Ελληνοποιοί και ελληνοφάγοι

 
Στις 28 Φεβρουαρίου πριν από πέντε χρόνια, κηδεύθηκε ο λόγιος ευπατρίδης Κώστας Ε. Τσιρόπουλος (1930-2017). Είχε αποβιώσει στις 23 Φεβρουαρίου. Ήταν ο δημιουργός και η ψυχή του μηνιαίου περιοδικού «Ευθύνη», περιοδικού «Ελευθερίας και Γλώσσας», όπως έγραφε στον υπότιτλό του. Ήταν από τη συγκινητική δήλωση του εθνικού μας ποιητή Διονυσίου Σολωμού: «Μήγαρις έχω άλλο στο νου, πάρεξ ελευθερία και γλώσσα;».
 

Η «Ευθύνη» κυκλοφόρησε συνολικά σαράντα τρία χρόνια, κατόρθωμα για ένα περιοδικό πολιτισμού και είχε συνεργάτες εκλεκτές προσωπικότητες της πολιτικής, της επιστήμης, της ακαδημαϊκής κοινότητας, της λογοτεχνίας, της φιλοσοφίας. Διέκοψε την κυκλοφορία της επί δικτατορίας (1967-1971). Το ταπεινό και πολύ περιορισμένο σε έκταση γραφείο - βιβλιοπωλείο της οδού Πανεπιστημίου μετατρεπόταν κάθε Σάββατο σε κέντρο προβληματισμού και ανταλλαγής απόψεων υψηλού επιπέδου. Είχε και τους σχετικά λίγους, αλλά πιστούς αναγνώστες της, που όταν περνούσαν από το γραφείο - βιβλιοπωλείο εισέπρατταν το χαμόγελο του Κώστα Τσιρόπουλου και μια σύντομη συζήτηση μαζί του.
 
Το άρθρο του, στο τελευταίο τεύχος της «Ευθύνης», (Αριθμ. τεύχους 456, Δεκέμβριος 2009) το επιγράφει «Ελληνοποιοί και ελληνοφάγοι». Και σε αυτό γράφει μεταξύ άλλων: «Μέσα σε μια διεθνική κοινωνία, όπου διώκονται οι κλασικές σπουδές, τα ελληνικά μέτρα της τέχνης, οι απαράγραπτοι ιεροί Κανόνες της Ελευθερίας  και της Δημοκρατίας, οι Έλληνες να φανερώσουν, να βιώσουν και να προβάλουν την ελληνικότητά τους. Να πάψουν να αδιαφορούν για τις άλλες κοινωνίες, να προσφέρουν και πάλι το υπόδειγμα ανθρώπου, που γίνεται άνθρωπος αυθεντικός και βίου που λαμπρύνει την ευγένεια του ανθρώπου - την ελληνικότητά του, θα πρόσθετα χωρίς ίχνος σωβινισμού... Αυτά σημαίνουν κάτι συγκλονιστικά ιερό και επείγον: οι σημερινοί Έλληνες να εξελληνισθούν... να πάψουν να είναι ελληνοφάγοι - συναγωνιζόμενοι όσους στη σημερινή οικουμένη δοξάζουν το “φάγωμεν πίωμεν, αύριον γαρ αποθνήσκομεν”...».
 
Τον Δεκέμβριο του 2000, με τη συμπλήρωση σαράντα ετών από το πρώτο τεύχος της «Ευθύνης», τον Ιανουάριο του 1961, ο Κ. Τσιρόπουλος στο τότε επετειακό άρθρο του αναφέρεται στον 20ό αιώνα, που τον χαρακτηρίζει «πολύτροπα ιερόσυλο». Και εξηγεί ότι εξευτέλισε το ανθρώπινο σώμα, σύλησε τη φύση, μυκτήρισε τον πνευματικό πολιτισμό και την Ιστορία, εκπόρνευσε τη γλώσσα, σκότωσε ψυχές. Στη συνέχεια διερωτάται για τον 21^ο αιώνα: «Θα ξαναβρούμε την κάθετη διάσταση του ανθρώπου και του κόσμου;» Και απαντά: «Τότε θα έχουμε αποκαταστήσει την χαμένη τους μέσα στον παραλογισμό της ιστορίας ιερότητά τους... Τότε ο άνθρωπος θα κατορθώσει μέσα σε μια συγκλονιστική κάθαρση, να ξαναδιακρίνει τα σημάδια του Θεού, που ο 20ός αιώνας της αγριότητας απέκρυψε για να λησμονήσει ο άνθρωπος πως είναι άνθρωπος».
 
Η αρχή του 21^ου αιώνα, με τα όσα συμβαίνουν, δεν μας επιτρέπει να αισιοδοξούμε ότι θα είναι καλύτερος του 20ού. Ο Κ. Τσιρόπουλος κοπίασε πολύ για την ιδιοπροσωπία μας. Τα όσα έγραψε μας μένουν ως όαση ελπίδας και δείκτης πορείας. Ανήκουν στα πολλά εφόδια που έχουμε από τη μακρά ιστορική πορεία μας για να επιζήσουμε ως Έλληνες.
 

Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου