Το βαλς του Ορφέα

Η Αμερικανίδα συγγραφέας Σάρα Ρόουλ πειραματίστηκε με τον γνωστό ελληνικό μύθο του Ορφέα και της Ευρυδίκης και έγραψε το θεατρικό έργο «Ευρυδίκη», το οποίο είχα την χαρά να παρακολουθήσω στο θέατρο Πορεία στην Αθήνα. Χρησιμοποιώντας τους γνωστούς χαρακτήρες του μύθου η Σάρα Ρόουλ διαπραγματεύεται ξανά τα αιώνια ζητήματα του έρωτα, της αφοσίωσης και του θανάτου. Το έργο παρουσιάζεται σε μια μουσική διασκευή και ιδέα του σκηνοθέτη Δημήτρη Τάρλοου και πλαισιώνεται με την υπέροχη μουσική της Κατερίνα Πολέμη. Ας αναφέρουμε εδώ ότι ο Δημήτρης Τάρλοου είναι ο εγγονός του Μ. Καραγάτση, γιός της Μαρίνας Καραγάτση, είναι ηθοποιός, σκηνοθέτης, μεταφραστής και καλλιτεχνικός διεθυντής της θεατρικής ομάδας «Δόλιχος».  Στο έργο πρωταγωνιστούν οι: Κόρα Καρβούνη ως Ευρυδίκη, Λαέρτης Μαλκότσης ως Ορφέας, Γιάννης Νταλιάνης ως ο πατέρας της Ευρυδίκης και Κώστας Γάκης ως Άδης.

Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία ο βασιλιάς της Θράκης Οίαγρος ερωτεύτηκε και παντρεύτηκε την Καλλιόπη, την μούσα της επικής ποίησης, από την ένωσή τους γεννήθηκε ο Ορφέας. Ο Ορφέας είχε ένα μοναδικό ταλέντο, την μουσική, όταν έπαιζε την λύρα του όλα τα πλάσματα του κόσμου σταματούσαν για να του ακούσουν. Ο Ορφέας γνώρισε την Ευρυδίκη και ερωτεύτηκαν και αποφάσισαν να ενώσουν τις ζωές τους. Στον γάμο τους όλοι χαίρονταν και γλεντούσαν εκτός από τον φίλο του Ορφέα, τον Αρισταίο, ο οποίος καθόταν μόνος του σε μια γωνιά σκυθρωπός. Κάποια στιγμή ο Αρισταίος πλησίασε την Ευρυδίκη και προσπάθηε να την βιάσει, αυτή έφυγε τρομαγμένη και κατά την διάρκεια της φυγής της ένα φίδι την δάγκωσε και πέθανε. Απελπισμένος ο Ορφέας πήγε στο κάτω κόσμο να αναζητήσει την Ευρυδίκη, μπροστά στον θρόνο του Άδη και της Περσεφόνης τραγουδάει λυπητερά για την αγαπημένη του και κάνει παράκληση να του την γυρίσουν πίσω στην ζωή. Ο Άδης συγκινείται από τα τραγούδια του Ορφέα και αποφασίζει να του επιστρέψει την Ευρυδίκη. Θέτει όμως έναν όρο: ο Ορφέας καθόλη την διάρκεια της επιστροφής από τον κάτω κόσμο έως την γη, δεν πρέπει να κοιτάξει πίσω του την Ευριδίκη που τον ακολουθεί. Ο Ορφέας κάνει το λάθος να κοιτάξει πίσω του για να δει την αγαπημένη του και η Ευρυδίκη εξαφανίζεται. Έτσι ο Ορφέας μένει μόνος του στην γη, συνεχίζει να παίζει την μουσική του που μαγεύει όλον τον κόσμο και τα πλάσματα της γης.

Ο μύθος του Ορφέα χρησιμοποιήθηκε πολύ στον νεώτερο, δυτικό πολιτισμό: στην «Θεία Κωμωδία» ο Δάντης βλέπει την σκιά του Ορφέα μαζί με τους πολυάριθμους παγανιστές στο Λίμπο, ο Ορφέας παρουσιάζεται στην «Οδύσσεια» του Νίκου Καζαντζάκη, ο  Ορφέας παρουσιάζεται σε διάφορες όπερες.

Στο έργο της Ρόουλ εισάγεται και ένας νέος χαρακτήρας: ο πατέρας της Ευρυδίκης, ο οποίος δεν έχει όνομα, είναι απλά ο πατέρας της Ευρυδίκης, πεθαμένος και κάτοικος του Κάτω κόσμου, προσπαθεί να επικοινωνήσει με την κόρη του στέλνοντάς της γράμματα. Δεν υπάρχει δρόμος μεταξύ πάνω και κάτω κόσμου και όμως ο πατέρας της Ευρυδίκης θα βρει τρόπο συνεννόησης ανάμεσα στους δύο κόσμους. Η αγάπη θα ανοίξει δρόμο ανάμεσα στον κάτω και στον άνω κόσμο.

Ο Ορφέας θα βρει δρόμο μεταξύ του άνω και του κάτω  κόσμου προκειμένου να βρει ξανά την Ευρυδίκη και ο πατέρας της θα βρει και αυτός δρόμο επικοινωνίας ανάμεσα στους δυο κόσμους   για να μπορέσει να βρεθεί με την κόρη του. Στο έργο της Ρόουλ έχουνε επίσης και τις Πέτρες, τον χορό του αρχαίου έργου. Οι λεγόμενες Πέτρες θα παίξουν τον ρόλο του χορού, τον ρόλο της κοινής γνήμης.

Εύη Ρούτουλα