Βιβλιοκριτική για τα «Αθόρυβα»

Έλαβα και με πολλή χαρά παρουσιάζω την παρακάτω βιβλιοκριτική για την ποιητική συλλογή μας «Αθόρυβα», από την Πριγκίπισσα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και της Λογοτεχνικής Κριτικής κα. Νατάσα Κεσμέτη. Είμαι εξαιρετικά ευγνώμων και κατασυγκινημένος με την εύνοια και την ευαισθησία που έδειξε απέναντι στο έργο μας αυτό.

Το κείμενό της αυτούσιο έχει ως εξής:

Σᾶς εὐχαριστῶ θερμά, π. Ἀναστάσιε, γιά τά " Ἀθόρυβα" πού ἔλαβα καί  συν - χαίρω ἀπό καρδιᾶς. Ἰδιαιτέρως σᾶς συγχαίρω γιά τόν τίτλο: δέν εἶναι μόνον εὔστοχος, ταιριάζει μέ τό ὕφος καί τόν  "ἦχο" τῶν ποιημάτων πού δέν φωνασκοῦν. Κάθε ἄλλο: τίποτα κραυγαλέο στά τρυφερά σας Ἀθόρυβα. Σέ μιάν ἐποχή τρομεροῦ θορύβου (ἀνοίγω παρένθεση γιά νά σᾶς παραπέμψω στόν Rollo May καί ὅσα γράφει στό βιβλίο του Τhe Courage to Create γιά τήν σημασία τοῦ θορύβου ὡς σημάδι μεγάλου προσωπικοῦ καί συλλογικοῦ ἄγχους) τά Ἀθόρυβα ἀντανακλοῦν τήν διαύγεια τῆς ἐσωτερικῆς ματιᾶς πρός τόν κόσμο, τήν διάκρισή της νά στέκεται στήν ἀξία τῶν λεπτομερειῶν, στόν πλοῦτο τῶν μικρῶν πραγμάτων. Εἶναι, ὅπως τό προσλαμβάνω, ὡσάν νά λέτε στόν ἀναγνώστη πώς "Ναί, ὑπάρχουν  πολλά μικρά πράγματα γύρω μας, ἀλλ' ὅμως καθόλου ...ἀσήμαντα!"

Τά διαβάσαμε καί ξεχωριστά, καί μαζί μέ τόν σύζυγό μου, καί ὁ κάθε ἕνας σημείωσε ποῦ στάθηκε περισσότερο. Ὁ Νικόλας γιά παράδειγμα ἔχει σημειώσει μέ τρία "ν" τήν Ἱκεσία, ὅπως καί τήν τρίτη στροφή ἀπό τήν Ἐπαφή, τό Ἡμέρας Στολίδια, τό Στό Ναό. Ἐμένα μέ συγκίνησαν τά Χαρτάκια καί Πέτρες Καί τούς δυό μας, ξεχωριστά τό Ἐπί Θερινῶν Ὑδάτων!

Θέλω νά σᾶς γράψω δυό λόγια ἰδιατέρως γι' αὐτό τό τελευταῖο: σέ πρώτη ἀνάγνωση μοιάζει περιγραφικό. Ὅμως ἀφήνει στήν ψυχή ἕνα λεπτό σκίρτημα, πού, ἐμένα τουλάχιστον, μέ ὤθησε νά ξαναγυρίσω κάμποσες φορές σ' αὐτό γιά νά καταλάβω ποῦ ὀφείλεται. Τό ποίημα δέν εἶναι οὔτε δύσκολο, οὔτε ἀφηρημένο, οὔτε πολύπλοκο.

Κάποια στιγμή ὅμως ἔνιωσα πώς στίς στροφές 3 καί 4 ἀλλάζει ἐπίπεδο, κι αὐτό συμβαίνει μέ ἁπλότητα καί ἀμεσότητα: 

                                                      Τί κι ἄν ἡ εἴσοδος 

                                                               ἔμεινε ἀνοιχτή;

                                                     Ἡ λιτανεία

                                                               δέν ὁλοκληρώθηκε.

Λέγοντας "ἀλλαγή ἐπιπέδου", ἐννοῶ πώς πραγματοποιεῖται μιά μετάβαση ἀπό τήν συγκεκριμένη ἡμέρα καί τό συγκεκριμένο συμβάν, σέ μιά πολύ πιό βαθιά διαπίστωση καί γενίκευση πού ἀφορᾶ στήν ζωή τῶν περισσοτέρων ἀπό μᾶς, γιά νά μήν πῶ ὅλων: 

Ἄν ὁ βίος μας εἶναι στήν οὐσία του ἕνα Προσκύνημα, ἡ Εἴσοδος μένει ἀνοιχτή γιά μᾶς. Ἀλλά ἡ λιτανεία δέν ὁλοκληρώνεται.

