Καθολικό της Ι.Μ.Βλατάδων

Στην αγαπημένη μας συμβασιλεύουσα και συμπρωτεύουσα Θεσσαλονίκη, κοντά στα τείχη της Άνω Πόλης, βρίσκεται η Ιερά Βασιλική, Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή των Βλατάδων, που ανήκει απευθείας στο σεπτό Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Ιδρύθηκε γύρω στα 1350 από τους αδελφούς Δωρόθεο και Μάρκο Βλατ(τ)έων ή Βλατάδων, που ήταν μαθητές και φίλοι του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά. Κτητόρισσα της Μονής ήταν η αυτοκράτειρα Άννα Παλαιολογίνα.

Το Καθολικό της Μονής είναι αφιερωμένο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος Χριστού. Σε αυτό τελούνται τακτικά Ιερές Ακολουθίες, όπως την παρελθούσα νύκτα, προς τιμήν των Εισοδίων της Θεοτόκου!

Αρχιτεκτονικά, το Καθολικό θεωρείται μια σπάνια παραλλαγή του σταυροειδούς εγγεγραμμένου ναού, στην οποία ο τρούλος δε στηρίζεται σε κίονες, αλλά σε δύο πεσσούς δυτικά και στους τοίχους του Ιερού ανατολικά.

Οι τοιχογραφίες χρονολογούνται μεταξύ των ετών 1360-1380. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο χρονολογείται πιθανώς τον 17ο αιώνα. Μοναδικά κειμήλια φυλάσσονται στο σκευοφυλάκιο της Μονής.