Στην Ιβήρων

Σκιές καρδιόφυλλες υγρές,  στοές κρυφές από ήλιο

Γεφύρια, ξαποστάματα, Ιβήρων το βασίλειο!

Στην πύλη στέκει αιώνια θρόνος ηλιοστάλακτος!

Μάνα Θεοχαρίτωτη Ναζαρηνού Παντάνακτος!

Βαριές κανδήλες κρέμονται πάνω απ’ το πρόσωπό Της

Δέος, κατάνυξη, σιωπή και ανέκφραστη ωραιότης!

Ασημοκάντηλο θωρώ ,  μήνυμα καρτεράω!

Ελπίδα και μετάνοια  ποτέ μην λησμονάω!

Τάματα δάκρυα και λυγμοί ,σιωπές   με αγωνία  

Γονατισμένες οι ψυχές  στέλνουνε ικεσία!

Του προσμονάριου Μάξιμου την προσευχή διαβάζω

Ζήλο  και αφοσίωση του ταπεινού θαυμάζω.

Εν τω μέσω της νυκτός μπαίνουμε στη λιτή και αναζητάμε στασίδι. Μοναχοί αέρινα πηγαινοέρχονται. Κάποια διακονήματα ήδη έχουν ξεκινήσει! Θαρρώ πως δίπλα μας στέκονται υποστατικά, φορώντας τα κουκούλια τους, όλοι οι χθεσινοβραδινοί μας ήρωες της πίστης. Ο παπά - Κοσμάς με τον Χατζηγεώργη, οι ωρειάριοι  του Αη Νικόλα, πάτερ Χρύσανθος και  πάτερ  Μιχαήλ, ο Γέροντας κρατώντας ένα φρεσκοκομμένο κλωνάρι βασιλικό… Όλοι οι Γρηγοριάτες είναι ένα σώμα,  από χώμα και ουρανό. Κανείς δεν ξεχνιέται, όλοι προσδοκούν, όλοι αποκαραδοκούν την επανένωση στις Ουράνιες μονές. Μόνο που εκεί τα διακονήματα θα περιορισθούν σε ένα και μόνο! Δεν θα υπάρχει ούτε διαβαστής ούτε σκευοφύλακας, ούτε περβολάρης ούτε μάγκιπος, ούτε μαραγκός, ούτε μάγειρος, ούτε κολυβάς ούτε κοιμητηριάρης, ούτε εκκλησιαστικός, ούτε κανονάρχης! 

Μόνο ένα διακόνημα , κοινό σαν την Ανάσταση! Προσμονάριοι όλοι μπροστά στον Θρόνο του Δεσπότη Χριστού! Αιώνιοι και ασίγητοι  δοξολογητές μέσα στο τέλειο Φως!

Λίγες ώρες αργότερα αποχαιρετάμε το αγαπημένο μας μοναστηράκι. Ρίχνουμε  τις στερνές  ματιές σαν προσευχές στους Αγίους, να μας ξαναξιώσουν να πατήσουμε τα αγιασμένα χώματά τους. Αποχαιρετώ την Αγία Αναστασία, πίσω απ το ιερό του παρεκκλησιού της. Γιατρίνα μεσίτευε! Στο καραβάκι για Δάφνη δεν μιλάμε… Ταξινομούμε τις μνήμες σαν τα μικρά εικονάκια που πήραμε από την έκθεση ως τελευταία ευλογία  

Στο Λεωφορείο για Καρυές προγραμματίζουμε την Τρίτη μας μέρα. Προορισμός μας η Μάνα Πορταϊτισσα! Για σήμερα  θα αποχωριζόμασταν και με τον Παναγιώτη που είχε κανονίσει με τον καθισματάρη Κουτλουμουσιανό  πάτερ Π. να ξενυχτήσουν στην Καρακάλλου.  

Θα ξαναβρισκόμασταν την τελευταία μας μέρα στο Όρος. Πήραμε οι τρείς μας το κατηφόρι από Καρυές για Ιβήρων. Θελήσαμε να περάσουμε  από τα μέρα της Καλλιάγρας και όχι από την Παναγούδα, μιας και την τελευταία μέρα είχαμε ούτως ή άλλως κανονίσει να πάμε εκεί για προσκύνημα. 

