Παναγή Τόμπρα, «5+1»

Έλαβα ευγνωμόνως και μελέτησα με πολύ ενδιαφέρον και προσοχή το συναρπαστικό ιστορικό βιβλίο του ευγενούς συμπατριώτη μου Παναγή Τόμπρα, με τον ιδιαίτερο και μάλιστα ευφάνταστο τίτλο «5+1», που αναφέρεται στις βιομηχανικές μονάδες που είχε ιδρύσει μαζί με τον αδελφό του και με την συνδρομή όλης της οικογενείας του!

Ο ίδιος ο συγγραφέας ονομάζει το βιβλίο του «επαγγελματική εξιστόρηση» (σελ. 31). Και είναι όντως έτσι. Ίσως οι διαδικαστικές λεπτομέρειες να μην ενδιαφέρουν όλους τους αναγνώστες, όμως προσωπικά συγκινήθηκα πολύ με τις ονομαστικές αναφορές σε πρόσωπα και σε τοπωνύμια, τα οποία μου είναι οικεία και αγαπημένα, αφού κι εγώ γεννήθηκα και είχα την ευλογία να ανατραφώ σε εκείνη την ιστορική αργολική γη, που -σύμφωνα με τον Άγγελο Σικελιανό- «θρέφει άμετρα τα κυπαρίσσια, από το πιο μικρό που παίζει με τον αέρα ως σκύμνος λιονταριού ώσμε το μεγαλύτερο που η μνήμη του κρατεί»!

Τα κύρια στοιχεία που πηγάζουν από την ιδιαίτερα επικοινωνιακή αφήγηση και την τολμηρή και αφοπλιστική γραφίδα του συγγραφέα («όταν γυρίζεις αποτυχημένος», σελ. 33) είναι η οικογένειά του, ο τόπος του και η επιχειρηματικότητα (ο ίδιος αναφέρει χαρακτηριστικά «κόλλησα το μικρόβιο της βιομηχανίας», σελ. 23). Τα στοιχεία αυτά παρουσιάζονται με ένα πηγαίο χιούμορ («Ελληνοελληνικός πόλεμος», σελ. 27), όχι στεγνά και ψυχρά, και απευθύνονται σε ένα ευρύ κοινό, όχι μόνο όσων τον γνωρίζουν και τον εκτιμούν για τις επιχειρηματικές του επιτυχίες, αλλά οπωσδήποτε και σε ειδικούς ιστορικούς της σύγχρονης ελληνικής βιομηχανικής δραστηριότητας.

Το κείμενο του βιβλίου διανθίζεται με σωστά επιλεγμένες φωτογραφίες, από την οικογενειακή και επιχειρηματική ζωή του ελλόγιμου συγγραφέα.

Σημαντικές φράσεις (ατάκες) από το εν λόγω βιβλίο:

-         «Η οικονομία δεν είναι οι αριθμοί, είναι η ψυχολογία και οι ιδέες» (σελ. 51).

-         «Ο πόλεμος, η ξενιτιά και η αρρώστια είναι τα τρία χειρότερα κακά που μπορούν να συμβούν σε άνθρωπο» (σελ. 55).

-         «Όπου υπάρχει θέλω, υπάρχει κι ένας δρόμος» (σελ. 100).

-         «Στο χρηματιστήριο μπαίνεις με πληροφόρηση και βγαίνεις με φιλοσοφία» (σελ. 204).

-         «Τίμησα και υπηρέτησα τους γονείς μου μέχρι το τέλος τους» (σελ. 214).

-         «Τα αξιώματα δεν δωρίζονται αλλά κατακτούνται» (σελ. 216).

-         «Ο πατέρας μου έλεγε ότι ο άνθρωπος έχει τρία αγαθά: την περιουσία, την υγεία και την αξιοπρέπεια. Αν χάσεις την περιουσία, χάνεις ένα αγαθό, αν χάσεις την περιουσία και την υγεία, χάνεις δύο αγαθά, αν χάσεις την αξιοπρέπεια, τα χάνεις όλα» (σελ. 234-5).

Το βιβλίο αποτελείται από 240 σελίδες. Είναι αφιερωμένο στη μνήμη του πατέρα του συγγραφέα Γεωργίου Π. Τόμπρα (1900-1982). Κυκλοφόρησε στην Αθήνα (2016) από τις Εκδόσεις Παπαζήση. Το ISBN είναι: 978-960-02-3226-4.

Θεωρώ πως το εν λόγω πόνημα αξίζει να διαδοθεί, να αναγνωσθεί, και να γίνει εγχειρίδιο μελέτης σε Πανεπιστημιακά Τμήματα Διοίκησης Επιχειρήσεων, που είναι τόσο διαδεδομένα σήμερα. Θα έχει σίγουρα πολλά να προσφέρει στους μελετητές και ερευνητές.

Θερμότατα συγχαρητήρια πρέπει να προσφερθούν στον καθ’ όλα άξιο συγγραφέα, Παναγή Τόμπρα, ο οποίος με το έργο του αυτό μας εισαγάγει σε ένα χώρο εξαιρέτως ενδιαφέροντα, αυτόν της σύγχρονης ελληνικής βιομηχανίας, ο οποίος συνέβαλε καταλυτικά στην ανοικοδόμηση και την οικονομική ανάπτυξη της πολύπαθης Πατρίδας μας τις προηγούμενες δεκαετίες.

Ας ευχηθούμε από μέσης καρδίας το παρόν βιβλίο μεν να είναι καλοτάξιδο, ο συγγραφέας του δε να μας προσφέρει και άλλα ανάλογα έργα στο εγγύς μέλλον!

Πρωτοπρ. Αναστάσιος Δ. Σαλαπάτας