Ἀναγνώσεις...

Κωνσταντῖνος Σπ. Τσιώλης,

Τὸ Πετρῆλο τῶν Ἀγράφων κατὰ τὴν Τουρκοκρατία

βάσει Ὀθωμανικῶν ἐγγράφων καὶ χειρόγραφων πηγῶν,

Ἀθήνα 2015, σσ. 80+14 Εἰκόνες

Μὲ τὰ προλεγόμενα τοῦ ἐκδότη τοῦ περιοδικοῦ Θεσσαλικοῦ Ἡμερολογίου κ. Κώστα Σπανοῦ ἐκδόθηκε πρόσφατα τὸ βιβλίο τοῦ Γιατροῦ καὶ λογίου κ. Κων. Σπ. Τσιώλη, ἐκ τῆς ἱστορικῆς κώμης τῶν Μ. Βραγγιανῶν τῆς Εὐρυτανίας, μὲ τὸν ὡς ἄνω τίτλο. Τὸ βιβλίο αὐτὸ ἀφιερώνεται στὴν ἱερὴ μνήμη τῆς γιαγιᾶς τοῦ συγγραφέα Μαρίας Δ. Καψάλη κι ἀποτελεῖ μιὰν ἰκανὴ συμβολὴ στὴν ἱστορία τῆς περιοχῆς τῶν Ἀγράφων τῶν χρόνων τῆς Τουρκοκρατίας.

Ὁ σ. βασιζόμενος κυρίως στὶς πηγὲς καὶ σὲ μιὰ πλούσια βιβλιογραφία μᾶς παρέδωσε μιὰ λαμπρή, καλογραμμένη καὶ μὲ αὐστηρὴ φροντίδα τυπωμένη μελέτη, ποὺ εἶναι μιὰ κορυφαία συμβολὴ γιὰ τὴν ἱστορία τοῦ χωριοῦ Πετρῆλο, πού, ὅπως ἀναφέρει ὁ Κ. Σπανὸς «ἔσφυζε κάποτε ἀπὸ ζωή».

Βασισμένος ὁ σ. σὲ Ὀθωμανικὰ ἔγραφα, τὰ ὁποῖα καὶ διασώζουν τὰ ὀνόματα τῶν κατοίκων τοῦ χωριοῦ αὐτοῦ ἀπὸ τὸν 15ο αἰ. μάλιστα (σελ. 19), ξεδιπλώνει τὴν ἱστορικὴ διαδρομὴ τοῦ χωριοῦ μὲ τὴ συμβολὴ ἐπίσης τῶν «1100 περίπου ἐπιστολῶν ἀλληλογραφίας τῶν τριῶν λογίων τῶν Ἀγράφων, Εὐγενίου Γιαννούλη τοῦ Αἰτωλοῦ, Ἀναστασίου τοῦ Γορδίου καὶ Ἀθανασίου Ἐλαχίστου τοῦ ἐξ Ἀγράφων»( σελ. 43) ποὺ εἶχαν σχέση μὲ τὴν  περιοχὴ τοῦ Πετρήλου καὶ μάλιστα μὲ τὶς διοικητικὲς καὶ ἐκκλησιαστικὲς ἀρχὲς του. Ὅπως προκύπτει δὲ ἀπὸ τὴ μελέτη τῶν ἐπιστολῶν, ποὺ στὴν οὐσία ἀποτελοῦν καὶ εἶναι σημαντικὴ πηγὴ πληροφοριῶν, οἱ ἐν λόγω λόγιοι εἶχαν ἐπισκεφτεῖ τὸν τόπο καὶ δὴ τὴν ἱστορικὴ Μονὴ τοῦ Γενεσίου τῆς Θεοτόκου (σελ. 44), στὴν ὁποία μάλιστα εἶχε φιλοξενηθεῖ ὁ πολὺς Ἀναστάσιος Γόρδιος (σελ. 59).

Ἀξίξει νὰ συγχαροῦμε τὸν φιλίστορα Ἱατρὸ, διότι πέραν τῶν καθηκόντων του, ἀσχολεῖται μὲ ἔρευνα τῆς ἱστορίας τῆς ἰδιαιτέρας πατρίδος του, καρπὸς τῆς ὁποίας δὲν εἶναι μόνο τὸ ἐν λόγω πόνημα, ἀλλὰ καὶ μία σειρὰ ἄλλων προσεγμένων καὶ μὲ ἐπιστημονικὴ ἀκρίβεια γραμμένων μελετῶν, οἱ ὁποῖες, δυστυχῶς, εἶναι σκόρπιες σὲ διάφορους συλλογικοὺς τόμους, ὅπως Πρακτικὰ Ἐπιστημονικῶν Συνεδρίων κ.λ.π. Εὐελπιστῶ δὲ κάποτε νὰ τὶς δῶ συναγμένες σὲ ἔνα τόμο, γιατὶ εἶναι σὺν τοῖς άλλοις καὶ λαμπρὰ δείγματα ἐπιστημονικῆς ἐρεύνης καὶ ἀθεραπεύτου φιλιστορίας.

π. Κ.Ν. Καλλιανός

Σκόπελος, 19 Νοεμβρίου 2015