Τῆς νήσου Σκοπέλου οἱ εὐγενεῖς καλλιτέχνες...

Σὲ μέρες ἀπελπισμοῦ καὶ ὑποτονικῆς διάθεσης κάποια πρόσωπα μὲ  τὶς δημιουργίες τους καὶ τὴν ἀνάταση ποὺ χαρίζουν στὴν ψυχή, παρατείνουν τὴν αἰσιοδοξία καὶ μὲ τὸ ἔργο τους, πρὸ πάντων μὲ αὐτό, τὴν καλλιεργοῦν σὲ πεῖσμα τῶν ὅσων προσπαθοῦν νὰ ἐμφυτέψουν στὴν ψυχή μας τὴν κατάθλιψη καὶ ἀπόγνωση.

Πέρσυ,  στὸ «Ἀρχοντικὸ Βακράτσα», στὴ Σκόπελο, ἔγινε μιὰ ἔκθεση ἀπὸ ντόπιους καλλιτέχνες, τὴν ὁποία μάλιστα ἐγκαινίασε ὁ ἐπιχώριος Μητροπολίτης Χαλκίδος κ. Χρυσόστομος. Ἐκεῖ κατάθεσαν τὰ ἔργα τους ἀρκετοὶ τῶν Σκοπελιτῶν καλλιτεχνῶν, γιὰ τοὺς ὀποίους ἀξίζει μιὰ ἀκόμη συγχαρητήριος χειραψία τιμῆς καὶ σεβασμοῦ στὸ ἔργο τους.

Δὲν ὑποτιμῶ κανένα. Ὅλους τοὺς χαίρομαι καὶ ἐκτιμῶ. Αὐτὴ εἶναι κι ἡ ἀνοιχτὴ ὁμολογία μου. Καὶ τὸ λέω αὐτὸ, γιατὶ ἀναφερόμενος εἰδικὰ στὸ ἔργο τοῦ κορυφαίου πιὰ γιὰ τὴ Σκόπελο, καὶ ὄχι μόνο, λεπτουργοῦ Χαράλαμπου Γ. Κοχύλη, τὸ κάνω ἐπειδὴ καθημερινὰ  στοὺς  ναοὺς  τῆς ἐνορίας μας παρατηρῶ τὰ ἔργα του, τὰ ὀποία συντονισμένα μὲ τὸ εὐκατάνυκτο τοῦ περιβάλλοντος χώρου, χαρίζουν στὴν ψυχὴ εἰρήνη καὶ φιλόκαλο πνεῦμα: αὐτὸ ποὺ άποδεικνύει δηλαδὴ μὲ περισσὴ ἀκρίβεια καὶ ἐμπράγματα πιστοποιεῖ τὸ λόγο τοῦ μεγάλου Ντοστογιέφκυ: «Ἡ ὁμορφιὰ θὰ σώσει τὸν κόσμο». Καὶ μήπως εἶναι ὑπερβολὴ αὐτὰ ποὺ λέει;  Τὶ ἄλλο θὰ μποροῦσε νὰ διασώσει τὸν ἴδιο τὸν κόσμο, τὸ κόσμημα δηλαδὴ - δωρεὰ Θεοῦ, ποὺ αἰῶνες πασχίζουμε μὲ παντοίου εἴδους ἀσχήμιες νὰ παραμορφώσουμε;

Κοιτώντας μὲ προσοχὴ τὰ ἔργα τοῦ Χ. Κοχύλη, παρατηροῦμε νὰ χαρίζει στὸ ἄμορφο, ἀκατέργαστο καὶ ἄχρηστο (γιὰ τὰ δικά μας μέτρα)  ξύλο μιὰ μεταμόρφωση τέτοια, ποὺ νὰ ἑλκύει τὸν κάθε φιλότεχνο, ἀλλὰ καὶ νὰ δημιουργεῖ παράλληλα καὶ νέους ἐραστὲς τοῦ εἴδους αὐτοῦ τῆς ξυλογλυπτικῆς, ἤ ὅπως τὸ λέγανε παλιότερα τῆς λεπτουργίας. Γιατὶ ὁ Κοχύλης δὲν ἄρχισε μιὰ νέα τέχνη ποὺ φανερώνεται γιὰ νὰ ἐπιβεβαιωθεῖ καὶ νὰ γίνει ἀποδεκτὴ στὸ νησί. Ἡ λεπτουργία ὑπῆρχε, ἐξ ἧς καὶ τὰ τέμπλα ἤ τὰ διάφορα ἄλλα γλυπτὰ τοῦ ξύλου κατασκευάσματα  ποὺ σώζονται στὸ νησί. Ὁ Κοχύλης προσπάθησε, καὶ τὰ κατάφερε μάλιστα, νὰ ὑψώσει τὴν τέχνη τῶν προγόνων του σὲ περίοπτη θέση, ἔστω κι ἄν αὐτὸ ἀποτελοῦσε γιὰ τὸν ἴδιο,  καὶ συνεχίζει ν᾿ ἀποτελεῖ, μιὰ διακινδίνευση, ἀφοῦ προηγεῖται κι έδῶ -εὐτυχῶς δηλαδή- τοῦ συμφέροντος ἡ καλλιτεχνία καὶ ἡ ἀνάδειξη τῆς ὁμορφιᾶς, τῆς φιλοκαλίας καὶ προσφορᾶς πρωτίστως στὸ πολιτισμό. Γιατὶ ὁ Κοχύλης κατάφερε καὶ κάτι ἀκόμα: νὰ κατανοήσει τὴν ποιητική,  θὰ τὴν ἔλεγα,  γλώσσα τοῦ ξύλου, νὰ προσεγγίζει τὸ πνεῦμα του, γι᾿ αὐτὸ καὶ καταφέρνει νὰ μεταποιήσει μιὰ ἁπλῆ ξύλινη ἐπιφάνεια σὲ κόσμημα χαριέστατο, ποὺ ἀναπαύει τὴ ματιὰ καὶ φωτίζει τὸ νοῦ. Καὶ τὸ πιὸ σπουδαῖο... Ὅτι ἄρχισε τὴν ξυλογλυφικὴ τέχνη,  ὅπως οἱ μοναχοὶ καὶ οἱ ἐρημίτες: φτιάχνοντας ἀπό τὸ εὐδιαστὸ ξύλο τῆς ἐλιᾶς χουλιάρια, κοῦπες καὶ τὰ παλιὰ τὰ βαζάκια. Ἀπὸ κει καὶ πέρα ἄρχισε νὰ κατασκευάζει μὲ ὑπομονὴ καὶ πειθαρχία, ἄμβωνες, τέμπλα, κορνίζες γιὰ εἰκόνες, ἀλλὰ καὶ μπουφέδες, ντουλάπια κ.ἄ. πολλά.  Κι ὅλα καμωμένα μὲ μεράκι καὶ καλαισθησία ποὺ συγκινεῖ. Καὶ νὰ σκεφθεῖ κανένας ὅτι ὁ ἐν λόγω γλύπτης εἶναι κατὰ μεγάλο ποσοστὸ αὐτοδίδακτος...

[Ἀπόσπασμα ἀπό ὁμιλία ποῦ εἶχε προγραμματιστεῖ στὸ Βακράτσειο, γιὰ τοὺς καλλιτέχνες τῆς Σκοπέλου].

π. K.N. Kαλλιανός