Tuesday 26 December 2017

Χριστούγεννα 2017

Πρς κκλησιασμόν λοιπόν, χι;

«ταν φθασαν ες τ Κάστρον κα εσλθον ες τν ναν το Χριστο, τόσον θάλπος θώπευσε τν ψυχήν των, στε ν κα σαν κατάκοποι, κα ν νύσταζόν τινες ατν, σθάνθησαν τόσον τν χαρν το ν ζσι κα το ν χωσι φθάσει ασίως ες τ τέρμα τς πορείας των, ες τν ναν το Κυρίου, στε τος φυγε πσα νύστα κα πσα κόπωσι».
(Α. Παπαδιαμάντης, Στ Χριστ στ Κάστρο)


Καθς εσοδεύσαμε κα πάλι στ γιο Δωδεκαήμερο, μι περίεργη θλίψη ρχεται ν προστεθε στ σα συμβάινουν γύρω μας. Γιατ ντως λοι μας, λίγο-πολύ, διαπιστώνουμε πς πιχειρεται, χρόνο τ χρόνο, μι πνευματικ καθίζηση, σκοπς τς ποίας εναι ν διασαλευτον τ σα ερ κα τ σια μς φησαν ο πατέρες μας ς κληρονομι πολύτιμη. Κι ατ φαίνεται στ συμπεριφορ τν νεοελλήνων πέναντι στν κκλησιαστικ παράδοση κα ζωή.

μως ς πάρουμε τ πράγματα π τν ρχή.

Κάποτε, στν προβιομηχανικ λεγομένη ποχή, μέχρι τ τέλη περίπου τς δεκαετίας το 1960, κκλησία ταν τ κέντρο τς ζως το πιστο. Κα γι να τ διατυπώσω πι πλ ατ θυμίζω, πς δν έννοετο ν μν κκλησιαστε κάποιος τ Νύχτα τν Χριστουγέννων, γιατ διαφορετικ δν καταλάβαινε τι ρθαν τ Χριστούγεννα. Μάλιστα,  γι ν εφρανθε κάθε πιστός, πρεπε ν προετοιμαστε μέσα στ Σαρανταήμερο, ν νηστέψει δηλαδή, ν κοινωνήσει, ν ναμένει τ Γιορτή, γι ν νοιώσει πιτέλους ατ τ Θάλπος πο κομίζει. Τ θαλπωρή δηλαδή κα τ ζεστασιά συντροφευμένη  πάντα μ τ σιγουριά κα τν κατάνυξη. Κα γι νά τ καταλάβουμε καλύτερα ατ δν χουμε παρ ν σκύψουμε στν Παπαδιαμαντικ λόγο, ποος κα προτάθηκε στν ρχή, γι ν μς εσαγάγει στ νόθευτο καί γνήσιο πνεμα τς Γιορτς. Κα δν εναι διόλου τυχαο τι στ χωριά, κε δηλαδ πο κυριαρχοσε τ γνήσιο πνεμα τν πλοϊκν πιστν, πρόσεχαν πάρα πολ τ δίαιτά τους, πέχοντας π τ κρέας κα γαλακτοτυροκομικά, καταλύοντας μονάχα ψάρι, σπρια, λιές, χόρτα κα λλα νηστήσιμα. Κα τ πλέον σημαντικ εναι, πς λ᾿ ατ τ καναν μ εχαρίστηση κα σεβασμ στν Παράδοση τν πατέρων τους. τσι, ταν φτανε μεγάλη Γιορτή ζοσαν πραγματικ κενο πο ναφέρεται στ προσόμοιο τν Ανων: τ, «Εφραίνεσθε δίκαιοι, ορανο γαλλισθε, σκιρτήσατε τ ρη Χριστο γεννηθέντος...». Κι εφροσύνη ατ συνεχιζόταν λο τ Δωδεκαήμερο. Γιατ θεωροσαν τς μέρες ατς ερές, φωτεινς κα φορτισμένες μ πανηγυρικ  πνεμα κα όρτιο διάθεση.

Φυσικ σήμερα, μ τν εσοδο το νέου τρόπου ζως κα κτιμήσεως τν πραγμάτων, γιορτ ατ τν Χριστουγέννων χει ποστε μι πίστευτη παραποίηση. Γιατ Χριστούγεννα θεωρονται ο στολισμο τν σπιτιν, τν καταστηματων κα τν δρόμων. Ο περβολικο ξωτερικο φωτισμοί -χι ο σωτερικοί- κα ντονη παρουσία τν λεγομέων «ρεβεγιόν» τν ορταστικν διακοπν. Πο ποκαθιστον τ πνεμα τς γιορτς, χωρς στόσο  ν βιώνει σύγχρονος «πιστός», τό, «πο γεννήθη Χριστς» καί, γιατί.

