O Ευαγγελιστής Μάρκος

...και το Ιερό του Ευαγγέλιο

          Εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Αμήν.

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ !

          Στο Συναξάρι της ημέρας διαβάζουμε σήμερα, ότι: «τη KE΄ του αυτού μηνός, μνήμη του Αγίου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Μάρκου».

          Αξίζει οπωσδήποτε να αναφερθούμε σήμερα για λίγο σε αυτή την μεγάλη προσωπικότητα της Καινής Διαθήκης και της Οικουμενικής Χριστιανοσύνης, στον λέοντα της πίστης, τον παμμακάριστο και πάνσοφο, τον ποταμό της ειρήνης, ο οποίος, σύμφωνα με τον ιερό υμνωδό, περιέκλυσε και κατήρδευσε της γης το πρόσωπο με τα νάματα του ευαγγελικού του κηρύγματος.

          Σεβασμιώτατε Δέσποτα, Θεοφιλέστατοι Άγιοι Αρχιερείς,

          Σεβαστοί Πατέρες, Αγαπητοί αδελφοί,

          Η Αγία Εκκλησία μας τιμά σήμερα την ιερή μνήμη του Έλληνα και ελληνόφωνου Ευαγγελιστή Μάρκου, που μπορεί να μην ήταν μέλος της ομάδας των 12 Αποστόλων, έγινε όμως αφοσιωμένος και φιλότιμος συνεργάτης των Πρωτοκορυφαίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, καθώς και του Απ. Βαρνάβα. Έδρασε ιεραποστολικά και κηρυκτικά, θαυματούργησε και μαρτύρησε στην Αλεξάνδρεια, την Εκκλησία της οποίας -σύμφωνα με την Παράδοση- ίδρυσε και στερέωσε.

Η μεγαλύτερη προσφορά του είναι αναμφισβήτητα το Ιερό Ευαγγέλιο, το οποίο ο ίδιος συνέγραψε, το επονομαζόμενο «Ευαγγέλιο των θαυμάτων του Ιησού Χριστού». Στο ιερό αυτό κείμενο ο πανεύφημος Απόστολος θέλησε να δώσει έμφαση στην εξιστόρηση των υπερφυσικών έργων του Χριστού! Αυτός προφανώς ήταν ένας τρόπος με τον οποίο ήθελε ο Μάρκος να κάνει αισθητή τη θεϊκή δύναμη του Ιησού. Κι αυτή η ευαγγελική μέθοδος συνέβαλε έτσι ώστε να γίνει καλύτερα αναγνωρίσημη η παρουσία του Θεού ανάμεσα στους ανθρώπους, οι οποίοι βιώνοντας κατ’ αρχάς και μελετώντας αργότερα τα σχετικά με την υπερφυσική δύναμη του Χριστού καταλαμβάνονταν από έκπληξη, δέος, ευγνωμοσύνη κι ευλάβεια!

          Ο Ιησούς του Ευαγγελίου του Μάρκου είναι -όπως τον ονομάζει ο Απ. Παύλος- «ο Υιός του Θεού εν δυνάμει» (Ρωμ. 1, 4)! Είναι Αυτός στον οποίο οι άνθρωποι προσέβλεπαν με σκοπό να γευθούν και να απολαύσουν την ευεργετική Του δύναμη. Είναι Αυτός στον οποίο πλήθη ασθενών κατέφευγαν με την βέβαια ελπίδα της θεραπείας. Τα θαύματα δε που πραγματοποιούνταν γεννούσαν πρώτα κι ύστερα στήριζαν την πίστη των ανθρώπων στο Θεό, καθώς και την εμπιστοσύνη και αναγνώριση του θείου μεγαλείου και της ουράνιας προέλευσης του Λυτρωτή και Σωτήρα του κόσμου.