Φορτωμένοι και χαρούμενοι με τα ραβδιά μας να στηρίζουν τα ανυπόμονα βήματά μας, αρχίσαμε να ατενίζουμε το μοναστήρι της Ιβήρων  και τη θάλασσά του από μακριά. Σε λίγο είχαμε ολοκληρωτικά  υποταχθεί στο μεγαλείο της φυσικής ομορφιάς. Λες και όλα είχε βαλθεί ο Πλάστης να τα χωρέσει σε ένα τόσο μικρό κομμάτι γης! Αγριοκαστανιές, πουρνάρια , οξειές, φτελιές. Κορμοί και κλαδιά αψιδωτά, κρύβουν τον ήλιο που αναζητά έστω μια μικρή σχισμή να δώσει τη ζωή του στο χώμα που τον λαχταρά. Στοές του Παραδείσου ευσκιόφυλλες. Ρούσκοι, κουμαριές, μυρτιές, φτέρες. Ολόκαρποι άγριοι και καρδιόφυλλοι  κισσοί, σπάνια μανιτάρια σε αφθονία! Ως και αυγά του Καίσαρα βρήκαμε… Πανάκριβη η γεύση αυτού του μανιταριού. Εδώ όμως δεν αξιολογείται τίποτα με βάση το χρήμα… Όλα ταπεινά και αφανέρωτα στο φευγαλέο βλέμμα…

Όλα αξίζουν και αξιώνουν τον θαυμασμό  και το σεβαστικό  άγγιγμά σου. Αηδόνια υμνητές, μοσχομυρωδιές του δάσους, εικόνες που χωρούν μόνο στο νου… Ξαποσταίνουμε για λίγο στο πέτρινο γεφύρι στα μέσα της διαδρομής. Νερά τρεχούμενα, ρυάκια, φαράγγια, σημάδια από αγρίμια που κρύβονται. Στην κρήνη  με το προσκυνητάρι συναντάμε Πολωνούς και Ρώσους Ορθοδόξους αδελφούς μας. Ανταλλάσουμε αναστάσιμους χαιρετισμούς και αντιλαλούν οι γύρω μικρές χαράδρες από χαρούμενες ιαχές. Хрістос воскрес! Воістину воскрес! (Κριστός βοσκρές! Βοΐστινο Βοσκρές, Χριστός Ανέστη! Αληθώς Ανέστη!)

Πάνω σε κορμούς δέντρων χαραγμένοι και καρφωμένοι σταυροί μαρτυρούν και κραυγάζουν, ομολογούν και προτρέπουν κάθε πνοή σου να αινεί τον Κύριο. Αφορμές για προσευχή δίνει το Όρος σε κάθε σου βήμα. 

Οι έννοιες του πλεονασμού και της επανάληψης εδώ έχουν μια διαφορετική διάσταση. Η ευχή που δεν παύει, τα ελέησον που δεν σιγούν, ο Σταυρός που πολλαπλασιάζεται, τα δάκρυα και οι κόμποι που αείρροα κυλούν, σταματούν το χρόνο, δεν προδίδουν το παρόν,  δεν μαρτυρούν τα περασμένα. Ένας υπεραιωνόβιος κορμός με έναν Σταυρό μπορεί να ενώσει στην ψυχή σου μια χιλιετία Αγιορείτικης παράδοσης, να σε μεταφέρει στο αγιασμένο πολύ μακρινό παρελθόν. Ιδίως εδώ που βρισκόμαστε τούτην την ώρα. Εκστατικοί μπροστά στο μεγαλείο της Ιβήρων!

 Ο περίφημος όρμος της, η θάλασσά της και τα αμμογιάλια της, θα αντηχούν πάντα τα λόγια της Κυρίας Θεοτόκου μόλις για πρώτη φορά πάτησε στο περιβόλι της: «Η κατοίκησή σας και η κατά Θεόν ανάπαυσή σας αλλού πουθενά δεν θα είναι παρά μόνο στο Όρος του Άθωνος, το οποίον έλαβα από τον Υιόν και Θεόν μου να είναι κλήρος δικός μου, στον οποίον εκείνοι που θέλουν να αναχωρήσουν από τις κοσμικές φροντίδες συγχύσεις, να έρχονται σ' αυτό και να δουλεύουν στο περιβόλι αυτό, να καλλιεργούν την αρετή, την καθαρότητα της καρδιάς και την αγνότητα της ψυχής τους και από τώρα και εμπρός θα λέγεται από όλους «Άγιον Όρος» «Αγιον Όρος τουτεΰθεν κεκλήσεται... καί περιβόλι δικό μου».

