Wednesday 17 December 2008

Πελοποννήσιοι στον Τιτανικό

Η σημερινή ανάρτηση αφιερώνεται εγκάρδια
στον Άξιο Πρύτανη των Ελλήνων Λογοτεχνών
κ. Κώστα Καρακάση
σύμφωνα με τα από χθες υποσχεθέντα

Οι μεγάλες τραγωδίες, και μάλιστα εκείνες που μετά το πέρασμά τους αφήνουν και πολλά θύματα, δημιουργούν πάντοτε ιδιαίτερη «αίσθηση» στην παγκόσμια κοινή γνώμη. Τέτοιες τραγωδίες έχει καταγράψει πολλές και διάφορες η ανθρώπινη ιστορία. Σεισμοί, πλημμύρες, πόλεμοι, πείνες, οικονομικές καταστροφές και πολλών άλλων ειδών καταστροφές ήλθαν και σημάδεψαν το ανθρώπινο γένος.

Στην ελληνική ιστορία βρίσκουμε πολλές φορές μεγάλες τραγωδίες, εθνικές (π.χ. Άλωση της Πόλης), θρησκευτικές (π.χ. Εικονομαχία), κοινωνικές (π.χ. εμφύλιοι σπαραγμοί), αλλά και άλλες που αφορούν μικρότερες ομάδες κατά τόπους. Ο σοφός λαός μας, υπομένοντας καρτερικά τις διάφορες κατά καιρούς δοκιμασίες του, παρέμεινε πάντοτε φιλικός και ανεκτικός προς όλους. Έχει μάλιστα πει κι εκείνη την ιστορική και αξιομνημόνευτη ιδιωματική φράση: «ούτε στο χειρότερο εχθρό σου». Κι αυτό σημαίνει ότι τις μεγάλες καταστροφές τις απεύχεται πάντα, και δεν επιθυμεί να δει ούτε τον εχθρό να τις βιώνει. Είναι σίγουρα μια βαθειά ανθρώπινη και υπερβατική στάση ζωής, που κάνει το λαό μας να ξεχωρίζει από πολλούς άλλους.
Μια από τις σύγχρονες καταστροφές, που τουλάχιστον τον γράφοντα τον έχει συγκινήσει προσωπικά πάρα πολύ είναι και η βύθιση του πλοίου «Τιτανικός», το οποίο στο παρθενικό του ταξίδι από την Αγγλία (Southampton) στις Ηνωμένες Πολιτείες (Νέα Υόρκη) έπεσε πάνω σε παγόβουνο και βυθίστηκε μέσα σε λίγη ώρα, παίρνοντας μαζί του στα παγωμένα νερά του Ατλαντικού ένα μεγάλο αριθμό επιβατών (περίπου 1500 άτομα). Τό τραγικό αυτό γεγονός συνέβη την νύχτα 14 προς 15 Απριλίου 1912. Τα τελευταία χρόνια η τραγωδία αυτή ήλθε και πάλι στο προσκήνιο με την ευκαιρία της παρουσίασης στις μεγάλες οθόνες του κινηματογράφου της αξιόλογης ταινίας του James Cameron.
Το δικό μας ενδιαφέρον έχει να κάνει με κάποιους συγκεκριμένους επιβάτες που κατάγονται από την Πελοπόννησο. Με αγάπη και ευλάβεια συλλέξαμε κάποια στοιχεία (κυρίως από βιβλία και ιστοσελίδες του διαδικτύου) και τα παραθέτουμε προς γνώση των νεώτερων, αλλά και προς μνημόσυνο των χαμένων συμπατριωτών μας.

Σύμφωνα με την έρευνά μας στον Τιτανικό επέβαιναν 4 Έλληνες επιβάτες. Και οι 4 χάθηκαν στην αφιλόξενη θάλασσα. Τα ονόματά τους και τα στοιχεία που γνωρίζουμε γι’ αυτούς έχουν ως εξής:

1. Παναγιώτης Κ. Λυμπερόπουλος. Ήταν 30 χρονών. Είχε γεννηθεί στη Μασσαλία, αλλά είχε καταφέρει να πάρει την αμερικανική υπηκοότητα, αφού είχε εργασθεί για ένα διάστημα στις Η.Π.Α. (1906-1907), ενώ η καταγωγή του ήταν από το χωριό Άγιος Σώστης της Μεσσηνίας. Ήταν παντρεμένος με την Αγγελική και είχε ένα γιο, τον Κωνσταντίνο. Είχε μαύρα μαλλιά και μουστάκι. Επιβιβάσθηκε στον Τιτανικό, ως επιβάτης της 3ης θέσης, την Τετάρτη 10 Απριλίου 1912 στο Cherbourg της Γαλλίας, με αριθμό εισιτηρίου 2683. Ταξίδευε με προορισμό το Stamford των Η.Π.Α., ελπίζοντας ότι θα μπορέσει να μείνει μόνιμα εκεί και να αρχίσει μια καινούρια ζωή, φέρνοντας αργότερα και την οικογένειά του, που είχε αφήσει στην Πελοπόννησο. Το άψυχο σώμα του ανασύρθηκε από τους ναύτες του πλοίου Mackay-Bennett και αναγνωρίστηκε, λαμβάνοντας τον κωδικό αριθμό 196. Στις 10 Μαϊου 1912 ενταφιάστηκε στο Ρωμαιοκαθολικό Κοιμητήριο Mount Olivet στο Halifax, στον Καναδά. Πάνω του είχαν βρεθεί $15.45, καθώς επίσης κι ένα χρυσό ρολόϊ, τα οποία επεστράφησαν τελικά στη σύζυγό του. Η Ασφαλιστική Εταιρεία χορήγησε στη σύζυγο και το παιδί του το ποσό των 110 στερλινών.
2. Βασίλειος Καταβέλης. Ήταν 19 χρονών. Απ’ ότι γνωρίζουμε ήταν αγρότης και κατάγονταν κι αυτός από το ίδιο χωριό με τον προηγούμενο. Επιβιβάστηκε κι αυτός στον Τιτανικό, ως επιβάτης της 3ης θέσης, την Τετάρτη 10 Απριλίου 1912 στο Cherbourg της Γαλλίας, με αριθμό εισιτηρίου 2682. Ο προορισμός του ήταν: 428 Wells Street, Milkaukee, Wisconsin. Το πτώμα του αναγνωρίστηκε, λαμβάνοντας τον κωδικό αριθμό 58, «τάφηκε στη θάλασσα», στις 22 Απριλίου 1912, όπως συνέβη και με πολλά άλλα πρώματα. Δεν γνωρίζουμε -δυστυχώς- περισσότερες πληροφορίες για την οικογένειά του. Πάνω του βρέθηκε πορτοφόλι με 10 λεπτά, όπως επίσης και μικρό καθρεφτάκι, χτένα, 2 σημειωματάρια, ένα εισιτήριο τρένου για το ταξίδι Νέα Υόρκη - Milwaukee κι ένα κλειδί. Τα προσωπικά του αντικείμενα παραδόθηκαν στα δύο αδέλφια του Πέτρο και Παναγιώτη και στην αδελφή του Λαμπρινή στις 12 Σεπτεμβρίου 1912 στον Πειραιά. Γι αυτόν και τον προηγούμενο ανηγέρθη στις 3 Ιουνίου 2001 ειδικό μνημείο στο Κοιμητήριο του Αγ. Ιωάννη στο χωριό Άγιος Σώστης της Μεσσηνίας.
3. Απόστολος Μ. Χρονόπουλος. Ήταν 26 χρονών. Το επάγγελμά του ήταν εργάτης. Δεν γνωρίζουμε τίποτα γι’ αυτόν. Υποψιαζόμαστε (κυρίως λόγω του επιθέτου, αλλά και λόγω του κοινού τόπου επιβίβασης στον Τιτανικό με τους παραπάνω) ότι θα πρέπει να κατάγονταν από την Πελοπόννησο. Δεν γνωρίζουμε ούτε και τον προορισμό του. Εκείνο που γνωρίζουμε είναι πως επιβιβάσθηκε στον Τιτανικό, ως επιβάτης της 3ης θέσης, στις 10 Απριλίου 1912 στο Cherbourg της Γαλλίας. Το πτώμα του είτε δεν βρέθηκε ποτέ, είτε αν βρέθηκε δεν αναγνωρίσθηκε.
4. Δημήτριος Μ. Χρονόπουλος. Ήταν 18 ετών και προφανώς ήταν αδελφός του προηγούμενου. Ισχύει γι αυτόν ό,τι ακριβώς και για τον προηγούμενο, όσον αφορά το επάγγελμα, την καταγωγή, τον τόπο και την ημερομηνία επιβίβασης, τον προορισμό και τα της ανεύρεσης του πτώματος.
Οι συντοπίτες μας αυτοί είχαν στο μυαλό τους αυτό που ονομάζεται «αμερικανικό όνειρο». Προσέβλεπαν σε καλύτερες συνθήκες ζωής, σε άνεση οικονομική, σε περισσότερες ευκαιρίες στην εκπαίδευση, στην εργασία και στην κοινωνική πρόοδο, για τους ίδιους και τα παιδιά τους. Τελικά δεν δικαιώθηκαν. Έφυγαν ενωρίς από την σκηνή του βίου τούτου, πριν καν τους δοθεί η ευκαιρία να αγωνιστούν λίγο και να προσεγγίσουν έστω κι από μακρυά το όνειρό τους.
Είναι αλήθεια βέβαια πως άλλοι συμπατριώτες μας τα κατάφεραν. Ξενιτεύτηκαν, εργάστηκαν σκληρά, συμβιβάστηκαν σε πολλά, όμως τελικά αξιώθηκαν να δουν προκοπή, κάποιοι μάλιστα έκαναν μεγάλη πρόοδο. Μερικοί δεν ξέχασαν τον τόπο τους. Γύρισαν πίσω και βοήθησαν όσο μπόρεσαν, ιδρύοντας Σχολεία, Γηροκομεία και άλλα ευαγή ιδρύματα.

Πάντως η αρχισυντάκτρια του περιοδικού «Έπαθλο» Ελένη Παπαδοπούλου έχει την δική της εκπεφρασμένη άποψη: «Μην ξενιτεύεστε άδικα... Αυτή η γη τα έχει ΟΛΑ!» (τεύχ. 37, 2004). Μακάρι να έχει δίκιο. Κι ο δρόμος της επιστροφής για τους ξενιτεμένους νάναι ευθύς και γρήγορος.

10 comments:

Anonymous said...

Αδελφέ μου καλημέρα με πολλές ευχαριστίες για την αφιέρωση, αν και παραχώρησα εγκάρδια την "πρωτιά" της....Σύμης.
Δεν θα ήθελα σαν άλλος Πάρης (73ρης) να σπείρω ζιζάνια ανάμεσα στους αναγνώστες σου. Και μην με ξαναπεις "Πρύτανη" γιατί ποτέ μου δεν χώνεψα την ιδέα ότι θα πρέπει να φορέσω εκείνο το αστείο καπέλλο με την φούντα...
Προτιμώ το απλό και ταπεινό σκουφί του κοσμοκαλόγερου.
Με κρατά προσγειωμένο...
Να είσαι πάντα καλά.
Κ.Κ.

Anonymous said...

Αδελφέ μου.
Μιας και αναφέρθηκες στην φίλη μου την Ελένη. Είχες διαβάσει στο ίδιο περιοδικό το αφιέρωμα που είχα κάνει με δικές μου φωτογραφίες από το Άγιον Όρος...;

Κ.Κ.

Anastasios said...

@ Κ.Κ.,

Άρχοντά μου,

Καλημέρα.

Αφιέρωμα στο Άγιον Όρος με φωτογραφίες σας δεν θυμάμαι να έχω δει στο Έπαθλο. Ίσως να είχε δημοσιευθεί πριν να το ανακαλύψω εγώ.

Anonymous said...

Έχεις δίκιο αδελφέ μου. Ήταν το τεύχος 28 Δεκέμβριος του 2002.
Μπορεί να έχουν κανένα αντίτυπο και αν στείλετε ένα μέϊλ μπορεί να σας το στείλουν. Άξιζε τον κόπο.

Κ.Κ.

Anonymous said...

Αδελφέ μου καλησπέρα.
Παρακάλεσα πριν λίγες ημέρες τον φίλο που μου έχει κάνει την ιστοσελίδα μου να σας στείλει μερικές φωτογραφίες από την όψη της Αθήνας εκείνων των τρομερών ημερών όπου η "χρυσή νεολαία" μας... "διαμαρτυρόταν"!
Και ιδού τι άφησε πίσω της και όχι μόνο, γιατί λείπουν η οδός Ερμού, η Ακαδημίας κ.λ.π.
Μια μικρή όσο και πικρή γεύση για όλους μας.
Κ.Κ.

Υ.Γ. Ελπίζω να τις έχετε λάβει έστω λίγο καθυστερημένα.

Anastasios said...

@ K.K.,

Καλησπέρα σας.

Ο Νεκτάριος ο καλός μου έστειλε σήμερα ό,τι του προτείνατε να μου στείλει.

Είναι συγκλονιστικές σκηνές. Εύχομαι εκείνοι που τις δημιούργησαν να τις δουν -όπως τις βλέπω τώρα κι εγώ και όλοι μας- στις φωτογραφίες, και να ανοίξει το μυαλό και η ψυχή τους για να δεχθούν το πνεύμα της μετά-νοιας.

Ας έλθει κι ας επικρατήσει ο νους ο μετά έστω και τώρα. Έστω και την ενδεκάτη. Αλλιώς -αν συνεχισθεί το κακό- θα θρηνήσουμε σίγουρα κι άλλα θύματα και θα δούμε κι άλλες απερίγραπτες καταστροφές.

Anonymous said...

Θα σας παρακαλούσα να τις δημοσιεύσετε να τις δει ο κόσμος, γιατί μονάχα έτσι μπορεί κάπιοι να συνειδητοποιήσουν το κακό που κάνουν στην πατρίδα ακόμα και όταν ζουν στο εξωτερικό.
Ευχαριστώ.
Κ.Κ.

Anonymous said...

Σας έστειλα και κάποια σχόλια για τον π.Ηλία καθώς και για την Σικελία...με την ελπίδα ότι δεν επιβαρύνω τα θέματα σας με τις φλυαρίες μου!
Το κάνω απλά γιατί διαβάζω την δίψα πολλών αναγνωστών για να μαθαίνουν και κάπου μέσα μου παραμένω... "δάσκαλος" (μεγάλη κουβέντα).....
Κ.Κ.

Anastasios said...

@ K.K.,

Eίμαι ευγνώμων για τα πολύτιμα σχόλιά σας.

Keep them coming!!!

Anonymous said...

Αδελφέ μου καλησπέρα σας.
Ευχαριστώ ηια άλλη μία φορά για την ανοχή σας στα μηνύματά μου....
Παρακάλεσα τον Νεκτάριο να σας στείλειμερικές φωτογραφίες από τις περσινές φωτιές που κατέκαψαν την Ελλάδα. Θα σταθώ σε δύο απ' αυτές που δίνουν ανάγλυφα την τραγωδία αλλά και το μέγεθος της ελληνικής μας εγκληματικής αδιαφορίας. Η μία είναι οι δύο ΧΙΛΙΟΧΡΟΝΕΣ ελιές με απλωμένα τα κλαριά τους προς τον ουράνιο Πατέρα σαν επίκκληση ενώ το κορμί τους καίγεται ολάκερο... Η άλλη, είναι η παραλία της Ζαχάρως την ώρα που καιγόταν συθέμελα. Στην παραλία όμως οι λουόμενοι κάνουν τα μπάνια τους μη και χάσουν την ευδαιμονία τους, ένας μάλιστα έχει σκεπάσει το πρόσωπό του με πετσέτα για να μην τον "κάψει" η κάπνα της πυρκαϊάς, ενώ δίπλα του η συνοδός του παρακολουθεί αδιάφορα και μάλλον βαρυεστημένα!
Αυτά συνέβησαν στην πατρίδα μας και οι εικόνες είναι μόλις μια στάλα από την τραγωδία.
Και μόνο ότι αφήσαμε να καεί η ΟΛΥΜΠΙΑ -ένας από τους πιο ιερούς τόπους της παγκόσμιας κληρονομιάς- τα λέει όλα...
Συγνώμη για την φλυαρία.
Κ.Κ.