          Σύγχρονοι σχολιαστές του εν λόγω Ευαγγελίου αναφέρουν ως το πιο εμφανές χαρακτηριστικό του την αντικειμενικότητα των αφηγήσεών του. Για τον λόγο αυτό ένας απ’ αυτούς (Westcott) ονόμασε το Ευαγγέλιο του Μάρκου «αντίγραφο ζωής»! Ιουδαίοι σχολιαστές της Αγίας Γραφής, που εξέδωσαν πρόσφατα ένα ογκώδες, εξαιρετικά ενδιαφέρον και βέβαια άκρως πρωτότυπο υπόμνημα στην Καινή Διαθήκη, αναφέρονται με ιδιαίτερα κολακευτικά λόγια στον ευπρεπή και εύκοσμο Μάρκο και στο Ιερό του Ευαγγέλιο. Λένε, λοιπόν, χαρακτηριστικά οι Ιουδαίοι σχολιαστές πως «Η παραπλανητική απλότητα του Μάρκου εκτιμήθηκε πλήρως προς τα τέλη του 20^ου αιώνα, όταν θεωρητικοί της λογοτεχνίας και θεολόγοι σημείωσαν την σύλληψη του ρεαλισμού της αφήγησης του Ευαγγελίου του». Συνεχίζουν δε, υποστηρίζοντας πως, «Οι ιστορίες περιγράφονται ρεαλιστικά και με υποβλητικές λεπτομέρειες της καθημερινής ζωής. Ο Μάρκος, περισσότερο από τους άλλους Ευαγγελιστές, δεν χάνει ποτέ επαφή με τον τρόπο ζωής των απλών ανθρώπων»!

          Κι επειδή ευρισκόμεθα αυτή την εποχή εντός του πλαισίου της Λαμπροφόρου Αναστάσεως του Κ.η.Ι.Χ., αξίζει να δούμε -έστω επιγραμματικά- τι αναφέρει ο σήμερα εορταζόμενος Άγιος Ευαγγελιστής για το υπερφυσικό αυτό γεγονός. Το συνολικό κείμενο του Ευαγγελίου του Μάρκου εκτείνεται σε 16 μόνο κεφάλαια ή 106 παραγράφους. Έτσι τα περί της Αναστάσεως ευρίσκονται αποκλειστικά στο τελευταίο κεφάλαιο του Ευαγγελίου.

          Η Ανάσταση του Ιησού παρουσιάζεται με τις εξής λέξεις και φράσεις: «ηγέρθη, ουκ έστιν ώδε» (16, 6), «Αναστάς πρωΐ πρώτη σαββάτων» (16, 9), «ζη και εθεάθη» (16, 11). Και οι τρεις αυτές εκφράσεις είναι σαφέστατα έντονες και εμφατικές, και αποκαλύπτουν την θαυματουργική και μεταφυσική πραγματικότητα της φυσικής Αναστάσεως του Κυρίου.

Ο Μάρκος συμβάλλει με τον τρόπο αυτό κατ΄αρχάς στην καταγραφή ενός γεγονότος που άλλαξε την ιστορία του κόσμου ολόκληρου, και οπωσδήποτε με το προφορικό κήρυγμα και τη γραπτή κατάθεσή του βεβαιώνει την πρώτη Εκκλησία, καθώς και τα μέλη της στρατευομένης Εκκλησίας διαχρονικά, για την υπέρτατη αυτή προσφορά του Κυρίου, που είναι η νίκη της ζωής επί του θανάτου και της φθοράς. Είναι αυτό που είχε ανάγκη και που απαραίτητα χρειαζόταν ο άνθρωπος την εποχή εκείνη αλλά και πάντοτε. Ας θυμηθούμε και τον σοφό λόγο του Γάλλου φιλοσόφου Σατωβριάνδου, ο οποίος είπε πως αν αργούσε λίγο να έλθει ο Χριστός στη γη θα εύρισκε το πτώμα της ανθρωπότητας.

Παράλληλα με τη σαφή βεβαιότητα της Αναστάσεως ο Μάρκος μας προσφέρει μια αναγγελία συνάντησης, λέγοντας εκείνο το «εκεί αυτόν όψεσθε» (16, 7), κι επίσης μας ενημερώνει και για κάποιες εμφανίσεις του Αναστημένου Ιησού. Αλλού μας λέγει πως «εφάνη» (16, 9) κι αλλού πως «εφανερώθη» (16, 12 & 14).

