Τοπικοί Άγιοι στη Βρετανία

Α. Η αξία και η ιστορική σημασία των τοπικών Αγίων

- Νοηματοδοτούν την πνευματική ζωή της τοπικής Εκκλησίας
Η Εκκλησία αναπτύσσεται γύρω από τον Κ.η.Ι.Χ., τα μυστήρια και τους Αγίους. Οι τοπικοί Άγιοι γεμίζουν και εμπλουτίζουν την πνευματική ζωή των πιστών, με την παρουσία τους, την ευλογία που προσφέρουν, τα θαύματα που επιτελούν και με την ζωντανή και ζωηρή συμμετοχή τους στα δρώμενα του λαού της περιοχής.

- Αναμορφωτές σε εκκλησιαστικό αλλά και πολιτιστικό επίπεδο
Συνήθως οι τοπικοί Άγιοι είναι σημαντικές προσωπικότητες, που επηρεάζουν την όλη ζωή της τοπικής κοινωνίας. Γύρω από την πανήγυρή τους αναπτύσσονται έθιμα και παραδόσεις, γίνονται μελέτες και εκδίδονται βιβλία, και γενικώτερα δημιουργείται ένα πολιτιστικό πλαίσιο, που είναι οπωσδήποτε ευεργετικό για την τοπική κοινωνία.

- Συσπειρώνουν το λαό
Σε περιπτώσεις ανάγκης ο πιστός λαός ξέρει καλά που να ακουμπήσει και που να βρει παρηγοριά. Η Εκκλησία και οι πολύ γνωστοί στους πιστούς τοπικοί Άγιοι προσφέρουν ασφάλεια, προστασία, βοήθεια και καταφυγή σε όσους την ζητούν με πίστη και σεβασμό.

- Παραδειγματίζουν και διδάσκουν
Όλοι οι Άγιοι, τοπικοί και οικουμενικοί, προσφέρουν πάντοτε ζωντανό παράδειγμα στους πιστούς, οι οποίοι αποζητούν σε αυτούς θετικό πρότυπο για τη ζωή τους και ιδιαίτερα για τη ζωή των νέων ανθρώπων, οι οποίοι συνήθως ταλανίζονται αρκετά μέχρι να βρουν την ψυχική και πνευματική τους σταθερότητα και ισορροπία. Οι τοπικοί Άγιοι έχουν έναν ιδιαίτερα δυναμικό τρόπο διείσδυσης στη ζωή της τοπικής κοινωνίας και μπορούν με το παράδειγμα, με την αγιασμένη ζωή και την άσκησή τους, κάποτε και με τα συγγράμματά τους, να διδάξουν και να κατηχήσουν τον λαό, ο οποίος διψάει για λόγο που να συνοδεύεται και από παράδειγμα ζωής.

.

Β. Ο Άγ. Aριστόβουλος - Ιδρυτής της Εκκλησίας στη Βρετανία
(15 Μαρτίου και 31 Οκτωβρίου)

Ένας από τους εβδομήκοντα Αποστόλους είναι κι ο Άγιος Αριστόβουλος, αδελφός του Αποστόλου Βαρνάβα. Κατ’ αρχάς το όνομα του Αγίου Αριστόβουλου είναι όνομα Ελληνικό και σημαίνει «αυτόν που συμβουλεύει τα χρήσιμα και τα άριστα». Για την παιδική και νεανική ηλικία του Αποστόλου δεν γνωρίζουμε δυστυχώς τίποτα. Το μόνο που γνωρίζουμε γι' αυτόν είναι, πώς από νωρίς υπήρξε ένας από τους ακολούθους του μεγάλου Αποστόλου Παύλου, ο οποίος τον χειροτόνησε επίσκοπο και τον απέστειλε στις Βρετανικές νήσους για το κήρυγμα του Ευαγγελίου. Οι κάτοικοι των σημερινών Βρετανικών νήσων την εποχή εκείνη βρίσκονταν σε ημιάγρια κατάσταση. Για χρόνια ο ιερός Αριστόβουλος ανάμεσα σε μύριες δυσκολίες κι εξευτελισμούς συνεχίζει με αυταπάρνηση και παραδειγματικό ζήλο το έργο της σποράς του λόγου του Θεού. Στο τέλος η μεγαλεπήβολη προσπάθεια του είχε πλούσια την αμοιβή της. Όταν εκοιμήθη, άφησε πίσω του μία Εκκλησία ολιγάριθμη μεν, αλλά ζωντανή.

