Φάνης Λελεμψής

Ο Ναυπλιώτης ποιητής Φάνης Λελεμψής μου απέστειλε πρόσφατα την τελευταία ποιητική συλλογή του «Το δέντρο της μέρας», των εκδόσεων «Μελάνι». Η συλλογή αυτή (116 σελίδων, μεγέθους 13,4 cm x 18 cm) είναι γραμμένη στη ποιητική φόρμα που είναι γνωστή με την ονομασία χαϊκού.

Τα χαϊκού είναι είδος ποίησης που πρωτοεμφανίστηκε στην Ιαπωνία το δέκατο έκτο αιώνα και υιοθετήθηκε στην Ευρώπη στις αρχές του εικοστού. Από εκεί πέρασαν τον Ατλαντικό και έφτασαν να γίνουν πολύ δημοφιλή σε όλο το Δυτικό κόσμο. Στην αυθεντική στιχουργική μορφή τους, τα χαϊκού είναι μικρά ποιήματα από 17 συλλαβές σε ένα ενιαίο στίχο. Τα χαϊκού συμπυκνώνουν ευφυϊα και σοφία, που εκφράζονται με λυρική, ή άλλοτε, χιουμοριστική διάθεση, ενώ συχνά υπάρχει το στοιχείο της έκπληξης. Στα χαϊκού σημαντική θέση έχουν η φύση, οι εποχές και τα χρώματα, η ομορφιά των λέξεων και των αντιθέσεων, ενώ το νόημα κάποιες φορές αποκτά δευτερεύουσα σημασία.

Στην Ευρωπαϊκή εκδοχή τους συνήθως υποδιαιρούνται σε 3 στίχους από 5, 7 και 5 συλλαβές, στους οποίους η ομοιοκαταληξία αποφεύγεται. Στις πιο σύγχρονες απόπειρες δημιουργίας χαϊκού, είναι συχνές οι μικρές αποκλίσεις από τον αυστηρό αυτό στιχουργικό κανόνα. Κι όπως λέγεται, ένα χαϊκού διαβάζεται σε μια αναπνοή.

Ο Φάνης Λελεμψής έχει εκδόσει άλλες τρεις ποιητικές συλλογές, συνεργάζεται με λογοτεχνικά περιοδικά και εργάζεται στη Δημοτική Πινακοθήκη Ναυπλίου και στην Πρώτη Βουλή των Ελλήνων. Είναι ιδεολόγος του πολυτονικού και εμπνέεται από το περιβάλλον της πόλης του, τη φύση, τη θάλασσα, κι επίσης από την πλούσια Ελληνορθόδοξη Παράδοση και ζωή.

Μερικοί από τους πλέον αξιοσημείωτους γενικούς στίχους του είναι και οι εξής:

Η γάτα γρατσούνισε το φεγγάρι

είχε κατέβει χαμηλά
γιατί αποκοιμήθηκε.

vzv

Μύριζαν

νεραντζιές
τα ποιήματά μου.

vzv

Έκοψαν τις καλαμιές

να χτίσουν σπίτια.
Τώρα πού θα παίζει ο αέρας;

vzv

Πήρε φωτιά

η σιγαλιά
απ’ τα τριζόνια.

vzv

Η μέρα

απλώνει
τα προικιά της
να τα ασημώσει
ο ήλιος.

vzv

Τα δέντρα

οι εύζωνες της μέρας
Φρουρούν
το αειθαλές.

vzv

Μάνα

αναδίδεις
περιβόλι.

vzv

Να ξανακαθίσουν

οι άνθρωποι στις αυλές
να μετρήσουν τα άστρα.

vzv

Μορφωθήκαμε

με τις δασείες
τις ψιλές
τις οξείες
τις περισπωμένες
Τότε
οι λέξεις
φορούσαν
τα γιορτινά τους.

vzv

Η ποίηση

είναι μια άλλη ευσπλαχνία
Το μοίρασμα
των ιματίων της ευφροσύνης
Η ποίηση
είναι ο ζήλος του αναλλοίωτου
Το δάκρυ της διάρκειας.

Οι παρακάτω στίχοι του είναι βασικά εμπνευσμένοι από το θησαυροφυλάκιο της εκκλησιαστικής γραμματολογίας και της χριστιανικής εμπειρίας:

Η μαστοριά του Θεού

φαίνεται
στο σύμπαν.

vzv

Ζωγράφισα

ένα εκκλησάκι
και λειτούργησε.

vzv

Μοσχοβολάει

η ταπεινότητα.

vzv

Να προσευχηθώ

όπως παιδί.

vzv

Ακολούθησα

με όλες τις γενεές
τους επιτάφιους.

vzv

Μόνος

σαν το μπαμπακένιο σύννεφο
σαν τη γλυκιά αναμονή
του Μεγάλου Σαββάτου.

vzv

Οι ερημίτες

που ξεδιψούν
από το νάμα της σιωπής

vzv

Σκληρή

η ταπεινή ζωή
Μα γίνεσαι
άγγελος.

vzv

Ο ουρανός

αντίδοτο
στο θάνατο.

vzv

Ένα καρβουνάκι

κι ένα σπυρί λιβάνι
ανάβουν το μυστήριο.

vzv

Τα πουλιά

που δεν ξέρουν το κακό
Τσιμπολογούν την ευλογία.

vzv

Το αντίδερο της Κυριακής

φεγγοβολιά στο στόμα.

vzv

Οι κωδωνοκρουσίες του Άϊ-Γιώργη

κυνηγούν
τις σφήκες του θανάτου.

Άξια εστί η ποίηση Φάνη του Λελεμψή.