Η δωδεκάτη ημέρα και η κατάδυση του Τιμίου Σταυρού

Τα Θεοφάνεια είναι μια από τις μεγαλύτερες γιορτές της Χριστιανοσύνης. Είναι η στιγμή που ο Ιωάννης ο Πρόδρομος ή Βαπτιστής, εβάφτισε τον Χριστό στον Ιορδάνη ποταμό. Σύμφωνα με την θρησκευτική μας παράδοση εκείνη την στιγμή εμφανίστηκε το Άγιο Πνεύμα με την μορφή μιας περιστέρας και ακούστηκε η φωνή του Θεού να λέει: Ιδού ο Υιός μου ο αγαπητός- εξού και το όνομα της εορτής Θεοφάνεια, η φανέρωση του Θεού. Είναι μια στιγμή στη θρησκεία μας που έχουμε ταυτόχρονη παρουσία της Άγιας και Ομοούσιας Τριάδας.

Τα Θεοφάνεια εορτάζονται με την κατάδυση του Τιμίου Σταυρού στο νερό: σε θάλασσες, ποταμούς, λίμνες, ακόμα και σε δεξαμενές. Με αυτόν τον τρόπο καθαγιάζονται τα νερά. Τα παλιά χρόνια δε, οι κάτοικοι αμέσως μετά τον αγιασμό των υδάτων έτρεχαν να πλύνουν στα νερά τα εργαλεία τους και τις εικόνες προκειμένου αυτά να λάβουν λίγη από την εξαγνιστική δύναμη.

Στην Αθήνα από το έτος 1900 έχει καθιερωθεί η κατάδυση του Τιμίου Σταυρού να γίνεται στο κεντρικό λιμάνι του Πειραιά. Ο ιερέας ρίχνει τον σταυρό στην θάλασσα και αρκετοί κολυμβητές, οι λεγόμενοι βουτηχτάδες, αψηφώντας το κρύο, βουτούν για να πιάσουν τον Σταυρό και να πάρουν την ευλογία του. Στον Πειραιά συγκεκριμένα το έθιμο έχει αλλάξει, ο δεσπότης ρίχνει τον σταυρό στο νερό και μετά τον τραβάει έξω με την βοήθεια μιας κορδέλας που είναι δεμένη στον Σταυρό.

Τα Θεοφάνεια γιορτάζονται στις 6 Ιανουαρίου, δηλαδή την δωδεκάτη ημέρα των Χριστουγέννων. Σύμφωνα με τις παραδόσεις είναι η τελευταία ημέρα των χριστουγεννιάτικων εορτασμών. Υπάρχει ένα γνωστό, παραδοσιακό, αγγλικό τραγούδι με τον τίτλο «Οι δώδεκα ημέρες των Χριστουγέννων», που χρονολογείται στον 16ο αιώνα. Σύμφωνα λοιπόν με αυτό το τραγούδι κάθε μέρα των Χριστουγέννων η αληθινή αγάπη στέλνει διάφορα δώρα, την πρώτη μέρα των Χριστουγέννων στέλνει μια πέρδικα, την δεύτερη μέρα των Χρστουγέννων στέλνει δύο τριγόνια κ.ο.κ. Υπάρχει όμως ένας υπέροχος συμβολισμός πίσω από όλα αυτά τα δώρα που στέλνει η αληθινή αγάπη. Η πέρδικα συμβολίζει τον Ιησού, τα δύο τριγόνια την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη, οι τρεις κότες του τρίτου στίχου είναι οι τρεις αρετές: πίστη, ελπίδα και αγάπη, τα τέσσερα πουλιά συμβολίζουν τους τέσσερεις Ευαγγελιστές, τα πέντε χρυσά δαχτυλίδια συμβολίζουν την Πεντάτευχο, τα πέντε πρώτα βιβλία της Βίβλου, οι έξι χήνες αναφέρονται στις έξι ημέρες, στην δημιουργία του κόσμου από τον Θεό, οι επτά κύκνοι συμβολίζουν τα επτά δώρα του Αγίου Πνεύματος (σοφία, σύνεση, βουλή, ανδρεία, γνώση, ευσέβεια και φόβο Θεού), οι οκτώ κοπέλες που αρμέγουν είναι οι οκτώ μακαριότητες, οι εννέα κυρίες που χορεύουν συμβολίζουν τους εννέα καρπούς του Αγίου Πνεύματος, οι δέκα λόρδοι που πηδάνε συμβολίζουν αντίστοιχα τις Δέκα Εντολές, οι έντεκα αυλητές που παίζουν τους αυλούς τους είναι οι έντεκα πιστοί Απόστολοι και τέλος οι δώδεκα τυμπανιστές που βαράνε τα τύμπανά τους συμβολίζουν την κοινότητα των δώδεκα Αποστόλων.

Το τραγούδι όπως προαναφέραμε γράφτηκε τον 16ο αιώνα. Η Καθολική εκκλησία βρισκόταν σε διωγμό λόγω της εγκαθίδρυσης του Αγγλικανισμού, έτσι δικαιολογείται και η μη ξεκάθαρη ονοματοδοσία των αξιών που ήθελε να αναφέρει. Ο συμβολισμός όμως είναι εξαιρετικά όμορφος.

Όλοι οι Χριστιανοί θα γιορτάσουμε για άλλη μια φορά τα Θεοφάνεια, τα λεγόμενα Φώτα, την δωδεκάτη ημέρα των Χριστουγέννων. Μακάρι ο Θεός να μας χαρίσει την επιθυμητή φώτιση για να προχωρήσουμε μπροστά!

Εύη Ρούτουλα