Πατριάρχης & ετερόδοξοι

Κατά την Πατριαρχική Θεία Λειτουργία, που τελέσθηκε στον Ιερό Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι στις 30 Νοεμβρίου τ.έ., χειροτονήθηκε Επίσκοπος ο νέος Εψηφισμένος Μητροπολίτης Αυστρίας κ. Αρσένιος. Η Α.Θ.Π. ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος προσφωνώντας τον χειροτονούμενο του απηύθυνε θερμά συμβουλευτικά λόγια και του τόνισε το καθήκον και την υποχρέωση της αγάπης που οφείλει και προς τους ετερόδοξους αδελφούς χριστιανούς. Το σχετικό απόσπασμα έχει ως εξής:

«Ὡσαύτως, μὴ λησμονῇς ὅτι ἔχεις καθῆκον νὰ δεικνύῃς ἀγάπην οὐ μόνον πρὸς τὸ ποίμνιόν σου, ἀλλὰ καὶ πρὸς πάντα ἄνθρωπον καλῆς θελήσεως καὶ μάλιστα πρὸς τοὺς ἑτεροδόξους ἀδελφοὺς ἡμῶν. Ἐνθυμοῦ καὶ αὖθις τοὺς κάτωθι λόγους τοῦ ἁγίου Νεκταρίου Πενταπόλεως ἐκ τῆς «Ποιμαντικῆς» του: «Αἱ δογματικαὶ διαφοραὶ ὡς ἀναγόμεναι πρὸς μόνον τὸ κεφάλαιον τῆς πίστεως ἀφίενται ἐλεύθερον καὶ ἀπρόσβλητον τὸ τῆς ἀγάπης κεφάλαιον· τὸ δόγμα δὲν καταπολεμεῖ τὴν ἀγάπην, ἡ δὲ ἀγάπη χαρίζεται τῷ δόγματι, διότι “πάντα στέγει, πάντα ὑπομένει”· ἡ χριστιανικὴ ἀγάπη ἐστὶν ἀναλλοίωτος, δι’ ὃ οὐδ’ ἡ τῶν ἑτεροδόξων χωλαίνουσα πίστις δύναται νὰ ἀλλοιώσῃ τὸ πρὸς αὐτοὺς τῆς ἀγάπης συναίσθημα. Διὰ τῆς ἀγάπης ἐστὶ λίαν πιθανὸν νὰ ἑλκύσῃ πρὸς ἑαυτὸν καὶ τὴν ἐξ ἐσφαλμένης περιωπῆς κρίνουσαν δογματικόν τι ζήτημα ἑτερόδοξον ἐκκλησίαν. Ἡ ἀγάπη οὐδέποτε χάριν δογματικῆς τινος διαφορᾶς πρέπον νὰ θυσιάζηται. Παράδειγμα ἔστω ὁ Ἀπόστολος τῶν ἐθνῶν, ὅστις ἐξ ἀγάπης καὶ πρὸς αὐτοὺς τοὺς σταυρωτὰς τοῦ Χριστοῦ ηὔχετο ἀνάθεμα εἶναι αὐτῶν. Ὁ μὴ ἀγαπῶν τοὺς ἑτεροδόξους ἐπίσκοπος, ὁ μὴ καὶ ὑπὲρ αὐτῶν ἐργαζόμενος, ἀπὸ ψευδοῦς κινεῖται ζήλου καὶ ἐστερημένος ἐστὶν ἀγάπης· διότι ὅπου ἡ ἀγάπη, ἐκεῖ καὶ ἡ ἀλήθεια καὶ τὸ φῶς, ὁ δὲ ψευδὴς ζῆλος καὶ ἡ πεπλανημένη δόξα ἐξελέγχονται ὑπὸ τοῦ φωτὸς καὶ τῆς ἀγάπης καὶ ἀποκρούονται. Τὰ τῆς πίστεως ζητήματα οὐδ’ ὅλως δέον ἐστὶ νὰ μειῶσι τὸ τῆς ἀγάπης συναίσθημα. Οἱ διδάσκαλοι τοῦ μίσους εἰσὶ μαθηταὶ τοῦ πονηροῦ, διότι ἐκ τῆς αὐτῆς πηγῆς δὲν ἐξέρχεται γλυκὺ καὶ πικρόν. Ὁ διδάσκαλος τῆς ἀγάπης, οἷός ἐστιν ὁ ἐπίσκοπος, δὲν δύναται νὰ μὴ ἀγαπᾷ, ἀδυνατεῖ δὲ ὅλως νὰ μισῇ, διότι τὸ πλήρωμα τῆς ἀγάπης ἐκδιώκει τὸ μῖσος».

Ὁ ἴδιος χριστόψυχος Ἱεράρχης μᾶς δίδει τὴν περιγραφὴν τοῦ μὴ κατ’ ἐπίγνωσιν ζηλωτοῦ καὶ τῶν ἄκρων τὰ ὁποῖα δέον νὰ ἀποφεύγῃ ὁ Ἐπίσκοπος κατὰ τὴν ποιμαντικήν του διακονίαν: «Ὁ μὴ κατ’ ἐπίγνωσιν ζηλωτὴς κέκτηται μὲν ζῆλον, ἀλλ’ οὐ κατ’ ἐπίγνωσιν, πλανᾶται ἐν ταῖς σκέψεσι καὶ ἐνεργείαις αὐτοῦ καὶ ἐργαζόμενος δῆθεν ὑπὲρ τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ παραβαίνει τὸν νόμον τῆς πρὸς τὸν πλησίον ἀγάπης. Ὁ μὴ κατ’ ἐπίγνωσιν ζηλωτὴς διαπράττει τὸ κακόν, ὅπως ἐπέλθῃ τὸ ὑπ’ αὐτοῦ νοούμενον ἀγαθόν. Ὁ ζῆλος τοῦ μὴ κατ’ ἐπίγνωσιν ζηλωτοῦ εἶναι πῦρ διαφθεῖρον, πῦρ καταναλίσκον· ἡ καταστροφὴ προπορεύεται αὐτοῦ καὶ ἡ ἐρήμωσις ἕπεται αὐτῷ. Ὁ μὴ κατ’ ἐπίγνωσιν ζηλωτὴς εὔχεται τῷ Θεῷ νὰ ρίψῃ πῦρ ἐξ οὐρανοῦ καὶ νὰ κατακαύσῃ πάντας τοὺς μὴ δεχομένους τὰς ἀρχὰς καὶ πεποιθήσεις αὐτοῦ. Τὸν μὴ κατ’ ἐπίγνωσιν ζηλωτὴν χαρακτηρίζει μῖσος πρὸς τοὺς ἑτεροθρήσκους ἢ ἑτεροδόξους, ὁ φθόνος καὶ ὁ ἐπίμονος θυμός, ἡ ἐμπαθὴς ἀντίστασις πρὸς τὸ ἀληθὲς πνεῦμα τοῦ θείου νόμου, ἡ παράλογος ἐπιμονὴ ἐν τῇ ὑπερασπίσει τῶν ἰδίων φρονημάτων, ὁ παράφορος ζῆλος πρὸς κατίσχυσιν ἐν πᾶσιν, ἡ φιλοδοξία, ἡ φιλονικία, ἡ ἔρις καὶ τὸ φιλοτάραχον. Ὁ μὴ κατ’ ἐπίγνωσιν ζηλωτὴς εἶναι ἄνθρωπος ὀλέθριος» (Νεκταρίου Πενταπόλεως, Τὸ γνῶθι σαυτόν). Τὰς νουθεσίας ταύτας ἔχε ὑπ' ὄψιν σου, ὁσάκις συναναστρέφεσαι καὶ συνδιαλέγεσαι μετὰ τῶν ἑτεροδόξων ἀδελφῶν ἡμῶν, οἱ ὁποῖοι λίαν ἀγαθὴν διάθεσιν ἐπιδεικνύουν πρὸς τὴν Ἐκκλησίαν ἡμῶν, εἰς ἐκπλήρωσιν τῆς ἐντολῆς τῆς ἀγάπης πρὸς πάντας, διὰ νὰ καταστήσωμεν πρὸς πάντας σαφὲς ὅτι εἴμεθα μαθηταὶ τοῦ Χριστοῦ».

φωτογραφίες: Νικόλαος Μαγγίνας