          Αξίζει κανείς να συλλογισθεί τη σημασία που είχαν τότε και που έχουν και σήμερα οι εμφανίσεις του Κυρίου:

·        Ο Διδάσκαλος, γνωρίζοντας καλά τους μαθητές Του, ήξερε πως έπρεπε να φανερωθεί μπροστά τους ζωντανός, για να τους προσφέρει τη βιωματική εμπειρία της αναστημένης ζωής, που αργότερα θα αποτελούσε τη βάση και το κέντρο του κηρύγματός τους.

·        Ο Μάρκος, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά σε τροπάριο των αίνων της εορτής του, «Δογμάτων των θείων συγγραφεύς, του Χριστού γενόμενος, πάσαν την γην κατεφώτισας, αυτού την σάρκωσιν, και τα θεία πάθη, την σεπτήν ανάστασιν, και την προς τον Πατέρα ανάβασιν, κηρύξας πάνσοφε, και τα έθνη προς επίγνωσιν, αληθείας, ελκύσας Απόστολε». Γνώριζε καλά ο θεόληπτος Ευαγγελιστής πως οι εμφανίσεις έχουν μεγάλη αξία για την ψυχολογική στήριξη των μαθητών, οι οποίοι είχαν ανάγκη να δουν με τα μάτια τους και να ψηλαφίσουν εμπειρικά το έκτακτο αυτό γεγονός της Αναστάσεως. Για τούτο αναφέρει και υπογραμμίζει τις εμφανίσεις αυτές του Αναστημένου Χριστού.

·        Η Αγία Ορθόδοξη Εκκλησία μας επίσης, αναγνωρίζοντας τη μεγάλη σημασία της εμφάνισης και συνεχούς ζωντανής παρουσίας του Μεσσία και Λυτρωτού ανάμεσά μας, καθιέρωσε, με μεγάλη σοφία, την παράδοση των ιερών εικόνων. Οι εικόνες του Κυρίου και των Αγίων, διακονούν πάντα αυτό καθ’ αυτό το μυστήριο της εμφάνισης του Θεού στη ζωή των ανθρώπων και της διαρκούς επικοινωνίας μεταξύ του ουράνιου και του επίγειου. Η εμφάνιση δε και η παρουσία συμβάλλει σαφώς όχι μόνο στη μνημοσύνη (δεν γίνεται δηλαδή μόνο για να μην ξεχνούμε), αλλά κυρίως στη διαδικασία της εμπέδωσης των αληθειών της πίστεώς μας, έτσι ώστε να φθάσουμε -όπως και ο Θωμάς- στη σωτήριο ομολογία «ο Κύριός μου και ο Θεός μου»!

Μια σπουδαία προσωπικότητα τιμά λοιπόν σήμερα η Αγία Ορθοδοξία, αλλά και σύνολος ο Χριστιανισμός, και μας καλεί, ιδιαίτερα εμάς τους κληρικούς, να του ομοιάσουμε στο δυναμισμό, στη δράση, στην αφοσίωση και στον ιεραποστολικό ζήλο.

Είθε, με την βοήθεια και ευλογία του Μεγάλου Θεού μας και τις πρεσβείες του παμμακάριστου Αγίου Μάρκου, να αποδειχθούμε κι εμείς άξιοι συνεχιστές του έργου των Αποστόλων, των Ευαγγελιστών και των Ομολογητών της Εκκλησίας μας, προσφέροντες μαρτυρία πίστεως, αληθείας και ευσεβείας παντού και πάντοτε!

          Αμήν! Γένοιτο!

Σημείωση: Η παραπάνω ομιλία εκφωνήθηκε από τον Πρωτοπρ. Αναστάσιο Δ. Σαλαπάτα, στη Σύναξη του Ιερού Κλήρου της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Θυατείρων και Μεγ. Βρετανίας, την 25η Απριλίου 2012. Η εν λόγω Σύναξη έλαβε χώρα στο Southampton της Νότιας Αγγλίας, από την Τρίτη 24η έως και την Πέμπτη 26η Απριλίου 2012.