Ἀναγνώσεις...

Π.Β. Πάσχος, Γιὰ μιὰ Λειτουργικὴ Ὀρθόδοξη Πνευματικότητα,

ἐκδ. Μυγδονία, Θεσσαλονίκη 2015, σ.σ. 192

Χωρὶς νὰ ὑποτιμῶ ἄλλα λαμπρὰ συγγράμματα ποὺ κυκλοφοροῦν, θὰ ἤθελα νὰ ὑπενθυμίσω στὸν ἀναγνώστη μου ὅτι βιβλία ὡσὰν αὐτὸ ποὺ στὴ συνέχεια παρουσιάζω, θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι διδακτικὰ ἐγκόλπια γιὰ ὅλους τοὺς σπουδαστὲς τῶν Ἱερατικῶν Σχολῶν καὶ τοὺς φοιτητὲς τῶν Θεολογικῶν ἐπίσης Σχολῶν. Γιατὶ ἔργα ὅπως αὐτό, εἶναι καὶ ἀποτελοῦν «κείμενα λειτουργικῆς παιδείας καὶ κατανύξεως», ὅπως ἀναφέρεται καὶ στὸν ὑπότιτλο, δηλαδή, αὐτὸ ποὺ χρειάζεται ὁ κάθε πιστὸς κι ὁ κάθε κληρικός σήμερα καὶ πάντα.

Τὸ βιβλίο χωρίζεται σὲ τρεῖς ἑνότητες, οἱ ὁποῖες καὶ εἶναι: Λειτουργικὰ προοίμια (σ. 13-59), Λειτουργικὲς τέχνες (σελ. 61-106), Ὀρθοδοξία καὶ ὀρθοπραξία (σελ. 109-186).

Ἄν καὶ τὰ κείμενα ποὺ ἀπαρτίζουν τὸ βιβλίο αὐτὸ ἔχουν γραφεῖ κατὰ καιρούς, ἐν τούτοις ὅλα τους ἀποπνέουν γνήσιο ἄρωμα Ὀρθοδοξίας, γιατὶ εἶναι γραμμένα μὲ πίστη, μεράκι καὶ γνήσια ἁγιοπατερικὴ συνείδηση. Ἔτσι, μελετώντας μὲ προσοχὴ καὶ εἰρήνη τὸ ἐν λὀγῳ βιβλίο, δὲν ξεπερνᾶς χωρὶς συγκίνηση καὶ ἁγιοκατάνυξη κάποια σημεῖα ὅπως αὐτό: «Ἐτσι, λοιπόν, ὅπως στὴν Τουρκοκρατία μὲ τὰ φοβερὰ μαρτύρια, ἐπιζήσαμε μέ, καὶ χάρη στὴν Εἰκόνα, στὸ Τροπάρι, καὶ στὸ Συναξάρι τῆς Ἐκκλησίας μας, φρονῶ πὼς μὲ τὰ πὼς μὲ τὰ ἴδια δραστικὰ καὶ σωστικὰ μέσα θὰ μπορέσουμε ν᾿ ἀντιμετωπίσουμε καὶ σήμερα τὴν Κίρκη καὶ τοὺς Λωτοφάγους, τοὺς Λαιστρυγόνες καὶ τοὺς Κύκλωπες, ποὺ παραμονεύουν καὶ ἀπειλοῦν τὴν σχεδία μὲ τὴν ὁποία, ὡς Ἑλληνορθόδος Ναῦς ἑτοιμαζόμαστε νὰ διασχίσουμε τὸ σκοτεινὸ πέλαγος τοῦ νέου Αἰῶνος» (σελ. 10). Καὶ νομίζω ὅτι εἶναι ὁ ἀκρογωνιαῖος λίθος τὰ παραπάνω λόγια τοῦ Π. πάνω στὰ ὁποῖα καὶ στηρίζεται ὅλο τὸ βιβλίο.

Κλείνοντας αὐτὸ τὸ λιτὸ σημείωμα θὰ ἤθελα νὰ καταθέσω καὶ κάτι τὸ προσωπικό.

Πᾶνε χρόνια, γύρω στὰ σαρανταπέντε πρέπει νὰ εἶναι, τότε ποὺ τὰ σαββατιάτικα ἀπόβραδα, στὴν Ἐκκλησιαστικὴ Σχολὴ ποὺ φοιτούσαμε, καθόμασταν μετὰ τὸν Ἑσπερινό, κι ἐπιχειρούσαμε μιὰν ἀνἀγνωση τῆς Εὐαγγελικῆς περικοπῆς τῆς Κυριακῆς ποὺ ξημέρωνε. Γράφαμε, λοιπόν, τὸ κείμενο τῆς ἀνάλυσης καὶ τὸ ἀνταλλάσσαμε μεταξύ μας, ἔτσι ὥστε ὁ ἕνας νὰ διορθώνει τὸν ἄλλον.  Αὐτὴν τὴν προσπάθεια τὴν εἴχαμε ὀνομάσει «Ἐπανάγαγε εἰς τὸ βάθος» (βλ. Λκ. 5, 4), καὶ τὴν εἴχαμε στηρίξει σ᾿ ἐκεῖνο τὸ λαμπρὸ δοκίμιο τοῦ Π. ποὺ βρίσκεται στὸ ἀξεπέραστο μέχρι σήμερα βιβλίο του, «Ἔρως Ὀρθοδοξίας». Ἔτσι, μὲ βάση ἐκεῖνο τὸ δοκίμιο, ἐπιχειρούσαμε κι ἐμεῖς ἕνα βύθισμα στὸν Εὐαγγελικὸ τὸ λόγο. Βύθισμα ἀπὸ τὸ ὁποῖο κατορθώσαμε ν᾿ ἀποκτήσουμε πάρα πολλὰ πνευματικὰ μαργαριτάρια, ποὺ σήμερα τὰ ἐξαργυρώνουμε γιὰ νὰ ἐπιβιώσουμε μέσα σὲ τούτη τὴν πνευματικὴ ξηρασία ποὺ ἁπλώνεται γύρω μας. Γι’ αὐτὸ καὶ τοῦτο τὸ δοκίμιο ποὺ φιλοξενεῖ τὸ βιβλίο αὐτὸ στὶς σελίδες 139-149, προτείνω νὰ διαβαστεῖ προσεχτικὰ καὶ βιωματικά. Γιατὶ ἔχει πάρα πολλὰ νὰ προσφέρει στὸν βαθειὰ ἀγχωμένο σημερινὸ ἄνθρωπο.

Ἀπὸ τὰ βάθη τῆς ψυχῆς μου εὔχομαι ὁ Κύριος νὰ πολυχρονεῖ καὶ νὰ φωτίζει τὸν πολυαγαπητό μας Διδάσκαλο καὶ φίλο, τὸν Π.Β. Πάσχο, ὥστε νὰ μᾶς προσφέρει αὐτὰ τὰ κορυφαῖα γραπτά του ποὺ ἀναπαύουν τὴν ψυχὴ καὶ τὴν γεμίζουν φῶς Χριστοῦ.

Τέλος, θέλω νὰ προσθέσω ὄτι τὸ βιβλίο αὐτό, ὅπως καὶ τὰ προηγούμενα τοῦ Π., στολίζεται μὲ τὶς θαυμάσιες εἰκόνες καὶ τὰ σχέδια τοῦ καλοῦ ἀδελφοῦ παπα-Χριστόδουλου Φεργαδιώτη.

π. Κ.Ν. Καλλιανός

Θεοφάνεια 2016