, ὅπως μὲ τὴ ζάχαρη πασπαλισμένα τρέλεναν κυρίως ἐμᾶς ὅταν εἴμασταν παιδιά. Γαιτὶ τότε, πρὶν ἀπὸ ἑξήντα περίπου χρόνια, σ᾿ ἕνα φτωχὸ χωριὸ, μὲ σχεδὸν πρωτινοὺς ἀνθρώπους, μὴτε σοκολάτες ὑπῆρχαν, μήτε ἄλλα γλυκά ἤ τόστ καὶ σάντουϊτς. Τότε τὰ παιδιὰ τρώγανε ψωμὶ μὲ λίγη ζάχαρη πάνω του ἤ ἀκόμα λίγη τομάτα (πελτέ) ἤ καὶ λιωμένη ἐλιά. Ἔτσι τὰ κυδώνια μὲ τὴ ζάχαρη ἦταν τὸ γλύκισμα ποὺ τοὺς χάριζε εὐφροσύνη, ἀλλὰ καὶ τὰ χόρταινε. Γιατὶ ὑπῆρχαν πολλὰ τέτοια φροῦτα τότε στὸ χωριό, μὲ ξεχωριστὰ τὰ λεγόμενα «ἀφρᾶτα» κυδώνια, ποὺ ἦταν μεγάλα, πιὸ μαλακὰ ἀπὸ τὰ συνηθισμένα καὶ πιὸ εὔγευστα. Γι᾿ αὐτὸ καὶ κάποιοι τὰ προτιμοῦσαν νὰ τὰ τρῶνε καὶ ὠμά. Ἀπὸ αὐτὰ δὲ οἱ νοικοκυρὲς κάνανε τὸ περίφημο «τριφτό», τὸ γλυκὸ μὲ τὸ κυδώνι δηλαδή, ποὺ τὸ κερνοῦσαν σὲ ὀνομαστικὲς γιορτὲς ἤ καὶ τὸ τρώγανε μὲ τὸ ψωμί.

Τὰ χρόνια πέρασαν. Τὰ κυδώνια ξεχάστηκαν, οἱ φοῦρνοι ἔπαψαν νὰ τὰ ψήνουν, γιατὶ ἡ ἀφθονία τῶν γλυκῶν μὴτε ποὺ «λιγκρίζει» τὰ παιδιὰ νὰ τὰ γευτοῦν, νὰ τὰ χαροῦν μὲ τὴ ζάχαρη πασπαλισμένα, εὐωδιαστὰ καὶ νόστιμα...

π. Κων. Ν. Καλλιανός