Το λουλούδι

 
Έτσι ξεχώριζα την γιορτή Της Σταυροπροσκυνήσεως από την γιορτή Της Ύψωσης, που ήταν, ο βασιλικός. Η μιά γιορτή την άνοιξη και η άλλη στις αρχές του Σεπτέμβρη. Ούτε κρύο, ούτε ζέστη, για τον καιρό λέω. Στην δεύτερη κάναμε ακόμη μπάνιο στην θάλασσα, στην πρώτη δεν είχαμε αρχίσει ακόμα. Ήταν περίεργο, για μένα, παιδί μια σταλιά πράγμα, και οι δυό εορταζόμενοι Σταυροί, να έχουν νηστεία.
 

Τώρα που μόλις πέρασε η γιορτή του πρώτου, με την όμορφη τελετή με τα ολόδροσα άνθη της γης πανω στον δίσκο, με τον Σταυρό στην μέση και  τα τρία κεριά, βρέθηκα, νοερά φυσικά - που αλλού; - στα Θεραπειά μου. Τότε που η γιαγιά μου μας μάλλωνε, "Αντε χτύπησε η καμπάνα και εσείς ακόμα στον καθρέπτη, θα Τον χάσετε..." έφευγε πριν από μας, μόνη της, έτρεχα να την προφθάσω για να μην Τον χάσω όπως έλεγε. Η θεία Λεμονίτσα τις πιό πολλές φορές μας είχε προλάβει και κοιτούσε με ανησυχία την είσοδο του Νάρθηκα να μην "βγει" ο Σταυρός και εμείς, Τον χάσουμε. Έβγαινε, λοιπόν στα γερά χέρια του Παπά Αχιλλέα, ψηλά πάνω από το κεφάλι του από την Βυμόθυρα της Αγίας Πρόθεσης, μπροστά τα Εξαπτέρυγα και ο καντηλανάπτης με το θυμιατό περπατώντας βήμα-βήμα, πίσω-πίσω, περνούσε την καρδιά του Ζαρίφη[1] -οι Θεραπειανοί ξέρουν-, την πίσω πλευρά του Παραθρονίου, το στασίδι της μαμάς μου, της κυρίας Ζωγράφου που στεκόταν εκεί η γιαγιά της Αλέκας, τα σκαλιά που ανέβαιναν στον Άμβωνα, έκανε στροφή στα αριστερά του για να φτάσει στο κέντρο του Σολέα, να γυρίσει τρείς φορές γύρω από το τρισκέλι με το "Σώωσον Κύυριε τον λαοόν σου..." και το "Τον Σταυρόοοον σου προσκυνούμεν...". Κάθε χρόνο το ίδιο, η ίδια ιεροτελεστία και κάθε χρόνο να περιμένω να βλέπω τα γνωστά και να μην θέλω να χάσω ούτε στιγμή. 
 
Ο Δεσπότης παρών, πήγαινε και στο Μακροχώρι και στον Άγιο Στέφανο, στο Μπουγιουκντερέ ή στο Γενιμαχαλέ πότε-πότε (στραβομουτσουνιάζαμε τότε), συχνότερα σε μας αφού "σε μας" ήταν η έδρα της Μητρόπολης Δέρκων και φυσικά, μαζί του και ο Διάκος που, και πάλι φυσικά, θα έκανε κήρυγμα, θα έβγαζε λόγο ας πούμε. Η γιαγιά έλεγε, πως ο Δεσπότης πάει πάντα με τον Διάκο του και άλλα τέτοια πολλά που αφού έτσι έλεγε, έτσι ήταν και μέσα σε αυτά ήταν, πως αυτή η γιορτή είναι πάντα στα μισά του Σαρανταημέρου.  Κοιτάζοντας το τρισκέλι στην μέση της Εκκλησίας και με τον δίσκο με τον Σταυρό στην μέση του, ήταν πολύ εύκολο να καταλάβω πως όλα αυτά είχαν σχέση με τα μισά του δρόμου για το Πάσχα. Αχ γιαγιά! Αχ γιαγιά!  
 
Με το λουλούδι στο χέρι από το χέρι του Παπά που θα έμπαινε στα Εικονίσματα λοιπόν, και λουλούδια πολλά όχι μόνο στον δίσκο με τα τρία κεριά, αλλά και πολλά άλλα σε ένα μακρόστενο τραπέζι με κεντητό κάλυμμα στον νάρθηκα, βαλμένα με γούστο το ένα κοντά στο άλλο σύμφωνα με το ύψος του μίσχου του καθενός,  για να τα προσφέρουν οι κοπελιές στους πιστούς μόλις έμπαιναν στην Εκκλησία. Τα πρόσφεραν, τρόπος του λέγειν, αφού, με το "βοήθειά σας"  και το κανί  (το πιτσιλάϊ, όπως εγώ το είχα βαφτίσει για ευκολία) στο χέρι μιάς δεσποινίδας να ραντίζει με ροδόσταμο τους εισερχόμενους, έριχναν τον οβολό τους στο καλαθάκι, έπαιρναν το ανθάκι τους, άσχετο με αυτό που θα τους έδινε ο παπάς. Και δεν ήταν μόνο σε αυτήν την γιορτή αυτό το συνήθειο, ήταν και σε άλλες γιορτές.  Ακόμα και την Μεγάλη Πέμπτη και την Μεγάλη Παρασκευή και Των Βαΐων (στην έξοδο μοιράζονταν μικρά Σταυρουδάκια από βάγια). Ήθελα και εγώ να είμαι εκεί μαζί με τις δεποινίδες με τις στενές φουστίτσες τους, τα τακουνάκια τους, κοπελιές,  μεγαλύτερες εξαδέλφες μου και τις φιληνάδες τους, να μοίραζα και εγώ λουλούδια και να ραντιζο-πιτσιλούσα αυτούς που έμπαιναν.  Κάποτε ήρθε και η δική μου σειρά, κάπως αργά, ο κόσμος,  ο δικός μας κόσμος, άρχισε να αραιώνει. Τα γνωστά, τα πάθη της Πόλης.
 