Θά μιλούσαμε γιά χαρμολύπη, ἀφοῦ ἡ Εἴσοδος παραμένει ἀνοιχτή καί ἀναμένει, ἐντούτοις ἡ τέταρτη στροφή μέ τό χρῶμα τοῦ ἀρχαίου χαλκοῦ, βάφει... ἀθόρυβα τήν μετάβαση σέ ἕνα μυστήριο πού παραμένει ἄγνωστο: 

Θά μᾶς δοθεῖ ἄλλη εὐκαιρία;

Θά μπορέσουμε κάποια φορά νά εἰσέλθουμε ;

Θά ὑπάρξει ἕνα Θέρος χωρίς ἐπίφοβα καί ἀκυρωτικά ὕδατα;

Ἔτσι, κατά τήν δική μου ἀνάγνωση καί τήν δική μου συγκίνηση, τό ποίημα ἀνυψώνεται σέ Ὑπαρξιακό Χωροχρόνο.

Μέ εἰλικρίνεια θά πῶ ὅτι ἔχω ἀμφιβολίες γιά τό ἄν μέ τόν παραπάνω χαρακτηρισμό ἀκριβολογῶ. Μήπως θά ἔπρεπε νά πῶ ὅτι ἀποκτᾶ Ὀντολογικό βάθος π.χ;

Ἤ ὅτι μετακενοῦται σέ φιλοσοφικό Ποτήριο Στοχασμοῦ σχετικά μέ τό ἀνολοκλήρωτο ἤ μᾶλλον Ἀτέλεστο τῆς ἀνθρώπινης πορείας;  

Mπορεῖ νά κάνω λάθος, τό ἀποδέχομαι προκαταβολικά. Ἐσεῖς κρατεῖστε πώς κατ' ἐμέ αὐτοί οἱ στίχοι πού ἀντέγραψα μέ κόκκινο, βιδώνονται στόν νοῦ καί στήν καρδιά.

Σέ μιάν ἐποχή ἀπίστευτης ἀδολεσχίας ἤ ἀκριβέστερα λογοδιάρροιας, ὅπου τό κυνηγητό τῆς πρωτοτυπίας ἔχει γίνει μανία, καί  ἡ ἀσάφεια κυριαρχεῖ, τό νά γραφοῦν δυό τρεῖς ἀξέχαστοι στίχοι δέν εἶναι μικρό πράγμα. Εἶναι Δῶρο καί χρειάζεται νά τό φυλάξετε μέ μεγάλη προσοχή.

Κλείνοντας θά τολμήσω νά δώσω σχῆμα σέ μιά αἴσθηση πού ἔχω, ἀδιαμόρφωτη ὅμως: κάτι ἔχει ἀλλάξει στόν πυρήνα τῆς ὕπαρξής σας. Κάτι ἤ πολλά ἔχετε μυστικά ἀφομοιώσει, κι αὐτό ἀντανακλᾶται στήν ἐκφραστική σας. 

Μέ τό μικρό καί ταπεινό δικαίωμα μιᾶς μακρᾶς πείρας στά τῆς γραφῆς, παίρνω τό θάρρος νά σᾶς προειδοποιήσω καί νά σᾶς προετοιμάσω: τό ἑπόμενο βῆμα σας θά εἶναι πιό δύσκολο. Ἔτσι εἶναι στήν Ἀμφίπολη (σελ. 32)· ἔτσι συμβαίνει, ἔτσι γίνεται καί μέ τίς λέξεις: Ἀπ' τό θάνατο στή ζωή (σελ. 26).

Σᾶς εὐχαριστοῦμε ξανά γιά τά  Ἀθόρυβα.

Θά λάβετε κι ἀπό μένα τήν Μυθ-Ἱστορία πού ἀπαίτησε κοντά 20 χρόνια γιά νά φτάσει σέ κάποιο σημεῖο ὁλοκλήρωσης.

Σέ κάποιο σημεῖο θά βρεῖτε μικρή ἀναφορά σέ ἕναν Ναυπλιέα ἱερέα... Ἀλλά θά χρειαστεῖτε χρόνο, ἡσυχία καί καθόλου βιασύνη.

Θά χρειαστεῖτε, πιθανόν, πολλές ἀναγνώσεις ,γιατί εἶναι ἕνα δύσκολο ἐγχείρημα σύνθεσης πολλῶν στοιχείων, ἐντελῶς κόντρα στόν καιρό πού βιάζεται καί θορυβεῖ ἀκόρεστα.

Πάντα μέ τά ἴδια αἰσθήματα τιμῆς

Ν.Κ.