«Υπόσχομαι δε, πολύ να αγαπώ, να βοηθώ και να σκέπω εκείνους, που με άδολη καρδιά έρχονται να δουλέψουν ολόψυχα στο Θεό, να προσεύχονται αδιάκοπα για την ψυχή τους, να παρακαλούνε το Θεό για την Εκκλησία Του και όλο τον κόσμο να τον φωτίσει ο Θεός να γίνουν όλοι πρόβατα γνήσια και άδολα του Χρίστου και Θεού μας.»

«Με το έλεος και τη χάρη του Υιού και Θεού μου θα γεμίσει από την μια άκρη ως την άλλη το Όρος τούτο από Μοναχούς πλήθος πολύ ευσεβών και Ορθοδόξων. Για τούτο χαίρεται και αγάλλεται το πνεύμα μου, διότι όλοι αυτοί, θα υμνούν, θα ευλογούν και θα δοξάζουν το πάντιμον και μεγαλοπρεπές όνομα της Παναγίας Τριάδος. Από αυτούς τους Μοναχούς, με τα σημεία και θαύματα που θα κάνουν, με την καθαρή και άγια ζωή τους, θα δοξάζεται και θα μεγαλύνεται, σε όλα τα πλάτη και τα μήκη, σε Ανατολή και Δύση, σε Βορρά και Νότο το όνομα του Θεού από όλον τον κόσμο.»

«Από την θλίψη, τη στενοχώρια, τους πειρασμούς, τα σκάνδαλα και τις στερήσεις που θα υπομένουν οι Μοναχοί αυτοί, θα μάθει ο κόσμος να κάνει υπομονή στις δύσκολες στιγμές της ζωής του.»

«Για όλα αυτά δε που θα υπομένουν αυτοί και δι' αυτών όλος ο κόσμος, θα παρακαλέσω τον Υιόν και Θεόν μου να συγχώρεση τις τυχόν ελλείψεις τους και να τους αξιώσει θείων και ουρανίων χαρισμάτων. 

Θα παρακαλέσω να τους χαρίσει ειλικρινή μετάνοια και φωτισμό για να κάνουν καλήν απολογία, κατά την ημέρα εκείνη την μεγάλη και επιφανή της Δευτέρας Παρουσίας και στη μέλλουσα δίκαια Κρίση να τύχουν του απείρου ελέους. Αλλά και στην παρούσα ζωή θα έχουν κι από μένα μεγάλη βοήθεια, διότι θα τους ελαφρύνω τους πόνους, τους κόπους, τις πίκρες και θα αποδιώχνω τους νοητούς και αισθητούς πειρασμούς, που θα τους γίνονται από τον εχθρό και επίβουλο Διάβολο και πολέμιο του ανθρωπίνου γένους».

Βρισκόμαστε επιτέλους μπροστά στην πύλη της Ιβήρων στη σκιά της εικόνας της μεταστάσεως της Αειπαρθένου. Όνειρο το να αξιωθούμε κάποτε, να βρεθούμε εδώ στο πανηγύρι Της τον Αύγουστο! Έστω σε  μια μικρή γωνιά στον τεράστιο πλακοστρωμένο περίβολο, με το μυρωμένο αεράκι της καλοκαιρινής υπέρλαμπρης νυχτιάς  να μας δροσίζει,  ως το  ξημέρωμα της γηθεν προς ουρανόν προπομπής και μεταστάσεως της Μητρός του αενάου Φωτός! Να αγρυπνήσουμε στη χάρη Της και τον Θεό και Υιό της να υπαντήσουμε…