Ελικριν μιλ: σημερινς πιστός, μ χοντας σωστ κκλησιαστικ γωγή κα μ γνωρίζοντας «πς δε πορεύεσθαι», περιπολε σ θάλασσες το αωνίου γνωστες. Γι᾿ ατ κα μβιώνει κεν μηνύματα κα ναγχο βίο, πο τελικ τν ποσυντονίζουν πλήρως. Γιατ πακούοντας σ πιταγς κα σ κελεύσματα τς ποχς του, ν πολλος χρηστα, πασχίζει ν συντονιστε μ ατά. Χωρς ν μπορε ν καταλάβει τι μπερδεύεται περισσότερο, πειδ πιθυμε  λα σα προσφέρει κατανάλωση κα γορ ν πολαύσει. Τ ποα  δν εναι μήτε χρήσιμα, μήτε κι ναγκαα. τσι, τν παραμον π.χ. το γίου Βασιλείου ο περισσότεροι ξενυχτον περιμένοντας  «ν γυρίσει» χρόνος. Ν φύγει δηλαδ παλις (!) κα ν «ρθει νέος»! Κα μετρον τς ρες, τ λεπτ, τ δευτερόλεπτα... Ες μάτην δηλαδή, γιατ τελικ  στν ούσία τίποτε δν λλάζει, ν μέσα μας παραμένουμε ο διοι κα δν καταλάβουμε πς λλαγ το χρόνου δν εναι τελικ ο συμβατικο ριθμο πο διαφοροποιονται, λλ διάθεση γι προσέγγιση το Μυστηρίου τς Σωτηρίας, τ ποο  κα νακαινίζει τν καθημερινότητά μας, ρα κα τν διο τ χρόνο.

Παλιότερα ο πλο νθρωποι κα συνειδητο πιστο δν περίμεναν ν πληροφορηθον τν λευση το νέου χρόνου π τ Μ.Μ.Ε., πως γίνεται σήμερα, λλ περίμεναν ν πνε στν κκλησία, ν λειτουργηθον, ν πάρουν τν γιασμ κ.λ.π. ν εχηθον νας στν λλο, γι ν καταλάβουν πιτέλους τν λλαγ το χρόνου. Φυσικ τν κκλησιαστικ ζω το πιστο τ συνόδευαν πάντα κα κάποιες λλες συναφες νεργειές του, πως λλαγ τν ξύλων στ φωτιά (στ τζάκι) τν παραμον τς Πρωτοχρονις, εσοδος στ σπίτι, πρω-πρω, μάλιστα, το φρέσκου νερο κα τς εκόνας, τ κόψιμο τς κουλούρας τς γιοβασιλιάτικης στ τραπέζι, φο προηγουμένως τ σταύρωναν  κ.ἄ. κόμη.

Σήμερα π τ παραπάνω πολ λάχιστα διατηρονται, γιατ σύγχρονος κα σαρωτικς τρόπος ζως δν πιτρέπει τέτοιου εδους συμπεριφορς πειδ θεωρονται παρωχημένες ως φαιδρς π πολλούς. Μόνο πο ντ ν εναι παρωχημένη λη ατ θιμικ πρακτικ κα κκλησιαστικς τρόπος βιώσεως τς Γιορτς, καταντ παρωδία. Δηλαδή,  ,τι τ ντίθετο. Γιατ γκιστρωμένος καθς εναι σύγχρονος νθρωπος σ ,τι προωθε κα διαφημίζει τ ψυχρ marketing, τ ποο δ νοιάζεται γι ν ναπαύει κα ν ερηνεύει τς ψυχς, λλ ν τς σκοτίζει μ γνοιες κα πολ περισσότερο μ γωϊσμ κα πανθρωπία: τ δυσώπητα θεμέλια το κέρδους, δηλαδή.

Ατ θλίψη κατέχει, λοιπόν τν κάθε πιστ πο γναντεύει τν συνάνθρωπό του ν ναζητ τρόπους ορτασμο το Δωδεκαημέρου παράξενους (π.χ. λλος άφήνει τ σπίτι του κα πηγαίνει σε ξωτικς χρες, λλος πάλι πάει δώ κι κε, χωρς ν σκεφτε ατ πο πολ σοφ επε μεγάλος Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος, τι «τ Χριστούγεννα εναι σπίτι... εναι μαζεμένη οκογένεια, εναι θαλπωρ τς Γιορτς...». Πο τν βλέπει τι δν γιορτάζει, κα συνάμα,  μήτε καλ  καλ  γνωρίζει τ εναι κα πς νοηματοδοτε τ ζωή του πάντιμος ατ όρτιος παρένθεση το βίου. π τς κορυφαες, μάλιστα.

π. Κων. Ν. Καλλιανός

No comments: