Sunday 5 December 2010

Ο ιερέας της Σπιναλόγκα

Το τελευταίο διάστημα γίνεται πολύς λόγος για το νησί της Σπιναλόγκα, με αφορμή το βιβλίο με τίτλο «Το νησί», της αγγλίδας Victoria Hislop, το οποίο έγινε σήριαλ στην ελληνική τηλεόραση.

Ένα από τα ιστορικά στοιχεία που πληροφορούμαστε είναι ότι οι χανσενικοί που κατοικούσαν στη Σπιναλόγκα ήταν οργισμένοι με τον Θεό, για το λόγο ότι η ασθένειά τους ήταν μια μεγάλη και αφόρητη δοκιμασία. Ένας Γεραπετρίτης παπάς τόλμησε να τους επισκεφθεί κάποτε και να λειτουργήσει στον Άγιο Παντελεήμονα, που υπήρχε και ρήμαζε στο νησί, συντροφιά με τους νέους του κατοίκους. Λένε πως στην πρώτη Λειτουργία δεν πάτησε ψυχή.

Οι λεπροί άκουγαν πεισμωμένοι από τα κελιά τους την ψαλμωδία, κι άλλοτε την σκέπαζαν με τα βογκητά τους κι άλλοτε με τις κατάρες τους. Ο ιερέας όμως ξαναπήγε. Στην δεύτερη τούτη επίσκεψη ένας από τους ασθενείς πρόβαλε θαρρετά στο κατώφλι του ναού.
.
- Παπά, θα κάτσω στην Λειτουργία σου μ' έναν όρο όμως. Στο τέλος θα με κοινωνήσεις. Κι αν ο Θεός σου είναι τόσο παντοδύναμος, εσύ μετά θα κάμεις την κατάλυση και δεν θα φοβηθείς τη λέπρα μου.

Ο ιερέας έγνευσε συγκαταβατικά. Στα κοντινά κελιά ακούστηκε η κουβέντα κι άρχισαν να μαζεύονται διάφοροι στο πλάι του ναού, εκεί που ήταν ένα μικρό χάλασμα, με λιγοστή θέα στο ιερό. Παραμόνευσαν οι χανσενικοί στο τέλος της Λειτουργίας κι είδαν τον παπά δακρυσμένο και γονατιστό στην Ιερή Πρόθεση να κάνει την κατάλυση.
.
Πέρασε μήνας. Οι χανσενικοί τον περίμεναν. Πίστευαν πως θα ’ρθει τούτη τη φορά ως ασθενής κι όχι ως ιερέας. Όμως ο παπάς επέστρεψε υγιής και ροδαλός κι άρχισε με ηθικό αναπτερωμένο να χτυπά την καμπάνα του παλιού ναΐσκου.

Έκτοτε και για δέκα τουλάχιστον χρόνια η Σπιναλόγκα είχε τον ιερέα της. Οι χανσενικοί αναστύλωσαν μόνοι τους της εκκλησία και συνάμα αναστύλωσαν και την πίστη τους. Κοινωνούσαν τακτικά και πάντα κρυφοκοίταζαν τον παπά τους την ώρα της κατάλυσης, για να βεβαιωθούν πως το "θαύμα της Σπιναλόγκα" συνέβαινε ξανά και ξανά.

To 1957, με την ανακάλυψη των αντιβιοτικών και την ίαση των λεπρών, το λεπροκομείο έκλεισε και το νησί ερημώθηκε. Μόνο ο ιερέας έμεινε στο νησί ως το 1962, για να μνημονεύει τους λεπρούς μέχρι 5 χρόνια μετά το θάνατό τους.

Ιδού, λοιπόν, ένας σύγχρονος αθόρυβος ήρωας, που δεν τιμήθηκε για το έργο του από κανέναν, και που -αν προσέξατε- δεν παραθέσαμε το όνομά του γιατί απλά δεν το γνωρίζουμε! Όσο κι αν έψαξα δεν μπόρεσα να το βρω. Το γνωρίζει όμως -σίγουρα- ο Θεός! Κι αυτό μας αρκεί!

8 comments:

Anonymous said...

Συγκλονιστικό ως γεγονός και κυρίως συγκλονιστική η πίστη του ιερέα!

Σας εύχομαι καλό μήνα και καλές γιορτές!

Anastasios said...

@ alla logia,

Καλημέρα. Καλή Κυριακή!

Α. Παπαγιάννης said...

Θυμίζει βέβαια πολύ το κλασικό διήγημα του Δ. Βικέλα "Ο παπα-Νάρκισσος", που διαβάζαμε κάποτε στα νεοελληνικά μας αναγνώσματα. Για όσους ενδιαφέρονται, ολόκληρο το διήγημα υπάρχει στη σελίδα http://users.uoa.gr/~nektar/arts/prose/dhmhtrios_bikelas_o_pappa-narkissos.htm

Anastasios said...

@ Α. Παπαγιάννης,

To πρώτο (μάλλον) βιβλίο που γράφτηκε για το θέμα, και μάλιστα με χρώμα χριστιανικό, ήταν το "Ένας Λαβωμένος Άγγελος" του Νικήτα Θ. Θεοδωρίδη, το οποίο βρήκα μικρός στη χριστιανική βιβλιοθήκη της μητέρας μου. Το έχει ακόμα εκεί. Το βρήκα πάλι πρόσφατα και το ξαναδιάβασα.

Anonymous said...

Αγαπητε καλησπερα σου.Αναδημοσιευσα το αρθρο σου παιρνοντας το απο το πολυ καλο : rc-kafe .Δημοσιευτηκε σημερα στο olympia.gr και στο δικο μου catakravgi.blogspot.com απο μενα και με τον τιτλο "Συγχρονοι Ηρωες"...
Στο Ολυμπια ,καποιος με ψευδ. Κρητικος ανεφερε πως η Σπιναλογκα ειχε ανεκαθεν τον Ιερεα της και πως επινε παντα το υπολοιπο της Θειας Μεταληψης.Αν ξερεις την χρονικη εναρξη του συμβαντος θα ηθελα να μας πληροφορησεις.Αν θελεις μπορεις να σχολιασεις και εσυ στα παραπανω μπλογκ.

Anastasios said...

@ Περίοπας,

Αγαπητέ φίλε,

Στο θέμα αυτό πάω κι εγώ ψάχνοντας:

Τα τελευταία στοιχεία που μου εστάλησαν (ευτυχώς επωνύμως) στο λογαριασμό μου στο facebook είναι τα εξής:

"Οι επόμενοι πέντε εφημέριοι της Σπιναλόγκας
Μετά τον θάνατο του Παπά Μανώλη, τοποθετήθηκε -και πάλι οικειοθελώς- ο υπέργηρος πατήρ Νέστωρ, τον οποίο διαδέχθηκε μέσα σ’ ένα χρόνο ο πατήρ Νίκανδρος. Αυτός υπηρέτησε εκεί για μερικά χρόνια. Τον διαδέχθηκε ο πατήρ Ανδρόνικος, που υπηρέτησε μέχρι το 1935. Τότε κατέφθασε από το Άγιον Όρος ο ιερομόναχος Μελέτιος Βουργούρης, κληρικός «με μεγάλη μόρφωση και αληθινή πίστη». Παρέμεινε στην Σπιναλόγκα 13 ολόκληρα χρόνια και δεν τους εγκατέλειψε ούτε και κατά τα χρόνια της Κατοχής, όπου η πείνα προκάλεσε τον θάνατο εκατό περίπου ασθενών, «συγκακοχούμενος» μαζί τους. Το 1948, εκπληρώνοντας παλιό του τάμα, πήγε στους Αγίους Τόπους και έμεινε, στην Ιερά Μονή του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, μέχρι της τέλος της ζωής του. Μετά την αναχώρηση του Μελετίου, ανέλαβε εφημέριος ο ιερομόναχος από την Ιερά Μονή Τοπλού Χρύσανθος Κατσουλογιαννάκης, ο οποίος υπήρξε και ο τελευταίος εφημέριος της Σπιναλόγκας. Δεν φοβήθηκε ποτέ μήπως προσβληθεί από την επάρατη τότε νόσο. Μετέδιδε τα Άχραντα Μυστήρια στους λεπρούς και κατέλυε, «ως πιστός λευίτης και οικονόμος της Θείας Χαριτος», ό, τι απέμενε στο Άγιο Ποτήριο, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «τα Άγια δεν μολύνονται». Στάθηκε κοντά στο πλευρό των λεπρών πραγματικός συμπαραστάτης και αρωγός. Απεβίωσε το 1972".

ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΛΩΝΤΖΑΣ
(απόσπασμα άρθρου μου στην εφημερίδα ΑΝΑΤΟΛΗ στον Άγιο Νικόλαο Κρήτης)

Διονύσης Παπαχριστοδούλου said...

ΑΝ Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΙΕΡΕΑ ΣΤΗΝ ΣΠΙΝΑΛΟΓΚΑ ΗΤΑΝ ΣΥΝΕΧΗΣ ΚΑΙ ΑΝ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΛΕΓΕΤΑΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ, ΟΤΙ, "δεν φοβήθηκε ποτέ μήπως προσβληθεί από την επάρατη τότε νόσο. Μετέδιδε τα Άχραντα Μυστήρια στους λεπρούς και κατέλυε, «ως πιστός λευίτης και οικονόμος της Θείας Χαριτος», ό, τι απέμενε στο Άγιο Ποτήριο, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «τα Άγια δεν μολύνονται»"
ΙΣΧΥΕ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟΥΣ ΙΕΡΕΙΣ ΤΟΤΕ ΠΩΣ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΟΥΝΤΑΙ ΟΣΑ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΑΝΑΡΤΗΣΗ "Ο ΙΕΡΕΑΣ ΤΗΣ ΣΠΙΝΑΛΟΓΚΑ"; "Λένε πως στην πρώτη Λειτουργία δεν πάτησε ψυχή. Οι λεπροί άκουγαν πεισμωμένοι από τα κελιά τους την ψαλμωδία, κι άλλοτε την σκέπαζαν με τα βογκητά τους κι άλλοτε με τις κατάρες τους. Ο ιερέας όμως ξαναπήγε. Στην δεύτερη τούτη επίσκεψη ένας από τους ασθενείς πρόβαλε θαρρετά στο κατώφλι του ναού. - Παπά, θα κάτσω στην Λειτουργία σου μ' έναν όρο όμως. Στο τέλος θα με κοινωνήσεις. Κι αν ο Θεός σου είναι τόσο παντοδύναμος, εσύ μετά θα κάμεις την κατάλυση και δεν θα φοβηθείς τη λέπρα μου. Ο ιερέας έγνευσε συγκαταβατικά. Στα κοντινά κελιά ακούστηκε η κουβέντα κι άρχισαν να μαζεύονται διάφοροι στο πλάι του ναού, εκεί που ήταν ένα μικρό χάλασμα, με λιγοστή θέα στο ιερό. Παραμόνευσαν οι χανσενικοί στο τέλος της Λειτουργίας κι είδαν τον παπά δακρυσμένο και γονατιστό στην Ιερή Πρόθεση να κάνει την κατάλυση. Πέρασε μήνας. Οι χανσενικοί τον περίμεναν. Πίστευαν πως θα ’ρθει τούτη τη φορά ως ασθενής κι όχι ως ιερέας. Όμως ο παπάς επέστρεψε υγιής και ροδαλός κι άρχισε με ηθικό αναπτερωμένο να χτυπά την καμπάνα του παλιού ναΐσκου."
ΑΝ ΟΛΟΙ ΟΙ ΙΕΡΕΙΣ ΚΟΙΝΩΝΟΥΣΑΝ ΤΟΥΣ ΛΕΠΡΟΥΣ ΚΑΙ ΚΑΤΕΛΥΑΝ ΚΑΝΟΝΙΚΑ ΔΕΝ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΕΙΤΑΙ ΝΑ ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΣΤΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ. ΚΑΙ ΑΝ ΟΛΟΙ ΟΙ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟΙ ΕΚΑΜΝΑΝ ΤΟ ΙΔΙΟ ΓΙΑΤΙ Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ ΚΑΙ ΧΕΡΡΟΝΗΣΟΥ Κ. ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΜΕ ΤΙΤΛΟ: «Η ΔΙΑΚΟΝΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΣΠΙΝΑΛΟΓΚΑ» ΠΟΥ ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΙΣ 17 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2011 ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ» ΤΟΝΙΖΕΙ ΚΙ ΑΥΤΟΣ ΟΤΙ Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΙΕΡΕΑΣ, Ο ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΣ ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ «ΜΕΤΕΔΙΔΕ ΤΑ ΆΧΡΑΝΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΣΤΟΥΣ ΛΕΠΡΟΥΣ ΚΑΙ ΚΑΤΕΛΥΕ Ο,ΤΙ ΑΠΕΜΕΝΕ ΣΤΟ ΆΓΙΟ ΠΟΤΗΡΙΟ, ΛΕΓΟΝΤΑΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΟΤΙ: “ΤΑ ΆΓΙΑ ΔΕΝ ΜΟΛΥΝΟΝΤΑΙ”»;

Διονύσης Παπαχριστοδούλου said...

ΚΑΙ ΜΙΑ ΕΡΩΤΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟ ΚΛΩΝΤΖΑ:
ΤΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΣΤΟ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΣΧΟΛΙΟ ΤΟΥ, "Οι επόμενοι πέντε εφημέριοι της Σπιναλόγκας. Μετά τον θάνατο του Παπά Μανώλη, τοποθετήθηκε -και πάλι οικειοθελώς- ο υπέργηρος πατήρ Νέστωρ, τον οποίο διαδέχθηκε μέσα σ’ ένα χρόνο ο πατήρ Νίκανδρος. Αυτός υπηρέτησε εκεί για μερικά χρόνια. Τον διαδέχθηκε ο πατήρ Ανδρόνικος, που υπηρέτησε μέχρι το 1935. Τότε κατέφθασε από το Άγιον Όρος ο ιερομόναχος Μελέτιος Βουργούρης, κληρικός «με μεγάλη μόρφωση και αληθινή πίστη». Παρέμεινε στην Σπιναλόγκα 13 ολόκληρα χρόνια και δεν τους εγκατέλειψε ούτε και κατά τα χρόνια της Κατοχής, όπου η πείνα προκάλεσε τον θάνατο εκατό περίπου ασθενών, «συγκακοχούμενος» μαζί τους. Το 1948, εκπληρώνοντας παλιό του τάμα, πήγε στους Αγίους Τόπους και έμεινε, στην Ιερά Μονή του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, μέχρι της τέλος της ζωής του. Μετά την αναχώρηση του Μελετίου, ανέλαβε εφημέριος ο ιερομόναχος από την Ιερά Μονή Τοπλού Χρύσανθος Κατσουλογιαννάκης, ο οποίος υπήρξε και ο τελευταίος εφημέριος της Σπιναλόγκας. Δεν φοβήθηκε ποτέ μήπως προσβληθεί από την επάρατη τότε νόσο. Μετέδιδε τα Άχραντα Μυστήρια στους λεπρούς και κατέλυε, «ως πιστός λευίτης και οικονόμος της Θείας Χαριτος», ό, τι απέμενε στο Άγιο Ποτήριο, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «τα Άγια δεν μολύνονται». Στάθηκε κοντά στο πλευρό των λεπρών πραγματικός συμπαραστάτης και αρωγός. Απεβίωσε το 1972". ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΑΝΑΤΟΛΗ «Σπιναλόγκα, χθες, σήμερα, αύριο» ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΕΚΕΙΝΗ ΤΗΝ ΠΕΡΙΒΑΛΟΝΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟΥ ΤΟ ΑΡΘΡΟ; "Πριν από 19 χρόνια, το σχολικό έτος 1991 - 1992, το τμήμα Β2 του τότε Κλασικού Λυκείου Αγίου Νικολάου, στα πλαίσια της περιβαλλοντολογικής εκπαίδευσης, «μελέτησε» το νησί της Σπιναλόγκας «σαν ιστορία και φυσιογνωμία». Ήταν μια συλλογική προσπάθεια, με τον τίτλο «Σπιναλόγκα, χθες, σήμερα, αύριο», η οποία πήρε το πρώτο βραβείο ανάμεσα στα Λύκεια του νομού μας. Η μελέτη των μαθητών τυπώθηκε σε ένα καλαίσθητο έντυπο 32 σελίδων και κρίνεται τέλεια από πάσης απόψεως."