Δεν μας παραξενεύει που αργούμε να συναντήσουμε έστω και έναν Ιβηρίτη πατέρα. Εδώ η Παναγία είναι πυλωρός  και υποδέχεται η ίδια τους προσκυνητές καθισμένη στον αιώνιο θρόνο της. Και από την απέθαντη καστρόπορτά της,  ευλογεί και εγγυάται με την κραταιά της δύναμη, Προϊσταμένη υπέρ πάντων ταχέως πρεσβεύουσα… Το παρεκκλήσι της ακόμα κλειστό, δεν μας εμποδίζει να βάλουμε έστω και εξ αποστάσεως μετάνοια μπροστά της. Συναντάμε τον πανύψηλο όλο χαμόγελο και καλοσύνη αρχοντάρη,  που μας δίνει δωμάτιο για τέσσερις  στον δεύτερο όροφο, με ένα ξύλινο μπαλκονάκι που κοιτά στο πίσω μέρος της Ιβήρων με τους μεγάλους κήπους και τους μπαξέδες. Για λίγο ξεκουραζόμαστε και στις 4 κατεβαίνουμε για τον εσπερινό στο καθολικό. Επιβλητικό και μεγαλοπρεπές με το εξαιρετικής τεχνοτροπίας δάπεδο του 11^ου αιώνα, το υπέροχο ξυλόγλυπτο τέμπλο, τις αγιογραφίες του  Θεοφάνους του Κρητός.

Το τρίπτυχο  στα δεξιά,  τεχνουργημένο στη Μόσχα στα 1898, με δαπάνες Γερασίμου Ιβηρίτου  μιλάει σε κάθε προσκυνητή που το ατενίζει. Ηχεί το ασήμι από τότε που χαράχθηκαν  πάνω του τα λόγια του Δεσπότη Χριστού: Όστις θέλει οπίσω μου ελθείν απαρνησάσθω εαυτόν .  Ος γάρ αν θέλῃ την ψυχήν αυτού σώσαι, απολέσει αυτήν. Ηχεί και η φωνή της υπεράγαθης Μητέρας Του: Δέσποτα Κύριε κλίνον το ους σου εμοί και επάκουσον της δεήσεως και σώσον τους δούλους σου. Ηχεί και του Βαπτιστή Του η δυνατή και ελέγχουσα πάσαν ανομίαν φωνή: Ίδε ο αμνός του Θεού ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου…

Δεξιά της Λιτής το παρεκκλήσι του Αγίου Νικολάου. Στα αριστερά αυτό των Αρχαγγέλων. Φρουρούν  εκείνοι ανύστακτα τους θησαυρούς αιώνων. Μήτε  χρυσάφια ατίμητα, μήτε  πανάκριβα πλουμίδια. Του Παραδείσου τα στολίσματα φυλάνε. Μετρήσαμε εκατοντάδες λειψάνων Αγίων, Αποστόλων, Ευαγγελιστών, Μεγαλομαρτύρων. Τεμάχια Τιμίου Ξύλου, μέρη αμφίων Επισκόπων όπως αυτό του Αγίου Σπυρίδωνος, αίμα του τροπαιοφόρου Αγίου Γεωργίου, τμήματα από αγιασμένα αντικείμενα εκ των Αγίων Παθών του Κυρίου μας, όπως Χλαμύς,  Σπόγγος, Κάλαμος και εκ της στήλης της Μαστιγώσεως.

