Saturday 11 September 2010

Τσακώνικη διάλεκτος


H καλή μας φίλη βιολόγος καθηγήτρια Φ.Μ. μας έστειλε αυτή την ωραία φωτογραφία από τις φετινές της διακοπές. Είναι από το Λεωνίδιο της Αρκαδίας. Εκεί διασώζεται ακόμα η λεγόμενη «Τσακώνικη διάλεκτος». Η Τσακώνικη διάλεκτος είναι εξέλιξη της Λακωνικής η οποία με τη σειρά της είναι εξέλιξη της αρχαίας Δωρικής της Πελοποννήσου. Το γλωσσικό αυτό ιδίωμα ολιγομιλιέται στην περιοχή του Λεωνιδίου και διασώζει θαυμάσια τον ήχο της Δωρικής. Εκτός της Τσακωνιάς, η διάλεκτος μιλιόταν μέχρι το 1924 και σε δύο χωριά της Προποντίδος, Βάτκα και Χαβουτσί, στα οποία είχαν εγκατασταθεί άποικοι από την Τσακωνιά.

Σε αρκετά σημεία των δρόμων της περιοχής υπάρχουν συνθήματα και μηνύματα στα τσακώνικα, για να ενημερώνεται ο επισκέπτης για την γλωσσική ιδιαιτερότητα της περιοχής. Στην πινακίδα που βλέπουμε στην παρούσα ανάρτηση διαβάζουμε έναν γλυκό αποχαιρετισμό: “Το καλέ να ζάτε. Αϊα πορεία νιούμου - Στο καλό να πάτε. Λάδι ο δρόμος σας”.

3 comments:

Α. Παπαγιάννης said...

Φίλος (εξ Αγγλίας) από τα μέρη εκείνα μου έστειλε το ακόλουθο τσακώνικο κείμενο, που (όπως λέει) δεν θέλει μετάφραση:

Αφέγκη νάμου π' έσι τον ουρανέ. Να ένι αγιαστέ το όνουμά ντι, να μόλει α βασιλεία ντι, να ναθεί το θέλημά ντι, όπου τον ουρανέ έτρου τόσι ταν-ι-γή. Τον άντε τον επιούσιε (ταρ αμερή) δι νι νάμου σάμερε, τόσι άφε νάμου τα χρία νάμου, όπουρ έμε αφίντε τσ' ενεί του χρεώστοι νάμου, τόσι να μη νάμου φέρερε σε κειρασμό, αλλά ελευτέρου νάμου από το κακό.

Anastasios said...

@ Α. Παπαγιάννης,

Καταπληκτικό το τσακώνικο "Πάτερ ημών".

Σοφία said...

Δυστυχώς, ελάχιστοι πλέον μιλάνε τη γλώσσα αυτή... Εδώ και χρόνια γίνεται προσπάθεια να τη μάθουν τα νέα παιδιά μέσα από το σχολείο, αλλά τα αποτελέσματα είναι αμφίβολα.