Στο διάστημα της Θ. Λειτουργίας, αποκλείεται να ήταν νωρίτερα,  αφού σπάνια ήμουν εκεί πριν την δεύτερη καμπάνα και ως εκ τούτου έχανα το Εωθινό, -τι ήταν αυτό το Εωθινό πάλι; Όλο το άκουγα, το άκουγα και ιδέα δεν είχα για πιό πράγμα μιλούσαν, μέχρι που κοίταξα στο λεξικό Ευστασιάδη και κάτι κατάλαβα-, ένας σοβαρά χαμογελαστός, καλοντυμένος, κοστουμαρισμένος και γραβατωμένος Επίτροπος,  με καλογυαλισμένα παπούτσια, έβγαζε δίσκο. Ο δίσκος (να πάλι επιπρόσθετες θύμισες), αν δεν κάνω λάθος, ήταν ασημένιος, με ένα μαλακό πράσινο καλυμματάκι για να μην κάνουν θόρυβο τα κέρματα που ρίχναμε.
 
Πότε-πότε έβγαινε και δεύτερος για κάποιο από τα Ευαγή μας Ιδρύματα ή το συσσίτιο του Σχολείου μας από κάποια κυρία από ένα από τα αδελφάτα. Εντύπωση με είχε αφήσει η παρουσία μιάς γυναίκας, να πηγαίνει πίσω από έναν από τους κοστουμαρισμένους Επιτρόπους που μας πάντιζε με ροδόνερο,  περιέφερε δίσκο φορώντας άσπρη μπροστέλα και κολλαρισμένη άσπρη πετσέτα στο κεφάλι της, που φυσικά δεν ήταν πετσέτα, έτσι την έβλεπα εγώ. Μερικά αα και λίγα ου ακουγόταν μαζί με τα κλικ-κλικ από ανοιγοκλεισίματα της τσάντας των κυριών, μερικοί ψίθυροι, "νοσοκόμα, εθελόντρια, Μπαλουκλί" ακουγόταν και εγώ ονειρευόμουν τα ψαράκια της Μπαλουκλιώτισσας. 
 
Με "Το Σήμερον της σωτηρίας ημών το κεφάλαιον", αν δεν είχε περάσει κι όλας, δηλαδή  η γιορτή της γιαγιάς μου, της φιληναδίτσας μου Λίτσας και της δικής της γιαγιάς - στο σπίτι τους είχαν φωλιά τα αποδημητικά χελιδόνια τα οποία μόλις κατεύθαναν- και της εξαδέλφης μου. Νηστίσιμα τα κεράσματα, αλλά "μπορείτε να τρώτε Sana" [2] μας είπαν. Ποιοί ήταν αυτοί που μας το είπαν; Να πω την αλήθεια, δεν ρώτησα. Βέβαια, τρώγαμε ψάρι. Και τι ψάρι! Μπακαλιάρο με σκορδαλιά. Ερχόταν από την Αθήνα, ξαλμυριζόταν με τις ώρες,  γινόταν μαλακός από το πολύ μούσκεμα και κατέληγε σε μπουκιές πριν ο ταλαίπωρος μπει σε κουρκούτι νηστίσιμο για να καταλήξει σε καυτό λάδι, τσιρτσιρίζοντας και πασαλείβοντας τοίχους και τα τριγυρινά της κουζίνας, μέχρι την τελευταία κάλυση,  στην πιατέλα. Και αμάν, να τον σκεπάσουμε με πετσέτα και όχι με καπάκι για να κρατηθεί ζεστός αλλά να μείνει και τραγανός... Στο τραπέζι η σκορδαλιά, έτοιμη από την παραμονή,  άσπρη, "σκόρδο, ψωμί, λάδι, ξύδι και αλάτι, α, και καλό δούλεμα". "Ούτε κουκουνάρι, ούτε τίποτα. Πατάτα; Θεός φυλάξη"  έλεγε και πάλι η γιαγιά μου. Αντίρρηση; Ουδεμία.
 
Με το ένα και το άλλο κυλούσε για τα καλά ή καλούτσικα η ζωή μας. Έφευγε το Λουλούδι, έφευγε ο Ευαγγελισμός, τέλειωναν οι Χαιρετισμοί και συνεχίζαμε την καθημερινότητά μας, σπίτι, δουλειά, σχολείο, κρυολογήματα, λίγο γκαχ και λίγο γκουχ, προβλήματα υγείας μικρά και μεγάλα. Σε λίγο θα έφτανε η Πασχαλιά. Την περιμέναμε. Την περιμέναμε πως και πως.
 
Καί του χρόνου.   
 
[1] Η ταριχευμένη καρδιά του Ευεργέτη Γεωργίου Ζαρίφη
[2] Φυτική μαργαρίνη
 
Νίκη Beales
Μάρτιος- που δεν λείπει από την Σαρακοστή, 2023
Buckingham, Αγγλία