Γ. Ο Άγ. Αλβανός - πρωτομάρτυρας των Άγγλων
(17 Ιουνίου)

Ο Αλβανός ήταν κάτοικος του Βερουλάμιουμ, μιας από τις πόλεις που έχτισαν οι Ρωμαίοι κατά τους τρισήμισυ αιώνες κυριαρχίας τους στη Βρετανία (43-409 μ.Χ.). Παρόλο που ήταν παγανιστής, ο Αλβανός πρόσφερε το σπίτι του ως καταφύγιο σε κάποιον διωκόμενο χριστιανό ιερέα. Καθώς η φιλοξενία αυτή κρατούσε μέρες, έκανε εντύπωση στον οικοδεσπότη η συμπεριφορά του φυγάδα, ο οποίος πολλές στιγμές του εικοσιτετραώρου τις αφιέρωνε σε θερμή προσευχή. Όταν λοιπόν ο Αλβανός εκδήλωσε ενδιαφέρον για τη χριστιανική πίστη, ο ιερέας τον κατήχησε σιγά-σιγά και τελικά έγινε μέλος της χριστιανικής εκκλησίας. Τότε, όμως, ο διοικητής της πόλης πληροφορήθηκε ότι στο σπίτι του Αλβανού κρυβόταν ο ιερέας και έστειλε να τον συλλάβουν. Ο Αλβανός τον φυγάδευσε και κατηγορήθηκε τόσο για την υπόθαλψη του διωκόμενου κληρικού, όσο και για αποστασία από την προγονική του θρησκεία. Αρνούμενος να αποκηρύξει την πίστη του στο Χριστό, υπέμεινε βασανιστήρια και τελικά αποκεφαλίστηκε στο λόφο λίγο πιο πέρα από την πόλη, ενώπιον πλήθους λαού και εν μέσω «θαυμαστών» σημείων. Ο Άγιος Αλβανός ενταφιάστηκε στο σημείο του μαρτυρίου του. Ο τάφος του έγινε γρήγορα τόπος προσκυνήματος και θαυμάτων και στεγάστηκε σε ναό. Με το πέρασμα των αιώνων υψώθηκε στο σημείο εκείνο μεγάλος καθεδρικός ναός, ο οποίος είναι σε χρήση μέχρι σήμερα, ανήκοντας βέβαια στους Αγγλικανούς, αλλά χρησιμοποιούμενος τακτικά από τους Ορθοδόξους για την τέλεση της Ορθόδοξης Θείας Λειτουργίας.

Δ. Ο Άγιος Δαβίδ - Αρχιεπίσκοπος και Προστάτης της Ουαλίας
(1 Μαρτίου)

Ὁ Ἅγιος Δαβὶδ καταγόταν ἀπὸ τὴν Οὐαλία καὶ ἀνατράφηκε μὲ παιδεία καὶ νουθεσία Κυρίου. Έζησε τον 6ο αιώνα μ.Χ. Ἀπὸ νεαρὰ ἡλικία ἀκολούθησε τὸ μοναχικὸ βίο καὶ ἐκάρη μοναχός. Την χειροτονία σε επίσκοπο έλαβε από τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων, όταν μετέβη εκεί για να προσκυνήσει τους Αγίους Τόπους. Κατόπιν εξελέγη και εγκαταστάθηκε στην θέση του Αρχιεπισκόπου Ουαλίας. Το πιό γνωστό θαύμα συνδεμένο με τον Άγιο Δαβίδ πραγματοποιήθηκε όταν κάποτε κήρυσσε στη μέση ενός μεγάλου πλήθους. Οι ακροατές παραπονέθηκαν ότι δεν μπορούσαν να τον δουν και να τον ακούσουν. Και τότε, το έδαφος όπου στεκόταν ο Άγιος υπερυψώθηκε και πήρε τη μορφή ενός μικρού λόφου, έτσι ώστε όλοι να έχουν καλή θέα του Αγίου. Επίσης, είδαν κι ένα λευκό περιστέρι να στέκεται στον ώμο του, σημάδι της επιείκειας και της ευλογίας του Θεού προς τον Άγιο.

Ε. Άλλοι Βρετανοί Άγιοι

1. Ο Άγιος Θεόδωρος ο εκ Ταρσού
(19 Σεπτεμβρίου)

Όταν κατά τον 7ο αι. η θέση του Αρχιεπισκόπου του Κάντερμπουρυ κενώθηκε ο τότε Πάπας Βιτάλιος, αναζητώντας κάποιον άξιο του αρχιεπισκοπικού αξιώματος, βρήκε τον Ιερομόναχο άγιο Θεόδωρο, ο οποίος είχε καταγωγή από την Ταρσό της Κιλικίας (πατρίδα του αποστόλου Παύλου). Ο Θεόδωρος είχε γνώσεις βιβλικές και επιστημονικές. Μόλις έφτασε στη Βρετανία επισκέφθηκε κάθε μικρή ενορία. Ο λαός τον αγάπησε γρήγορα, επειδή εκτός από απλό κήρυγμα δίδασκε τις Γραφές, χριστιανική φιλολογία και ποίηση, αστρονομία και αριθμητική. Επιπλέον, η ψαλτική τέχνη διαδόθηκε σε όλη την χώρα. Κοιμήθηκε στην ηλικία των 88 ετών στίς 19 Σεπτεμβρίου 690. Στον τάφο του έγραψαν ένα ποίημα 34 στίχων. Ένα απόσπασμα από αυτό έλεγε:

Εδώ αναπαύεται ο περίφημος Θεόδωρος,
Ένα ελληνικό όνομα,
Ο οποίος είχε το αξίωμα του αρχιεπισκόπου στην Αγγλία.
Ευτυχής και ευλογημένος…
εργάστηκε με επιμέλεια, και ωφέλιμους κανόνες στους μαθητές του εδίδαξε.

2. Ο Άγιος Βέδας ο Σεβάσμιος
(27 Μαΐου)

Βέδας ο Σεβάσμιος - the Venerable Bede. Για τη ζωή του Αγίου αυτού δεν γνωρίζουμε πολλά, παρά μόνο ότι έζησε τον 7ο αιώνα και ότι εισήλθε στη μοναστική κοινότητα στην ηλικία των επτά χρονών. Όπως λέει και ο ίδιος: «Έχω περάσει όλη τη ζωή μου στο μοναστήρι αφιερώνοντάς την στη γραφή και στην ανάγνωση». Ο Βέδας είναι ένας από τους πιο γνωστούς μεταξύ των Πατέρων στη Μεγ. Βρετανία και θεωρείται και ένας από τους καλύτερους ιστορικούς μέχρι και σήμερα. Επίσης έγραψε βίους αγίων και ερμήνευσε μερικά χωρία απο το Ευαγγέλιο, τις Πράξεις των Αποστόλων και τις Καθολικές Επιστολές. Το πιο γνωστό του έργο είναι η Εκκλησιαστικὴ Ιστορία του Αγγλικού λαού.

3. Η Αγία Γουλχίλντα (Wulhilda)
(9 Δεκεμβρίου)

Αφιερώθηκε στο Θεό από νεαρής ηλικίας και φύλαξε τις υποσχέσεις και τους μοναχικούς όρκους της, παρά τις δυσκολίες και τους πειρασμούς που αντιμετώπισε. Όταν ήταν ακόμη δόκιμη μοναχή απέρριψε τις προτάσεις για γάμο του βασιλιά Edgar ο οποίος την ερωτεύθηκε παράφορα. Τελικά ο βασιλιάς πείσθηκε να την αφήσει ήσυχη, αφού εκείνη ήταν πλήρως αφιερωμένη στο μοναχικό βίο. Την κατέστησε μάλιστα ο ίδιος ηγουμένη της μονής του Barking και προσέφερε στη μονή σημαντικές εκτάσεις γης. Στην ίδια μονή προσέφερε και η Αγία Γουλχίλντα την πατρική της κληρονομιά. Η Αγία έζησε με μεγάλη αυστηρότητα και έγινε υπόδειγμα αρετής. Εκοιμήθη το 1000 μ.Χ. αφήνοντας αγαθή μνήμη.

Επιλογικά

"Η Εκκλησία στις Βρετανικές Νήσους θα αρχίσει να μεγαλώνει, μόνο όταν αρχίσει να τιμά τους δικούς της Αγίους".

(Άγιος Αρσένιος της Πάρου †1877)

Κείμενο: π. Α.Δ.Σ.
(Περίληψη ομιλίας)