Άνοιξε η Πορταϊτισσα για την παράκλησή της. Ψέλνει και  ο ηγούμενος Ναθαναήλ. Τίποτα δεν μαρτυρά την ηγουμενία του. Οι κινήσεις του, ο τόνος της φωνής του, το παράστημά του, όλα  υποταγμένα στο μεγαλείο της Πορταϊτίσσης. Εκθαμβωτική η πανταχού παρουσία της Κυράς και Προστάτιδας των Ιβηριτών. Όσο κι αν προσπαθήσεις  δεν βρίσκεις άρθρωση  για να περιγράψεις τα σκιρτήματα που σου δημιουργεί. Φτωχές εκατομμύρια λέξεις μπροστά στον πλούτο των συναισθημάτων. Όλοι έκθαμβοι και άλαλοι  μπροστά της. Πολύφθογγοι ρήτορες και σοφοί των αιώνων παραστέκονται άφωνοι ενώπιον της. Το νιώθεις όταν παρατηρείς τους ζωγραφισμένους αρχαίους προγόνους μας στον νάρθηκα του παρεκκλησιού της. Ο  Σόλων, ο Σοφοκλής, ο Πλάτων, ο  Χίλων, ο Θουκυδίδης, ο Αριστοτέλης, ο Πλούταρχος, ως κι ο ασύνορα περιάκουστος βασιλιάς Αλέξανδρος, δεν μπορούν ούτε στο ελάχιστο να αντιπαραβληθούν στο ανυπέρβλητο της Αειπαρθένου Παναχράντου Κόρης. Κατάγιομη από απειροπληθή τάματα η θαυματουργός εικόνα. Ξεχωρίζουν μετάλλια αθλητών, και αφιερώματα αληθινών νικητών της ζωής. Κι όμως τα γονατισμένα δάκρυα που συντρόφεψαν κάποτε εκείνα τα ταξίματα, είναι ο πλέον αστείρευτος και αδαπάνητος θησαυρός της Παναγίας μας. Είναι οι πρεσβείες της, οι μεσιτείες,  τα ακαταμάχητα  επιχειρήματα, οι δυσωπήσεις της, στον θρόνο του ευσπλάχνου   Υιού  και Θεού  Της, υπέρ ελέους, ζωής, ειρήνης, υγείας, σωτηρίας, επισκέψεως, συγχωρήσεως και αφέσεως των αμαρτιών πάντων των  θλιβομένων αμαρτωλών παιδιών της… Δώδεκα καντήλες και μια αργυρή που πάντα θα στέλνει μήνυμα ασίγητης μετανοίας και ελπίδας, όποτε ξεκινά μονάχη της να ταλαντεύεται, σκορπώντας ρίγη συγκινήσεως και φόβο Θεού μπροστά στα θαυμάσιά Του. Πόσες φορές θα έχουν αντικρύσει οι ευλογημένοι Ιβηρίτες το καντηλάκι να σείεται  στα έξαφνα. Πόσοι αλήθεια οι ακάματοι τρισευλογημένοι φύλακές της, μέσα στους τόσους αιώνες… Θυμάμαι τον παπά -Μάξιμο τον Ιβηρίτη, τον μέγα αυτόν πνευματικό του Αγίου Όρους,  που έμεινε ταπεινά σιμά στην Κυρά του, για μισόν αιώνα διακονώντας την, αρνούμενος συνεχώς, δίχως τον παραμικρό δισταγμό, ηγουμενίες και αξιώματα. Τίποτα για αυτόν δεν μπορούσε να αντικαταστήσει αυτό το εξέχον διακόνημα του προσμοναρίου της Πορταϊτίσσης. 

Προτίμησε να μείνει δίπλα της, να την ευπρεπίζει νύχτα - μέρα, να την περιποιείται στοργικά και αγόγγυστα, να κρατά ακοίμητες τις φλόγες απ’ τις καντήλες της, παρά να γίνει ηγούμενος σε άλλο μοναστήρι του Όρους όπως πολλάκις του ζητήθηκε. Κτήτορας και του παρεκκλησιού στον τόπο του γνωστού θαύματος, όπου η Παναγία ελέησε τον πεινασμένο με το χρυσό της νόμισμα. Κοιμήθηκε ανήμερα των Γενεθλίων του Χριστού μας. Η ευχαριστιακή, σπαρακτική του τελευταία προσευχή προς την λατρευτή του Δέσποινα,  συγκλονίζει πάντα  όποιον  την διαβάζει:

(Μοναχού Μωυσέως Αγιορείτου, Μέγα Γεροντικό εναρέτων αγιορειτών του εικοστού αιώνος Τόμος Γ΄ πηγή: www.diakonima.gr): «Δέσποινα, Παναμόλυντε, Απειρόγαμε, Μαριάμ, Πορταΐτισσα, ελέησον την ψυχήν του δούλου σου. Ευχαριστώ σε που με αξίωσες να υπηρετήσω στον Ναό τον Άγιόν Σου, Πορταΐτισσα. Δέξαι παρ’ εμού του αμαρτωλού και εν τη ζωή μου διαφύλαξόν με και εν τω της εξόδου της ψυχής μου καιρώ, αντιλαβού και αφανές ποίησον το χειρόγραφον των αμαρτιών μου, συνάπτουσα καμέ τον αμαρτωλόν , συν τοις δεξιοίς του Σου Υιού και Θεού μου, Δέσποινα».

Ευτελής και ταλαίπωρος ιερομόναχος Μάξιμος.

Νώντας Σκοπετέας

Εν τω Φωτί Σου οψόμεθα Φως

Απόσπασμα από ομότιτλη εκπομπή